Lögberg - 13.08.1942, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. ÁGÚST, 1942
5
mikla, sem hefir færst í aukana
og breiðst út æ síðan.
Nú hefir þó skipast svo til, að
söguþættir þessir verða prentað-
ir í haust, og er þegar hafist
handa um undirbúning verks-
ins. Verð eg því að taka upp
þráðinn vestur um haf, þar sem
niður 'féll samvinna okkar
Magnúsar á Storð sökum sam-
gangna-truflana þeirra og sí-
felds póstsendinga-tjóns á vest-
urleiðum, sem stríðið hefir vald-
ið og þá sérstaklega kafbáta-
sóknin mikla. Er samvinna okk-
ar Magnúsar hætti, stóð á því, að
eg fengi fulla vissu um, hvort
eigi væru fáanlegar myndir af
póstum þeim, er hér verða
greindir:
1. Sigurður Bjarnason. Pem-
bina. (Júlíus sonur hans í Moun-
tain, einnig dáinn, og kona hans
flutt burtu).
2. Magnús Hallgrímsson, fað-
ir Ármanns M. H., Víðir P.O.
3. Benedikl Jóhannesson, Win-
nipeg. (Hafði fengið litla hjóna-
mynd frá systursyni hans, J. O.
Björnson, Wynyard, ásamt ýms-
um ágætum upplýsingum. En
synir Ben. heitins búa í Win-
nipeg, og vildi eg gjarnan fá
verulega góða mynd af hon-
um!|.
4. Sigbjörn Sigurðsson sterki
(“Járnhryggur”), faðir Mrs. N.
B. Johnson, Fargo, og bræðr-
anna Jóels og Matthíasar í Moz-
art og Árna að Garðar, N. Dak.
Vildi eg og gjarnan fá fleiri
upplýsingar um Sigbj. sál.
5. Jón Hannesson átti heima í
Grunnavatnsbygð, Vestfold, P.O.
6. Björn Guðmundsson, (frá
Mýrarlóni, fyrst giftur föður-
systur Ármanns M. H., Víðir,
P.O.).
Þær myndir, er fáanlegar
kynnu að reynast af póstum
þessum, vildi eg mælast til að
fá að láni, þar eð þær yrðu ó-
metanlegur viðauki við þætti
pósta þessara og myndaforða
þann, sem saman hefir safnast
víðsvegar að. Verður tekin
full ábyrgð á myndum þessum,
og verða þær endursendar um
hæl, þegar búið er að taka nýja
plötu af þeim!
En þar eð samgöngur eru nú
seinfærar mjög og erfiðar, vildi
eg mælast til, að þeir, sem hér
geta léð hönd að verki, bregði
við fljólt og drengilega og sendi
mér myndir sínar. Væru þá
einnig allar frekari upplýsingar
þakksamlega þegnar!
Vil eg svo ljúka þessu stutta
ávarpi mínu með ummælum
eins vinar míns um hina gömlu
pósta:
Þeir eiga það sannarlega skil-
ið, þessir karlar, að þeirra sé
minst!
Hefi eg gert ummæli þessi að
einkunnar-orðum Pöstsöguþátt-
anna.
Með beztu kveðju og kærri
þökk.
Akureyri 15. júní 1942.
Helgi Valtýsson.
—Ef eg er seint úti á kvöldin,
er eg allur helblár og lurkum
laminn daginn eftir.
-—Hvert í logandi, ertu gift-
ur? Ekki vissi eg það fyr.
Ofurmenni tískunnar
Eftir Ferdinand Finne.
Rose Bertin, hinn fyrsti heims-
írægi tízkusköpuður Frakklands,
var af fátæku almúgafólki kom-
in. Hún yfirgaf æskustöðvar
sínar og fluttist til Parísar til
þess að leita þar gæfunnar. Frá
þeim degi, sem hún opnaði hina
íbúurðarmiklu tízkubúð sína,
Au Grand Mogol, á ríkisstjórn-
arárum Loðvíks XVI., náði hún
öruggri fótfestu á vegi verald-
legrar velgengni, sem þá var
torsótt alþýðukonum. Það var
þessi kona, sem lagði grundvöll-
inn að því að gera París að
miðstöð1 kvenbúninga-tízkunnar
í veröldinni.
Ungfrú Bertin varð brátt eins
konar tízkuráherra í Frakklandi.
