Lögberg - 26.03.1942, Qupperneq 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 26. MARZ, 1942
7
Tötralegi
drengurinn
Jón Guðmundsson þýddi.
(Frá “Nemó” á Gimli)
En hvað hún var yndisleg'
Álit manna er breytilegt, þó held
eg að allir het'ðu verið á sama
máli í þessu efni. Þegar athug-
að var fagra vaxtarlagið, áugun
dökku og stóru, laglega nefið,
gullnir lokkar og töfrandi fætur.
Æ, já, eg játa það hreinskilnis-
lega að eg varð hálf feiminn,
þegar eg gægðist inn i garð
“agentsins” gegnum skíðgarðinn
og sá hana í fyrsta sinn. Mig
dreymi á nóttunni að eg væri
kóngsson og hún fegursta ])rins-
essa, sem hræðileg tröll hefðu
heillað inn í fjöllin til sin. Eg
þóttist leggja af stað með fríðu
föruneyti, höggva höfuðið af ó-
vættinuin og flytja prinsessuna
heim til hallarinnar aftur, halda
þar brúðkaup til hennar, er stóð
í 8 daga, og þá dönsuðum við
á gullskóm. Eg var aðeins 10
ára að aldri, en kunni margar
skemtilegar sögur, um prinsess-
ur, sem höfðu orðið fyrir gjörn-
ingum, um dverga, álfa, kóngs-
syni og allskonar illþýði.
Já, hann var yndislegur þessi
draumatími. Hvað hét hún?
muntu spyrja. Hún hét Elma S.
. . . en bíddu dálítið, eg ætla að
segJa þér það seinna greinilega.
Lofaðu mér fyrst að segja þér
hver eg er, þó það sé gagnstætt
allri venju að lýsa sér þannig
fyrst. Eg læt það vera skálda-
leyfi initt. Mér hefir dottið í
hug að láta þig til bráðabyrgðar
vita að eg er frá meiriháttar
fólki kominn, og það er ekki svo
þýðingarlítið jafnvel nú á tím-
um.
Það sem eg veit um mig fyrst
(að annara sögn) er að eg
snemma morguns í júli 1825
fanst á bak við skíðgarð
“agentsins” af Sims göinlu, að
niælt er. Það er auðvitað breidd
huliðsblæja yfir þenna skemti-
lega fund, og að hjá mér hafi
legið, auk glitsaumaðra barna-
fata, sieðill og innan í honum
úálítil pappírsræma með þessum
orðum: “Viðskiftabréf, sem
Lankinn á”; enn fremur stóð
þar lika talan “100.” Kvöldið
áður en þessi atburður skeði,
hafði verið haldin veizla mikil
Ljá borgarstjóranum. Þsssi
voldugi maður sat og ætlaði að
*ara að spila “sóló” (í lhombré)
er vinnukonan kom og færði
honum bréf, sem þetta var ritað
á: “Með hraða.” Jústisráðið —-
því hann var þá ekki orðinn
Etatsráð — rendi bréfinu inn
undir kertastikuna og sagði
“sóló” en varð “codilli.” Morg-
uninn eftir fékk stúlkan hinum
nöldursama borgarstjóra aftur
hréf — því lhombré-spilið hafði
gengið honum illa og hann orðið
“krúkk” i hvert skifti er hann
spilaði — með hinum fyrri orð-
um: “Með hraða.” Á meðan
hann var að lesa hréfið kom
skrifarinn inn með Sims gömlu,
hun var búin sínum beztu klæð-
um og öldungis ódrukkin og hélt
á mér, sem lá i laglegri körfu
og vafið um kniplingum og dill-
aði dátt, og raulaði fyrir munni
sér: lululu, lululu. Þegar skrif-
arinn hafði skýrt frá málinu og
Sims gamla bætt þvv við að hún
væri fátæklingur og gæti því eigi
hjálparlaust alið önn fyrir
hrakka-unganum, varð borgar-
stjórinn óður og uppvægur og
spurði hvað ún hefði gjört af
100 dala seðlinuin er i körfunni
hefði legið hjá mér.
