Lögberg - 14.03.1946, Qupperneq 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. MARZ, 1946
JACKUELINE
ejtir
MADAME THERISE^BENTZON
Einn þeirra, fremur laglegur mfaður,
hafði í för með sér gamla kerlingu sem
studdist við staf, við hverja hreifingu
hennar glitraði á gimsteinaskraut sem
hún bar í hári sínu.
Jackueline gat ekki varist að segja,
að“ móðir þessa laglega manns væri
hræðilega ljót.”
“Móðir hans? Hvað, greifainnan?
Hún er hvorki móðir hans né konan
hans. Hann er bara fylgimaður hennar
—það er alt og sumt. Skilurðu það
ekki? Hugsaðu þér mann sem er hand-
genginn félagi, hann heldur alla hennar
reikniríga, hann fylgir henni í leikhúsið,
hann leiðir hana við hlið sér. Það er
mjög þægilegt fyrirkomulag.”
“Er þá þesum fylgimanni borgað
kaup, eins og vanalegum þjón?” spurði
Jackueline.
“Því þá, hvað finnurðu óeölilegt
við það?” sagði Colette. “Hún er hneigð
til að spila, og þau eru altaf spilafélagar.
Ó, hér kemur okkar kæra Madame Se-
ville.
Það urðu ný fagnaðarlæti og koss-
ar, sem kom munnvatninu útá varir
prinsins. Jackueline uppgötvaði, sér
til mestu undrunar, að hún var líka kær
vinur Madame Seville, sem kallaði hana
góða engilinn sinn, sjálfsagt fyrir bréf-
ið sem hún kom leynilega í póstkassan
fyrir hana. Loksins sagði hún, sem til-
raun að komast burt úr þessu sam-
kvæmi: “Klukkan er sjálfsagt orðin
níu.”
“Ó, þú verður að heyra Szmera.”
Frekar laglegur ungur maður,
þrekiega vaxinn, með stórar augabrýr,
uiðurbjúgt nef, hærður langt ofan á
enni og blóðrauðar varir, lifandi mynd
af ungverskum Gypsy, byrjaði að syngja
lag eftir sjálfan sig, sem hafði allan
ákafa og hita danslags, svo djöfullega
tælandi, sem stundum dó út í sæta
draumleiðslu, og þessi málaða beina-
grind, sem það kallaði Countessu, fór
að segja að hún áreiðanlega heyrði
næturgala vera að kvaka í tunglsljós-
inu.
Þessi orð voru endurtekin um all-
an salinn, sem nú var nærri því fullur
af fólki, sumt af því var æðislega hrifið
af nýmúsikinni, en sumt eins hrifið af
Madame Strahlberg. Þar voru bæði
byrjendur og listamenn í músik saman
komnir, og jafnvel heiðarlegar konur,
því Madame d’Avigny hafði komið
þangað til að finna lyktina af sérstökum
Bæheimskum ilmjurtum, eftir því sem
hún sagði sjálf. Svo var þar kona sem
hafði ekki þótt samkvæmishæf, eins og
Madame de Versanne, inneygð og kinn-
fiskasogin, var ekki framar líkleg til að
finna á götunni armband sem var tíu
þúsund franka virði. Þar var bókmenta-
kona, sem kailaði sigFraisiline, og skrif-
aði um tízku og snið kvenbúninga. Hún
var svo máluð og glysbúin, að sumir
höfðu orð á því að útgefendur tízku
tímaritanna sem hún skrifaði fyrir,
mundu borga henni fyrirhöfn sína í
vörum. Þar var og ekkja af háum stig-
um, sem hafði stöðugt sitt virðulega
fjölskyldunafn á fjórðu síðu í dagblöð-
unum, ásamt auglýsingu um bráðverk-
andi meðöl; þar var uppgjafa sönghall-
ar söngkona, sem hafði verið kölluð
Zenaide Rochet, þó hún hefði alist up
í Montmartre, þar sem hún var fædd.
Hún hafði unnið sér frægð í ítalíu undir
nafninu Zina Rochette, og stundum
gekk hún undir nafninu La Rochette.
