Lögberg - 11.11.1937, Qupperneq 3

LÖGBHRGr, FIMTUDAGINN 11. NÓVEMBER, 1937
3
Nú falla öll vötn til Dýrafjarðar
Eftir Stefán Júlíusson.
í júlímánuÖi síÖastliÖnum fóru
tveir kennarar úr HafnarfirÖi
gangandi frá Þingvöllum vestur
á Önundarf jörÖ. Það voru þeir
Ólafur Þ. Kristjánsson og
Stefán Júlíusson. Birtist hér
frásögn annars þeirra um síð-
asta áfangann, frá Múla í ísa-
firði, næstinsta bæ í ísaf jarðar-
hjúpi, til Kirkjubóls í Bjarnar-
dal í Önundarfirði, yfir Glámu.
Það fyrsta, sem við gerum, þegar
við vöknum, er að líta út um glugg-
ann og gá til veðurs. — Engu er
ferðamaðurinn eins háður og veðr-
inu. — Þess vegna er það fyrsta
spurning hans á morgnana, hvernig
veðrið sé, og um leið og hann legg-
ur höfuðið á koddann á kveldin,
muldrar hann við sjálfan sig eða fé-
laga sinn: Hvernig skyldi verið nú
verða á morgun? Annars erum við
Ólafur ósköp lítilþægir í þessum efn-
um.
—Það er ekki von, að altaf sé sól-
skin, segjum við, þegar dregur fyrir
sólina. Og það er ekki von, að altaf
sé þurt, segjum við, þegar skúr kem-
ur.
En kannske er þessi hæverska
bara vegna þess, að yfirleitt er veðr-
ið altaf sæmilega gott.
En nú ríður sérstaklega á því, »ð
veðrið sé verulega gott, því að í dag
ætlum við að leggja á Glámu.
—Nú, er þoka? segi eg, þegar
eg hefi teygt mig nægilega mikið
til þess að sjá út um gluggann.
—Já, svarta þoka, segir Ólafur.
—Mér sýnist hún nú vera hvít,
segi eg.
Og um leið erum við báðir komnir
í sama góða skapið, sem er svo ein-
kennandi fyrir okkur á þessari ferð.
Svo klæðumst við. Þokan reyn-
ist vera sæþoka, sem að vísu hylur
hæðir, lautir, fjöll og dali, en okkur
báðum og bóndanum kemur saman
um það, að henni muni létta. — Og
þá er ekki um annað að gera en
borða og bíða.
Það er heldur ekki amalegt að
vera hér í Múla, því að fólkið, mat-
ur, aðbúnaður er alt með ágætum.
—Enda erum við nú komnir á
Vestfirði, segir Ólafur. Hann er
Vestfirðingur.
Tilgáta okkar viðvíkjandi þokunni
reynist rétt. Að klukkutíma liðn-
um er hún óðum tekin að leysast
upp, — og sólin sendir bjarta og
ferska geisla sína til þess að þerra
foldinni um vangann.
Um tíuleytið leggjum við af stað
frá Múla. Sturlaugur bóndi vill
endilega ljá okkur nesta inn í f jarð-
arbotninn. Og auðvitað þiggjum
við það, enda þótt við séum vanastir
að pjakka á tveim jafnfljótum. Til
fylgdar fær bóndi okkur 13 ára
gamlan son sinn, greindan og stát-
inn strák, sem heitir Kristján og er
ánægður með nafn sitt. — Enda
hafði svo heitið afi hans, er bjó þar
í Múla, mesti atorkumaður um bú,
en auk þess harðfengur sjósóknari í
Bolungavik.
Svo höldum við inn með ísafirði,
þrír saman, og látum gæðingana
reyna sig á grundum og melum.
Þokan er alveg horfin og Djúpið
blasir við í vestri, en i öðrum áttuin
rísa fjöllin með gróðusælum dölum
á milli. 1 norðri gefur að líta
Drangajökul, sem nú hefir tekið
ofan sina hvítu nátthúfu, svo skín í
beran skallann. Ólafur lítur hann
með lotning, þvi að Vestf jarðablóð-
ið er ríkt í æðum hans.
. Kristján litli er fróður um margt,
sem gerist í djúpinu, og Barði, en
svo heitir hesturinn, sem eg ríð, er
stór, góður og traustur, svo að alt
gengur vel og skemtilega inn með
firðinum í baðandi geislum morgun-
sólarinnar.