“Sús minn! Hundrað dala
seðill,” sagði Sims gamla og
varð svo undrandi á svipinn sem
mest mátti verða. “Já, að vísu
var hundrað dala seðill hjá
hrakkanum. Það stendur hér i
hréfinu. Nei! Engar vífilengjur
Sinis gamla, komdu ineð pening-
ana, eða þú skalt í fangelsið.”
•lá, Jústisráðið var nú ekki lamb
að leika við, einkum þá hann
hafði tapað í lhombré.”
“í fangelsi? Eg? Sims gamla?
Hún varð nú að ganga þrjú fet
áfram, til að geta sett körfuna
með mér í á borðið, og svo barði
hún hnefanum ofan i borðið svo
að bæði eg og borgarstjórinn og
skrifari hans sluppu nauðuglega
úr klóm hennar, og eg hefði
sjálfsagt oltið niður á gólfið af
angist, ef eg hefði getað. Hún
byrjaði fyrst á því að segja þeim
háu herrum að hún væri heiðar-
leg ekkja og starfssöin kona, og
sér þætti gaman að sjá framan
i þann er dirfðist að setja sig i
'fangelsið! Það væri miklu
fremur lögregluliðið er þar ætti
heima. Þau urðu málalokin, að
horgarstjórinn sagði við hana:
“Kona góð.” Og bauð henni eitt
staup af víni, og Sims gamia
varð eins mild á svipinn og kisa
greyið, þar ofan í kaupið fékk
hún 10 dali, sem í bréfinu voru,
eins og mánaðar meðgjöf, til
þess að hjúkra mér ástúðlega,
Ennfremur var henni lofað jafn-
miklu fé á mánuði hverjum, ef
hún annaðist inig vel. Sko!
Þannig varð eg fósturson Sims
gömlu. Eftir fá ár liðin tók
þvert ifyrir meðgjöf þá, er með
mér hafði verið lofað, en fyrir
það fékk eg minna að eta og
fleiri högg. Sjáðu nú til, lesari
góður, nú veistu hver eg er.
GARÐUR "AGENTSINS"
Þannig var venja að kalla
hann, en eigi af því að Sörensen
væri i raun og veru “agent.”
Heldur var það af því, að þegar
gamli “agentinn” dó, hafði
Sörensen matmangari keypt
garðinn hans, en ©ftir það sem
honum græddist fé, og af því
honum þótti eigi að þvi, voru
bændurnir er fluttu korn til hans
vanir að kalla hann “agent,” og
þannig varð það að vana. Skið-
garðurinn, sein umgirti garðinn,
náði fast að akri “agentsins.”
Hér var húskofi 'Sims gömlu,
hún hafði atvinnu af því að þvo
fyrir heldra fólk bæjarins og
hafði hún hvað það snerti bezta
orð á sér fyrir dugnað. Það er
hvorutveggja að allir hafa sína
bresti í heimi þessum, enda á-
sótti Sims gömlu líka dálítill
breiskleiki; henni þótti sem sé
gott í staupinu. Það var aðeins
heima, en eigi annarsstaðar.
Þegar hún hafði 'innunnið sér
tvo dali, tók hún sér góðan “eld-
húsdag,” eins og hún komst að
orði, og var hún eigi góð viður-
eignar meðan á því stóð, sem var
oftast tvo eða þrjá daga, þá hélt
hún oftast til i rúminu, þar til
ölæðið var af henni runnið.
Meðan á því stóð varð eg jafnan
fyrir ónotum og snuprum, og
sjaldan fékk eg mat, þessvegna
var það lítið gleðiefni fyrir inig
að hún ynni sér inn 'skildinga.
Einstaka sinnum gekk eg í fri-
skóla, þó var eg oftast heima til
að þjóna Sims gömlu. Föt mín
voru líka svo rifin orðin, að eg
gat eigi setið innan um hin
börnin í skólanum.
