Lögberg - 25.10.1945, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 25. OKTÓBER, 1945.
í bjarma leiftursins
Eftir PÁLMA
|7G var dauðþreyttur á því, að
“ lifa í gestgjafahúsinu Com-
modore Perry í Toledo, Ohio, og
á því að hafa ekkert að gera. Eg
hafði í fyrstu haft þá hugmynd,
að hvíld og aðgerðarleysi væri
nokkurskonar jarðnesk sæla fyr-
ir þá, sem efnalega hefðu ráð
á því, að lifa á þann hátt. En nú,
eftir fárra mánaða dvöl í þessu
góða veitingahúsi, var eg dauð-
þreyttur á breytingaleysi og að- sina’ eins °§ að hún væri
ávíta hana fyrir eitthvað, sem
gerðarleysi mínu. Mér dauðleidd-
ist í herbergjum mínum, þó að
þau væru í alla staði mjög þægi-
leg. Öskrið í gufuskipunum, sem
fóru upp og niður fljótið, undir
lyftubrýrnar, var hið eina, sem
kom mér.stundum til þess, að líta
út um gluggana mína yfir hinar
reykmyrku járnbræðslustöðvar
á suðurbakka Maumee fljótsins.
Þar að auki voru þeir, sem við
vinnu sáust á þilförum skipanna,
talsvert mikið efni til umhugs-
unar. Þessir menn voru í raun
réttri farfuglar æfintýranna.
Þeir voru altaf önnum kafnir,
hér í dag, en á morgun einhvers-
staðar annarsstaðar. Líf þeirra
var breytingasamt og gagnlegt.
Eg óskaði þess stundum að eg
væri einn af þeim.
En eg var aðeins einn af heima
göngum gestgjafahússins. Eg
þekkti flest þjónustufólkið og
þjónustufólkið þekkti mig. Gest-
ir komu og fóru áður en eg
hafði ástæðu til að kynnast þeim.
Það voru altaf ný og ný andlit
í forsal hótelsins. Menn sátu þar
við blaðalestur og reyktu.
“Það er gott veður í dag. Það
er ekki gott veður úti. Það rikn-
ir”, o. s. frv., voru vanaleg á-
vörp. Og svo voru höfuðlínur
blaðanna einstökusinnum valdar
sem umtalsefni. Þetta var alt
einstaklega leiðinlegt.* Jafnvel
þegar þeir, sem eg hafði kynst
buðu mér góðan daginn, kom
mér stundum til hugar að urra
að þeim. “hvað þeir sæju í raun
og veru gott við þennan dag?”
Einbver hræðilegasti þreytubrag
ur lífsins, er að vera þreyttur af
aðgerðarleysi.
Að lokum afréð eg, að breyta
til um lifnaðarhætti og svo
lagði eg af stað, til að leita að
herbergjum til leigu hjá ein-
hverri fjölskyldu þar í borginni.
Eg fann fljótlega hús, sem mér
geðjaðist að, sem eg vissi að var
þar að auki í góðu nágrenni.
Eftir að eg hafði hringt dyra-
bjöllunni nokkrum sinnum,
komu tvær ungar stúlkur til
dyra. Þær voru báðar vel til
fara og mjög myndarlegar; bros
þeirra var einstaklega þægilegt
og öll ffamkoma þeirra aðlað-
andi.
“Hafið þið herbergi til leigu?”
spurði eg.
“Gerðu svo vel,” sagði eldri
stúlkan um leið og hún opnaði
dyrnar og benti mér að koma
inn. Hún sýndi mér svo tvö her-
bergi með smekklegum hús-
gögnum. Hvort það var fyrir
yndisþokka þessara tveggja
stúlkna, eða vegna þess, hve
smekkleg þessi herbergi voru,
get eg ekki sagt, en herbergin
tók eg til leigu umsvifalaust.
Eftir að eg hafði borgað mán-
aðarleigu fyrir herbergin og rit-
að nafn mitt í gestaskrána, sagði
eldri stúlkan fremur feimnis-
lega.
“Nafn mitt er Ruth West og
þetta er Helen systir mín.” Hún
þagði um stund og svo hélt hún
áfram. “Mamma er ekki heima
í dag, svo eg tek það á mína eigin
ábyrgð, að leigja þér þessi her-
bergi. Má eg spyrja þig, hvaða
atvinnugrein þú stundar?”
