Lögberg - 19.11.1942, Blaðsíða 1

Lögberg - 19.11.1942, Blaðsíða 1
PHONES 86 311 Seven Lines 4? * vsS CleftI^ Co*- For Betier Dry Cleaning and Laundry S5. ARGANGUR HELZTU STÓRSIGUR Á KYRRAHAFINU Á þriðjudaginn komu loks fréttir af hinni þriggja daga sjóorustu við Guadalcanal. Jap- anir voru að reyna að ná þess- um stöðvum aftur á sitt vald. Talið er að alls hafi Japanir haft þarna 90 skip af öllum teg- undum. Úrslitin urðu þau, að 23 skipum þeirra var sökt og 7 löskuð. Talið er að 24,000 jap- anskir hermenn, sem átti að koma á land, hafi drukknað þegar flutningsskipum þeirra var sökt. Leyfar flotans flúðu til flotastöðva sinna við Rabaul og Buin. Ameríkumenn töpuðu 8 skipum. ROTTURNAR FLÝJA AF HINU SÖKKVANDI SKIPI Sem kunnugt er tóku Banda- ríkjamenn Admiral Jean Darlan til fanga í Algiers og virðast fljótt hafa getað sýnt honum fram á villu hans vegar. Sam- kvæmt skipan Darlans 11. þ. m. lagði franski herinn í nýlendum Býður sig fram í bæjarráð Rev. Lloyd C. Siinson Mr. Stinson, sem af hálfu C.C.F. flokksins leitar kosningar til bæjarráðs fyrir 1. kjördeild, er útskrifaður í guðfræði frá Manitoba háskólanum árið 1933, og gegndi í fimm ár prestsem- bætti við United Church í Fort Garry; hann er maður prýði- lega máli farinn, og hefir nú með höndum ritstjórn blaðsins Manitoba Commonwealth. FRÉTTIR lega mun þessi samvinna við Darlan vera aðeins til bráða- birgða. Tveir aðrir fyrverandi vinir Hitlers hafa og flúið frá Frakk- iandi til Norður Afríku: Flandin, forsætisráðherra Frakka nokkru áður en stríðið hófst; hann var mjög þess fylgjandi þá að Frakkar ættu nána samvinnu við Hitler. Hinn er Puchen, um eitt skeið ráðherra í Vichy- stjórninni; hann var fyrsti verk- smiðjueigandi á Frakklandi, sem lánaði Þjóðverjum verksmiðjur sínar til vopnaframleiðslu. HERFERÐ í TUNISIA Brezkar hersveitir, þær sem sluppu frá Dunkirk og Ameríku- hersveitir eru nú komnar inn fyrir landamæri Tunisia; á und- an þeim voru sendar fallhlífa- hersveitir. Talið er að" Þjóð- verjar hafi 10,000 manna her á þessum stöðvum og þeir senda þangað daglega liðstyrk með- herflutnings flugvélum. LEYNIFUNDUR í AFRÍKU Þremur vikum áður en Bandaríkjamenn hófu árásina á Nýlendur Frakka í Afríku urðu þeir þess ‘vísir að þar voru margir Frakkar, sem þráðu að ná samvinnu við Ameríkumenn. Það var því nauðsynlegt að senda þangað herfræðinga til þess að komast í samband við þessa menn og afla upplýsinga, sem gæti komið að notum þegar árásin yrði gerð. Nokkrir liðs- foringjar undir forystu Major- Gen. Clark buðust til að fara, þeir voru fluttir að strönd Afríku í kafbát og skotið á land að næturlagi. Þeir náðu brátt fundum hinna frönsku liðsfor- ingja og héldu með þeim fund í heilan sólarhring og höfðu fengið allar þær upplýsingar, sem þeir gátu látið í té, en þá höfðu hinir arabisku þjónustu- menn húseigandans uppgötvað að eitthvað grunsamt var á seiði og skýrðu lögreglunni frá því en fundarmenn fréttu um þetta í tíma; landakortin hurfu eins og elding; franski herfor- inginn, sem var í herskrúða sín- um skifti um föt og hvarf út um gluggann í einni svipan; hinir tvístruðust í allar áttir, en Clark og menn hans földu sig í kjall- ara hússins. Húsráðanda tókst að tala um fyrir lögreglumönn- unum svo sendisveitin slapp á burt og eftir nokkur fleiri æfin- týri komst hún til Englands. Upplýsingar þær, sem hún aflaði