Að hálfumi öðrum tima liðnum
höfum við farið yfir Isafjarðará,
sem rennur í f jarðarbotninn og er
allmikil á. Þá kveðjum við Kristján
litla og hestana og þökkum þeirra
fylgd og aðstoð.
Um hádegisbilið leggjum við svo
á Hestakleif, en svo nefníst brekkan
upp á háls þann, sem liggur á milli
ísafjarðar og Mjóafjarðar. Brekk-
an er allbrött og leiðin liggur upp
með tröllslegu og ógnandi gili. En
áfram sækist, þrátt fyrir hitann og
brattann. , Svo tekur hálsinn við
lágur og góður yfirferðar. Þegar
við förum að nálgast brúnina hinum
megin, blasir Mjóifjörður við. Pað
er tilkomumikið að líta út fjörðinn,
sem bugðast örmjór inn milli fjall-
anna, en fyrir utan liggur Djúpið,
blátt og lygnt, og f jöllin fyrir hand-
an eru fagurblá og formrík. Það
borgar sig að setjast hér niður.
Fyrir botni Mjóafjarðar eru tveir
bæir, Kleifarkot og Botn. Við ætl-
um að Botni. I’ar ætlum við að
spyrja bónda um beztu leiðina upp á
Glámuhálendið. En áður en við ná-
um þangað, verðum við að fara yfir
á, því að alls staðar falla árnar út í
firðina. Ennþá einu sinni verðum
við að fara úr skótn og sokkum.
Ennþá einu sinni verður Ólafur að
feta sig áfram eftir grýttri og eggj-
óttri á með sína sáru fætur. Hann
er svo sárfættur.
Svo löbbum við heim að bænum.
Þar er fólkið við hirðingu. Við
heilsum með handabandi. — Ólafur
hefur upp erindið.
—Hvar mundi bezt að leggja héð-
an á Glámu?
—Á Glámu? spyr bóndi. Hann
er nú ekki alveg tilbúinn að svara
þvi að svo stöddu.
—Gerið þið svo vel að ganga í
bæinn. Þið fáið kaffisopa.
Alveg eins og það væri sjálfsagt
að drekka kaffi, áður en rætt yrði
nokkuð um leið upp á Glámu!
Við þekkjumst boðið. — Eg kann
nú sjaldan kaffi að neita, og nú er
tekið að halla á dag, og þá þiggur
Ólafur kaffi. Honutni þykir soðið
vatn bezt á morgnana, — en kaffi
á kvöldin!
—Veðrið? Auðvitað er sjálfsagt
að ræða um það. * »
—Ja, hann segir nú hann væri í
Breiðafirði, og þá er eg aldrei ör-
uggur, segir bóndi.
Þessi “hann,” sem nú er svo mjög
farinn að blandast inn í veðurtal
fólksins, i viðbót við hinn gamla
“hann,” er maðurinn, sem þylur
veðurfregnirnar í útvarpið, eða “Jón
í veðrinu,” eins og flestir kalla þá
persónu.
Svo göngum við í bæinn, fáum
kaffi og pönnukökur, ræðum við
bónda og húsfreyju, og unum okkur
hið bezta. Það er ávalt gaman að
ræða við gestrisið sveitaíólk, — og
ekkert liggur á. Þetta er hvort sem
er síðasta dagleiðin!
En kaffidrykkjan fær þó sinn
enda, eins og alt annað i heiini hér.
Við kveðjum húsfreyju og þökkum
kaffið. Bóndi fylgir okkur út á tún-
ið.
—Eíklega fáið þið nú 'ekki þoku,
segir bóndi um leið og hann kveður
okkur, — og lítur upp í loftið. Mér
finst kenna efa í rómnum, þótt orðin
falli svona.
Þegar við höfum kvatt bónda með
mestu virktum, leggjum við gunn-
reifir og hýrir af kaffinu fram túnið
og upp dalinn.
Loksins er þá komin sú stund, að
við höldum í áttiria upp á Glámu,
sem á mörgum kortum er merkt
jökull, en er þó ekki jökull.
Leiðin liggur upp rrijóan og all-
brattan dal, sem heitir Húsadalur.
Eftir dalnum rennur á, sem vegna
hallans skoppar oft stall af stalli og
myndar marga fallega fossa. Hér
eru gil og skorningar og margs kon-
ar gróður, svo segja má með sanni,
að hér 'sé litauðugt land. Og yfir-
leitt má segja það sama um allflesta
dali, sem hníga að Isafjarðardjúpi.
Þeir eru gróðursælir og hlýlegir, og
þar má víða finna hina indælustu
angan úr jörðu.