Dyr Maríu Antoinetie, drotn-
ingar Frakklands, stóðu henni
opnar, hvenær sem vera skyldi,
og peningar þeir, sem gert var
ráð fyrir, að drotmingin verði
árlega til fatakaupa, námu sem
svaraði kr. 132,500.00, að vísu
miðað við hið lága* verðgildi ís-
lenzkrar krónu nú á dögum.
í hinu óstjórnlega fjárbruðli
auðuga fólksins í Frakklandi á
árunum fyrir stjórnarbylting-
una miklu fékk fatnaðartízkan
heldur en ekki byr í seglin.
Fólk var þá hálfbrjálað í þeim
efnum. Kvenpilsin urðu t. d,
svo fyrirferðamikil, að víkka
varð allar dyr á höllinni í Ver-
sölum, til þess að kvenfólk gæti
smogið í gegnum þær stórvand-
ræðalaust! Hárskrýfingar frakk-
neskra kvenna urðu þá alt í einu
svo háar, að hirðmeyjar urðu að
liggja á hnjánum, er þær óku til
Versalahallar, því að ef þær
sátu, rakst hárið á þeim upp í
þakið á vögnunum og aflagað-
ist! Rose Bertin varð á skörhm-
um tíma átrúnaðargoð allra
kvenna og rakaði saman offjár
fyrir störf sín. En svo skall
stjórnarbyltingin á, eins og vá-
legt ofviðri, og Bertin varð að
flýja til Englands og halda þar
kyrru fyrir, þar til storminum
slotaði. Þegar hún kom aftur
til Frakklands, nokkrum árum
seinna, var aðkoman í París
heldur en ekki ömurleg. Við-
skiftavinir hennar voru þá ann-
að hvort dauðir eða flúnir úi
landi, og það fólk, sem nú réð
lögum og lofum í Frakklandi,
hafði sína eigin tízkuráðgjafa
og þurfti ekki á neinni Rose
Bertin að halda.
Stjóínarbyltingar-mennirnir í
Frakklandi gerðu alla sundur-
gerð og viðhöfn í klæðaburði
landræka. Þar áttu vitanlega
allir að vera jafnir. Þetta hafði
m. a. þau áhrif, að hinir frægu
silkiframleiðendur í Lyon urðu
gjaldþrota. En tildursleysi
stjórnarbyltingarfólksins átti
sér ekki langan aldur fremur
en aðrar tízkustefnur. í kjölfar
byltingarinnar sigldi einræðis-
herrann, sem í þetta sinn hét
Napóleon. Honum fylgdi sér-
stök tízka: keisarastíllinn, en nú
hét tízkuráðherrann ekki Rose
Bertin, heldur LeRoy. Hann
skóp keisaranstíls-fatnaðar-tízk-
una og tefldi þar fram sem
tízkudrotningu sjálfri eiginkonu
Napóleons keisara, Jósefínu
Beauharnais.
Napóleon vildi, að hirð sín
yrði viðhafnarmeiri en áður
væru dæmi til í sögu Frakk-
lands. Og Le Roy lét ekki sitt
eftir liggja til þess, að svo mætti
verða. Hin fagra drotning
hans, Jósefína, fékk árlega um
kr. 663,000.00 hjá manni sínum
til þess að kaupa föt fyrir, en
sú fjárhæð nægði henni hvergi
nærri og varð því að hækka
hana upp í kr. 1,325,000.00, sem
er að vísu miðað við hið hæ-
versklega, núverandi verðgildi
íslenzkrar krónu gagnvart
sterlingspundi.
Til dæmis um fatakaup Jósef-
ínu drotningar má nefna, að
hún keypti árlega 520 pör af
skóm, 87 hatta, 73 lífstykki og
980 pör af hönzkum. Hún hafði
afargaman af Kashmír-sjölum
og gat fundið upp á því að gefa
kr. 26,500.00 fyrir fágætt sjal af
því tagi. Þegar Napóleon lagði
viðskiftabannið fræga á Bret-
land, braut Jósefína það með
því að múta mönnum til þess að
smygla Kashmírsjölum yfir
Ermarsund!
Jósefína reyndist Le Roy
hvorki meira né minna en gull-
náma. En þar kom, að Napó-
leon skildi við hana og kvæntist
Maríu-Lovísu í þeirri von, að
hún mundi fæða honum son. Á
þessu nýja hjónabandi var sá
mikli ljóður frá sjónarmiði Le
Roy, að María-Lovísa hafði sára-
lítinn áhuga fyrir fötum og
fatatízku.
