Lögberg - 22.11.1945, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGUMJN 22. NÓVEMBER, 1945
JACKUELINE
eftir
MADAME THERISE BENTZON
“Hamingjan góða,” sugsaði Marien, “e£ hún
bætir sinni fljúgandi mælsku við aðra sína
prýði, þá verður það meir en nóg fyrir mig.”
Þegar myndin var nógu langt á veg komin,
kom M. de Nailles til þess að sjá hann, og dæma
um hvort honum líkaði hún. Hann varð himin-
glaður: “Einungis vinur minn, — eg held,” sagði
hann, og reyndi að láta sem minst bera á því
sem hann hafði á móti myndinni. “Það útlit
sem þú hefur gefið henni — eða hvernig á eg
að segja það? Þú hefur gefið henni, hinn indis-
legasta svip og útliti, sem hægt er, um það
verða engar skiptar skoðanir, en sem samsvara
ekki ungling á hennar aldri. Þú veist hvað eg
meina- Það er ertthvað svo milt — svo ákaft —
svo djúpt, of kvennlegt. Það getur skeð að
þetta kunni að samsvara henni seinna, ef til
vill — en hingað til hefur útlit Jackueline verið
eins og á glettingsfullum og kátum krakka.”
“Ó, pabbi!” hljóðaði Jackueline upp, særð af
þessari niðrun.
“Það getur vel verið að þú hafir rétt fyrir
þér”, flýtti Marien sér að segja, “það stafar lík-
lega af því að hún hefur verið orðin þreytt að
sitja fyrir, og það valdi þessum fullorðins blæ
á andliti hennar.”
“Æ”, sagði Jackueline skelkaðri en áður.
“Eg get breytt því,” sagði málarinn, sem
hafði gaman af örvæntingu hennar. Marien
áleit að Jackueline hefði ekki það bráðþroska
útlit, sem faðir hennar áleit, því þar sem hún
stóð frammi fyrir honum, las hann hugsanir
hennar, eins og opna bók, er hann gaf nánar
gætur að hinum sífeldu svipbrigðum á hinni
góðlega andliti hennar.
Hvernig hefði hann getað málað hana öðru
vísi en hún kom honum fyrir sjónir? Var það
sem hann sá vitrun — eða var það töframynd?
M. de Nailles kom nokkrum sinnum til málar-
ans, meðan hann var að mála myndina, og
eftir að ljúka hinu mesta lofsorði á verk mál-
arans, hélt hann sér þó stöðugt við þá mein-
ingu sína, að myndin sýndi Jackueline eldri og
þroskaðri en hún í raun og veru væri. En þar
sem hún leit þannig út fyrir augum málar-
ans, varð hann að gera sig ánægðan með dóms-
úrskurð hans.
“Jæja,” sagði faðir Jackueline við hana, “það
gerir ekki svo mikið til, þú þroskast brátt til
þess, að þetta verður rétt mynd af þér. Og eg
óska þér til lukku, fyrirfram, með útlit þitt í
framtíðinni.” ✓
Henni fanst eins og kökkilr kæmi í hálsinn
á sér. “Er það rétt”, hugsaði hún, “af foreldr-
um, að ætla að hafa ungar stúlkur, stöðugt, svo
að segja í vöggunni.”
4. KAFLI.
Hættuleg mynd.
Tíminn leið of fljótt, að Jackueline fanst-
Myndin af henni var nú fullgerð, þrátt fyrir
allan þann tíma, sem málarinn eyddi í að
snurfusa myndina, sem allra mest, og gjöra
stöðugar smábreytingar, svo hún þyrfti að
koma sem oftast til hans. I síðasta sinnið, sem
hún kom til málarans, til þess hann legði síð-
ast hendi á þetta málverk, var henni sársauki
í hug, því- hún var vonlaus um að hún mundi
aldrei framar klæðast þessum álfkonu búning,
sem hafði, eins og hún hélt, breytt henni svo,
að hún yrði ekki framar litla Jackueline.
“Þú þarft að vera hér aðeins eitt augnablik,
eg þarf einungis að sjá'framan í þig”, sagði
Marien. “Eg þarf að breyta — línu — eða eg
veit varla hvað' eg á að kalla það, það er við
annað munnvikið. Faðir þinn hefur rétt fyrir
sér; munnsvipurinn er of alvörugefinn. Hugs-
aðu um eitthvað sem þér þykir skemtilegt —
um dansinn hjá Madame dEtaples, eða þá
ánægju sem veitist þér að vera nú laus við
þessar eilífu fyrirsetur, og þurfa nú ekki leng-
ur að rogast með þetta þvingandi leyndarmál í
einu orði, að losna nú frá málaranum þínum.”
