Lögberg - 14.03.1946, Blaðsíða 3

3
Fáein orð um mesta
áhugamálið
(Skrifað í sambandi við hinar
nýútgefnu bækur Halldórs Frið-
leifssonar: “Fyrsta bygging í
alheimi,” og “Friðarboginn er
fagur”).
Það er samróma álit allrar
naenningar að fornu og nýju, að
líf okkar mannanna sé í mesta
máta óákveðið. Við vitum ekki
einu sinni hvort við í dag lítum
ljós næsta dags. Af því hefir leitt
að mesta áhugamálið er þessi
spurning: Hvað er lífið? Eng-
inn hefir getað svarað því enn,
sem komið er, svo að það yrðu
almenn viðurkend sannindi,
þrátt fyrir allar kirkjur og ótelj-
andi trúarflokka. Þess vegna
hafa margir góðir, hugsandi
menn, komist að þeirri niður-
stöðu, að æfi okkar væri of stutt
ú þessari jörð, og umhverfi skyn-
vita okkar of takmarkað, til þess
að geta sagt nokkuð um þetta
stærsta mál manna, og látið þar
við sitja, en í þess stað, snúið sér
að þeim menningar málum, sem
hægt er að starfrækja innan
mannlegs skynvita hrings, og
orðið svo mikið ágengt, að vest-
ræn menning, sem að vissu leyti
ber höfuð og herðar yfir allar
menningar sögunnar, er þeim
mönnum mest að þakka.
Á hinn bóginn hafa verið og
eru uppi hugsjónamenn, sem
þrátt fyrir allar skynvita tak-
markanir, segja að mannsandan-
um séu takmörk sett, ef hann
kemst ekki þessa leið, hvíli á
honum sá skyldukvöð að finna
aðra, og ryðja hana, hversu stór-
.grýtt, sem hún sé. Þeir líta svo á,
að þó í vestrænum heimi sé
álitið óskynsamlegt að rannsaka
leyndardóma lífsins eftir öðrum
leiðum en skynvitin 5 geta gefið,
£é hann knúður til að nema ný
lönd utan við skynvitaheiminn.
Frá þessum mönnum eru hinar
svonefndu andatrúar-rannsóknir
runnar.
Þó að þetta mál sé mér ekki
rrægilega kunnugt til þess að
geta komið með neinar staðhæf-
ingar, er mér næst að halda að
upprunalega hafi þeir fengið hug-
myndir sínar og næring þeirra,
írá hinu dularfulla draumalífi,
sem öllum mönnum er sameig-
inlega gefið frá náttúrunnar
hendi, þó á mismunandi stigi sé,
eftir einstaklingsástandi. Athug-
un draumalífs manna í eðlilegum
■svefni, gaf þeim bending um að
mannsandinn getur notið sín og
starfað á vitsmunalegan hátt ut-
an við verksvið skynvitanna. Af
þessu leiddi að þeir fundu milli-
veg á milli vökuvitundar og
draumvitundar, sem nefnt er
miðilsástand.
Það kom fljótt í ljós, þegar far-
ið var að gera rannsóknir á þessu
sviði, að víða um heim, voru bæði
karlar og konur, sem höfðu mið-
ilsgáfu á svo háu stigi, að þrátt
fyrir harðskeyttar árásir viður-
kendra játninga, varð þeim afl-
fátt að kveða hana niður.
Þúsundir manna um víða ver-
°ld, hafa fyrir áhrif þessara miðla
fengið sannfæringar vissu fyrir
íramhaldslífi, og skilning á þrosk
íerli þess, sem öllum var áður
hulinn. En þrátt fyrir það, þó
sð kirkja og kennimenn gerðu
sitt ýtrasta til þess að halda
sinni framhaldslífs hugmynd að
fólki, mistu þeir meir og meir
beztu hugsuði úr hjörð sinni, af
því að þar virðist hafa skort þau
skilyrði, sem þurfa til þess, að
skapa sannfæring þá, sem anda-
trúarmönnum hefir auðnast að
finna.