Með Loðvík Filippusi hrakaði
frakknesku klæðatízkunni á ný.
Silkisalarnir í Lyon komust nú
aftur á heljarþröm. Samtímis
gerði hin nýja vefnaðarvél
Jacquards þúsundir manna at-
vinnulausar. Tízkufrömuðirnir
áttu því örðugt uppdráttar um
þessar mundir. En með valda-
töku Napóleons III. batnaði
aftur í ári hjá þeim. Þá gerðist
Englendingur nokkur, Karl
Friðrik Worth að nafni, “tízku-
ráðherra” í Frakklandi. Bezti
viðskiftavinur hans varð að
sjálfsögðu keisaradrotningin
sjálf, Eugénie, því að ennþá
varð hirðin miðstöð tízkunnar.
Hið mikla tízkuhús Worths í
Rue de la Paix (Friðargötu) varð
eins konar miðstöð auðæfa og
fegurðar í heiminum.
C. F. Worth var seinasti tízku-
konungur, sem uppi hefir verið.
Nú á dögum er ekki um að
ræða neinn einstakan tízkuleið-
toga, er beri höfuð og herðar
yfir alla keppinauta sína.
Worth-tízkuhúsið er að vísu
enn við lýði, og er það í eigu
afkomanda stofnandans, bn nú
eru uppi um það bil tólf aðrir
“tízkukonungar.” Með aukinni
mentun almennings, meiri
jöfnuði auðæfanna en áður var
og hinum gífurlegu áhrifum
kvikmyndanna, hefir tízkan
fært út kvíarnar frá aðli og auð-
mnnum til gervallrar alþýöu
innan endimarka hinnar svo-
nefndu siðmenningar.
—(Samtíðin).
LET'S KEEP SILENT!
A sign hanging on the wall of Naval Headquarters says:
“O Lord give me strength to keep my big
mouth shut until I know what I am talking
about.”
THE ENEMY HAS EARS
This space donated by
^b>iewsuf,ó.
M.D. 71

NATIONAL WAR LABOUR BOAYD
GENERAL ORDER
The Dominion Bureau of Statistics has found that the
cost of living index number for July 2, 1942, of 117.9 (ad-
justed index 117) has risen by 2.4 points over the index
for October 1, 1941, of 115.5 (adjusted index 114.6).
Accordingly, pursuant to the provisions of Section 34
(1) of the Wartime Wages Control Order P.C. 5963, and
subject to the general provisions of the Order, the National
War Labour Board orders that employers subject to the
Order who are paying a cost of living bonus shall adjust the
amount of such bonus payment, and employers who are not
paying a cost of living bonus shall commence the payment
of such a bonus, both effective from the first payrool period
beginning on or after August 15, 1942, as follows:
(a) If payment of a cost of living bonus is being made
pursuant to the provisions of Order in Council P.C. 8253
(now superseded by P.C. 5963):
(i) For employees to whom Section 48 (iii) (a) of P.C.
5963 applies, the bonus shall be increased by the amount
of sixty (60c) cents per week,
(ii) For employees to whom Section 48 (iii) (b) of P.C. .
5963 applies, the percentage of their weekly wage rates,
paid to them as a cost of living bonus, shall be increased
by 2.4 points;
(b) If no cost of living bonus is being paid, the payment
of such a bonus shall be commenced:
(i) For employees to whom Section 48 (iii) (a) of P.C.
5963 applies, in the amount of sixty (60c) cents per week,
(ii) For employees to whom Section 48 (iii) (b) of P.C.
