Lögberg - 26.05.1938, Síða 3

LÖGrBEIBG, FIMTUDAGINN 26. MAÍ, 1938
3
Amerískur drenghnokki gerði á
dögunum verkfall er mamma hans
ætlaði aS klippa neglur ihans og lok-
aSi sig innj í bál foreldra sinni. Þar
sat hann í 24. klukkutíma, en þá
mistu foreldrarnir þolinmæSina og
brutu eina rúSu í bílnum til að ná
drenghnokkanum út.
Rússrteski söngvarinn Fjodior
Schaljapin, sem nýlega er látmn,
ætlaði að halda hátíðlegt 50 ára af-
mæli sitt sem söngvara í júní n.k.,
ef hann hefði lifað.
VEITIR HREYSTl OG
HUGREKKI ÞEIM SJÚKU
Fólk. sem vegna aldurs, eOa annara
orsaka, er lasburða, fær endurnýjaða
heilsu vi8 a8 nota NUGA-TONE.
! NUGA-TONE er fyrirtak fyrir roskið
fólk. Meðalið eykur vinnuþrekið til
rauna. Ef þqr eruð gömul eða lasburða,
þá reynið NUGA-TONE. lnnan fárra
daga munið þór finna til bata.
NUGA TONE fæst I lyfjabúðum.
Forðist stælingar. Ekkert jafnast á við
NUGA-TONE.
Notið UGA-SOL við stýflu. petta
úrvals hægðalyf. 50c.
Oxford speki og--
Motto:—
Hjá úrkynjun barnanna og
erfingjans hefnd
er ættinni hamingja að verða
ekki nefnd.
Af tilviljun bárust mér í hend-
ur á sama deginum “The Art of
Poetry in Iceland’’ eftir Sir William
A. Craigie og “Endeavour,” mál-
gagn Ungmennasambands hins
evangeliska lúterska kirkjufélags
íslendinga í Vesturheimi. Eg las
þau bæði strax. Hið fyrra er ein-
róma lof um skáldskap íslendinga,
hið síðara hefir að innihalda grein
um íslenzkuna í Winnipeg. Eg get
ekki varist þess að fara nokkrum
orðum um hvorttveggja.
Greinin í “Endeavour” kveður
upp með það á ihrapalegri ensku og
enn lélegri ritstíl að þeir yngri munu
ekki framar nota íslenzku í heirna-
húsum eða kirkju. Gott og vel.
Þeir um það. Ep ekki er þetta
nóg. Höfundur greinarinnar
halda og fram að islenzku
nám sé alls ekki verjandi. (“We do
not feel that this study (i.e. of Ice-
landic is justified”). Og á hverju
byggja þeir þessa skoðun sína? Á
þvi að þeir áhta sig Kanadamenn.
Þetta mun hafa, að suimra dómi,
ljótu eftirköstin. Kánadamenn eiga
víst ekki að læra annað mál en ensku.
Töluverðan sparnað hefir þetta þó
í för með sér því nú verður hægt
að leggja niður alla kenslu í erlend-
um tungumálum við háskóla vora.
Eða ætli hægt verði að fá leyfi til
að viðhalda frönskunni. Greinar-
höfundar eru á öðru máli en marg-
ir, sem álíta þekkingu á íslenzku
nauðsynlega fyrir þá, er vilja leggja
sig eftir ensku.
En þó sé búið að kasta íslenzkri
tungu, ætla þessir ungu menn að
hreykja sér af islenzka arfinum,
menningu of andagift. Gaman væri
að frétta hvernig farið verður að því
þegar búið er að losa sig við lykil-
inn að þessuim, fjársjóðum. Mað-
ur biður frétta.
Þá er að minnast á fyrirlestur
Craigies. Ekki er hægt að sjá að
enska hans hafi beðið tap við is-
, lenzkunám hans. Hugsanir sínar
túlkar hann á snildarmáli og eru
engar villur að finna, eins og hjá
hinum, sem aldrei hafa varið tíma
í íslenzkunám. Hann rekur á skýru
og samanþjöppuðu máli feril skáld-
skaparlistarinnar á Islandi. Þetta
er ekki langt mál — 34 blaðsíður —
en mikinn fróðleik er þar að finna.
Byrjar höfundur með því að sýna
hversu fljótt norrænn skáldskapur
fór fram úr hinum engil-saxneska.