Halldór Friðleifsson útgefandi
hinna nýútgefnu bóka: “Fyrsta
dygging í alheimi” og “Friðar-
^oginn er fagur,” er bæði and-
rannsóknarmaður og miðill. Efni
^ókanna er alt samið í öðrum
óeimi, en birt okkur ófróðum bú-
urn jarðar fyrir tilstilli miðils-
gáfu Halldórs. Hann er maður
hniginn að aldri, en óvanalega
ern 0g ungur eftir ástæðum.
LÖGBERG, FIMTUDAGtNJN 14. MARZ, 1946
Hann er fæddur og uppalinn á
íslandi, undir almennum skil-
yrðum sveitalífs. Hann varð
ungur fyrir áhrifum frá sr. Páli
Sigurðsyni er ágætastur þótti
kennimanna á Islandi á sinni tíð,
sökum frumlegra hugsjóna og
frjálslyndis.
Halldór var svo gæfusamur,
að kvænast ágætri, konu, sem
hefir verið hans önnur hönd,
jafnt í raunsæju stríði, sem í
andlegri starfsemi. Enginn getur
metið til fulls hve mikinn mátt
það gefur í öllum vandamálum,
að geta flúið til ástríkrar konu
með hugsanir sínar og úilraunir
og fengið álit hennar, leiðsögn
og samþykki.
Þau hjón komu vestur um haf
á bezta aldri, og eignuðust mörg
börn, og mistu sum þeirra, svo
að þau hafa ekki farið á mis við
þyngstu sorgir. Efnahagur þeirra
eins og títt er með verkamenn,
var oft þröngur. En þó er það
staðfest af þeim, sem bezt þekkja
til, að þau hjón væru þess altaf
megnuð að vera veitandi, ef til
þeirra var leitað í vandræðum.
Ef þau gátu ekki orðið við efna-
legri kvöð, fór sá, sem til þeirra
leitaði, frá þeim aftur með vitur-
leg ráð og bjartari hug, en hann
kom.
Það tekur meir en meðalmann,
sem eingöngu verður að treysta
á hendur sínar, að sjá stóru
skylduliði farborða, svo að vel sé.
Þá skyldukvöð intu þau hjón af
hendi með sóma. Þegar henni
lýkur eru flestir búnir að fá nóg,
og verða næðinu fegnir. Og þá
er það sem leiðir skilja með Hall-
dóri og venjulegum alþýðumanni
Hann fer að kynna sér dulvís-
indi, og kemst að því að hann
hafi miðilshæfileika, og tekur
þann ásetning að ráða þyngstu
lífsgátur — frá sínu sjónarmiði.
I mörg ár hefir hann iðkað það
að fara í “trans,” en konan —
hans góði engill, vakti á meðan
og skráði það sem hann sagði.
Árangurinn af þeirri iðju þeirra
eru nefndar, nýútgefnar bækur.
í miðilsástandi þessu koma,
og segja honum leynda hluti,
slíkir stórandar sem Kristur og
Buddha, o.fl. Skiftar munu skoð-
anir verða um, hvort hin sér-
kennilegu máttar áhrif þessara
andans jöfra halda sér hjá Hall-
dóri.—Þó geng eg að því vísu,
að margir sakni hafdýpt þeirrar
lifsspeki og listar, sem verið hafa
og erú björtustu kyndlarnir í
allra alda myrkri, og verður til
þess að mikill hluti mannkynsins
hóf þá í guðatölu. Jónas Hall-
grímsson er höfundur að ann-
ari bókinni. List hans er svo
rík, að hún mun jafnan hafin
yfir allæ tísku fordóma í skáld-
skap. Vísur hans í þessari bók,
frá öðrum heimi, virðast eins
fjarlægar honum og vegalengdin
er á milli hnattanna. Og þá vakn
ar sú spurning. Ónýtir það gildi
bókar Halldórs?
Eg svara því neitandi.
Það er þekt, að ýms af mál-
um okkar margdáðu menningar
fara svo rangt í gegnum frétta
eða upplýsingastofurnar að sann-
leikurinn verður svipur hjá sjón.