Hún svaraði engu, þorði ekki að treysta mál-
róm sínum.
“Svona, komdu nú. f staðinn fyrir að gera
eins og eg sagði þér, kiprar þú fastar saman
varirnar,” sagði Marien, og hélt áfram að leika
við hana, eins og köttur leikur sér að mús.
“Það liggur ekki vel á þér, þú ert svo dauf.
Það fer þér ekki vel.”
“Því tileinkar þú mér þínar eigin hugsanir?
Það ert þú, sem fagnar yfir að losna við alla
þessa erfiðleika og fyrirhöfn.”
Fraulein Schult, sem með mestu þolinmæði
bætti við einni lykkjunni eftir aðra, í hinu
langa borða, sem hún var að hekla, hafði oft
gaman af samtali Jackueline og málarans, hún
hlustaði eftir að heyra hvað fransmaður myndi
segja við því, sem sjáanlega var meint sem hrós
og aðdáun.
“Nei, þvert á móti, eg sakna mjög að missa
þig héðan,” sagði Marien blátt áfram. “Eg er
orðinn svo vanur við að sjá þig hér. Þú ert
orðin ein af mínum uppáhalds fyrirmyndum í
málverkastofunni minni. Fjærvera þín skilur
hér eftir autt rúm.”
“Svo sem álíka eins og þetta eða hitt, sem
hér er inni væri farið,” sagðiJackueline í særð-
um róm, og benti á japanskan bronze vasa.
“Mismunurinn er bara sá, að þú kærir þig
minna um lifandi hluti-”
“Þú ert bituryrt jómfrú.”
“Vegna þess þú svarar mér svo kuldalega,
herra minn. Mín tilfinning er allt önnur,” sagði
hún í talsverðri æsingu, “eg gæti eytt allri
æfinni í að horfa á þig mála.”
“Þú yrðir líklega þreytt á því er til lengdar
léti.”
“Aldrei,” sagði hún í æstri geðshræringu.
“Og þú yrðir að venja þig við að láta þér
líka pípuna mína, þessa stóru pípu, sem hangir
þarna á veggnum — svo hræðileg.”
“Eg skyldi láta mér líka hún,” svaraði hún
með sannfæringar vissu.
“En þér mundi ekki líka mínir slæmu skaps-
munir. Ef þú vissir hve geðvondur eg er stund-
um! Eg er í standi til að skamma þá sem hjá
mér eru, og eg verð óþolandi, þegar tildæmis,”
og hann benti með mælikvarðanum sínum á
Savonarola, “að mér líkar hann ekki.”
“En það er svo elskulegt málverk — svo
fallegt!”
“Það er blátt áfram viðbjóðslegt. Eg verð að
fara aftur til Florenc, til að endurnýja kynn-
ingu mína af borginni og umhverfinu — sjá
meira af Piazza, af Signora og San Marco —
og svp byrja eg á að mála myndina alla yfir
aftur. Við skulum fara þangað saman — viltu
það.”
“Ó,” hrópaði hún upp, af miklum fögnuði,
“að sjá Italíu! — og það með þér.”
“Það er ekki víst að það væri eins mikið
gaman og þú heldur. Það er ekkert leiðinlegra
en að ferðast með fólki sem hefur aðeins eina
hugsun í huga, og mín hugsun er aðeins um
myndina — minn mikla Dominican mimk.”
Hann hefur náð svo sterku valdi yfir huga
mínum, að það yfirskyggir allt annað; eg get
. ekki hugsað um neitt annað en hann.”
“En þú hugsar stundum um mig líka, vona
eg,” sagði Jackueline í myldum róm.
“Eg hugsa um þig, og ásaka þig fyrir að hafa
dregið huga minn frá fimtándu öldinni,” svar-
aði Marien alvarlega.
■ “Ó, þar heppnaðist mér það loksins. Þessir
spékoppar, sem eg gat aldrei náð fyllilega, hefi
eg nú náð hvort það er til bóta eða ekki- Nú
máttu fljúga í burtu. Nú ertu frjáls — litli
anginn þinn!”
Hún var í engum flýtir, þó henni væri gefið
fararleyfi. Hún stóð alveg hreyfingarlaus á
miðju gólfi stofunnar.
“Heldurðu að eg hafi setið vel fyrir, og gert
eins og þú vildir, meðan þú varst að mála mynd-
ina?” spurði hún.
“Eg skal gefa þér skriflega viðurkenningu
fyrir því, ef þú vilt. Það var ekki hægt fyrir
neinn að gera betur.”