Mesta gleði mín var að sitja
að sumrinu á bak við tréskúr
nokkurn, sem svo var hrörleg-
ur orðinn, að hann hafði hallað
sér upp að skiðgarðinum. Mér
hafði tekist að plokka kvist út
úr skíðgarðinum, og gat eg með
því móti séð yfir talsverðan
hluta garðsins. Þar var skemti-
hús og rúðurnar úr marglitu
gleri, þar var og róla, og dálítil
tjörn, og á henni ofurlítill bátur
á ifloti; líka voru þar. sólsldfur,
gosbrunnar og margt fleira
markvert. Þar voru sífeld sam-
sæti karla og kvenna sem borð-
uðu alskonar sætindi og drukku
vín. Já þakka þér fyrir. Mér
leið nú svona heldur vel þegar
eg hafði frið fyrir Sims gömlu
og þegar eg i næði gat skoðað
alla þessa dýrð. Að koma inn í
garðinn, var mín innilegasta ósk,
og sem einlægt sveif fyrir mér
í draumum mínum.
DRAUMURINN RÆTIST
“Agentinn” eða réttara sagt
Pétur Sörensen, átti þrjú börn,
er hétu Vilhjálmur, Pétur og
Anna. Drengirnir voru tvíburar
og fæddust ári seinna en eg
fanst. Anna var aðeins 6 ára.
Á akurlendinu var hafur, sem
Pétur Sörensen átti, hann var
hinn bezti kunningi minn. Eg
hafði oft verið hart leikinn af
honum áður en eg gæti vanið
hann, en nú gegndi hann bend-
inguin mínuin. Systkinin áttu
dálítinn vagn og aktýgi, sem þau
festu á hafurinn og létu hann
ganga fyrir, en gátu ekki haft
vald á honum, þá hann var
leystur frá vagninum, eður þá
honum var beitt fyrir; var eg
þá ætíð nærstaddur til aðstoðar,
gáfu þau mér í staðinn epli og
hnetur, sem eg skifti milli mín
og “Mads agents” er eg kallaði
hann; svo fór eg og settist niður
við gatið og horfði á, er þau óku
víðsvegar um garðinn, og er þau
höfðu ekið eftir vild sinni leysti
eg hafurinn frá, þessi tími mun
mér aldnei fyrnast.
Það var einn fagran morgun
sumarið 1835, þegar eg eftir
vanda lá á, gægjum. Sims gamla
hafði sagt mér kveldið áður, að
ókunnugt fólk f'rá Holsten hefði
heimsótt “agentinn.” Það var
danskur liðsforingi, og dóttir
hans. Kona liðsforingjaps hafði
verið systir konu “agentsins” og
var hún dáin fyrir nokkrum ár-
um. Eg spurði Sims gömlu um
byssu hans og sverð, en hún
vissi ekkert um það. Já, hlæ
ekki, lesari góður, mundu eftir
þvi, að árið 1835 lifðuin vér i
næði í mörg ár, og ef það kom
i'yrir að hermaður sást á stræt-
unum þóttu það hin mestu tíð-
indi. Eins og áður er sagt, var
eg á gægjum þenna morgun, en
það var ei að sjá nokkurn her-
mann í garðinum. Undir hádegi
komu börn “agentsins” í garð-
inn, ásamt þeiríi litlu frænku
þeirra. Þaðan gengu þau í
gegnum dyrnar. Vilhjálmur
beiddi mig að beita hafrinum
fyrir vagninn. Eg hefi aldrei
verið eins klaufalegur við nokk-
urt verk, eg get ekki stilt mig
um að líta ekki til litlu stúlk-
unnar frá Holstein; það vafðist
fyrir mér að koina aktýgjunum
fyrir af því eg tók eftir því að
hún leit til mín, þar til “Mads”
var orðinn æfur — en hún vai
líka ifögur. Þegar eg var loks-
ins búinn, stigu börnin upp i
vagninn, en litla stúlkan var
hrædd og þorði iekki upp í hann.
