Lögberg - 21.05.1942, Page 1

PHONES 86 311
Seven Lines

I>öu
Cot
atv
For Belier
Dry Cleaning
and Laundry
Í5. ARGANGUR
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 21. MAÍ, 1942
NÚMER 21
Stjórnarskifti á Islandi
tilkynning frá skrifstofu íslenzka
RÆÐISMANNSINS í WINNIPEG:
Vegna frumvarps um kjördæmaskifiingu, er hlaui stuðning.
eða hluileysi allra þingflokka, að undanieknum framsóknar-
Rokknum, baðsi Hermann Jónasson lausnar fyrir ráðuneyti siii
þann 15. maí. Daginn efiir myndaði sjálfsiæðisflokkurinn ráðu-
neyii, sem þannig er samseii:
Ólafur Thors, forsæiis- og uianríkismálaráðherra; Jakob
Möller, fjármálaráðherra; Magnús Jónsson viðskifta- og menia-
niálaráðherra. *
Empress of Asia
fórst á 5. febr.
Nú het'ir það verið kunngert,
að C.P.R. farþegaskipið Empress
°1 Asia, hafi sokkið þann 5.
febrúar siðastliðinn undan
ströndum Sumatra, af völdum
Japanskra sprengjuflugvéla;
þetta vandaða og fagra skip var
þvi nær 17 þúsund smálestir að
stærð, og var í herflutninga
Þjónustu til Singapore um þær
"uindir, sem á það var ráðist.
Flugæfingaskóli á Gimli
Nú hefir það orðið að ráði, að
tekið verði fyrir að koma á fót
fullkomnum flugæfingaskóla á
Cimli, er hafi sambandsstöð við
N'etley; það fytgir sögu, að Bird
Construction félagið annist um
• i'amkvæmdir verksins.
Tilkynning
frá skrifsiofu íslénzka
sendiherrans í Washington
Hinn 13. niaí, 1942.
Einar P. Jónsson,
Editor of Lögberg,
Winnipeg, Can.
Eæri Einar :
Samkvæmt símskeyti, sem mér
hefir borist, hefir Alþingi, hinn
9- þ. m., endurkosið Svein
Björnsson rikisstjóra til eins árs,
frá 17. júní 1942 lil 17. júni 1943,
Thor Thors.
Síðuátu fregnir
Mannskæðar orustur eru dag-
lega háðar í grend við Kharkov,
og hefir Rússum vegnað stórum
betur en Þjóðverjum.
•
Bandarikin hafa sent allmik-
inn liðsafla til Bretlands, og nú
niikið rætt um árás af hálfu
sameinuðu þjóðanna inn á meg-
inland Evrópu.
•
Stjórnin i Kina krefst þess, að
sameinuðu þjóðirnar veiti Kín-
verjum nægilegan flugvélastyrk,
áður en það verði um seinan.
Sprengjur féllu við
bœndabýli í Eyjafirði
Akureyri, laugardag.
í gærmorgun kl. rúmlega 10
kom flugvél úr suðri og flaug
norður yfir Kaupangssveitina t.
Eeyjafirði. Þegar hún flaug yfir
bænum Syðra-Hóli heyrði fólkið
þar sprengjugný og sá moldar-
mökk gjósa upp úr túninu
skamt frá íbúðarhúsinu.
Bóndinn, Snorri Sigurðsson
fór að athuga hvað gerst hafði og
sá þá tvo gýgi eftir sprengjur
um 70 metra frá íbúðarhúsinu,
með 30—40 metra bili á milli
gýganna. Hnausar, moldar-
stykki og mold hafði tvístrast
um túnið frá gýgunum. Steinn,
sem gizkað er á vegi fast að 150
kg., hafði kastast 11 metra frá
gýgunum. Klakastykki féll á
þak hússins og skemdist þakið
Þá fundust og nokkur sprengju-
brot. Gýgarnir reyndust vera 7V2
metri í þvermál, en 3 metrar á
dýpt.
Tvö börn voru stödd úti fyrir
ibúðarhúsinu, en þau sakaði
ekki.
Sézt hafði til ferða flugvélar-
innar út á Akureyrarpol'l.
—(Mbl. 22. marz).
Verzlunarjöfnuðurinn
óhagstæður
Verzlunarjofnuðurinn var í lok
febrúarmánaðar óhagstæður um
2.6 milj. króna, en var á sama
tíma í fyrra hagstæður um 22.5
railj. kr.