Einkum hefir þetta færst í auk-
ana síðan að tvær heimsstefnur
horfast í augu, sem andstæðing-
ar. Þó höfum við fulla vissu
fyrir því, að frétta stofurnar eru
til og að mennirnir, sem senda
fregnirnar eru til.—En svona er
það samt. Borið saman við það,
hlötur almenningi að skiljast að
gamall verkamaður vestur í
Kyrrahafströnd, misskilinn og
einmana, hafi ekki tækifæri til
þess, að koma áleiðis um ókann-
aða vegalengd, skeytum, án þess
að þau geti tekið að sumu leyti
svipbreytingum. Að endingu vil
eg í stuttu máli gera tilraun til
að gera skiljanlegt, að hverju
leyti Halldór einkennir sig mest.
—Jafnhliða því að sjá æfistarfi
hins almenna manns borgið, hef-
ir hann þó tíma afgangs til þess
að ganga af almennum vegi og
dvelja langvistum í miðilsástandi
og fá fregnir og lærdóm frá fram-
liðnum. Og til þess að láta al-
menning njóta þeirrar fræðslu,
klýfur hann djarft og einarðlega
fjandsamlegan straum óeðlilegs
mannfélagsskipulags, að stand-
ast þann mikla kostnað að gefa
út 2 stórar bækur, þó að kaup-
getan væri lítil.
Og þó er en ótalin mesta þýð-
ing þessa máls,—að í gegnum
átakanlegan ástvinamissi og sár-
ar æfi-raunir, hefir hans and-
lega starf lyft honum á þá hæð,
að hann hefir fengið þá fullnægju
og þann frið í sál sinni, sem allir
þrá og þurfa, en engum hlotnast,
nema hann leysi efnishnúta við-
urkendra veraldarnautna af sál
sinni.
Á þeirri hæð sem Halldór nú
stendur á, nær engin sorg til
hans. Hann horfir niður á sorgir
og örðugleika jarðlífs, eins og
maður, sem stendur á fjallsbrún,
þar sem sólin skín, og sér þokuna
læðast eftir hlíðunum og niðri í
dalnum.
Þau örlög liggja fyrir hverri
einustu mannssál, að verða hér
eða í framhaldslífi, að slíta lang-
anir sínar úr efnisböndum þess-
arar jarðar, hversu óþolandi sárs-
auka, sem það veldur, og á sjálf-
stæðan hátt að brjóta sér þann
veg, sem Halldór er búinn að
fara. Það er helst útlit fyrir að
vegirnir til guðs séu eins margir
og mannssálirnar eru • margar,
svo að hver einstaklingur verði
að brjóta sinn eigin veg útaf fyr-
ir sig, enginn annar geti það, þó
að mikið sé hægt að læra af ann-
ara reynzlu. Eg álít Halldór Frið-
leifsson á réttri leið hvað höfuð-
átt sálrænna mála snertir, en þó
að formgallar finnist á starfsað-
ferð hans, séu þeir aukaatriði,
sem ekki verði hægt að fella mál-
stað hans á, einkum þegar þess
er gætt að allir, sem þekkja Frið-
leifs hjónin segja það einróma,
að þau séu í allri breytni svo
ráðvönd að þau vilji ekki vamm
sitt vita.
J. S. frá Kaldbak. ,
Dánarfregn
Hinn 20. dag janúarmánaðar
andaðist frændi minn, Brynjólf-
ur Johnson, á heimili sínu, að
Stony Hill, Man. Hann átti við
nokkra vanheilsu að búa hin síð-
ari ár og var rúmliggjandi síð-
ustu 5 mánuðina.
Brynjólfur var fæddur á Hól-
um í Hornafirði, Austur-Skafta-
fellssýslu, 22. sept., 1869. Foreldr-
ar hans voru þau hjónin, Jón
Jónsson, hreppstjóri í Horna-
firði og Þórunn Þorleifsdóttir.
Foreldrar Jóns voru þau hjónin
séra Jón Bergsson og Rósa Brynj-
ólfsdóttir, að Hofi í Álftafirði, í
Suður-Múlasýslu. Móðir mín,
Guðrún, var dóttir þeirra og við
Brynjólfur því systkinasynir.
Brynjólfur ólst upp hjá foreldr-
um sínum, en var samt ungur
þegar hann misti föður sinn.