5963 applies, in the amount of 2.4% of their weekly
wage rates;
(c) In no case shall the amount of a cost of living bonus
adjusted as stated exceed a maximum of $4.25 per week
to employees to whom Section 48 (iii) (a) of P.C. 5963
applies, and of 17% of their weekly wage rates to em-
ployees to whom Section 48 (iii) (b) of P.C. 5963 applies:
(d) (1) (i) For employees to whom Section 48 (iii) (a)
of P.C. 5963 applies now being paid a cost of living
bonus, not pursuant to the provisions of P.C. 8253,
established prior to the effective date of that
Order, in an amount exceeding $4.25 per week,
the amount of the bonus shall remain unchanged,
(ii) For such employees now being paid a cost of
living bonus of less than 4.25 per week, the
amount of the bonus shall be increased up to sixty
(60c) cents per week, but in no case to exceed a
total weekly bonus of $4.25;
(2) (i) For employees to whom Seqtion 48 (iii) (b) of
P.C. 5963 applies, now being paid a cost of living
bonus, not pursuant to the provisions of P.C. 8253,
established prior to the effective date of that
Order, in an amount exceeding 17% of their
weekly w’age rates, the amount of the bonus shall
remain unchanged;
(ii) For such employees now being paid a cost of
living bonus of less than 17% of their weekly
wage rates, the bonus shall be increased up to
2.4 points, but in no case to exqeed a total weekly
bonus of 17% of their weekly wage rates;
(e) The adjustment or payment of a cost of living bonus
calculated as ordered shall ba to the nearest cent of any
fractional figure;
(f) Employers in the construction industry shall adjust the
amount of any cost of living bonus required by paragraph
(a) of this order only for employees in respect of whom
no special bonus arrangement has been made with the
approval of a War Labour Board, pursuant to the provision
of the Order for the conduct of the National Joint Con-
ference Board of the Construction Industry.
Ottawa, Ontario,
August 4, 1942
HUMPHREY MITCHELL,
Chairman, National War Labour Board.

SIGURÐUR E. SIGURÐSON
“Fagnið með fagnend-
um og grátið með grát-
endum,” segir postulinn.
Meðlíðan með samferða-
mönnum vorum á lífs-
leiðinni er af góðum rót-
um runnin. Sú sviplega
fregn, sem Winnipeg-
blöðin fluttu, að Mr. S.
E. Sigurdson hefði beðið
bana í ofsarigningunni,
sem skall á Winnipeg-
borg að kvöldi miðviku-
dagsins 29. júlí, vakti
sársauka og meðlíðan
með syrgjendunum, hjá
miklum fjölda íslendinga
og annara.
Um slysið vita menn
ekki greinilega. Mr. Sig-
urdson var á leið niður
1 bæ einn á bíl. Rign-
ingin gjörði mjög erfitt
að sjá. Einhver, sem framhjá fór, sá hann víkja
til hliðar fyrir bíl, sem hann var að mæta. Við það
lenti hann í stólpa, sem orsakaði slysið. Hann hefir ekki
séð hvert hann var að fara. Hann hafði lengi haft veikt
hjarta, og má vera, að það hafi átt sinn þátt í slysinu.
Sigurður E. Sigurdson var fæddur 28. des. árið 1890,
að Nýjabæ í Breiðuvík (Hnausa pásthús) í Nýja íslandi.
Foreldrar hans voru þau hjónin Eggert Sigurdson og
Þorbjörg Böðvarsdóttir, ættuð úr Borgarfjarðarsýslu á
Islandi. Þegar Sigurður var ársgamall fluttu þau hjónin
með börnum sínum til Gimli. Þar ólst Sigurður upp,
naut skólagöngu, gekk í sunnudagaskóla og var fermd-
ur. Árið 1909 fluttu þau öll til Selkirk og þar átti Sig-
urður heimili þangað til 1926. Á þeim tíma stundaði
hann nám við verzlunarskóla. Svo kom vinna af ýmsu
tægi. Meðal annars var hann fiskimaður á Winnipeg-
vatni. Árið 1916 innritaðist hann í herinn, og árið 1917
fór hann á vígvöll; en áður en hann. fór héðan kvæntist
hann 14. okt., 1916, Margréti Sólmundson frá Gimli.
Þegar hann kom til baka myndaðist félagsskapur með
honum, tengdabróður hans, Kelly Sveinsson og Runólfi
Henrickson. Stunduðu þeir viðgjörðir og járnsmíðar;
seinna seldu þeir einnig bíla.
Árið 1926 fluttu þau hjónin, ásamt börnum sínum,
norður í Mikley í Winnipegvatni, þar sem Hecla er
pósthúsið. Hefir þar verið Islendingabygð síðan árið
1876. Þar var Mr. Sigurdson fiskimaður, og síðar fór
hann að verzla mqð fisk. Við þetta síðara starf var
hann það sem eftir var æfinnar. Þau voru á eyjunni
9 ár. Skömmu áður en hann fór þaðan stofnaði hann
fiskiverzlunarfélag með James H. Page, að Hnausa, C. H.