Sainkvæmt bráðabirgðaskýrslu
Hagstofunnar var heildarinn-
flutningurinn í fébrúarlok 30.4
milj. kr., en útflutningurinn
27.8 milj. kr.
í febrúarmánuði nam útflutn-
ingurinn 14.8 milj. kr., en inn-
flutningurinn 13.8 milj. Aðalúl-
flutningsvaran var isfiskur, tæp-
ar 10 milj. kr.
Það sem af er þessu ári hefir
aðalútflutningsvaran farið til eft-
irtaldra landa:
Bretlands 22.4 milj. Portúgal
2.6 milj., Bandaríkin 1.8 milj.,
frland 0.4 milj., Brazilía 0.3 inilj.
—Mbl. 21 marz).
The Real Treasure
Give me a friend with a heart and hand
That’s always warm and true,
No matter where you sail or land
He thinks with love of you.
You gift of God, oh friend of mine
That’ll share my grief and mirth,
A sparkling star that’ll ever shine
To heaven from the earth.
For pleasure, wealth and fame we strife
Through years to the bitter end,
But the dearest treasure of all in life
Is a loving true-hearted friend.
M. Markusson.
Thomas Jedrowsky
*** .Knudsen
Það hefir sannast þráfaldlega
á fslendingum, hvar í heimi, sem
þeir hafa búið og hversu lengi
sem þeir hafa dvalið erlendis, að
römm er sú taug er tengir þá við
ættland sitt og alt það, jsem ís-
Thomcm ./. Kmiásen
lenzkt er. Svo hefir það ætíð
verið og svo er það enn. Eitt
dæmið enn því til sönnunar skal
bent á hér.
28. febrúar 1940 lézt í bænum
Boston í Massachusetts-ríki í
Bandarikjum íslendingur, sein
nefndur var Thomas Jedrowsky
Knudsen. Hann var fæddur á
Hólanesi í Húnavatnssýslu árið
1868. Foreldrar hans voru þau
Jens Andreas Knudsen og Elisa-
bet Sigurðardóttir Knudsen. Fað-
ir hans dó þegar hann var að*
eins þriggja eða fjögra ára gani-
all. Móðir hans giftist í annað
sinn, og hann var alinn upp af
föðursystur sinni, Mrs. 'rhomsen,
sem var búsett á ísafirði.
Sem unglingur réðist hann i
búðiarvinnu á Dýrafirði, en var
óánægður með kjör sín þar. Við
þá óánægju bættist útfararþra,
og árið 1890 kvaddi hann ísland
fyrir fult og alt og tók sér far
vestur um haf með heilagfiskis-
skútu frá Gloucester i Massa-
chusetts-ríki, sem kom við á
Dýrafirði. Gloucester er fiski-
þorp nokkuru fyrir sunnan
Boston. Þar settist hann að og
fékk atvinnu sem daglaunamað-
ur á kassagerðarverkstæði þar.
Þar vann hann í mörg ár. Þaðan
fór hann til Medford, sem einnig
er í grend við Boston, og vann
þar sem daglaunamaður á kassa-
gerðarverkstæði, þangað til að
hann varði árið 1937, heilsunnar
vegna, að leggja niður vinnu.
Hann flutti þá til Boston og
dvaldi þar til æfiloka.
Þó að hann ynni aldrei fyrir
háu kaupi tókst honum með
sparsemi og fyrirhyggju að
leggja fyrir dálitla fjárupphæð.
Þegar heilsan var biluð og hann
vissi að endirinn var að nálg-
ast snerist hugur hans að því
að ráðstafa eignum sínum á sem
skynsamlegastan hátt. Hann var
ókvæntur. Foreldrar hans voru
fyrir löngu dánir. Hann hafði
átt fjóra bræður. Þeir voru
einnig allir dánir, svo um engin
náin skyldmenni var að ræða.
Einn bræðra hans dó ókvæntur.
Hinir þrir létu eftir sig ekkjur.
Hann vildi sýna ræktarsemi við
þær. Hann vildi sýna ræktar-
semi við íkjörland sitt. Hann
vildi sýna ræktarsemi við ætt-
land sitt. Og hann vildi styrkja
þá vestur-íslenzku stofnun, sem
hann taldi þarfasta, elliheimilið
Betel.