“Hans! Hjálpaðu henni Elnu,”
kallaði Vilhjálmur. Eg gekk til
Elnu litlu blóðrjóður í framan,
án þess eg vissi hvort eg myndi
mega hræra við henni, en alt i
einu hrópaði hún: “Snertu mig
ekki, þú ert rifinn raefill.” —
Síðan hljóðaði hún upp og hljóp
inn í garðinn. Þarna stóð eg
rifinn ræfill; já, það var eg, og
vissi það Mka, en hversu angraði
mig það ekki að eg skyldi heyra
það frá henni. Þegar börnin
höfðu ekið af stað, laumaðist eg
burtu, settist niður við gatið, og
grét beiskum tárum.
Það voru liðnar nokkrar vik-
ur. Eg hafði nokkrum sinnum
séð liðsforingjann í garðinuin,
en hann bar hvorki sverð né
byssu, og var jafnframt ekki á
rauðum kjól heldur, aðeins í
bláum buxum, og vesti með gljá-
andi hnöppum í, ,en utan yfir
var hann í gulum eður hvituni
léreftsfrakka. Á hverjum degi
sá eg Elnu litlu og fanst mér
altaf meira og meira til um feg-
urð hennar. Á nóttunni var eg
þó sælastur, því þá gleymdi eg
draumum mínum að eg var ril'-
inn ræfill, en var þvert á móti
kóngssonur og hún prinsessa.
Já, það er satt, eg var búinn að
segja frá því. Það var einu
sinni síðari part mánudags, að
eg frá launsátri minu sá, að
börnin komu út i garðinn.
Drengirnir litu með athygli
kringum sig, nei þar var eng-
inn. Siðan klifruðust þeir upp
í bátinn, en það var forboðinn
ávöxtur, og bentu meybörnunum
að koma lika, og er þær einnig
voru komnar um borð, fóru þeir
TURBANED TROOPS BECOME MECHANICS—Wearing a wide variety of
headgear but with a common purpose, these native troops of India are mastering
the mysteries of mechanized war equipment. This group is studying the elec-
tricál system of a Canadian-built army truck at a school conducted by Ford of
India. The company, following the example of Ford of Canada, provides me-
chanical training for many men in the forces at no cost to the govemment.
að rugga bátnum tií og frá. Mey-
börnin æptu, drengirnir hlóu og
þá — guð hjálpi mér — féll
Elna útbyrðis; hin börnin
stukku hljóðandi til lands, og
upp í gegnum garðinn á meðan
Elna litla . . .
Eg stökk eins og elding upp á
skíðgarðinn og fleygði mér þaðan
niður i garðinn, og eftir augna-
blik var eg kominn út i bátinn
og greip eftir Elmu, því ieg sá
á hvíta kjólinn hennar rétt und-
ir yfirborði vatnsins nokkrar
álnir frá bátnum. Hún var svo
langt frá mér að eg gat ekki náð
í hana, og kunni eigi að synda.
Guð hjálpi mér, hvað er nú til
ráða? hugsaði eg og stökk óðar
út í tjörnina, og greip annari
hendi í kjólinn hennar, en ineð
hinni hélt eg mér við borðstokk
bátsins. Eg náði föstum tökum
á hvorutveggja og óð fram með
bátnum og dró Elnu með mér,
þannig tókst mér, með miklum
erfiðleikum að ná landi. Eg
lagði barnið, sem var meðvit-
undarlaust, niður í grasið. Eg
vissi vel hvað eg átti að gjöra
því árinu áður þegar eg var i
frískólanum, sá eg sundkennar-
ann lífga einn af skóladrengj-
unum, sem var nærri druknað-
ur, með því að velta honum á
ýmsar hliðar, en við það rann
vatnið upp úr honum. Mér
fanst það þó eins og megnasta
ranglæti af mér að snerta þann-
ig hið fagra barn. Eg ætlaði niú
samt að fara að velta henni við,
þegar Elna hóstaði, og töluvert
vatn rann upp úr henni, og um
leið opnaði hún stóru augun sín
dökku, og var mér alt þetta til
hinnar mestu gleði.
ó, guð minn! en hvað eg varð
glaður, er eg sá garðvörðinn og
skrifarann með honum koma
hlaupandi niður til tjarnarinnar.
