Lögberg - 20.02.1941, Blaðsíða 1

PHONE 86 311
Seven Lines
i%o*
d

L(Ulllt1\\V> ^ Service
Cot.^°v and
Satisfaction
PIIONE 86 311
Seven Lines

«ndvv-\'A^
C°x'

l'lor Better
Dry Cleaning
and Laundry
54- ABGANGUR ♦ LOGBERG, FIMTUDAGINN 20. FEBRÚAR 1041 . ♦ NÚMER 8
Stríðss ókn Canada krefst þess að allir kaupi stríc % Jspar naðar skí rteini
Sambandsþing
tekur til starfa
Síðastliðinn mánudag settist
sambandsþingið á rökstóla, en
Pingfundum var, eins og vitað
er, frestað frá því á öndverðum
Vetri til þessa tíma. Forsætis-
ráðherrann, Mr. King, lýsti þegar
>’fir því í þingbyrjun, að stjorn-
arfrumvörpin hlyti að þessu
sinni að skipa fyrirrúm fyrir
frumvörpum einstakra þing-
manna; taldi Mr. King horfurnar
á vettvangi stríðsmálanna slíkar,
iu' auðsætt væri að allra þeirra
átaka yrði þörf, er þjóðin ætti
yfir að ráða í því mikla frelsis-
stríði, sem nú væri háð af hálfu
lýðræðisþjóða.—
Samkvæmt áætlun f jármálá-
ráðherrans, er gert ráð fyrir
$1,300,000,000 útgjöldum á fjár-
hagsárinu 1941—42 vegna stríðs-
sóknarinnar, en öll útgjöhl yfir
l>að timabil áætluð $2,700,000,-
000.
Bretar handtaka fimta
kommúnistann
Brezku yfirvöldin létu í gær
handtaka Guðbrand Guðmunds-
£°n kommúnista. Er það fimti
maðurinn, sem tekinn er í sam-
oandi við dreifibréfsmál þeirra
koinmúnista.
Guðbrandur þessi er sakaður
l,ni- að hafa reynt að fá menn
16 að taka bréfið til útbreiðslu
nieðal hermannanna s.l. sunnu-
dag.
Er Morgunblaðið spurðist fyrir
llIn það á upplýsingaskrifstofu
Orezka setuliðsins í gær, hvað
máli kommúnistanna liði, var
því svarað, að rannsókn væri nú
l'omin vel á veg og mætti búast
V|ð að henni yrði bráðlega lokið.
Ekkert samkomulag mun enn
þafa náðst um að íslenzk yfir-
'óld taki málið í sínar hendur,
en eins óg áður hefir verið skýrt
’rá, hafa samkomulagsumleitanir
llIn það farið fram.
i fyrradag fékk ríkisstjórnin
Oréf frí\ ræðismanni Breta hér,
þar sem á það er dregist, að ís-
leuzku stjórnarvöldin geti fengið
málið í sínar hendur. En ef
■vfsingar þær, sem komi fyrir
sönnuð brot, reynist að dómi
oerstjórnarinnar of vægar, þá
askilji hún sér rétt til að taka til
s'nna ráða.
Að þessurn skilyrðum igetur
lslenka rikisstjórnin ekki fengið.
álini rikisstjórnin hafa svarað
J,vi bréfi í gær. Er liklegt að
niðurstaða þess bréfs hafi verið
a þá leið, að ineðan þessi eða
þvílík skilyrði fylgi, þá sé það
Sama sem neitun frá brezku her-
sljórninni um að ríkisstjórnin
taki við málinu. Mun ríkis-
sljórnin hafa farið fram á að
málið verði henni afhent skil-
'rðislaust. Hefir það hingað til
reýnst svo, að þau mál, sem
snerta öryggi hersins, hefir her-
sljórnin neitað að afhenda ís-
il nzkum stjórnarvöldum til með-
ferðar. ^
k'l jiess að greiða fyrir þi
‘*ð þetta gæti orðið i framtí
'nni, hefir ríkisstjórnin í undi
'úningi lög um meðferð þeir
mála er fslendingar brytu af s
^egn setuliðinu, svo að islem
sljórnarvöld gætu frekar ha
>ai' niál til rannsóknar og a
Sreiðslu. En óvíst er enn, hv:
111 þeirri lagasetning verður.