“Og ef viðurkenningin er svo ekki allt sem
eg vil biðja þig um’ viltu þá gefa mér einhverja
aðra gjöf?”
“Fallega mynd — hvers meira getur þú ásk-
að?”
“Myndin er fyrir mömmu. Eg bið um nokkuð
fyrir mig sjálfa.”
“Því neita því fyrirfram. En þú getur samt
sagt mér hvað það er.”
“Jæja, það eina sem eg hefi séð af húsinu
þínu, er þessi vinnustofa þín. Þú getur vel
ímyndað þér að mig muni langa til að sjá
meira af því.”
“Eg skil, þú óttar mér með húsrannsókn án
fyrirvara. Jæja! sjálfsagt, ef þú hefur nokkurt
gaman af því. En það er ekkert undravert að
sjá, í húsipu mínu. Eg get sagt þér það fyrir-
fram.”
“Mann langar til að sjá hvernig lítur út
heima hjá vinum manns, eg hefi bara séð þig
hér í vinnustofunni.”
“Það er líka besti staðurinn að sjá mig. En
eg skal verða við beiðni þinni. Viltu sjá hvar
eg borða midagsverðinn minn?” spurði Marien,
og tók hana með sér ofan stigann, sem lá að
borðstofunni-
Fraulein Schult, hefði gjarnan viljað fara
með þeim, en það var ekki skylda hennar.
Henni hafði ekki verið falið slíkt á hendur.
Hún var í vafa sem snöggvast um hvað hún
ætti að gera, en Jackueline hvarf ofan í stig-
ann. Eftir litla umhugsun, hélt hún áfram að
hekla, og ypti öxlum, sem meinti: “Það getur
ekkert komið fyrir hana, vona eg.” Hún heyrði
til þeirra niðri, að þau voru í ákafri samræðu.
Jackueline var að skoða líkamsæfinga herberg-
ið, þar sem Marian, var vanur á hverju kvöldi,
að afloknu dagsverki að gera ýmsar líkams-
æfingar til þess að halda líkama sínum í sem
bestu ásigkomulagi. Hún var að skoða og hand-
leika hin ýmsu áhöld, sem þar voru inni, meðal
annars var þar ofar dýr riddara herbúnaður.
Því næst fór hún með hann upp í lítið herbergi,
sem var til hliðar við vinnustofu hans; þar sá
hún mikið safn af teikningum, eftir hina fræg-
ustu málara liðinna alda.
Jómfrú Schult var orðin óþolinmóð, en kept-
ist við að hekla, en var að gera sér upp hósta
af og til, eins og til að gefa merki, en henni
flaug samt í hug hversu óþægilegt henni mundi
hafa þótt það, að vera þannig ónáðuð í téte á
téte, við apótekarann sinn, svo hún áleit best að
ónáða þau ekki á síðustu stundinni.
Skipun M. De Nailles var, að hún sæti í vinnu
stofunni, meðan verið væri að mála myndina.
Svo hún sat þar og beið,„og gerði eins og fyrir
hána var lagt, án nokkurs samviskubits.
Þegar Marien var búinn að sýna Jackueline
allar teikningarnar, þá spurði hann, “ef hún
væri nú ánægð.”
Jackueline hafði gripið í silkitjald, sem var
á milli þessa litla herbergis, og svefnstofu
hans.
“Ó, fyrirgefðu,” sagði hún og fór inn.
“Maður gæti ímyndað sér að þig langaði til
að sjá mig sofandi,” sagði Marien dálítið for-
viða.
“Mér gat ekki komið til hugar að svefnher-
bergið þitt væri svona fínt. Það er eins skraut-
legt og nokkur kvenmanns svefnstofa,” sagði
hún, og litaðist um í því, er hún talaði, með
æstri löngun til þess að gera eitthvað sem hún
ætti ekki að gera.
“Hverslags móðgun, eg hélt að mín smekkvísi
væri bara fyrir það sem er einfalt og alvar-
legt,” svaraði hann; en hann fór ekki með
henni inn í svefnherbergið, hann áleit það sér
ósamboðið, þrátt fyrir innri tilfinningu, þegar
sakleysið verður að ófyrirleitinni dirfsku sök-
um þekkngarleysis-
“Hvað þú hefir elskuleg blóm hér,” sagði
hún/“færðu ekki höfuðverk af þeim?”
“Eg tek þau út á nætdrnar.”
“Eg vissi ekki að karlmenn væru eins og
við, að vera umkringdir blómum. Viltu gefa
mér eitt?”
“Öll, ef þú vilt.”
“Ó, eitt er nóg fyrir mig.”