sér áttu mikinn þátt í því hversu vel árásin heppnaðist síðar. ROMMEL ENN Á FLÓTTA Þegar Rommel flúði frá E1 Alamein á Egyptalandi þá skildi hann eftir þar og á leiðinni 75,000 þýzka og ítalska hermenn dauða, særða eða fangaða. Hann er nú kominn með leyfarnar af her sínum um 500—600 mílur vestur; er álitið að hann muni ef til vill búast til varnar við Ei Agheila, þar sem hann stöðvaði brezka herinn 1941. Bretar hafa nú tekið Tobruk , Martuba, Derna og Mekili og ógrynnin öll af hergögnum, sem flótta- mennirnir hafa orðið að skilja eftir. SKIPATAPJAPANA Síðan stríðið við Japana hófst fyrir 11 mánuðum hafa þeir tap- að alls 365 skipum af öllum teg- undum, en Bandaríkjamenn 34 skipum. Frakka niður vörn, þrem dögum eftir að innrásin hófst. Allar frönsku nýlendurnar nema Tunis eru nú á valdi Bandamanna; á fimtudaginn 12. þ. m. útvarpaði Darlan ræðu til franska flotans í Toulon, og hvatti þá til að flýja og sameinast flota sam- bandsþjóðanna. Flotinn heldur þó ennþá kyrru fyrir. Darlan, sem kunnugt er var æðsti herforingi yfir sjóher, landher og lofther Frakjdands og fram til þessa hefir enginn verið hlyntari öxulríkjunum en hann. Hann afhenti Japönum Indo-China; hann skipaði franska flotanum að berjast við Oran 1940. Hann skipaði franska hernum að berjast gegn sam- einuðu þjóðunum í Syriu og Norður Afríku. Þrátt fyrir þetta virðist hann nú í fullkominni samvinnu við yfirforingja sam- bandsþjóðanna í Norður Afríku og hefir skipað Gen. Henri Giraud sem herforingja yfir franska hernum í Norður-Afríku. Þessi upphefð Darlans hefir or- sakað mikla óánægju meðal fylgjenda General Charles de Gaulle, sem vænta mátti. Senni- FRÁ RÚSSLANDI Þjóðverjar fá engu áorkað gegn Rússum. Þar sem þeir reyna að brjótast í gegn, reka Rússar þá til baka með miklu mannfalli og rússneski vetur- inn, sem nú er að ríða í garð mun ekki bæta úr skák fyrir þeim. Sigrar sameinuðu þjóð- anna í Afríku hafa vakið mik- inn fögnuð í Soviet lýðveldun- um. Mikilhæf kona látin Frú Friðrika Ólafson Síðastliðinn laugardag lézt í Seattle, Wash., frú Friðrika Ólafson, kona séra Kristins K. Ólafssonar, forseta lúterska kirkjufélagsins, mikilhæf og glæsileg kona. Útför hennar fer fram á Mountain, N. Dak., þann 21. þ. m. Lögberg vottar séra Kristni innilega samúð í þeim þunga harmi, sem nú er að honum kveðinn. Matur er mannsins megin Samkvæmt upplýsingum frá Stríðsþjónusturáðuneytinu í Ot- tawa, verður stofnað til alþjóðar fræðslustarfsemi í þessu landi þann 2. janúar næstkomandi í sambandi við hagvænlega notk- un hinna ýmsu fæðutegunda; nefnist þessi fyrirhugaða upp- lýsingastarfsemi National Nu- trition Program, og verður rek- in með tilstilli blaða, útvarps og með fundarhöldum. Það liggur í augum uppi, eins og nú hagar til vegna stríðsins. sé á því brýn þörf, að fara vel með mat, og nota á sem skyn- samlegastan hátt þær matar- tegundir, sem til framboðs eru frá degi til dags, með því að heilbrigði þjóðfélagsins er þess dýrmætasta eign; að því tak- marki ber sérhverjum þjóðfé- lagsþegn að beita áhrifum sín- um. Nýtt hraðfrystihús á Drangsnesi Á Drangsnesi hefir nýlega ver- ið lokið byggingu hraðfrystihúss og tók það til starfa í ágúst síðastliðnum. í Hólmavík mun kaupfélagið ætla að byggja hraðfrystihús á næstunni. Þeim, sem sjóinn stunda er mikil bót að þessum frystihús- um, sérstaklega þar sem útlit er fyrir, að