“Auðvitað. Líttu nú á fiskana
þarna í glerkistunni. Eg lifi eins
og þeir, — eg snýst í kringum
sjálfan mig,” sagði eg hlæjandi.
Báðar stúlkurnar horfðu alvar
lega á mig.
“Snýst í kringum sjálfan þig?”
spurðu þær í lágum rómi. “Það
er einkennileg atvinna.”
“Það er ekki atvinna,” flýtti
eg mér að 'segja, “það er aðeins
lifnaðrháttur minn.”
Báðar stúlkurnar virtust óá-
næðar með þessar útskýringar,
en Helen spurði hikandi:
“Ertu giftur maður?”
Ruth leit alvarlega á systur
að
hún hefði ekki átt að segja. En
Helen brosti barnalega. Seinna
komst eg að því, að hún var að-
eins 16 ára gömul. En spurn-
ingin hafði þó þægileg áhrif á
mig.
“Nei, eg hefi aldrei verið gift-
ur,” sagði eg hlæjandi, “en eg er
á boðstólum.”
Báðar stúlkurnar fóru nú að
hlæja. “Á'boðstólum,” sögðu þær.
“Maður, sem fylgir engri atvinnu
en lifir eins og fiskarnir, sem
snúast um sjálfan sig?”
En nú varð Ruth alvarleg aft-
ur.
“Maðurinn, sem var hér á und-
an þér, var svo mikill drykkju-
maður,” sagði hún, “að mamma
var glöð, þegar hann fór. Við
vonumst til þess að þú drekkir
ekki.”
“En eg drekk.”
“Eg átti við, að þú drekkir
ekki mikið, — ekki svo mikið, að
þú verðir drukkinn og komir svo
drukkinn heim.”
Eg vissi að hún var að leita
eftir lundarfari mínu og lifnað-
arháttum, en eg á hinn bóginn,
fann til löngunar til þess að gera
sem mest úr þessu samtali okk-
ar, og á þann hátt skygnast inn
í hennar eigin hugsunarhátt. Eg
sagði því mjög hreinskilnislega.
“Einu sinni sannfærði eg sjálf-
an mig um það, að eg hefði verið
talsvert drukkinn. Sönnunin var
í því fólgin, að þegar eg vakn-
aði morguninn eftir, gat eg
hvergi fundið skóna mína. Þeg-
ar eg var að leita eftir þeim
undir rúminu mínu, fann eg
hattinn minn þar. Þetta færði
mér heim þá eðlilegu ályktun
að leita að skónum á hattsnagan-
um, og þar fann eg þá.”
Ruth var alvarleg en Helen
skellihló.
“Þú ert þá skemtilegur þegar
þú ert drukkinn,” sagði Helen
u-m leið og hún fór út úr her-
berginu með systur sinni.
Eg undi mér vel í þessum nýju
herbergjum mín-um. Þar var
heimilisbragur á öllu. Húsmóðir
mín var viðfeldin miðaldra ekkja
sem eyddi mestmegnis tíma sín-
um við bókalestur. Þær systurn-
ar, Ruth og Helen, tóku til í
herbergjum mínum þegar eg var
ekki heima. Eg var vanur að
yfirgefa herbergi mín klukkan
níu á morgnana og svo kom eg
ekki heim aftur fyr en eg hafði
neytt miðdegisverðar. Þá dvaldi
eg nokkra klukkutíma í herbergj
um mínum, og svo fór eg aftur
út fyrir kvöldverð, og á eftir,
eyddi eg oft tíma mínum á leik--
húsunum. Eg hafði því litlar
ástæður til þess að kynnast heim
ilisfólkinu í þessu húsi eða þess-
um fögru systrum, þó að eg í
laumi, hefði löngun til þess. Eg
hafði óljósa tilfinningu um það,
þegar eg fór að heiman á morgn-
ana, að einhver væri að horfa á
mig undan fluggatjöldunum
gagnvart herbergjum mínum, og
ef að eg leit þá snögglega við,
sá eg stundum að gluggaslæðurn-
ar hreyfðust. Samskonar hug-
boð hafði eg á kvöldin þegar eg
kom heim. Eg þóttist vera viss
um það, að einhver stæði þarna
á bak við gluggatjöldin og veitti
mér nána eftirtekt. Jafnvel þó
að eg kæmi seint heim á kvöld-
in heyrði eg oft fótatak í húsinu
fram á miðja nótt, og seinna
komst eg að því, að einskonar
leyni samkomur áttu sér stað í
stofunni, sem var gagnstæð her-
bergjum mínum á fyrstu hæð
hússins. Þessar samkomur voru
svo langdrægar, að eg vaknaði
stundum á næturnar við það, að
fólk var að laumast frá húsinu,
skamt fyrir dagrenning. Þó þess-
ar ástæður röskuðu ekki að
miklu leyti ró minni, gat eg ekki
gert að því, að forvitni mín haíði
vaknað. Þess vegna sat eg stund-
um við glu’ggann minn þangað
til þessar samkom-ur enduðu, og
á þann hátt komst eg að því,
hve margir hefðu verið þar sam-
ankomnir. Eg taldi 16 menn og
konur.