Svo löbbum við þarna upp með
ánni, annar með bakpokann, hinn
með myndavélina, báðir í sólskins-
skapi. Skapið er eitt af því, sem
ferðamaðurinn verður að gæta að.
Slæmt skap á ferðalögum. er likast
saltlausum haframjölsgraut. Og bezt
er að þurfa ekki að “setja upp” gott
skap, því að það verður aldrei eins
haldgott og varanlegt og hið eðlilega
góða skap, sem gerir manni kleift
að standast allar þrekraunir ferða-
laganna. —
Og alt af hallar á fótinn. En við
Ólafur erum minnugir orða skálds-
ins, sem segir, að “sá, sem hræðist
fjallið og einlægt aftur snýr, fær
aldrei leyst þá gátu, hvað hinum
megin býr.” Þess vegna örkum við
áfram tnieð þann fasta ásetning i
huga, að klífa f jallið — og sjá, hvað
hinum megin býr. Við höfum kort-
ið ávalt uppi, því að það er okkar
leiðarljós á þessari ferð.
Svona höldum við áfram lengi, og
eigum ekkert skylt við konu Lots,
því að við ætlum ekki að líta aftur
fyr en við komum upp á næstu hæð,
en þegar þangað er komið, tekur við
önnur hæð, og þaðan hlýtur að vera
Stop ^duertisinq
^ and the world will pass you by and forget
you are in business.
Aduertisinq Couraqe
is the vital spark in the midst of a complex
competitive society which lights the fires
\ of better business.
For distinctive and effective
advertising use the services of
THE COLUIÍIBIA PRESS LimiTED
SARGENT AVENUE AT TORONTO STREET, WINNIPEG
PHONE 86 327
enn betra útsýni. Það er kapp
göngumannsins, sem komið er yfir
okkur. En þar kernur þó að við
setjumst og horfum yfir farinn veg.
Útsýnið er stórkostlegt. Firðirnir
eru að vísu horfnir vegna hárra
fjallanna.en þó glittir í Djúpið milli
þeirra, lygnt eins og stöðuvatn.
Lengra í fjarskanum liggur Snæ-
fjallaströndin með sín tígulegu fjöll
og sitt góða sauðfé. Inn i hana
skerast Kaldalónið, sem er við-
brugðið fyrir sérkennileik og feg-
urð. — En bíðum við! — Heyrðu
lagsmaður, hann er búinn að setja
upp pottlokið. Eg hnippi í Ólaf úm
leið.
—Ha, hver? Já, Drangjökull,
segir Ólafur. Og satt er það ! Þykk-
ur þokukúfur hlassar sér neðar og
neðar á jökulinn.
—Skyldi hún ætla að ná okkur, sú
gráa? segir Ólafur um leið og við
stöndum upp.
—Það er ekki gott að segja, en
nú er tekið að þykkna í lofti og sólar
nýtur minna en áður. Nú fara að
korna snjóskaflar við og við, og
gróður er tekinn að fá á sig há-
íjallasvip. Það er mest mosi, sem
hér vitnar um lífið. En þó sjást
hér einstaka harðfengar jurtir aðr-
ar, svo sem jöklasóley, sem grær hér
ein og öðrum óháð. »
“Væri eg blómstur þá veit það mín
trú,
að vildi eg, fjallablóm, lifa sem þú.”
muldra eg um leið og við höldum
áfram, svona til þess að gefa þess-
um litla jurtaríkisborgara viður-
kenniivgu fyrir dugnaðinn. Annars
er hér ekkert kvikt sjáanlegt, nema
flugur, enda erum við nú að komast
að allstóru vatni, sem nefnist Mý-
flugnavatn. Liggur það í dalverpi
með lágum fjöllum í kring, og er
apalurð og snjóskaflar hið næsta
vatninu. Þó er þar ekki slæmt yfir-
ferðar. Við göngum meðfram vatn-
inu, og síðan upp með á, sem fellur
í vatnið. Þegar þessi á hefir horfið
undir stóran skafl, finst okkur rétt-
ast að athuga kortið og borða.
—Þá er bezt að verða tvisvar feg-
inn, segir Ólafur og sezt á stein. Eg
geri slíkt hið sama. Síðan borðum
við brauðbita, ögn af súkkulaði og
drekkum tært fjallavatnið með.
Þetta er óbrotin máltið, en góð. Við
berum ekki með okkur of mikinn
mat.