Lýsir hann þar næst kvæðum hirð-
skáldanna, hinni miklu list er kem-
ur fram í þeim, og hversu mikillar
þekkingar var krafist af áheyrend-
um, bæði vegna kenninganna og orð-
skipunar, ef þeir áttu að hafa full
not af kvæðunum. Bendir hann á
að góð skáld gátu kveðið ágætis
kvæði hvort sem þeir notuðu kenn
ingar mikið eða lítið.
Þar næst snýr Craigie sér að rím-
unum og rekur sögu þeirra. Án
hinnar ströngu þjálfunar, er hirð-
kvæðin höfðu veitt mönnum, segir
hann, að rímurnar hefðu aldrei orð-
ið til. Ekkert beri betur vott um
hversu mikla fekáldskapiar æfingju
íslendingar hafi alment haft en sá
aragrúi af fólki af öllum stéttum,
er fengist hefir við rímnakveðskap.
Beztan skáldskap Islands um fimm
alda bil sé að finna í rimunum.
Hann minnist svo á árás Jónasar
á rímurnar og telur hana að nokkru
réttmæta, en lýsir samt ánægju sinni
yfir því h.versu lítil áhrif hún hafi
haft. Og þó færri. rímur hafi verið
orktar á nítjándu Öldinni en áður, er
þó áhuginn fyrir þeim ljós af því
hversu margar voru gefnar út á því
tímabili.
Ferskeytluna telur hann hafa
komið í stað lausavísna hirðskáld-
anna Slíkur skáldskapur væri ó-
hugsandi nema hjá þjóð, sem hefði
liaft svo náin kynni af skáldskap
liðna tímans að bundið mál væri orð-
ið henni næstum eins eðlilegt og ó-
bundið.
Síðan getur höfundur ýmsra
skálda eins og t. d. Egils, Sighvats
Þórðarsonar, Arnórs Jarlaskálds,
Lopts Guttormsonar, Jóns Arason-
ar, Biólu-Hjálmars, og Sigurðar
Breiðfjörðs. Álítur hann Breið-
fjörð eftirtektarverðan sem lið milli
hins garnia og nýja.
Að endingu nefnir hann þrent,
sem gerir íslenzkan skáldskap
merkilegan: hinir mörgu og marg-
brotnu hættir; hið óbrotna sam-
hengi íslenzks skáldskapar og tungu
frá tíundu öld upp til vorra tíma;
og í þriðja lagi hversu víða hann
hafi verið saminn, — ekki einungis
á ísalndi og i skandinavisku löndun-
um, heldur og á mörgum öðrum
stöðum, norðan frá heimskautabaug
og suður að miðjarðarhafi, vestan
frá Grænlandi og austur til Gyð-
ingalands, og nú á vorurn tímum í
Kanada. Þar segir hann einn land-
nema i vesturparti landsins hafa
samið sumt af því bezta sem orkt
hefir verið á siðustu fimtíu árum.
Á þar náttúrlega við Stephan G.
Öll ber ritgerðin með sér að höf-
undur gjörþekkir umræðuefni sitt.
Og er aðdáun hans a íslenzkum
skáldskap augljós. Er slíkt æfin-
lega ánægjuefni er óislenzkir menn
tala svo. Erfitt er þó samt að skilja
hversu hreyknir sumir landar verða
ef einhver útlendingur hælir íslenzk-
um bókmentum þó hann ef til vill
þekki þær lítið, en finst fátt um og
þykir sem þáð bendi á vítaverðan
þjóðrænishroka ef íslendingur, sem
þekkir bókmentir vorar lætur í ljós
hrifningu sína af þeim. En þetta á
ekki við Sir Wm. Craigie, er auð-
sjáanlega þekkir til hlítar og skilur
íslenzkar bókmentir.
Ekki er þó við því að búast að
þessi fyrrilestur um verðmæti is-
lenzks skáldskapar breyti mjög áliti
höfunda “Endeavours” greinarinnar.
( (
Svo virðist sem allir nöldurseggir séu að ganga í
bandalag til þess að fella Liberalátjórnina á
MULUGAN MAUKS
STEFNUSKRA”
Að því er Frarik Eliason, skrifara Sameinuðu
bœndasamtakanna, segist frá, samkvcemt btað-
inu Saskatoon Star-Phoenix þann 25. apríl.
Hugsið yð'ur stjórn, sem samsett vœri af svona
gerólíkum öflum!
Viðurkennandi það, að Liberalflokkurinn sé í raun og veru eini flokkurinn, sem von sé til að geti myndað stjórn, hafa for-
ingjar hinna flokkanna gengið af sinni pólitísku trú til þess að reyna með öllum hrögðum að ná völdum í Saskatchewan.