Ef til vill hefði eg látið alt
þetta líða hjá og gleymast, ef
atvik hefði ekki komið fyrir,
sem á ný dró huga minn að þeim
systrum, Ruth og Helen, og sem
leiddi til þess, að eg ásetti mér að
kynnast þei-m betur. Einu sinni
þegar eg kom heim, eftir að
hafa verið í leikhúsinu, fann eg
aðdáanlega fagra rós á koddan-
um mínum. Þessi rós var í dá-
-litlu keri, og það hafði verið
gengið svo frá henni, að hún var
mjög áberandi. Eg setti kerið
með rósinni á borðið mitt, sem
stóð við rúmið. Svo tók eg penna
og ritaði eftirfarandi erindi á
blaðið svo vel sem eg átti kost
á.
Eg fór að heiman. Alt var kyrt
og kalt,
og klaki og snjór á vonar löndum
mínum.
Eg kom til þín, — þá álit breytt-
ist alt, —
nú á eg rós úr blómagarði þín-
um,
og vorið ber mér hlýja himins
strauma
sem huga mínum lyfta í þína
drauma.
Eftir þetta fann eg daglega
bækur og blöð á skrifborðinu
mínu, og mér varð ljóst, að þær
höfðu verið lagðar þar, með þeim
ásetningi, að draga huga minn,
að ýmsum atriðum í þeim, sem
vanalega voru merkt eða undir-
strikuð. Eg taldi það víst, að
Ruth, eldri systirin, mundi vera
völd að þessum glettum, og með
það í huga, ásetti eg mér að
leita eftir tækifæri til þess að
hafa viðtal við hana. Þessu á-
formi mínu náði eg á þann hátt,
að eg breytti til um venju mína,
og beið í herbergjum mínum,
þangað til þær systur komu inn,
til þess að taka þar til, eins og
eg vissi, að var venja þeirra,
þegar eg var ekki heima.
“Eg þakka þér fyrir rósina,”
sagði eg við Ruth. Hún varð nið-
urlút en hélt áfram við vin»u
sína en sagði ekkert.
“Versið þitt var fallegt,” sagði
Helen.
“Andinn kom yfir mig þegar
eg fann rósina,” sagði eg.
Báðar stúlkurnar störðu undr-
andi á mig, eins og eg hefði sagt
eitthvað, sem var í raun og veru
miklu máli að skifta.
“Ertu andatrúarmaður?”
spurðu þær á sama tíma.
Þetta var óvænt spurning. Eg
hafði lesið talsvert um andatrú
og dularfu^l fyrirbtrigði, en i
raun og veru hafði eg aldrei
komist að neinni niðurs-töðu, sem
mér þótti fullnægjandi, um þetta
málefni. Á hinn bóginn vildi eg
á engan hátt leiða fram skoðan-
ir, sem gætu orðið þessum stúlk-
um mótfallnar, því eg vissi af
gamalli reýnslu, að trú og skoðun
á sjaldan samleið. Eg ásetti mér
því, að fara varlega:
“Andatrúarmenn styðja trú
sína við fyrirbrigði, sem ekki
eru að fullu skilin, en sem hafa
um allar aldir, átt sér stað. Eg
gæti að minsta kosti orðið góður
lærisveinn,” sagði eg.
Það var þögn um stund, og eg
varð var við það, að systurnar
litu hver á aðra, eins og þær
væru að leita eftir því, hvað
ætti nú við að segja. Helen varð
fyrri til og sagði:
“Við heyrum andatrúar söfn-
uði til, sem hefir höfuðstöðvar
hérna í húsinu okkar.”