—Mbl. 10. ja
Þessi mynd af Mr. og Mrs. Daníel Johnson,
Blaine, Wash., var tekin nokkrum dögum eftir
fiintíu ára giftingarafmæli þeirra.
Dr. J. W. Dafoe
sá, er fyrir hönd Canadastjórnai
flytur inngangsmál að útvarpi
íslendinga hér í borg á miðviku-
dagskveldið þann 5. marz næst-
komandi, kl. 8.30.
Dœmisaga — Gáta!
Söfnuðitr nokkur hafði í mörg
ár haft það mál á prjónunum að
reisa sæmilegan varða til minn-
ingar um fyrstu stofnendur sína.
Um þetta var rætt á hverju árs-
afmæli safnaðarins og um það
farið mörgum fögrum orðum
hversu heilög skylda það væri.
En málið hafði aldrei komist
lengra.
Loksins varð það úr á ein-
hverri sérstakri stórhátíð safn-
aðarins að samþykt var að draga
þetta ekki lengur, heldur byrja
tafarlaust á verkinu. Kaus nú
söfnuðurinn nokkra menn í
nefnd og fól henni að láta vinna
umsvifalaust að smiði minnis-
varðans.
Þannig hittist á að einn mað-
urinn i nefndinni var bæði efn-
aður og höfðinglyndur. Bauðst
hann til þess að flýta fyrir fram-
kvæmdum verksins ineð því að
lána til bráðabirgða það fé, sem
þyrfti til þess að byggja undir-
stöðu varðans, sem átti að vera
stór og vönduð og kostaði all-
inikið fé. Þetta þótti drengilega
gert og var þegið með þökkum,
Nú var ráðinn byggingameist-
ari og undirstaða varðans bygð;
var á henni sléttur kantur með
þessari áletran: “Minnisvarði
reistur af x-söfnuði til heiðurs
fyrstu stofúendum hans.”
Hverjum bar að borga kostn-
aðinn við þennan minnisvarða?
Var það nefndin, sem vann fyrir
söfnuðinn? Var það maðurinn,
sem hljóp undir bagga *og lán-
aði féð til bráðabirgða? Eða var
það söfnuðurinn sjálfur?
Sig. Júl. Jóhannesson.
Bjarni Benediktsson
kosinn borgarstjóri
Reykjavíkur
Kosning borgarstjóra var
fyrsta mál á dagskrá Bæjar-
stjórnar í gær. Var Bjarni Bene-
diktsson kosinn með 8 atkvæð-
um. 0 seðlar voru auðir.
Hefir Bjarni, sem kunnugt er,
gegnt embættinu frá því i haust,
að hann var settur borgarstjóri
í veikindaforföllum Péturs heit-
ins Halldórssonar.
Kosning hans sem borgarstjóra
gildir út þetta kjörtímabil. En
bæjarstjórnarkosningar verða i
janúar 1942.
Bjarni Benediktsson er 32 ára
gamall, fæddur hér í bænum
1908. Hann lauk dögfræðiprófi
1930, með hæstu einkunn, sem
þá hafði verið tekin hér í lög-
fræði. Sigldi hann þá til Þýzka-
lands til frekara náms. Árið
1932 tók hann við prófessorsem-
bætti Einars Arnórssonar, ér
Einar varð hæztaréttardómari.
í janúar 1934 var hann kos-
inn í bæjarstjórn og í bæjarráð.
Hefir hann alt frá því hann hóf
afskifti sin af opinberum mál-
um verið meðal áhrifamestu
manna Sjálfstæðisflokksins. Ár-
ið 1936 var hann kosinn í mið-
stjórn flokksins og hefir átt þar
sæti síðan.