LTm bræðslustjórn er einungis rætt, þar som svo hagar til, að tveir eða fleiri andstöðuhópar, sameinast um “Independent
eða “Unity” frambjóðanda, með það fyrir augum að blekkja kjóséndur til þess að snúa baki vi$ þingmannsefni Liberal
flokksins. í fyrgreindu samtali komst skrifari Sameinuðu bændasamtakanna ennfremur þannig að orði:
#
Eg hefði garnan af að kynnast þeim hrmgdansara, sem lœtur í veðri vaka, að hann geti í einu
farið með umboð fyrir C.C.F., Kommúnista, Social Credit og Afturhaldsmenn.”
Hvernig svo sem hinum pólitisku trúarbrögðuun er háttað, þá á hver maður og kona heimtingu á því, að skoðun þeirra sé
sýnd full virðing, sé hún grundvölluð á einlægni. Þegar foringjar hlutaðeigandi stjórnmálahópa ganga af sinm pohtisku
trú og mynda fylkingu við fjarskyld öfl til þess að reyna að ná völdum, er sízt að undra þó fylgismenn snúi við þeim baki
i forundran og korrii til liðs við Liberal-stjórnina. Sem dænri upp á þetta má geta þess, að frambjóðandi Conservatíva
flokksins* fyrir fáum árum í fylkiskosningum, lýsti nýlega yfir því, að hann gæti ekki undir neinum kringumstæðum stutt
C.C.F, Kommúnista, Conservatíva, Social Credit hrærigrautinn, og að hann ætti ekki annars úrkosta, en fylgja Liberal
flokknum opinberlega að málum.
Með verndun lánstraustsins hefir Patterson gert fólki
i Saskatchewan það kleift, að hjargast af áfram
Liberal flokkurinn tileinkar sér enga óverðskuldaða viðurkenningu fyrir tilraunir sínar í þá
átt, að tryggja fylkisbúum matbjörg, skepnufóður, fatnað, eldsneyti og útsæði í hinu afar
örðuga árferði. Allar stjórnir myndu hafa reynt að gera það sama. En myndi þetta hafa
orðið kleift af flokki, er beitt hefði sér opinberlega fyrir greiðslufalli skulda og vaxta?
Skuldir hafa verið lækkaðar og um þær saimið; vextir hafa einnig verið lækkaðir . . .
miljónir hafa sjwast lwendum í Saskatchewan með samningum í stað greiðslufalla.. Með
þessum hætti hefir Patterson forsætisráðherra lánast að vernda lánstraust og hið góða nafn
Saskatchewanfylkis, og af þessari ástæðu hefir miljónum verið veitt inn í fylkið til þess að
fleyta fólkinu yfir brim og boða örðugs vetrar og sjá þvi fyrir útsæði til vorsins. Haldið
Patterson áfram við stýrið.—
UIIEKAI,
Kadio NetvvorkM
(Mt. Standard Time)
-May 26—9 to 1« i».m.
May 27—8.15 to 9.15
May 39—8.15 to 8.45
.lune 1—9 to 10 p.m.
June 3—8.15 to 9.15
June 4—9.45 to 10.45
(Setjið ytSur í sam-
band við næstu stöð)
Greiðið Liberal atkvæði ^ heilbrigða stjórn
Authorired by Saskatchewan Liberal Association

Enda er þess varla von þar sem
hann var fluttur á þessari “andans
eyðimörk” sem alment nefnist
“University of Oxford” á Englandi
og sem auðvita er ekki samanber-
andi við miðskóla Winnipegborgar.
Svo verður það ekki varið að
Craigie hefir stundað íslenzkunám.
En er eg hafði lokið lestri þess-
ara rita komu mér í hug tvö erindi
úr “Hávamáluín” (fornkvæði eitt,
nýtur töluverðrar virðingar meðal
fræðimanna í Oxford, þó litt sé það
metið af afkomendum vikinganna í
Winnipeg). Þau eru svona:
Byrði betri
berrat maður brautu at
en sé mannvit mikit;
auði betra
þykir þat í ókunnum stað
slikt er válaðs vera.
Ósnotr maðr
es með aldri kömr,
þat es bazt at hann þegi,
engi þat veit
at hann ekki kann
nema hann mæli til mart.
■ T. J. Olcson.
Fyráti ágúál
íslendingadagsnefndin er nú að
vinna af kappi við að undirbúa há-
tíðahald “íslendingadagsins” sem
haldið verður að Gimli -1. ágúst i
sumar.