Er við höfum matast, er okkur
orðið nægilega svalt til þess að ganga
rösklega upp hálendið, því að ennþá
hallar upp. Landslagi er annars svo
háttað þarna uppi, að þar skiftast á
ásar og dældir, hólar og lautir.
Lautirnar eru fyltar snjó, en milli
snjóskaflanna er hart undir fæti,
mest grjót og gráar urðir, sem þó
er greiðlegt að ganga. Léttir og
suðandi læknir seitla þar í urð og
snjó, og maður getur heyrt þá vel,
þótt þeir séu ekki sjáanlegir. Þessir
kliðandi smálækir eru hollvinir okk-
ar Ólafs, og við tölum um þá með
hlýju. Hér þarf enginn að óttast
vatnsleysi.
Nú er veðri orðið svo háttað, að
loft er næstum alþykt og sólin horf-
in. Þokan færist æ neðar ó f jöllin
handan við Djúpið, og ógnar okkur,
því að vindur stendur af norðvestri.
Við þurfum að hraða okkur upp á
næsta tindinn. Þegar þangað er
kornið, blasa við okkur nokkrir háir
hnjúkar fram undan. Eftir tíma og
vegalengd hljóta þetta að vera hæstu
tindar hálendisins. Milli okkar og
þeirra liggur stór snjóskafl með
sprungum og dældum.
Og áfram er ahldið. Hér er loft-
ið tært og svalandi, og bláleitum
fölva slær furðu fljótt á hæðir og
hóla.
Við stefnum á þann tindinn, sem
sýnist hæstur. Að klukkutíma liðn-
um komum við að honum. Að utan
er hann þakinn stórgrýtisurð, og er
í laginu eins og kerald á hvolfi.
—Nú lít eg ekki í kringum mig
fyr en upp er komið, segir Ólafur,
stingur undir sig hausnum og ræðst
til uppgöngu. Þegar upp er komið,
tökum við af okkur farangurinn,
setjumst niður og athugum gaum-
gæfilega kort og kompás. En brátt
þokar slík vísindamenska fyrir heill-
andi útsýninu. Við horfum og horf-
um. þegjandi og agndofa.
PHYSICIANS and SURGEONS
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldg,
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office tlmar 2-3
Heimili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manitoba
DR. B. H.OLSON
Phones: 35 076
906 047
Consultation by Appointment
Only
Heimili: 5 ST. JAMES PLACE
Winnipeg, Manitoba
DR. ROBERT BLACK
Sérfrœðingur I eyrna, augna, nef
og hálssjúkdómum.
216-2 20 Medical Arts BÍdg.
Cor. Graham & Kennedy
Viðtalstlmi — 11 til 1 og 2 til 5
Skrifstofustmi — 22 251
Heimili — 401 991
Dr. P. H. T. Thorlakson
205 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 22 866
Res. 114 GRENFELL BLVD,
Phone 62 200
Dr. S. J. Johannesson
Viðtalsttmi 3-5 e. h.
218 SHERBURN ST.
Stmi 3 0 877
Dr. D. C. M. Hallson
Stundar skurðlækningar og
almennar lœkningar
264 HARGRAVE ST.
—Gegnt Eaton’s—
Winnipeg
Sími 22 775
BAIlllISTERS, SOLICITORS, ETC.
H. A. BERGMAN, K.C.
r íslenxkur lögfrceöingur
Skrifstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Ave.
P.O. Box 16 56
PHONES 95 052 og 39 043
J. T. THORSON, K.C.
íslenzkur lögfrœöingur
800 GREAT WEST PERM. BLD.
Phone 94 668
BUSINESS CARDS
Akjósanlegur gististaöur
Fyrir Islendingal
Vingjarnleg aðbúð.
Sanngjarnt verð.
Cornwall Hotel
MAIN & RUPERT
Sími 94 742
DRS. H. R. & H. W.
TWEED
Tannlœknar
4 06 TORONTO GENERAL
TRUSTS BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545 WINNIPEG
----------------/-------
A.S. BARDAL
848 SHERBROOKE ST.
Selur líkkistur og annast um út-
farir AUur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsími: 86 607
Heimilis talslmi: 501 562
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
601 PARIS BLDG., WINNIPEG
Fasteignasalar. Leigja hús. Út-
vega peningalán og eldsábyrgð af
öllu tægi.
PHONE 94 221
A. C. JOHNSON
907 CONFEDERATION LIFE
BUILDING, WINNIPEG
Annast um fasteignir manna.