Greenberg á Gimli, og C. M. Concannon í Chicago. Nafn
félagsins er Canadian Fish Producers. Mr. Sigurdson og
Mr. Gunnar Tómasson að Hecla, mynduðu einnig með
sér fiskiveiðafélagsskap. Mr. Sigurdson var ráðsmaður
stærra félagsins frá byrjun.
Á uppvaxtar og æskuárum var Mr. Sigurdson
hraustur og fjörmikill. Hann var unglegur og ötull æfina
út. Hann var samt ekki gamall maður þegar hann fékk
taugaveikina. Hefir hún líklega. lamað líkamskrafta
hans. 1 Mikley fór að bera á berklum í sumum kyrtlum.
Lungun voru samt ávaít heilbrigð. Það var gjörður
holskurður. Honum batnaði, en hjartað.var bilað eftir
það. I Winnipeg var tekið úr honum annað nýrað, og
var hann lengi að ná sér; en meiri hluta þess tíma hélt
hann áfram að stýra verzlun sinni.
Börn þeirra hjóna eru: Sigurður Thorberg, kvæntur
Gwendoline Ásmundson frá Selkirk, starfsmaður við
verzlun föðursíns í Winnipeg; Helga Margrét, gift Helga
G. Tómasson, til heimilis í Mikley; og Lillian Freda, gift
Daniel Sigmundson, til heimilis að Hnausa. Barnabörn
þeirra eru fjögur. Hann lifa einnig tvær systur, báðar
í Selkirk: Mrs. Jóhanna Sveinson, og Mrs. Jðna Ólafson.
Sigurð þekti eg sem dreng, á uppvaxtarárum hans
á Gimli, í sunnudagaskólanum, 1 fermingarflokknum, og
á heimili hans. Heimili hans var í nágrenni við heimili
mitt á Gimli. Við nutum mikillar velvildar frá því heim-
ili bæði á Gimli og síðar. Sigurður var viðfeldinn dreng-
ur og vinsæll jafnvel þá. Hann studdi safnaðarstarfið
bæði í Selkirk og Mikley, og hélt sér ávalt við þann
kristindóm sem hann hafði eignast í æsku.
Hann var atorkumikill starfsmaður, ráðvandur í við-
skiftum, og ágætum hæfileikum búinn sem verzlunar-
frömuður. Hann var sérstaklega alúðlegur í viðmóti,
ræðinn, og skemtilegur. Hann hafði gott lag á að kvnn-
ast fólki og þekkja það. Hann var fljótur og fús til að
gjöra mönnum greiða. Hann unni af heilum hug ástvin-
um sínum: Foreldrum, systkinum, eiginkonu og börn-
um. Hann annaðist vel um heimili sitt og þau öll, sem
þess nutu með honum.
Hvað hann var góður, tryggur vinur get eg borið
um. Frá æsku hans til dauðadags var aldrei ský á vin-
áttu hans til mín. Hann tók mér opnum örmum hvert
sinn er við hittumst, og vildi ávalt alt fyrir mig gjöra,
sem honum var unt. Skömmu áður en andlát hans bar
að höndum átti eg indæla kvöldstund með þeim hjónum
á heimili þeirra. Það ligur í augum uppi, að maður, sem
var svo góður vinur sjálfur, eignaðist marga vini. Eg
hygg að öllum hafi verið hlýtt til hans, sem áttu kost á
því að kynnast honum.
Útför hans fór fram í Selkirk þriðjudaginn 4. ágúst,
og var afar fjölmenn. Aðal-athöfnin var í lútersku
kirkjunni í Selkirk. Sóknarpresturinn, séra Sigurður
Ólafsson, stýrði henni og flutti ávarp. Séra Rúnólfur
Marteinsson flutti ræðu og stýrði athöfninni í grafreitn-
um. Gunnlaugur Oddson var organistinn. Söngflokkur
safnaðarins leiddi sönginn. Mesti fjöldi bíla tók þátt i
förinni frá kirkjunni til hvílustaðar jarðnesku leifanna.
A. S. Bardal frá Winnipeg var útfararstjórinn. Lík-
mennirnir voru: Kelly Sveinson, Jóhann Ólafson, Jóhann
Sólmundson, J. Peterson, Kristján Tómasson og Gunnar
Tómasson.
Frímúrarar fluttu kveðjumál við gröfina, er kirkju-
legu athöfninni var lokið.
Þökk fyrir samfylgdina, góði vinur. Guð blessi
ástvini þína og það, sem þú vanst til góðs.
R. M.
S. E. Sigurdson