Það verður af
fremsta inegni
vandað til hátíðahaldsins. Og margt
verður þar til skemtunar, sem svein
og svanna mun langa til að verða
aðnjótandi. Og þess má geta að
ýmislegar skemtanir fara þar fram í
sumar, sem ekki hafa verið þar áður
og má þar til nefna sund. Kapp-
róður, langstökk (running broad)
og margt fleira.
Þar kveða góðskáldin okkar
kvæði fyrir minni íslands og Vest-
urheims. Og ágætir ræðumenn
flytja áhrifamikil minni fyrir ís-
landi og Ameríku. Þar verður og
söngur, sem heillar alla og sitthvað
fleira sem enginn má missa og sið-
ar verður skýrt frá. Og ekki er ó-
hugsandi að þar verði einnig góður
gestur að heiman, sem marga mun
langa til að heyra og sjá.—
Munið eftir því, íslendingar, að
í f jörutíu og níu ár hefir þessi sam-
koma Winnipeg íslendinga verið ein
af okkar vinsælustu og mest eftir-
sóttu alíslenzku skemtunum hér
vestan hafs. Þá leikur. “ástkæra,
ylhýra málið” á flestra vörum og
ctal myndir rísa og birtast oss í
gegnum ljóð og lag úr djúpi minn-
inganna og tengja oss traustari
böndum “við land og fólk og feðra-
tungu.”—
Islendingar! Hafið það í ihuga
að “íslendingadagurinn” verður
haldinn að Girnli fyrsta ágúst, og
þangað eigið þið öll að koma, sem
getið, til að gleðjast með glöðum og
fullkomna daginn með nærveru
Davíð Björnsson.
Business and Professional Cards
^P^YSICIANS^rSUEGEONS4
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arta Bldg.
Cor. Grahani og Kennedy Sts
Phone 21 834—Office tímar 3-4.3C
Heimili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manitoba
DR. B. H.OLSON
Phones: 35 076
906 047
Consultation by Appointment
Oniy
Heimili: 5 ST. JAMES PLACE
Winnipeg, Manitoba
DR. ROBERT BLACK
Sérfrœðingur I eyrna, augna, nef
og hálssjúkdðmum.
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy
Viðta lstfmi — 11 til 1 og 2 tll 5
Skrifstofuslmi — 22 261
Heimili — 401 991
Dr. P. H. T. Thorlakson
20É Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 22 866
Res. 114 GRENFELL BLVD.
Phone 62 200
Dr. S. J. Johannesson
Viðtalstlmi 3-5 e. h.
21« SHERBURN ST.
Slmi 30 877
DR. A. V. JOHNSON
Tannlæknir
212 Curry Bldg., VVinnipeg
(Gegnt pðsthúsinu)
Sfmi: 96 210
Heimils: 28 086
BARRISTERS, SOLICITORS, ETC.
DRS. H. R. & H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GENERAL
TRUSTS BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545 WINNIPEG
H. A. BERGMAN, K.C.
tslenzkur lögfrœOinffur
Skrifstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Avc.
P.O. Box 1656
PHONES S5 052 og 39 043
J. T. THORSON, K.C.
íslenzkur lögfrœOingur
800 GREAT WEST PERM. BLD.
Phone 94 668
LINDAL, BUHR
& STEFÁNSSON
Barristers, Solicitors,
Notaries, etc.
W. J. Lindal, K.C., A. Buhr
Björn Stefánsson
Tclephone 97 621
Offices:
325 MAIN STREET
RUSINESS CARDS
PRESCRIPTIONS FILLED
CAREFÚLLY
GOODMAN DRUGS
Cor. ELLICE & SHERBROOK
Phone 34 403 We Deliver
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
601 PARIS BLDG.. WINNIPEG
Fasteignasalar. Leigja hús. Ot-
vega peningalán og eldsábyrgð af
öllu tægi.
PHONE 94 221
A.S. BARDAL
848 SHERBROOKE ST.
Selur líkkistur og annast um út-
farir Allur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrlfstofu talsími: 86 607
Heimilis talsfmi: 501 662
ST. REGIS HOTEL.
285 SMITH ST., tVINNIPEG
Pœgilegur og rólegur bústaOur i
m.iObiki borgarinnar.
Herbergi $2.00 og þar yfir; með
baðklefa $3.00 og þar yfir.
Agætar máltlðir 4 0c—60c
Free Parking for Ouests
*