Þeir voru fjórir bræðurnir og
Brynjólfur þeirra yngstur. Tveir
voru dánir á undan honum, þeir
Jón og Bergur, en Þorleifur lifir
og býr á Hólum. Brynjólfur fékk
í æsku þau tækifæri til mentunar
og þroska, sem meiri háttar
sveitarheimili þá veittu ungl-
ingum sínum.
Árið 1895 kvæntist Brynjólfur
Margréti, ’dóttur Páls Þorsteins-
sonar, frá Núpum í Fljótshverfi,
í Vestur-Skaftafells-sýslu og
konu hans Margrétar ólafsdóttur
frá Steinsmýri í Meðallandi, í
sömu sýslu. Þau voru á Hólum,
og svo á nýbýli á þeirri jörð,
sem þau nefndu, að Nesi.
Árið 1900 fluttu þau vestur
um haf og voru fyrst ein þrjú
ár í Selkirk. Þaðan fluttu þau
að Hove við Grunnavatn (Shoal
Lake), en 1905 námu þau land
fyrir norðan það vatn. Síðar kom
í því nágrenni póststöðin Stony
Hill. Á því landi hefir heimili
þeirra verið síðan. Þar háðu þau
hjónin frumbýlings baráttu sína,
og þar ólust börnin upp og urðu
foreldrum sínum til aðstoðar.
Dugnaður, góð umsjá, og eining
hafa ávalt fært heimilinu bless-
un sína. Þau hjónin eignuðust
5 börn. Elzt þeirra er Pálína,
kennari; kendi nokkur ár í
Lundar-bæ. Rósa er kennari í
Graysville, Man. Þriðja dóttirin
er Hlíf, og var hún einnig kenn-
ari. Hún er gift Helga Thomp-
son; hafa þau heimHi að Lang-
ruth, Man., og eiga stóra fjöl-
skyldu. Tveir öflugir synir eru
heima: Ragnar og Hjalti.
Brynjólfur var vel greindur
og sérstaklega stilltur maður,
vandaður í hugsun og líferni,
hjálpfús og vinsæll; naut virð-
ingar og trausts þeirra sem
þektu hann, í sannleika góður
maður. Hann var meðlimur í
Lúters-söfnuði, í Grunnavatns-
bygð, frá því að sá söfnuður varð
til. Styrkti hann kristindóms-
málin af sannfæringu og ein-
lægni. Hann var einnig með-
limur í lestrarfélagi byggðarinn-
ar, er nefnist “Mentahvöt.” Um
mörg ár var hann bókavörður
einnar deildar í því félagi.
Hann var jarðsunginn, 25. jan.,
af séra Theodore Sigurdson, og
fylgdu bygðarmenn honum til
grafar. Athöfnin fór fram í
kirkju salfnaðarins, sem hann
tilheyrði, og í reitnum, sem er
umhverfis hana.
Með honum er fallinn í valinn
dyggur sonur ættjarðar sinnar
og móðurkirkju. “Gekst þú með
Guði,” frændi minn. “Trúrra
þjóna taktu laun.” Hugljúfar
endurminningar um þig munu
varðveitast.
Rúnólfttr Marteinsson.
Kerling lá veik og sendi effir
presti að þjónusta sig. Prestur
kom og er þá kerling í rúmi sínu,"
vel málhress og eigi þungt hald
in. Vill hún þó fyrir hvern mun
fá þjónustuna, og fór það fram.
Prestur tekur að skrifta henni
með áhrifaríku orðfæri, svo sem
honum var lagið, og setur henni
ljóslega fyrir sjónir, að méð því
eina móti megi hún vænta náð-
arinnar, að hún iðrist synda og
biðji fyrirgefningar á þeim o. s.
frv. Og er kerling heyrir slíkt,
þykir henni það hörð kenning,
byltir sér til í rúminu og segir:
“Eg sný mér þá upp í horn ef þú
ferð að jaga mig.”
VERZLUNARMENNTUN
Hin mikla nýsköpun, sem viðreisnarstarfið út-
heimtir á vettrvangi iðju og framitaks, krefst hinnar
fullkomnustu sérmenntunar sem völ er á; slíka mennt-
un veita verzlunarskólarnir.
Það getur orðið unga fólki til verulegra hags-
muna, að spyrjast fyrir hjá oss, munnlega eða bréf-
lega, varðandi námskeið við helztu verzlunarskóla
borgarinnar.