“Eg hefi orðið var við það, að
fólk kemur hér saman á kvöld-
in og næturnar en auðvitað hafði
eg enga hugmynd um það, að
þetta væru trúarbragða athafn-
ir.”
Helen hló, og það var eitthvað
í látbragði hennar, sem lýsti því,
að hún hefði ekki mikla trú á
þessum félagsskap. Ruth var al-
varleg og hún snéri sér að mér
og sagði:
“Ef þér þykir það þess vert, þá
ertu velkominn til að vera með
okkur á samkomum okkar. Mr.
Cowby, miðillinn okkar hefir
talað um þig. Hann álítur að þú
hafir miðilshæfileika.”
“En hann hefir aldrei séð mig
og þekkir mig ekki, — svo eg
viti til,” sagði eg undrandi.
“Ó, — hann talaði jafnvel um
þig, áður en þú komst í þetta
hús. Hann lýsti þér nákvæm-
lega,” sagði Ruth, “hann hefir þó
aldrei mætt þér.”
“Hann sagði lífca að þú værir
dálítið haltur. En eg hefi tekið
eftir því, að þegar þú ferð út á
morgnana og kemur heim á
kvöldin að þú ert ekki haltur,”
sagði Helen um leið og hún sneri
sér að Ruth og sagði í ávít-unar-
rómi: “Þáð er ekki alt satt, sem
Mr. Cowby segir. Hann sagði að
Mr. Hanson hefði brún augu, en
þú sérð að hann hefir blá augu.
Svo sagði hann að —”
“Já, en hann sagði að hann
gæti ekki lýst Mr. Hanson greini-
lega, því að það væru þokuslæð-
ur í kringum hann,” flýtti Ruth
sér að segja.
“Eg er glaður efir því, að þess-
ari þoku hefir nú létt, svo að
þið getið nú séð mig greinilega,”
sagði eg hlæjandi. “Annars tek
eg feginsamlega við tilboði ykk-
ar um að taka þátt í félagsskap
ykkar.”
Eftir þetta sá eg þær systur
daglega. Ruth var altaf alvarleg,
hæglát og jafnvel draumlynd.
Allar viðræður hennar við mig,
voru blátt áfram og báru mikinn
alvöru og sannleiksþunga með
sér. Spaug og skrítlur virtust
Vera h-enni ógeðfeldar, og eg
hafði stundum óljósa hugmynd
um það, að alt slíkt væri á móti
siðferðistilfinningu hennar og
trúarskoðunum. Aftur á móti
hlustaði hún með mestu athygli
á allar skoðanir um dularfull
fyi;irbrigði, og reyndi af fremsta
megni að samrýma þær við
Biblíusetningar um ódauðleikann
og annað líf. Hún var mjög fög-
ur stúlka, og alt framferði henn-
ar, þar að auki, fágað og aðlað-
andi. Það, að hún var svo gagn-
ólík öllum öðrum stúlkum, sem
eg hafði kynst, leiddi til þess, að
eg í fyrstu hugsaði mikið um
hana, og svo seinna varð var við
það, að eg beið með óþreyju eft-
ir því að sjá hana og tala við
hana. Helen systir hennar var
henni ólík í flestu. Hún var altaf
full af fjöri og glettum og tap-
aði engu tækifæri til þess, að
stríða Ruth á alvörugefni henn-
ar og einlægni.
Tíminn, sem hafði verið settur,
fyrir það, að eg skyldi taka þátt
í samkomuum, sem haldnar voru
í húsinu, var nú kominn og mér
var sagt, að þetta mundi verða
merki-leg samkoma, vegna þess,
að Mr. Cowby hefði lofast til
þess, að hafa þekktan miðil með
sér, til þess að gefa spádóma og
orðsendingar til vina og vanda-
-manna frá framliðnum ættingj-
um. Ruth var mjög hrifin; hún
bjóst við andlegum hugvekjum
frá pabba sínum, sem hafði verið
dauður -um nokkurra ára skeið.
“Látbragð Helenar var annars
eðlis.
“Hið bezta, sem eg get búist
við, er að fá bendingar um það,
að lesa Biblíu-greinar, sem eiga
við það, hvernig eg eigi að ráða
daglegar gátur,” sagði hún.
“Ó, Helen, þú ert svo léttlynd,”
sagði Ruth í sorgarrómi.