Bjarni er starfsmaður mikill.
Hefir það komið i ljós bæði við
kenslu hans í Háskólanum, rit-
störf í sambandi við kensluna og
í öllum afskiftum hans af opin-
berum málum. Þó hann væri
yngstur bæjarfulltrúa 1934, varð
hann strax, er hann tók sæti í
bæjarstjórn, meðal atkvæðamestu
bæjarfulltrúa Sjálfstæðisflokks-
ins, enda er hann maður áhuga;-
samur, einbeittur og tillögugóð-
ur í hverju máli.
Islenzkt útvarp
frá Winnipeg
Á miðvikudagskveldið þann 5.
marz næstkomandi, verður ís-
lenzkri skemtiskrá útvarpað frá
Winnipeg yfir CBC, og heyrisl
yfir alt kerfið; skemtiskráin
stendur yfir frá kl. 8.30 til 9.00
e. h. Central Standard Time.
Dr. J. W. Dafoe, einn al' fræg-
ustu blaðamönnum canadisku
þjóðarinnar og kanzlari Mani-
toba háskólans, flytur ávarp fyr-
ir hönd Canadastjórnar í byrjun
skemtiskrár. Canadiskur-fslend-
ingur í herþjónustu lætur einnig
til sín heyra.
Karlakór íslendinga í Winni-
peg undir stjórn Ragnars H.
Ragnar, syngur nokkur lög með
aðstoð CBC hjómsveitarinnar, er
Geoffrey Waddington stjórnar.
Einsöngva syngja Mrs. Lincoln
Johnson og Mr. Alex Johnson.
Meðspilarar verða Mr. Gunnar
Erlendson og Mr. Frank Thor-
olfson.
Miss María Markan
Nú hefir það verið ákveðið, að
Miss María Markan syngi í Win-
nipeg Civic Auditorium á fimtu-
dagskveldið þann 6. marz næst-
komandi. Margir hafa þegar
orðið þeirrar eftirminnilegu á-
nægju aðnjótandi, að hrusta á
hina styrku og hreimfögru rödd
þessarar víðfrægu söngkonu yfir
Útvarpið frá Vancouver; hún
hefir þegar með tóntöfrum sín-
um áunnið sér fjölda aðdáenda
vítt um íslenzkar nýbygðir í Vest-
urvegi, og má því ganga út frá
því sem gefnu, að fólk vort, jafnt
utanbæjar sem innan, auðsýni
henni verðsktildaða sæmd, og
sjálfu sér ógleymanlega yndis-
stund, með því að fjölmenna á
áminsta söngskemtan hennar.
Skemtiskrá verður auglýst í
næsta blaði.
Islendingamót “Fróns”
Um mörg undanfarin ár hefir
þjóðræknisdeildin “Frón” stofn-
að til hátíðahalds annað kveld
þjóðræknisþingsins. Hátíð þessi
hefir verið nefnd með réttu “fs-
lendingamót og í ár verður mót-
ið i Góðtemplarahúsinu þriðju-
daginn 25. febr. Til hátíðar
þessarar er mjög vandað, skáld,
ræðumaður og söngfólk er hafa
góðfúslega lofað að skemta þetta
kveld má hiklaust telja með því
bezta er Vestur íslendingar eiga
völ á. Auk þess verða ágætar
alíslenzkar veitingar og að síð-
ustu leika hinar ungu og alþektu
“Melody Maids” fyrir dansinum
til kl. tvö eftir miðnætti.
Ræðu fiytur Þórhallur Ás-
geirsson, ungur námsmaður, er
stundar nám við háskólann í
Minneapolis. Er hann nýlega
þangað kominn frá fslandi og þó
hann sé ungur að aldri hefir
hann farið víða um lönd og kann
frá mörgu að segja. Allir íslend-
ingar kannast við ætt hans, þvi
hann er sonur Ásgeirs Ásgeirs-
sonar fyrv. forsætisráðherra, en
dóttursonur Þórhalls biskups
Bjarnasonar.