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
TORONTO A N D SARQENT, WINNIPEO
Business and Professional Cards
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
506 SOMERSET BUILDING
Telephone 97 932
Home Telephone 202 398
Talslmi 95 826 Heimilis 53 893
DR. K. J. AUSTMANN
SérfrœOingur i augna, eyrna, nef
og kverka sjúkdómum.
704 McARTHUR BUILDING
Cor. Portage & Main
Stofutími 4.30 — 6.30
Laugardögum 2 — 4
DR. ROBERT BLACK
SérfrœOingur í auana, cyma,
nef og háissjúkdómum.
416 MEDICAL ARTS BLDG.
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusími 93 851
Heimasími 42 154
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N. DAK.
islenzkur lyfsali
Fólk getur pantaS meðul og
annað meö pósti.
Fljót afgrelðsla.
A. S. B A R D A L
848 SHERBROOK STREET
Selur líkkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarSa og legsteina.
Skrifstofu talsími 27 324
Heimilis talsími 26 444
Haldor Haldorson
byggingameistari
Carlton & Broadway
Winnipég, Canada
Slmi 93 055
INSURE your Property with
HOME SECURITIES
Limited
468 MAIJÍ STREET
Leo E. Johnson, A.I.I.A. Mgr.
Phones: Bus. 23 377 Res. 39 433
TELEPHONE 94 358
H. J. PALMASON
and Company
Ohartered Accountants
1101 McARTHUR BUILDING
Winnipeg, Canada
Phone 49 469
Radio Service Specialists
ELECTRONIC LABS.
H. THORKELSON, Prop.
The most up-to-date Sound
Equipment System.
130 OSBORNE ST., WINNIPEG
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
Keystone Fisheries
Limited
404 SCOTT BLOCK SÍMI 95 227
Wholesale Distributors of.
FRESH AND FROZEN FISH
Manitoba Fisheries
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, framkv.stj.
Verzla í heildsölu með nýjan og
frosinn flsk.
303 OWENA STREET
Skrifst.slmi 25 355 Heima 55 462
Hhagborg u
FUEL CO. «
Dial 21 331 í£Flí) 21 331
Argue Brothers Ltd.
Real Estate, Financial, Insurance
LOMBARD BLDG., WINNIPEG
J. Davidson, Representative
Phone 97 291
DR. A. BLONDAL
Physician and Surgeon
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Slmi 93 996
Heimili: 108 CHATAWAY
Sími 61 023
Dr. S. J. Jóhannesson
215 RUBY STREET
(Beint suður af Banning)
Talsími 30 877
Viðtalstími 3—5 eftir hádegi
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Office hrs. 2.30—6 p.m.
Phones: Office 26 — Res. 230
Office Phone Res Phone
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appolntment
Drs. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GEN. TRUSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 96 952 WINNIPEG
DR. J. A. HILLSMAN
Surgeon
308 MEDICAL ARTS BLDG
Phone 97 329
Dr. Charles R. Oke
Tannlœknir
For Appointments Phone 94 908
Office Hours 9—6
404 TORONTO GEN. TRUSTS
BUILDING
283 PORTAGE AVE.
Winnipeg, Man.
Legsteinar, sem skara fram úr.
Úrvals blágrýti og Manitoba
marmari. .
Skrifiö eftir veröskrá
Gillis Quarries, Limited
1400 SPRUCE ST. SIMI 28 893
Winnipeg, Man.
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG WPG.
Fasteignasalar. Leigja hús. Út-
vega peningalán og eldsábyrgð.
bifreiðaábyrgð, o. s. frv.
PHONE 97 538
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
Lögfrœöingar
209BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Slmi 98 291
Blóm stundvíslega afgreidd
THE ROSERY, LTD. Stofnað 1905
427 PORTAGE AVE., WINNIPEG
Slmi 97 466
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Fish Netting
60 VTCTORIA ST., WINNIPEG
Phone 98 211
Manager T. R. THORVALDSON
Your patronage will be appreciated
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAOE, Managing Director
Wholesale Distributors of Fresh
and Frozen Fish.
311 CHAMBERS STREET
Office Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917