“Henni er borgið- Henni er borg-
ið,” æpti eg utan við mig af
gleði, og af þvi eg nú sá að
nærvera min var nú eigi lengur
nauðsynleg, labbaði eg í gegn-
um garðdyrnar og heim til mín.
Til allrar hamingju var Sims
gamla ekki heiina, hún" var að
þvo í húsi prófessorsins. Eg
segi til allrar hamingju, því eg
var hundvotur, en Sims gamla
var kona geðill, svo eg hefði alls
annars fremur mátt vænta en
góðrar meðferðar, fyrir það, að
eg hafði vætt mig áður en eg
hefði getað greint henni frá
framkvæmdum mínum í tjörn-
inni. Eg flýtti mér sem mest
mátti verða, að komast úr vos-
klæðunum og breiða þau ti!
þerris áður hún kæmi heim aft-
ur. En nú tók eigi betra’við, en
eftir því tók eg fyrst er eg stóð
þarna alsnakinn, og átti nefni-
lega engin föt önnur. Neyðin
kennir naktri konu að spinna,
og tók .eg því fatnað Sims gömlu,
gainalt stykkjóttí nærpils og
svartan jakka, og bjóst honum.
Svona hertýgjaður beið eg með
þolinmæði eftir áhrifum þeim,
er sólargeislarnir hefðu á fata-
garmana er eg hafði breytt til
þerris.
(Frarahald)
—Þú hiefir eignast nýja ná-
granna. Hefurðu talað við þá?
—Já, hvort eg hef. Við tölum
aldrei framar saman.
* * *
Hún:—Finst þér það ekki fara
mér vel að vera með drengja-
koll. Nú er ieg ekki framar eins
og roskinn kvenmaður.
Hann: — Nei, nú líturðu bara
lút eins og roskinn karlmaður.
★ ★ *
Telpan :—Eg ætla að fá lakkrís
fyrir 10 aura.
Búðarmaðurinn: — Hann er
ekki til, en viltu ekki eitthvað
annað í staðinn?
Telpan: — Nei, því að við er-
um í sorg heima.
The Watch Shop
Diamonds Watchea - Jewelry
Agents for BULOVA Watchee
Marriage Licenses Issued
TRORLAKSON & BALDWIN
Watchnuikers and Jetoellerg
699 SARGENT AVE., WPO.
SEEDTIME
a*tcL
HARVEST-
Dr. K. W^Neatby
• Director, Apncnltural Departwunt
North-West Line Elevators Aseociation
Seed Treatment for Flax With Low
Germination
Dr. J. E. Machacek, Dominion Rust
Research Laboratory, Winnipeg, has
been conducting extensive investi-
gations on the effect of seed treat-
ment on the percentage germination
of flax. At his request we gave him
parts of all flax samples sent to the
Nbrth-West Line Elevators Associa-
tion’s laboratory for germination up
to the middle of February; in all, 56
samples. These samples, besides
being germinated in the regular
way in our laboratory, were planted
in soil at the Dominion Rust Re-
search Laboratory. Duplicate tests
of seed treated with a mercurial
dust and duplicate tests of untreated
seed were made. The results are
interesting and very important.
Our own tests resulted in an av-
erage germination of 66.8%. Dr.
Machacek’s “treated” tests averag-
ed 78.9%, and the “untreated” only
untreated ones because the latter
were in soil and ours were, as usual,
in blotters placed in germination
chambers.
In the soil tests, seed treatment
increased the average germination
from 53.77c to 78.9%—a striking re-
sult. Treatment with an organic
mercury dust at the rate of 114
ounces per bushel was recommended
for all except three samples; and
even in these, treatment increased
germination somewhat.
It must not, of course, be con-
cluded that seed treatment will im-
prove the germinability of all flax
seed. Every sample sent in to the
Line Elevators’ laboratory this win-
ter will be checked by Dr. Machacek
and the results sent to the farmer.
(38)
INTING
. . . is really a personal service
Most customers have their own ideas
and thoughts which they want expressed
with the aid of printers type, ink and paper.
We believe our service will please your fancy better than the
average. You are invited to test it out.
CCLLHBI/i I IIW LI/HITED
PHONE 86327 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG