Lögberg - 17.08.1939, Síða 5

fi
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 17. ÁGÚST 1939
PIIIIII!!ll!!!lllllllllllllllll!llllllllllllinillll!lllllll!llllllíllllllll!!lll!lllllilllllílllll!IIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!lll!lll!!l!!!llllllllllllllllllll!llllllllllUllllliy
Leyndarmálið í turninum
Eftir ANTHONY HOPE
“Og finnið kannske til efasemdar mér við-
víkjandi, bæði vegna þess, sem þér hafið heyrt
mig segja, og heyrt frá öðrum?”
Að utan barst vindhljóðið inn í litlu stofuna,
en að öðru leyti var þar mikil kyrð. I>rátt fyrir
hinn embættislega blæ, er Mary Arkroyd vildi að
væri á samtalinu, gat hún ekki varist snöggrar og
óvelkominnar tilfinningar um eins og náinn lcunn-
ingsskap, sem þrýst væri að henni, ekki svo mjög
af samræðumanninum, heldur af kringumstæð-
unum. Og hún svaraði fremur þrályndislega:
“Ef til vill finn eg til efasemda.”
“Þér hafið augljóslega tekið eftir því, að eg
hefi allmikil áhrif á Mr. Saffron. Og þér spyrjið,
eins og hæfilegt er, hvort hann eigi nokkur skyld-
mennh Mér fanst eins og þér óbeinlínis vilduð
með því komast eftir fjárhagslegri afstöðu
hans, eða hvort það sé nokkuð, sem geti vakið
honum áhyggjur,'eins og þér orðuðuð það, — var
það ekki?' Eða dæmdi eg skakt um það, hvað
yður bjó í huga?”
Meðan hann talaði, bauð hann henni vindling
úr kassa, er stóð á arinhyllunni. Hún tók einn
vindlinginn og kveikt í honum yfir lampaglasinu;
svo settist hún aftur í stóra stólinn; hafði ekki
þegið fyrra tilboð hans um að taka sér sæti.
“Þessar spurningar mínar voru alveg sjálf-
sagðar, Mr. Beaumaroy,” sagði Mary. “Mr.
Saffron er ekki heilbrigður maður, og hann er
einnig gamall. Undir vanalegum kringumstæðum
ætti skyldmennum að vera að minsta kosti gert
aðvart um afkoinu hans og líðan.”
“Auðvitað,” svaraði Beaumaroy með áuðsæj-
um áhuga. “En honum er illa við þau. Minsta
bending um, að þau hafi eitthvert tilkall til eigna
hans, vekur hjá honum sterka andúð. Eg hefi
áður þekt gamla menn efnaða, sem svona hafa
hugsað, og þér hafið eflaust líka þekt einhverja
slíka. Yður fer nú víst að skiljast hin erfiða
staða mín. Eg skal nú skýra þetta blákalt fyrir
yður: Setjum nú svo, að Mr. Saffron, sem er vel
til mín, treystir mér vel, og dvelur hér með mér
einum, auk þjónustufólksins, og er þannig — eins
og segja mætti — varnarlaus gegn áhrifum frá
mér; setjum svo, að hann tæki þann ásetning, að
gera erfðaskrá sína mér í hag; að skilja mér eftir
alla peninga sína. Það mun vera allmikið fé, að
eg hygg, eftir miðvikudaga-umstangi okkar að
dæma. Setjum nú svo, að þetta kæmi fýrir,
hvernig stæði eg þá í yðar huga, Dr. Arkroyd?
En bíðið eilt augnablik. Setjum svo, að æíiferill
minn hafi ekki verið mjög bjartur; að vitnisburð-
ur ininn í hernum hafi verið aðeins svo og svo; að
eg hafi með eftirtektarverðri ástundun helgað
gainla manninum sjállan mig, sem eg hefi í raun
og veru gert; að eg mætti, mjög sennilega, kallast
æfintýramaður. Jæja, ef eg legði svo fram erfða-
skrána, hvernig mundi eg þá líta út í heimsins
augum og, ef til þess kæmi (hann ypti öxlum),
fyrir dómstólunum?”
Mary sat hljóð nokkur augnablik. Beaumaroy
kraup á kné við eldinn til að skara að glæðunum
og bæta á þær tveim kubbum. Hann kraup enn,
starði í eldinn, og bætti við án þess að líta ujip:
“Og hvað um læknisskiftin? Það var auðvitað
gamli maðurinn, sem heimtaði þau, en eg get vcl
hugsað mér, að naskur lögmaður notaði einnig
það gegn mér. Haldið þér það ekki líka, Dr.
Arkroyd?”
“Eg vildi vissulega heldur, að þér hefðuð
ekki orðið að breyta til!” svaraði Mary með á-
herzlu.
“Það hefði eg líka heldur viljað,” sagði Beau-
maroy. “Eg er þó alls ekki að gefa í skyn, að
Dr. Irechester sé inér á nokkurn hátt geðþekkari
heldur en hann er hinum gamla vini mínum.
Jæja, svona er þessu nú varið. Og þó eg, ef til
vill, hafi engan rétt til að endurtaka spurning
mína, þá gæti skoðun yðar á þessu máli verið
mér mikils virði.”
“Eg sé enga ástæðu til að halda, að gamli
maðurinn ætti ekki að vera full-fær um að segja
fyrir um erfðaskrá sína,” sagði Dr. Mary. “Og
enga gilda ástæðu heldur til þess, að hann vildi
ekki fremur arfleiða yður, heldur en einhverja
fjarla'ga ættingja, sem honum geðjast ekkert að.”
“Ó, já, enga gilda ástæðu, segið þér. Þér
eigið við, að fólk myndi drótta því að mér eða
kenna mér um—•”
Mary Arkroyd hafði sínar takmarkanir — að
því er við kom reynslu, þekking og skarpskygni.
En hana vantaði ekki hugrekkið.
“Eg hefi sagt yður embættislega skoðun mína.
Hún er sú, að Mr. Saffron hefir, að því er eg fæ
séð, fullkomið vald á hugsunum sinum, og er fær
um að semja gilda erfðaskrá. Þér gerðuð mér
þann heiður—”
“Nei, nei!” greip Beaumaroy fram í, ifieð ein-
kennilega ákveðnum en lágum tón, “mín var
þægðin og heiðurinn—” ,
“Jæja.eins og yður þóknast. Þér báðuð mig
um skoðun mína, sem vinar, á áfstöðu yðar,
og sem læknis, að því er Mr. Saffron snertir.”
Beaumaroy kraup enn við arinn, en leit nú
til hennar; við glampann af skíðlogandi eldinum,
sýndust augu hans einkennilega tindrandi, eða
eins og að í þeim blossaði bjartur eldur.
“Að minni hyggju, Mr. Baumaroy, vildi til-
finninganæmur maður heldur, að slík erfðaskrá
væri ekki gerð sér í vil,” sagði Mary einbeittlega.
Beaumaroy virtist velta orðum hennar fyrir
sér um hríð, áður en hann svaraði: “Eg er í
nokkrum vafa um þetta atriði, Dr. Arkroyd,”
sagði hann loks. “Annað hvort er gamli maður-
inn með öllu ráði — compos mentis kallið þið
það víst? — eða hann er það ekki. Sé hann
það—
“Eg skil yður. En svona hugsa eg um mál-
ið,” svaraði Mary.
“Þér munduð verða kölluð sem vitni mitt!”
madti hann og brosti til hennar.
“Eg hygg,” svaraði Mary, “að ótilhlýðileg á-
hrif gæti átt sér stað, jafnvel þótt um enga hugar-
veiklun væri að ræða hjá Mr. Saffron.”
“Eg veit ekki hvort áhrif mín geta kallast
ótilhlýðileg,” svaraði Beaumaroy. “En eg held,
að eg sé eina manneskjan, sem nokkra umhyggju
ber fyrir aumingja gamla manninum.”
“Eg veit það vel, Mr. Beaumaroy! Afstaða
yðar er mjög erfið. Það sé eg sannarlega! En,
munduð þér helga yður sjálfum þessa peninga?
Værið þér ekki — hvað ætti eg að segja — freinur
eins og í stöðu trúnaðarmanns, að því er arfinn
snertir?” sagði Mary.
