Lögberg - 30.07.1942, Side 2

2
LÖGBERG. FIMTUDAGINN 30. JÚLt 1942
Styrkur
Ráðstjórnarríkjanna
Efíir Dr. Hewleít Johnson
(Dean of Cantebury)
Lauslega þýtt úr ensku
Jónbjörn Gíslason.
Afi minn í móðurætt var al-
kunnur prédikari og hafði það
embætti í fimmtíu ár í Astley;
hann lifði í ljómandi fallegu
gömlu húsi, þar sem barnabörn
hans söfnuðust saman á hvíld-
ardögum jólavikunnar. Hann
var doktor í guðfræði og allvel
lærður maður; ellefu börn sín
mentaði hann sæmilega og út-
vegaði þeim góðar stöður. Auk
þess kendi hann verkamanna-
drengjunum í þorpinu, með svo
góðum árangri, að margir þeirra
náðu virðingar embættum af
ýmsum tegundum; einn þeirra
stofnsetti kauphöllina í Man-
chester, annar varð forseti skóla-
ráðsins í Lundúnum og hinn
þriðji biskup í Carlister.
Mjög snemma á æskuárum
mínum sannfærðist eg um, að
gáfur og annað andlegt atgjörvi
er ekki einkáréttindi eða ein-
kenni vissra stétta þjóðfélags-
ins; mér varð ljóst að England
tapaði ómetanlegum verðmæt-
um fyrir óræktaðar náttúrugáf-
ur sinna eigin lægri stétta
barna; það sannaði mér ómót-
mælanlega að þær áróðurs kenn-
ingar Nazista, að mannkynið
skiftist í tvo ólíka flokka hvað
snertir gáfnafar og hæfileika,
eru lygar einar.
Barnakensla í Astley var þá
um hálfa öld betri en alment
• átti sér stað, enda voru kenn-
arar vel hæfir og ósérplægnir,
en barna og unglingamentun
var þó á þeim tíma mjög mis-
skift og er svo enn í dag.
Iðnrekstur sá, er faðir minn
veitti forstöðu, var eitt af þess-
uni smærri þægilegu verzlunar-
húsum, sem hafði yerið í hönd-
um fjölskyldunnar um langa
hríð án þess að hrúga upp stór-
'gróða* en stóð þó af sér marga
snarpa bylji er jöfnuðu við
jörðu ótrygg augnabliks fyrir-
tæki. Þegar eg var á unga aldri
hélt faðir minn hátíðlegt hundr-
að ára afmæli fyrirtækisins og
bauð meðstjórnarnefnd og
verkamönnum til veglegs sam-
sætis.
Á uppvaxtarárunum eyddi eg
mörgum stundum á þessum
vinnustöðvum, — sem við þá

nefndum verksmiðju — sérstak-
léga hjá Jim í vélarúminu; hann
var vélamaður að iðn og mér
fanst hann gjöra hreinustu
kraftaverk við rennibekkinn og
vissulega ættu margir gripir, er
hann smíðaði að geymast á
gripasöfnum; hann fylti leik-
fangaskrínur ^barnanna með
spólum, skyttum og vefstólum
með ofurlitlum vírdúkum, sem
vefstóllinn vann; menn hafði
hann við hvern enda er rendu
skyttunum fram og til baka, og
drengi á upphækkuðum palli
fyrir miðju er sneru vefjarrifn-
um og slógu vefinn.
Á þessum tíma var náin kynn-
ing meðal verkgjafa og verk-
þiggjanda og heimilisleg kyrð
og friður hvíldi yfir verksmiðj-
unni. En nú er öldin önnur, nú
næðir kaldur andúðardragsúgur
gegnum hin miklu nýtízku iðju-
ver; mannúðin er minni en fyrr-
um og því er eg og margir fleiri
í ítarlegri leit að einhverju, er
siðferðislega jafngildi því er
áður var, en nú er liðið hjá.
Eins og efnuðu fólki sæmdi
fluttum við í stærra og betra
hús, úr reyknum og rykinu í
sólríkari parta í útjaðri borgar-
innar, sem þá var að teygja sig
lengra og lengra út á hinar
grasigrónu sléttur og engi Che-
shire megin. Alt um kring var
hinn þungi og reglubundni and-
ardráttur starfandi, stækkandi
og batnandi heims.