“Andarnir eru líka léttlyndir
við mig,” sagði Helen, “þeir gefa
mér aldrei nein ákveðin svör.
Þeir misbjóða líka stundum sann
leikanum.”
“Uss-uss, hvernig getur þú
talað svona,” sagði Ruth agn-
dofa.
“Þeir sögðu t. d. að Mr. Hanson
hefði gert versið til mín fyrir
rósina, sem eg gaf honum, en
nú veit eg að hann ætlaði þér
versið,” sagði Helen æst.
Ruth stóð orðlaus. En þarna
voru þá upplýsingar fyrir mig;
Helen hafði gefið mér rósina og
hún hafði með kvenlegri við-
hvæmni komist að því, að hugur
minn var farinn að hnegjast að
Ruth, þó að eg vissi ekki til, að
látbragð mitt hefði á nokkurn
hátt látið það í ljós. En Helen
hélt áfram:
“Ruth er ekki hrifin af ljóð-um
svo eg geymi versið hérna,” hún
benti á brjóstið á sér. Svo fór
hún að hlægja. “Eg ætla ekki að
efa andana. Þú gerðir versið til
mín, Mr. Hanson, — fyrir rósina
mína, sem eg gaf þér.” Hún
fitjaði dálítið upp á nefið og nú
stóð hún beint fyrir framan mig.
Það var einkennilegur glampi í
augunum á henni og kinnar
hennar voru blóðrjóðar. Það,
að hún var í raun og veru miklu
fegurri stúlka en Ruth systir
hennar varð nú alt í einu ljóst
fyrir mér. Það var aðeins æska
hennar og barnahlátur, sem hafði
staðið í vegi fyrir því, að eg hafði
ekki tekið það til greina. Hún
kom svo nálægt mér að eg hélt
að hún ætlaði að hvísla einhverju
í eyrað á mér. En hún sagði í
eðlilegum málrómi: “Systir mín
er hrædd við þig. Andarnir hafa
gefið henni boðskap um það, að
vera varkár. Mr. Cowby er alt-
af að gefa henni bendingar, frá
þeim, um það, að vera varkár.”
“Hefir þú gengið af göflunum,”
spurði Ruth þóttalega.
“Nei,” tók Helen fram í fyrir
henni, “en segðu mér hvers-
vegna Mr. Cowby finnur aldrei
ástæðu til þess, að gefa mér við-
vörun? Hann hefir aldrei haft
neinn boðskap í þá átt til mín,
um það að eg skuli varast Mr.
Hanson.”
Þegar þær systur yfirgáfu
herbergin mín, sneri Helen sér
við í dyr-unum og sagði:
“Mr. Hanson. Gleymdu því
ekki að koma á samkomuna okk-
ar í kvöld. Samkoman byrjar
klukkan 9.” Hún sneri sér mjúk-
lega við, og skelti hurðinni á
eftir sér.
Fólkið, sem eg mætti á anda-
trúarsamkomunni, var flest mið-
aldra fólk, mest megnis kvenn-
fólk. Safnaðarstjórinn, Mr. Cow-
by, virtist vera á þrítugs aldri.
Hann var tæplega meðalmaður
á hæð, gráeygður og þunglyndis-
legur á svip. Við fyrstu kynn-
ingu okkar, afréð eg það, að hann
væri ekki að mínu skapi, og fyrir
þá ástæðu fann eg til undiröldu
í sjálfum mér, um það, að vera
á verði um framferði hans, eða
með öðrum orðum, að leita eftir
gölLum hans og gera hann að
skotspæni fyrir útásetningar mín
ar.
Frh.
\ ý
V
Kaupendur á íslandi
Þeir, sem eru eða vilja ger-
ast kaupendur Lögbergs á
íslandi snúi sér til hr. Björns
Guðmundssonar, Reynimel
52, Reykjavík. Hann er gjald-
keri í Grœnmetisverzlun
ríkisins.
SURE DID, JOE.-
\?UT.THEN l GOT TO
THINKING -THE HARNESS
CAN NN/AIT- |'M PUTTINQ
THAT MONEY INTO AN
extra VICTORY
BOND/ PEACE MAV BE
HERE gUT W/e've STILL
GOT TO PAY FORIT !
BESIDES I LIKE THE
FEEL OF VlCTORY
BONDS IN THE OLP