“Taktu það þá,” sagði Marien; hann var orð-
inn þreyttur á þessari forvitni hennar, og vildi
fyrir hvern mun koma henni sem fyrst í burtu.
“Mér þafetti vænna um ef þú gæfir mér það
sjálfur,” svaraði hún, með klökkva 1 rómnum.
“Hér er eitt, jómfrú; og nú verð eg að segja
þér að eg verð að klæða mig um, því eg þarf
strax að fara út, í áríðandi erindum.”
Hún nældi blóminu svo nærri hálsmálinu á
kjólnum sínum að hún fyndi ylminn af því.
“Eg bið þig að fyrirgefa. Þakka þér fyrir, og
vertu sæll,” sagði hún og rétti honum hendina,
og stundi við.
“Au revoir.”
“Já — au revoir heima — en það verður ekki
eins og hér.
Þar sem hún stóð fyrir framan hann, kom
undarlegur glampi í augu hennar, sem hann
vissi ekki upp á víst hvað meinti, en til að
endurgjalda það, kysti hann á litlu hendina
hennar, sem hann hélt ennþá í sinni hendi.
Hann hafði oft, frá því hún var lítið barn,
kyst hana svo allir sæju, en í þetta sinn gaf
húíí frá sér veikt hljóð, og varð hvít í andliti
eins og nýfallin mjöll.
Marien hörfaði óttasleginn aftur á bak.
“Vertu sæl,” sagði hann, í það, sem hann
ætlaðist til að væri, kæruleysis málróm, en ár-
angurslaust.
Þó hún væri í allmikilli æsingu, fór ekki
framhjá henni að hann var í mikilli hughrifn-
ingu, og úr dyrum vinnustofu hans, blés hún
kossi til hans af fingurgómum sínum, án þess
að tala eða brosa. Svo sneri hún til Fraulein
Schult, sem sat í sama stað og hún hafði skilið
vi ðhana, og sagði:
“Við skulum fara.”
Næst er Madame de Nailles sá stjúpdóttir
sína, varð hún alveg hissa á að sjá fagnaðar-
ljómann á andliti hennar.
“Hvað hefur komið fyrir þig?” spurði hún,
“þú lítur út sem sigrihrósandi.”
“Já, eg hefi góða ástæðu til að líta þannig
út,” sagði Jackueline. “Eg held að eg hafi sigr-
að.”
“Hvern þá. Sigrað þig sjálfa.”
“Nei, að sigra sig sjálfan gefur oss frið og
góða samvisku, en það gerir engan eins kátan —
eins og eg er.”
“Segðu mér —”
“Nei, nei! eg get ekki sagt þér það ennþá. Eg
verð að þegja yfir því í tvo daga ennþá”, sagði
Jackueline, og féll í faðm móður sinnar.
Madame de Nailles spurði ekki fleiri spurn-
inga, en horfði undrandi á stjúpdóttur sína.
Undanfarandi um skeið, hafði hún ekki haft
neina ánægju af að horfa á Jackueline. Hún
var farin að verða þess vör, er hún var hjá
henni hve frábærilega fögur sumarfluga var í
fyrsta sinn farin að baða út vængjunum —
svo elskulega fögrum vængjum, sem þegar þeir
flöktu í loftinu, mundu þeir draga að sér allra
athygli, frá öðrum sumarflugum, sem hefðu
mist eitthvað af fegurð sinni yfir sumarið. Hún
hafði erfitt viðfangsefni framundan sér að fást
við. Hvernig gat hún haldið þessum bráðþrosk-
uðu flugum frá því að verða ekki fyrir meiri
aðdáun en hinum eldri, sem höfðu mist dálítið
af fegurð sinni og yndisleik.
“Jackueline,” sagði hún, í óblíðari málróm en
hún var vön að tala við hana, “eg held að þú
sért að eyða tímanum til einskis. Þú stundar
alls ekki nám þitt, gerir ekkert til að ljúka því
af. Eg veit ekki hvað það getur verið sem glep-
ur svona fyrir þér, eg hefi fengið umkvörtun,
sem ætti að koma gáfaðri stúlku eins og þér,
til þess að skammast sín. Veistu hvað eg er
farin að hugsa um? — að mentunar fyrirkomú-
lag Madame Monredon, sé betra en mitt.”
“Ó, mamma, þú getur þó ekki verið að hugsa
um að senda mig í klausturskóla,” sagði Jack-
ueline með hryllingi.
“Eg segi það ekki — en eg held að það væri
reglulega gott fyrir þig, að vera um tíma þar
sem Giselle frændkona þín er, í staðinn fyrir
að lenda út 1 alslags heimsku; sem stendur í
vegi fyrir framför þinni”
“Kallar þú danssamkvæmið hjá Madame
dEtaples, heimsku?”