Hvern dag var eg vanur að
ríða út á litla hjólhestinum mín-
um, milli nýbygðra húsa og
blómlegra matjurtagarða; ennþá
finst mér eg heyra hljóm múr-
skeiðanna í höndum bygginga-
mannanna, svona glöggt er end-
urminning þeirra tíma greypt í
hugskot mitt. Við lifðum í heimi
kvikum af lifandi starfsemi,
meðal jafnaldra okkar er litu
með óþolinmæði og eftirlangan
fram á glæsilega lífsbraut er
virtist bíða þeirra. Hættuleg en
heillandi iðnreksturs æfintýri
voru þá Við hámark.
Eftir því sem árin liðu smá
þokaðist heimili okkar enn meir
frá verksmiðjuskarkalanum, þar
til að lokum við settumst að fyr-
ir fult og alt í hinu yndislega
Cheshire héraði, tuttugu og
fimm mílur frá borginni. Vinnu-
veitendur og verkamenn hittust
sjaldnar en fyr, það var meiri
erfiðleikum bundið fyrir verka-
mennina frá litlu heimilunum í
skuggalegu verksmiðjuhverfun-
Hin miklu náttúrufríðindi
Manitoba
— eru grundvallarskilyrði fyrir stofnun
nýs iðnaðar, og útfærslu eldri iðnstofnana.
Ódýr raforka, virkjuð og óvirkjuð, nægur
mannafli æfðra og óæfðra verkamanna . . .
næg hráefni úr Manitoba námum og skóg-
um, og hið frjósama land til búnaðar, — ■
alt þetta býðst til afnota á tímum stríðs og
friðar.
Manitoba býður fram óþrotleg skilyrði til
aukinnar iðnframleiðslu.
Department of Mines and Natural Resources
HON. J. S. McDIARMID, D. M. STEPHENS,
Minister Depnty Minister
um að sjá okkur nú en fyrrum.
þegar við áttum heima í húsi
með vissu strætisnúmeri. í aðal-
atriðum leið tíminn mjög þægi-
lega og hver og einn sætti sig
við vaxanda stéttamismun og
misskiftingu auðæfa og tæki-
færa sem guðdómlega ráðstöf-
un, sem að vísu væri ekki skað-
legt að hafa ofurlítinn hemil á,
en þó með allri gætni og var-
kárni.
Að mörgu leyti voru uppvaxt-
arár mín heilbrigð og skemti-
leg. Samhliða því að uppfræða
okkur systkinin, öll níu, þar tii
við tókum hærri skóla, veitti
móðir mín heimilinu forstöðu
að mestu og hafði þess utan for-
ystu í borgaralegu og kirkju-
legu félagslífi. Hún var ekki
aðejns vel mentuð kona, held-
ur lagði hún töluverða stund á
íþróttir, sem þó var ekki al-
gengt meðal kvenfólksins. Eitt
sinn tók hún sextíu mílna
göngutúr á tveimur dögum, með
systrum mínum og metnaðar-
löngun rak mig og bróður minn
til að ganga sömu vegalengd á
einum degi. Hún tók daglega
sjóböð, hvernig sem veður var,
og jafnvel á efri árum hélt hún
þessari reglu öll sumur langt
fram á haust, til áttatíu ára ald-
urs. Mjög var hún vanaföst í
klæðaburði sem mörgu öðru,
aldrei notaði hún lífstykki eða
skó með háum hælum.
ATHUGASEMD:
Þegar eg var að hreinskrifa
síðustu málsgrein hér að ofan,
var dyrabjöllunni hringt og inn
kom kunningi minn, bæjarpóst-
urinn, með bókapakka heiman
frá íslandi. “I have some sur-
prise for you,” sagði hann.
Hann hafði pft áður fært mér
bókasendingar að heiman og
vissi hvað mér kom. Eg lagði
frá mér pennann og spretti til
umbúða til að rannsaka inni-
halda pakkans; eg hefi orðið
undrandi einstaka sinnum á
æfinni, en aldrei sem nú; veiga-
mesta bókin, sem' eg dreg úr
umbúðunum er “The Soviet
Power” í íslenzkri þýðingu eftir
ritsnillinginn Kristinn E. And-
résson, einmitt sama bókin, sem
eg var að burðast við að snúa á
íslenzkt mál. Eg var nokkra
stund að átta mig á hvað skeð
hafði, svo undrandi var eg; mér
fanst eg standa hér eins og hálf-
gerður afbrotamaður, staddur á
annara manna löghelgri grund.
Hér var um þrjá aðila að ræða,
sem eg gæti verið brotlegur við,
fyrst og fremst herra Kristinn
E. Andrésson, þýðanda bókar-
innar; afsökun mín gagnvart
honum er sú, að eg hafði enga
hugmynd um að hann eða neinn
annar hefði þetta verk með
höndum, en mér fanst að hinu
leytinu nauðsyn bera til að gefa
Islendingum hér nokkra innsýn
í þessa stórmerku bók. Annar
aðilinn eru þessir sömu Islend-
ingar hér í grend við mig, alt,
sem eg vil segja til þeirra er,
að hér skal nú staðar numið.