í aprílmánuði 1938 gerði hann
því erfðaskrá og ráðstafaði þar
eignum sínum á þenna hátt:
Hann gaf tengdasystrum sínum
$200.00 hverri. Hann gaf
FRÁ SKRIFSTOFU
SENDIHERRA ÍSLANDS
í WASHINGTON
15. maí, 1942
Mr. Einar P. Jónsson,
Editor of Lögberg,
Winnipeg, Man., Can.
Kæri Einar:
Samkvæmt símskeyti, sem mér
hefir borist, veitir íslenzka póst-
stjórnin frá því í dag viðtöku
pósti, er verður sendur beint til
Ameriku.
Virðingarfylzt,
Thor Thars.
Guðmundur T.
Hallgrímsson lœknir,
látinn
Guðmundur T. Hallgrímsson,
fyrv. héraðslæknir, andaðist í
gær að heimili sínu hér i bænum
Síðan hann lét af læknisstörf-
um á Siglufirði, hefir hann ver-
ið búsettur hér og í Hafnarfirði.
Guðmundur heitinn var gáfað-
ur maður og fjölmentaður, vin-
sæll og hinn bezti drengur.
—(Mbl. 21. marz).
Hátíðleg útför og
minningarathöfn
Mikil og hátíðleg minningar-
athöfn fór íram í Vestmanna-
eyjum í gær, til minningar um
sjómennina, sem fórust með vél-
bátunum “Ófeigi” og “Þuríði
formanni” 28. febrúar s.l.
Var jáfnframt útför tveggja
mannanna, Þórðar Þórðarsonar
formanns á “ófeigi” og Sigvalda
Benjamínssonar háseta af
“Þuriði formanni,” en'lík þeirra
hafði rekið.
Svo sem kunnugt er fórust 9
vaskir sjómenn með áðurgreind-
uin vélbátum, 4 með “ófeigi” og
5 með “Þuríði formanni.”
Mikið viðhöfn var í Eyjum í
gær, þegar útför hinna tveggja
manna fór fram og jafnframt
var minst hinna félaganna, seni
hvíla í skauti Ægis.
Allur bátaflotinn var i höfn
og var fáúi í hálfa stöng á hverj-
um bát og einnig á öðrum skip-
um við Eyjar. Um allan bæ
voru og fánar í hálfa stöng. Öll
vinna var stöðvuð, banki og
verzlanir lokuðu.
Mikill mannfjöldi streymdi tii
Landakirkju, en þar fór athöfn-
in fram. Komst ekki nálægt
helmingur fólksins inn í kirkj-
una.
Sóknarpresturinn, séra Sigur-
jón Árnason talaði í kirkjunni.
Karlakór annaðist sönginn. Odd-
geir Kristjánsson lék sorgarlag a
fiðlu, en Helgi Þorláksson lék
undir á orgel.
Var öll minningarathöfnin
einkar hátiðleg og fór vel fram.
—>(Mbl. 22. marz).
American Red Cross $500.00. Af-
ganginum skifti hann jafnt á
milli Háskóla íslands og Betel.
í bréfi, sem hann ritaði 5.
febrúar 1940, rúinum þremur
vikum fyrir andlátið, gerði hann
sér von um bata og lét í ljós að
sér mundi kærast að njóta æfi-
kvöldsins meðal samlanda sinna
einmitt á elliheimilinu Betel. Sú
ósk gat ekki uppfylst vegna þess
að hann var þá ekki ferðafær
og varð aldrei upp frá þvi.
Hér er um ræktarsemi og höfð-
ingskap að ræða, sem ber að
minnast og fyrir að þakka.
H. A. B.
Efnileg námsmær
Doris Marjorie Blönáal, B.Sc.
Á meðal hinna mörgu yngis-
manna og meyja, sem útskrifuð-
ust á miðvikudaginn var 13. maí
1942, frá University of Manitoba,
var Doris Marjorie Blöndal, dótt-
ir þeirra Guðrúnar og Ágústs
læknis Blöndal, 108 Chataway
Blvd. hér i borginni.