“Fyrir hverja? Hina ógeðfeldu ættingja!
Hví skyldi það vera- svo?” svaraði Beaumaroy.
“Þeir væru kannske í raun og veru allra bezta
fólk. Gamlir menn láta stundum stjórnast af
dutlungum, einum, eins og þér sögðuð áður. Og
ættingjarnir hafa kannske stólað á—” ,
“Að smeygja sér í dauðs manns skó? Já, það
þori eg að segja. En því mætti eg þá ekki stóla á
slikt líka? Hví skyldi eg ekki vinna að eiginn hag
gagnvart öðru fólki?”
“Það er hugsjónin, sem þér eignuðust í stríð-
inu! Þér hélduð því fram — að Fornasetri.
Naylor kafteinn leit öðruvísi á.”
“Setjum svo, að Naylor, hetjan, og eg gallaði
gripurinn,” sagði Beaumaroy brosandi við Mary,
er einnig brosti með gletnissvip að hinum skrítna
og hálfbiturlega hreim í rödd hans, — “»ið við
elskuðum báðir sömu stúlkuna, og að eg hefði
góða von um hana, ætti eg þá að gefast upp?”
“Við erum nú vissulega komin langt út frá
samræðuefninu, Mr. Beaumaroy,” svaraði Mary.
“ó, þér eruð almennur læknir, og berið skyn-
bragð á alt milli himins og jarðar!” sagði
Beaumaroy. “Gerið yður nú í hugarlund, að þér
sjálfur væruð á báðum áttum milli hans og
mín—”
Mary hló hreinskilnislega, og svaraði: “En
hvað þér eruð spaugsamur. Ef þér verðið að halda
áfram sainræðunni, þá talið um málefnið ineð
alvörugefni.”
“En hví finst yður eg nú svo hlægilegur?”
“Vegna þess, að væri eg í giftingarhug, sem
alls ekki er, þá væri eg ekki eina mínútu á báðum
áttum um yður og Naylor kaftein.”
“Að þér mynduð óðar hallast að mér?” spurði
Beaumaroy, og lýsti sér í auguin hans unggæðis-
legt gletnisbros.
Mary hló nú aftur, stóð upp af bríkurstóln-
um og svaraði: “Að honum, segi eg, þótt það sé
kannske ókurteislegt, Mr. Beaumaroy.”
Þau stóðu þarna hvort frammi fyrir öðru
nokkur augnablik. Það var í fyrsta sinn um
margra ára skeið — Mary hafði á uppvaxtarárum
sínum ekki að öllu verið laus við tilfinninganæmar
stundir — sem hún roðnaði fyrir karlmanns
augnaráði. Hún fann mjög átakanlega og með
ergelsi til þessa og teygði úr sér eins og til að
ná aftur sinni embættislegu afstöðu.
“Mér finst ekki, að'þér hafið sýnt hina innistu
ókurteisi, Dr. Arkroyd,” sagði Beaumaroy.
Þetta var léttúðleg ósvífni, þó borin væri
fram með þeirri lægni og lipurð, að ekki varði
aðfinslu eða mótmæla. Án þess að svara þessu
nokkru, nema með því að hrista ögn höfuðið og
hlæja hálf-vandræðalega, gekk Mary fram að dyr-
unum, milli borðsins og gamals eikarskáps, er
stóð við vegginn. Á hyllunni voru diskar, hnífar
og aðrir borðhaldsmunir dreifðir fremur ósnyrti-
lega. Beaumaroy gekk á eftir henni með hendur
í vösum og brosti einkar ánægjulega.
Mary nam alt í einu staðar, sneri sér að
íörunaut sínum og benti með fingri á hylluna.
Beaumaroy kipti hægri hönd sinni með snatri úr
vasanum og teygði hana í áttina að hyllunni, eins
og til að grípa eitthvað, sem þar lægi. Svo dró
hann höndina samstundis að sér aftur, og leit
hvatskeytlega með hálfgerðri tortrygni til Mary.