lítið verði hér um fisktökuskip í náinni framtíð. —(Mbl. 15. okt.) Kaupið Lögberg fyrir jólin! Frá íslendingum í Norður Dakota Frá því mjög snemma á árum hafa íslendingar tekið drjúgan þátt í opinberum málum í Norð- ur Dakota; þeir hafa skipað trúnaðarstöður heima í héraði sínu, átt sæti í ríkisþinginu og gegnt ábyrgðarmiklum störfum í- þágu ríkisins. Nýafstaðnar kosningar, þ. 3. nóvember, bera því órækt vitni, að þessu er enn þannig farið og er það ánægju- efni. Verður hér stuttlega getið þeirra íslendinga, sem kosnir voru í opinber embætti í Norður Dakota við framannefndar kosn- ingar. Guðmundur Grímson Var end- urkosinn dómari í 2. dómsgæzlu- umdæmi ríkisins (District Judge in the Second Judicial District) gagnsóknarlaust. Hafði hann áður gegnt því embætti sam- fleytt í 16 ár. Hann á því auð- sjáanlega víðtækum vinsældum og almennri tiltrú að fagna, og verður það ennþá augljósara, þegar í minni er borið, að um- dæmi hans nær yfir ellefu sýsl- ur (countries) og dómsúrskurðir jafnan þannig vaxnir, að þeir valda óhjákvæmilegum von- brigðum þeirri hliðinni, sem bíður lægri hlut. Og í reynd- inni nær starfssvið Guðmundar dómara langt út fyrir takmörk umdæmis hans, þv að hann er iðulega til þess kvaddur að dæma í málum víðsvegar um ríkið; þannig hafði hann, meðal annars, með höndum árið, sem leið, þau málin, sem mestur styr stóð um og mjög voru póli- tísks eðlis. Mátti því ætla, að hann yrði fyrir nokkurri mót- spyrnu af þeim ástæðum, en ekki varð þess vart í kosningun- um, þar sem enginn gerðist til að sækja á móti honum. Kjósendur í Winnipeg North Centre— Fylkið liði um Konnie Johannesson Það fer nú senn að líða að þeim tíma, er kjósendur í Win- nipeg North Centre skera úr um það, hver fara skuli með umboð þeirra á sambandsþingi það sem eftir er yfirstandandi kjörtíma- bils; þegar hæfur Islendingur er í vali, svo sem Konnie Johannes- son, ber oss Islendingum til þess siðferðisleg skylda, að fylkja um hann liði og veita honum alt hugsanlegt fulltingi. Eftir því sem lengra líður á kosningabar- áttuna, verður það ljóst, hve kjörfylgi Konnie’s fer jafnt og þétt vaxandi; þetta dregur samt að engu leyti úr ábyrgð íslenzkra kjósenda; þeir -verða að vinna sem órjúfandi heild að kosningu hans þar til síðasta atkvæðið hefir verið greitt á kosningadag- inn; ekkertt minna en það geta þeir sjálfsmetnaðar síns vegna sætt sig við. — Konnie Johannesson hefir háð hreina og drengilega kosninga- baráttu; hann hefir fylgt fram málum sínum með einurð og hreinskilni svo hvergi hefir bor- ið á skugga; ræður hans bæði yfir útvarp, og eins á mann- fundum, hafa verið rökvísar og mótaðar festu; hann hefir með þeim fært kjósendum heim sann- inn um það, að hann veit hvað hann vill, og hikar ekki við að fylgja því djarfmannlega fram, er honum býr í brjósti; á sam- bandsþingi er ekkert rúm fyrir veimiltítur, eða ætti að minsta kosti ekki að vera, og þá allra sízt á yfirstandandi alvörutíð, er sjálft persónufrelsið er í veði. Konnie Johannesson á brýnt erindi á sambandsþing, sakir víðtækrar sérþekkingar sinnar í þeirri grein, sem líklegust er til þess, að hafa fullnaðaráhrif á úrslit stríðsins; hann er þjóð- kunnur brautryðjandi á sviði flugmálanna, og getur auðveld- lega orðið skipaður í ráðherra- sess nái hann kosningu, sem nú ætti naumast að þurfa að efa. Vér þurfum að fá þá menn af ættstofni