Á námsárum sínuin skaraði
Doris að svo mörgu leyti fram
úr að þess þykir vert að geta,
henni sjálfri til verðugs lofs, og
öðrum til eftirbreytni. Doris er
mjög efnileg stúlka, svo sem hún
á kyn til. Fer saman i fan
hennar glæsilegur persónuleiki,
alúðleg l'ramkoma og farsælar
gáfur. Háskólalífið er á þessu
skeiði einskonar heimur út af
fyrir sig, þar sein unga fólkið
ræður ráðum sínum, og velur sér
leiðtoga. Doris mun áreiðanlega
hafa verið valin til forystu miklu
oftar en alment gerist. Ber það
vott um að skólasystkini hennar
hafa veitt henni eftirtekt og bor-
ið traust til hennar. Þykir slikt
traust og vinsældir í sinn hóp
nokkur visir þess hversu fara
muni þegar unga fólkið kemur
fyrir alvöru út í skóla lífsins.
öll háskólaárin var hún forseli
stúdenta í hússtjórnardeild skól-
ans (Home Economics). Einnig
var hún forseti í leikfimisráði
kvenna. (Women’s Atheletic
Directorate). Hún hafði umsjón
með útgáfu þess hluta Árbókar
Háskólans, sem fjallar um lík-
Góður hlutur sjómanna
við Isafjörð
ísafirði, laugardag.
Ágætur afli hefir verið hér
undanfarið og gæftir sæmilegar.
Eru hlutir sjómanna orðnir góð-
ir, alt upp í 4000 kr. síðan á
árainótum hér á ísafirði og hæst
um 3,000 kr. í Bolungavík á
sama tíma.
fsfiskflutningar héðan ganga
greiðlega og hendir naumast að
skortur sé skipa til flutninga.
Er mikil atvinna við fisktökuna
á skipunum og skortir jafnvel
mannafla í hana. Verða verka-
inenn þessvegna oft að vinna
nótt með degi að fiskmóttökunni,
þegar afli er mikill og gæftir
góðar.—(Mbl. 22. marz).
ainsþjálfun stúdenta. Hún var
kosin til að hala framsögn i sín-
um bekk við uppsögn skólans
(Valedictorian). í tvö ár voru
henni veitt einkaverðlaun fyrir
leikfimi kvenna (Women’s In-
dividual Athletic Reward; In-
dividual Track Award, og Faculty
Athletic Award, ’41 og ’42). Nafn
hennar birtist i “Who is Who i:i
American Colleges and Univer-
sities,” sem er eins konar nafna-
reg'istur yfir þá, sem skarað hafa
fram úr á einhverju sviði á
námsárum sínum. Einnig tók
hún ákveðinn þátt í bókmenta-
og kappræðufélögum skólans.
Auk alls þessa hefir hún tekið
drjúgan þátt í ungmennastarfi og
sunnudagaskólakenslu í Fyrstu
lútersku kirkju, og stundað það
starf með sérstakri alúð og sam-
vizkusemi. Um næstu mánaða-
mót leggur hún af stað austur til
Toronto, en þar tekur hún við
stöðu við Almenna spítalann sem
“student dietician.” Hinir mörgu
vinir og kunningjar fjölskyld-
unnar samfagna hinni ungu mær
og foreldrum hennar með þann
margvislega heiður, sem henni
hefir áskotnast á námsárunum,
og óska henni þeirrar gæfu að
hún megi á starfsárunum sem í
hönd fara, njóta sama traustsins
og vinsældanna í hinum víðtæk-
ara skóla lífsins. —V. J. E.
Norðrið
Norðrið aldrei griðland gaf
Geitarskap og vesaldómi.
Sí og æ hið sollna haf
Sigurljóðin sterkum rómi
Kveður þeim, er kraft og þrótt
Knýja fram er þrautir herja,
Hikluast mæta hríð og nótt,
Herða þrek við aflraun hverja.
/
Engum vekur afl og þrótt
Undanhald í leiði þýðu.
Hörkuveg skal hreystin sótt;
Hik og deyfðin vex í blíðu
Þegar bylgjur banna vör,
Brim og straumar kasta fleyi,
Sigurleið úr svaðilför
Sigla þeir er skelfast eigi.
Þó að stæli strengjaslátt
Stormsins öfl að fjallabaki
Sigurmerkið hefur hátt
Hreystin, allra veðra maki.
Hetjulund ei hrekja af braut
Hrannir snæs, né æði bylja;
ósigrandi er engin þraut
óttalausum hug og vilja.
Örugg trú á æðri mátt
Anda mannsins brynju klæða.
Hvar sem öldur hefjast hátt,
Hríðin vex og stormar æða —
Þegar heimsins hroka völd
Heimsku seld, í gulli kafna
Mun hin sanna orku öld
Undir norður himni dafna.
Kristján Pálsson,