Tekur að sér að ávaxta sparifé
fólks. Selur eldsábyrgð og bif-
reiða ábyrgðir. Skriflegum fyrir-
spurnum svarað samstundis.
Skrifst.s. 96 757-—Heimas. 33 328
ST. REGIS HOTEL
28-5 SMITH ST., WINNIPEG
pœgilegur og rólegur bústaöur 4
mAöbiki borgarinnar.
Herbergi $2.00 og þar yfir; með
baðklefa $3.00 og þar yfir.
Ágætar máltiðir 40c—60c
Freg Parking for Guests
Augað beinist fyrst gegn þvi áður
óséða, því óþekta. Framundan ligg-
ur Arnarfjörður, breiður og blár,
ljúfur og lygn, umgirtur háum og
fagurlega mynduðum fjöllum, lág-
lendislaus í hæfilegum fjarskanum,
sem vatn nái í rniðjar hlíðar, eins og
gjá. Fjöllin eru mitt á milli bláma
og eðlilegs litar, og slær á þau húm-
kendri slikju, — og maður sér ofan
á alt. Ógleymanleg sjón. Norðan
við fjörðinn rísa hvassir og há-
hyrntir tindar. Það eru hin sér-
kennilegu fjöll sunnan Dýrafjarðar.
Én utan við þau sér í mynni Dýra-
fjarðar, — og svo á haf út. Þá
sézt Djúpið með sínumi djúpu döl-
um, fjörðum og víkum og fjöllum.
En sólroðin þoka liggur á f jöllunutn
fyrir liandan. í norðaustri blasa
Reiphólafjöll við, skjaldarlaga með
miklum snjó. En Tröllakirkja og
Snjófjöll sjást first við sjóndeildar-
hring.
í suðri gnæfir Snæfellsjökull, hár
og tígulegur, eyjarnar á Breiðafirði
nær, séð yfir fjöll Barðastrandar-
innar. Sem snöggvast hvarflar hug-
úrinn heim; Jökullinn sézt lika að
heiman.
Tindurinn, þar sem nú sitjum við,
er þriðji hæsti tindur hálendisins
(904 m.). Ilinir tveir hærri eru
Sjónfríð, sem liggur fyrir botni
Dýrafjarðar (920 m.) og svo
Lambadalsfjall (957 m.).
En okkur er ekki lengi til setunn-
ar boðið. Það er þegar ljóst, að
hefjast muni milli okkar og þokunn-
ar kapphlaup, sem endað geti á
hvorn veginn sem vera skal. Við
höfum fast í hug að reyna að ná
^ Sjónfríð þokulausri, það er okkar
ætlun og von. En þokan er að
sleikja um toppinn á Reiphólsfjöll-
um, Drangajökull horfinn og þau
fjöll öll, og hana hrekur yfir Djúp-
ið og út á f jöllin fyrir vestan okkur.
Bún getur verið fljót í-£erðumi, þok-
an. Við lítum enn einu sinni yfir
það, sem sjónin spennir yfir, — og
svo hefst kapphlaupið. — Þetta er
að vísu ójafn leikur, því að þokan
fer á vængjum vinda um loftsins
veg, en við verðum að þrauka á
okkar járnskóuðu, jarðföstu fótum,
sem sífelt hafa gengið síðustu sjö
daga. En um slíkt er ekki að fást,
og áfram höldum við, hlaupum við
fót, yfir urðir, grjót og skafla, þoku-
hringurinn alt af að þrengjast, út-
sýnið alt af að minka, kappið æ að
harðna, tvísýnan alt af á, — í fimm
stundarf jórðunga. En um leið og
við erum að fara síðasta spölinn að
þrímælingavörðunni, sem stendur á
Sjónfríð, lyppást þokan um vörð-
una, létt og leikandi, eins og stork-
andi. — Hún hefir sigrað.
\hð athugum í skyndingu kompás
og kort, áður en syrtir enn meira að.
Svo röltum við af stað, Ólafur með
kompásinn í hendinni, eg með pok-
ann á hakinu.
—Ó, það verður ekki á alt kosið,
segi eg. Það er nokkurs konar
plástrun á ósigurinn.
—Nei, en gaman hefði verið að
hafa Sjónfríð heiða, segir Ólafur, og
það kennir nokkurs saknaðar í
rómnutn.
Við tökum stefnuna á Lambadals-
f ja.ll, og ætlum svo að,ganga norðan
í því, og ofan í Lambadalsskarð, sem
liggur á milli Dýrafjarðar að sunn-
(Framh. á bls. 7)