vorum kosna í á- byrgðarstöður, sem telja má víst, að verði oss hvorttveggja i senn til varanlegrar nytsemi og sæmdar; þessa hvorstveggja má með fullum rétti vænta af Konnie Johannesson, því skap- gerð hans er heilsteypt og laus við þverbresti. Minnumst þess með atkvæð- um vorum þann 30. þ. m., að á sambandsþingi verður Konnie Johannesson réttur maður á réttum stað! V erzlunarj öf nuðurinn í septembermánuði var verzl- unarjöfnuðurinn óhagstæður um 11 miljónir kr. Flutt var út í september fyrir 16.2 milj., en inn flutningurinn nam 27.3 miljónum. * Verzlunarjöfnuðurinn það sem af er árinu — jan.-sept. — er óhagstæður um 2. milj. kr. Á sama tíma í fyrra var verzlunar- jöfnuðurinn hagstæður um 60 miljónir. Við höfum flutt út það, sem af er árinu fyrir 164.4 milj. kr. en innflutningurinn hefir num- ið 166.4 milj. kr. —(Mbl. 15. okt.) Þá voru fjórir íslenzkir lög- fræðingar endurkosnir ríkislög- sóknarar gagnsóknarlaust, þeir bræðurnir J. M. Snowfield og F. S. Snowfield, hinn fyrnefndi í Cavalier County og hinn síð- arnefndi í Pembina County: Oscar B. Benson í Bottineau County og Einar Johnson í Nel- son County. Hefir J. M. Snow- field skipað ríkislögsóknara- stöðuna í nefndu héraði óslitið í 18 ár; Oscar B. Benson hefir verið ríkislögsóknari í 10 ár, en F. S. Snowfield og Einar John- son hvor um sig í tvö ár. Nú vill svo til, að nærri öll opinber ágreiningsmál innan hóraðs koma til kasta ríkislögsóknarans, og verður endurkosning þessara landa okkar gagnsóknarlaust enn meiri traustsyfirlýsing þeim til handa, þá er fyrgreindar að- stæður eru teknar með í reiking- inn. Enn skal þess getið, að John H. Axdal var kosinn sýslu-fé- hirðir (County Treasurer) i Pembina County og John E. Snydal sýslunefnd armaður (County Commissioner) í sama héraði; urðu þeir hlutskarpastir frambjóðenda, því að fleiri en þeir leituðu kosningar í stöður þessar. Þessir kosningasigrar Islend- inga í Norður Dakota verða þeim mun eftirtektarverðari, þegar þess er gætt, að ekki er um neinn verulegan fjölda ís- lenzkra kjósenda að ræða, nema í Pembina County; á það ekki sízt við um þá lögfræðingana íslenzku, sem skipað hafa vanda- samar lögsóknarastöður árum og jafnvel áratugum saman. Þeir halda íslendingsheitinu vel og virðulega á lofti. Minni frumbyggja Argyle Eigi fá því fjöllin hamlað, —Farar-kost eg á, Meðan hug minn himin-vegu Hrífa löngun má! Fjölmenn sveit af fornum vinum Fylkir sér að Grund. — Minninganna heiður himinn Helgar ljúfa stund. Bygðin kæra börnum sínum Býður heim í kvöld. — Minnist þeirra’ er fyrstir fluttu Fyrir hálfri öld, Inn á þessar grænu grundir, Girtar kjarri og hlíð. —Því er stundum unaðs auðug Endurminning blíð. Skærri birtu bregður yfir Brautryðjenda veg. Þeim er stíluð þökk í hljóði, Þýð og innileg. Hugrakkur og hagsýnn andi Hvílir yfir sveit. — Ágætara erfða-silfur Ekkert hérað veit. Virðist gestum vanta marga Vina hópinn í? Virðist út við sjónhring svífa Söknuð-þrungið ský? — Skyggnist innra, huliðs-heimur Hvelfist yfir lund! — Góðir hugir horfnra vina Halda vörð um Grund! Minnumst hlýtt og munum lengi, Manndóm, trú og þrótt!— Landneminn sá árdags-elda Einn um svarta nótt! Ennþá ljóma ljós í fjarska, Landnáms-tíð er enn! Allir þeir, sem eldinn sækja Eru land-náms-menn! Jakobína Johnson, Seattle, Wash. Richard Beck.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.