Tvö skáld flytja íslendingum
kvæði við þetta tækifæri. Einar
P. Jónsson er löngu kunnur fyr-
ir ljóðsnild og munu margir
skipa honum í fremstu röð nú-
lifandi íslenzkra skálda. Vigfús
Guttormsson frá Lundar er ekki
jafnkunnur Guttormi bróður'sín-
um, en er þó skáld gott.
Þá syngur og Karlakór fsl.
í Winnipeg, Barnakór R. H.
Ragnars og “Jlouble Quartette”.
Þessir söngflokkar eru svo vin-
sælir og almenningi kunnir, að
ekki þarf að orðlengja um þá.
Karlakórinn hefir undanfarin ár
hlotið hina beztu dóma íslenzkra
og enskumælandi söngdómara,
verið eftirlæti margra landa, og
i mörg ár ein meginstoð þjóð-
rækni fslendinga hér í borg og
brennipunktur islenzkrar söng-
listar hér í álfu.
Mrs. L. Mathews verður aftur
í ár forstöðukona veitinganna og
henni til aðstoðar þessar konur:
Mrs. H. Jónasson, Miss S. Blon-
dal, Mrs. Bína Johnson og hópur
fríðra ungra meyja ér ganga um
beina. Á borðum verður meðal
annars hangikjöt, rúllupylsa,
mysuostur, kæfa, vínarterta o. fl.
Verða borðin blómum skrýdd og
veitingar og framreiðsla með há-
tíðarsniði.
Einsöng með Karlakórnum
syngur Alex Johnson, en með
Barnakórnum Marion Hart.
Á þessu fslendingamóti hittast
frændur og vinir úr fjarlægum
héruðum. Þessi hátið er aðal
samkoma ársins meðal íslend-
inga í Winnipegborg, helguð
uppruna vorum og ættarminn-
(Framh. á bls. 5)
—Mbl. 10. jan.
ANCIÍORED TILL THE WAR IS OVER
Every day sees German prisoners of war pass through London railway
stations on their way to British internment camps. This picture, ot'
captured German seamen, sliows their contrasting types.
Járningamaður
Þótt hann sé á sjötugs árum,
sveitarenda hleypa frá
bændur heim til hans á klárum.
Hann skal járna fyrir þá,
hestum kenna hegðun rétta,
hófinn unga móta, slétta,
fjöður rétt i fótinn slá.
Hann er aldrei innifastur,
er þeir færa slíkt í tal,
góðra manna greiðviknastur,
gjarnan helzt er járna skal.
Líkt og barn, er leikföng tekur,
lífsins gleði er hug þess vekur,
áhöld ber hann út úr sal.
Hér er ekkert hik í máli,
haldið vel á þörfum grip,
markviss hönd með hvössu stáli
hófnum gefur réttan svip.
Er sem þaulreynd augu valti
yfir hverju minsta taki,
verður aldrei fum né fip.
Leikni hans að haga og berja
hugur undrast komumanns,
igerir fljótur fjöður hverja
fótarprýði reiðskjótans.
Þó að aldursþunginn vitji,
þó að gigt í öxlum sitji,
sýndu fáir handtök hans.
Hann þótt lítt við hesta gæli,
hefir tök við baldið fjör.
* Framkvæmd öll hans fyrirmæli
fá þá stilt, þótt lund sé ör.
Vonlaust þar að þrjóskast; sprikla,
þekking sigrar, valdið mikla,
hugur viss og hendi snör.
Hollar mörgum hraustum fæti
hendur voru þessa manns.
Sagt er, fjölgað svo hann gæti
sæmdarsporum léttfetans.
Fríður hópur hefir gengið
hans á leið og ungur fengið
fyrstu járn við húsdyr hans.
Guðm. Ingi Kristjánsson.
—Freyr.