“Þú ferð áreiðanlega ekki þangað, það er út
talað mál,” sagði stjúpa hennar, þurlega.
. 5. KAFLI.
Að óvöru.
Þar eð Madame de Nailles grunaði ekkert, var
hún meir til hjálpar en hindrunar í að koma
þessu áformi mannsins síns og stjúpdóttur sinn-
ar í framkvæmd. Annar júní, St. Clotilds dag-
inn, fór hún út, og gaf þannig allt tækifæri til
þess að öllu yrði fyrirkomið eins og Jack^ueline
vildi. Hún hafði einnig farið út þennan sama
dag fyrir ári síðan; og er hún kom heim, var
búið að tjalda samkvæmissalinn hennar, með
rósóttu silki veggfóðri, sem hafði verið fengið
frá Austurlöndum, án þess hún vissi af. I þetta
sinn var hún að ímynda sér, að þegar hún
kæmi heim mundi hún kannske finna skraut-
legt sólskýli, sem búið væri að setja upp í*
blómagarðinum sínum. Madame de Nailles, til-
heyrði sínum tíma; hún unni japönskum skraut-
munum. En hún vissi ekki hve yndisleg gjöf
beið hennar á bak við silkiblæju, sem var hengd
fyrir málverkið. Fjölskyldan óskaði henni til
lukku, með afmælisdaginn sinn, sem hún svar-
aði með allri viðeigandi einlægni og innileg-
leik, því næst var hún leidd þangað sem mynd-
in hékk, sem enn var hulin bak við blæjuna.
“Hvað þú ert góður!” sagði hún við mann-
inn sinn.
“Það er mynd, sem Marien hefur málað —
mynd sem Marien hefur málað af Jackueline.”
Því næst dró hann tjaldið frá þessu meist-
araverki listamannsins, fagnandi yifir að
gleðjast með konunni sinni yfir þessari fallegu
gjöf. En eitthvað óvænt kom fyrir. Madame de
Nailles hentist aftur á bak, eitt eða tvö skref,
baðaði út höndunum eins og hún hefði séð
vofu, andlitið afmyndaðist og hún sneri sér
frá myndinni, og fleygði sér niður í næsta stól,
og féll í grát.
“Mamma, elsku mamma! hvað hefur komið
fyrir þig? Hún hljóp til hennar til að kyssa
hana.
Madame de Nailles ýtti henni kuldalega frá
sér, er Jackueline vildi faðma hana að sér.
“Skiftu þér ekki af mér! láttu mig í friði!
— Hvernig vogaðir þú —?” og í bræði sinni,
gat hún varla haldið í skefjum hatri sínu og
viðbjóði, og flýtti sér inn í herbergi sitt. Mað-
urinn hennar fór þangað á eftir henni, alveg
yfirkominn og ráðalaus, þar fékk hún hræði-
legan taugakrampa, sem endaði með æðisleg-
um skammalestri yfir honum.
Var það mögulegt að hann hefði ekki getað
sér, hvaða óhæfa það var, að láta hana sitja
fyrir hjá Marien? Oh, já, hann var gamall vin-
ur fjölskyldunnar, en það gat ekki breitt yfir
þessa blekkingu, allan þennan launvef, og öll
önnur heimskupör, sem hann hafði látið eftir
henni — þetta, — af honum, föður Jackueline,
var mjög ósmæilegt. Vildi hann svifta hana
öllu valdi yfir Jackueline? — Stúlku, sem var
of hneigð til sjálfræðis. Allar hennar tilraunir
höfðu miðað að því að bæla þessa hræðilegu
sjálfræðis hneigð hennar niður — já, hræðilegu
— hræðilegu fyrir framtíð hennar; og allt ár-
angurslaust! Það var þýðingarlaust að segja
neitt meira. Mon Dieu! Hafði hann ekkert traust
á hollustu hennar og umhyggju fyrir barninu,
í hyggni hennar og forsjálni, að hann skyldi
ónýta allt sem hún hafði verið að reyna að
gera? Hún hafði altaf í þau tíu ár síðan hún tók
við Jackueline reynt samviskusamlega að full-
nægja móðurskyldunni.”
Hverslags vanþakklæti frá öllum! Jómfrú
Schult skyldi strax vera látin fara í burtu.
Jackueline skyldi vera send í klaustur. þau
skyldu ekki framar hafa neina umgengni við
Marien. Þau hafa öll verið í samsæri gegn
mér — já, öllu saman-