Þriðji aðilinn er eg sjálfur og
það er mergurinn málsins; mér
finst eg hafa gjört sjálfan mig
að hálfgerðu undri á almanna-
færi, óafvitandi þó, en hvort eg
tek upp föstur og bænahöld til
afplánunar, veit eg ekki enn,
það er óráðið.
Að endingu vildi eg óska að
þessar fáu greinar í Lögbergi
vektu næga forvitni lesendanna
til þess að þeir öfluðu sér þess-
arar bókar að heiman, hún ætti
að komast inn á hvert einasta
heimili. Nöfn frumhöfundar
og þýðanda eru næg meðmæli.
Þeir eru báðir alkunnir snilling-
ar.
“Eg hefi lokið máli mínu,”
segja Zúlúarnir.
Jónbjörn Gíslason.
Slaka:
Stormur vatns á bólu blés
svo byrgðist skin af röðli;
drambfult stolt og dýrkun fés
datt úr gyltum söðli.
—M. E.
GUNNAR B. BJÖRNSSON,
mælir fyrir minni íslands á Gimli þann 3. ágúst.
Fjaðrafok
—Hamingjan hjálpi mér, sagði
matseljan. — Það er mús í búr-
inu! Hvað á eg að gera?
—Lokið búrdyrunum og þá
líður ekki á löngu áður en grey-
ið deyr úr hungri, svaraði einn
af viðskiftavinunum.
* * *
Forstjórinn: Hafið þér séð
gjaldkerann í dag?
Skrifstofumaður: Já, hann
kom hér snemma í morgun.
Hann var búinn að raka af sér
skeggið og bað um skipaáætlun-
ina.
* * *
—Sendisveinninn okkar þreyt-
ir mig. Hann er síblístrandi
þegar hann er að vinna.
—Þú ættir að hafa okkar
sendisvein. Hann bara blístrar.
* * *
Hermaður einn, sem var á
langri göngu, varð var við að
eitthvað var í skónum hans, sem
meiddi hann. Er hann kom í
herbúðirnar um kvöldið, var
komin blaðra á fótinn. Er hann
fór úr sokknum fann hann í
honum pappírsmiða, sem á var
letrað:
“Guð blessi hermanninn, sem
fær þessa sokka.”
* * *
Fíll hitti mús langt inni í
skógi og sagði: “Fjári ertu lítil
og rytjuleg.”
“Æ, já,’ sagði músin, “eg hefi
verið með flensu og þú veizt
hvernig það fer með mann.”
—(Lesbók).
Þegar hjónin höfðu verið viku
í sumarleyfi uppi í sveit, sagði
maðurinn:
—Nú man eg alt í einu, að eg
gleymdi að skrúfa fyrir gasið í
eldhúsinu.
—Vertu alveg rólegur, anzaði
konan. — Það er engin hætta á
ferðum, því eg gleymdi að
skrúfa fyrir kranann í baðher-
berginu.
V
• • • mam,
VICTORY and VACATION
While rest and recuperation
are necessary to ensure the
best results of labour by
brain and muscle, all good
patriots will place the
things that make for
VICTORY before the con-
venient things of a VACA-
TION.
The conservation of gas-
oline and rubber is one of
the things that make for
VICTORY, and all good
patriots will hasten the day
of victory.
{a) by travelling in some
other way than , by
motor;
(b) by ganging up with
other vacationists and
giving somebody’s
motor a rest;
(c) by insisting that the
speed limit of 40 miles
be observed;
(d) and by making their
vacation journeys as
short as possible.
Saskatchewan has much to
offer — beautiful summer
resorts, a Dominion Park
and S e v e n Provincial
Parks, good fishing, and
many modern conveniences.
SEE
SASKATCHEWAN
FIRST
Write for booklets
BUREAU of PUBLICATIONS
Legislative Building, Regina
OPPORTU NITY
IS KNOCKING
FOR YOUNG PEOPLE WHO
WISH TO EMBARK UPON A
BUSINESS CAREER
The demand for TRAINED office help now exceeds the
supply and we expect the demand will steadily increase. Why
not take advantage of this opportunity NOW by attending
our Day or Evening Classes?
Write or telephone for our 1942 prospectus.
301 ENDERTON BLDG., 334 PORTAGE AVE.
(4 DOORS WEST OF EATON’S)
Phone 2 65 65
The Business College of Tomorrow . . . TODAY!