Þessi svipbrigði hans vörðu þó aðeins augnablik,
og kæruleysisbrosið eitt sást á andlitinu. En
handarhreyfingin og augnatillit hans hafði ekki
farið fram hjá Mary, og í rödd hennar lýsti sér
undrunarhreimur er hún sagði:
“Það vildi bara svo til, að eg tók eftir sam-
tengdum hnif og gaffli, sem þarna liggur, og eg
var að undra mig á hver—”
Hluturinn, sem hér um ræðir, lá innan um
hálfa tylft eða svo af hnífapörum. Slikt áhald
var Dr. Mary vel kunnugt um frá spítalaveru
sinni, gaffall öðru inegin og hnífblað á hina
hliðina; áhald, er búið var til handa þeim, sem
aðeins gátu notað aðra hönd sína.
“Þér hafið vissulega tekið eftir hönd minni,” ’
mælti Beuamaroy og dró hana upp úr vasanum,
þar sem hann hafði í flýti stungið henni áður.
“Eg notaði þetta í spítalanum, þegar eg var með
umbúðirnar. En nú er langt síðan, og eg skil
ekl^ert í því, hvers vegna Hooper lætur það liggja
þarna.”
Þessi skýring Beaumaroy var mjög sennileg
og rödd hans og tillit laðandi sem áður. En Mary
hafði tekið eftir hinni snöggu handsveiflu hans
og hvatlegu augnaráði. Hún horfði á hann eitt
augnablik með eins og spurningaraugum, og sem
í fyrsta sinn báru vott um tortryggni. “Einmitt
það,” sagði hún lágt, sneri sér við aftur og gekk
fram að dyrunum. Beaumaroy gekk á eftir henni,
með einkennilegt bros á vörum, og ypti einu sinni
ögn annari öxlinni.
Einhver þvingandi deyfð hafði náð haldi á
Mary; hún hafði ekkert á móti því, að hann fylgdi
henni út að bílnum og opnaði fyrir hana hurðina.
Beaumaroy reyndi ekkert að tala meira við hana,
ef til vill vegna návistar Hoopers flokksforingja,
sem kom að með meðalið frá lyfsalanum, handa
Mr. Saffron, rétt þegar Beaumaroy opnaði hús-
dyrnar fyrir Mary. Hann færði sig ögn frá með
hjólið, svo þau kæmist fram hjá honum, en ekki
lengra en svo, að Ijósið úr ganginum kastaði birtu
á hina ógeðslegu ásjónu hans.
“Jæja, verið þér sælar, Dr. Arkroyd,” sagði
Beaumaroy. “Við sjáum til hvernig hann verður
á morgun, og sýnist mér það ráðlegra, bið eg
yður að gera svo vel að lita inn aftur. Kærar
þakkir fyrir koinuna.”
“Góða nótt, Mr. Beaumaroy,” sagði Mary.
Hún lagði svo af stað, og Beaumarqy gekk
aftur upp að húsdyrunum. Mary leit einu sinni
um öxl sér og sá hann standa við þær í ljósbirt-
unni úr ganginuin, eins og þegar hún kom. En
þarna hjá honum stóð nú líka hinn viðbjóðslegi
Hooper flokksforingi.
Beaumaroy fór aftur inn að eldinum í stof-
unni. Hooper skildi hjólið eftir í ganginum, gekk
einnig inn í stofuna og lagði meðalaflöskuna á
borðið. Beaumaroy brosti til þjónsins og benti
honum á hnífapars eininguna.
“Er það þér eða mér að kenna, að þetta
leiðinda áhald liggur þarna?” spurði hann.
“Það er yður að kenna,” svaraði flokksfor-
inginn dræmt og önuglega, að vanda. “Eg hreins-
aði það og lét það þarna, til þess að þér lokuðuð
það niður. eins og vanalega. Eg býst við að þér
hafið gleyint því, herra.”
Beaumaroy hristi höfuðið gletnislega út af
eigin yfirsjón. “Svona var það, flokksforingi! Eg
álpaðist burt og gleymiTi því. Og eg held, —
hygg fremur, að Dr. Mary hafi þótt kynlegt að
sjá þetta áhald, þó hún sem stendur hafi alls
ekki getið sér til um þörfina á því hér!”