Það voru um tuttugu gestir þar,
sem gerðu meiri hávaða með lófaklappi
en hundrað gera vanalega, því það var
sem Madame Strahlberg krafðist. Þeg-
ar Jackueline var búin að heyra nóg af
lófaklappinu fyrir Ungverska söngvar-
anum, færði hún sið nær dyrunum, en
rétt í því hún var að komast út varð
hún fyrir því óhappi að lenda rétt í
fangið á sinni gömlu kunningjastúlku,
Nora Sparks, sem var að koma inn með
föður sínuim Nora neyddi hana til að
koma in aftur og setjast, og heyra alla
söguna um giftingu Kates. Kate hafði
farið aftur til New York, maðurinn
hennar var Amerikani, en Nora sagðist
vera alráðin í að fara ekki fyr burt úr
Evrópu, en hún hefði náð sér í mann
sem bún væri ánægð með.
“Þér er þá betra að hraða þér að
því, ef þú heldur að ég bíði eftir því,”
sagði Mr. Sparks, með glettislegu augn-
atilliti. Hann vildi fara að komast heim,
þar sem biðu hans áríðandi viðskifta-
mál í Ameríku.
“O, pabbi, vertu rólegur! eg finn
einhvern sem mér líkar í Bellagio. Því
ert þú, elskan mín, í sorgum?” Hún
hafði gleymt því að Jackueline hafði
mist föður sinn. Henni hefði líklega
ekki þótt það nauðsynlegt að bera sorg-
arbúning svo lengi, þó Mr. Sparks dæi.
Meðan þessu fór fram hafði Madame
Strahlberg og systir hennar farið útúr
salnum.
“Hvenær koma þær inn aftur,”
spurði Jackueline, sem var orðin mjög
óróleg. “Mér virðist að þessi klukka sé
ekki rétt, hún er hálf tíu. Eg er viss um
að það er orðið framorðnára en það.”
‘Hálf .tíuN—Hvað um það, hún er
eftir ellefu,” sagði Nora hlæjandi. “í-
myndarðu þér að þær fari nokkuð eftir
klukku í þessu liúsi? Hér er alls engri
reglu fylgt.”
“Oh! hvað á eg að gera?” stundi
vesalings Jackueline upp, og var nærri
brostin í grát.
“Hvað, hafa þær þig í svo ströngu
varðhaldi? Gerir það nkkuð til þó þú
sért svolítið sein—”
“Þær opna ekki hurðina—Þær
opna aldrei dyrnar undir neinum kring-
umstæðum eftir klukkan tíu,” sagði
Jackueline, hálf kjökrandi.
“Eg vil segja, að þessar nunnur
þínar eru miskunarlausar. Þú ættir að
kenna þeim'að haga sér betur.”
“Vertu ekki að kvíða fyrir því,
lambið mitt, þú getur sofið á þessum
sófa,” sagði Madame Odinska, blíðlega.
Madame Strahlberg hafði engan
reglulegan svefntíma; hún hnipraði sig
eins og köttur uppí stól þegar hún var
orðin syfjuð, og breiddi ofan á sig bjarn-
arfeld. Jackueline, sem ekki var vön
þessum pólsku siðum, sýndist lítið til
um að sofa í legubekk. Hún ásakaði
sig mjög sárt fyrir yfirsjón sína, að
hafa látið ginna sig inní þetta, sem gæti
haft mjög slæmar afleiðingar fyrir .sig.
En þarna var hvorki tími né staður
til að láta tilfinningar sínar í ljósi; það
var fávíslegt að fást um það fyrir þeim
sem þarna voru saman komnir. Auk
þess var ekki hægt að bæta úr því sem
skeð var, og er hún var að velta því
fyrir sér í huga sínum, á hvaða hátt og
hvernig hún ætti að skýra Abbadísinni
frá þessu, og kenna því um að klukkan
hefði verið tveim tímum of sein, svo
það væri ekki sér að kenna — en hún
vissi að Abbadísin mundi spurja sig að
því, hverja hún hefði verið að heim-
sækja.— Hún vaknaði upp frá þessum
hugsunum við hina sætu tóna fiðlunnar,
sem M. Szemera framleiddi með að-
dáanlegu töfra kingi og draumsætri un-
un.
Alt í einu, var fortjaldið dregið til
hliðar, og uppi á þessu litla leiksviði
voru þar: Wanda og Colette. Wanda
var búin sem Pierrot, sem Englendingar
vanalega kalla Harlequin, en Colette var
búin sem Columbina. Þessi litli leikur
var kallaður, “Pierrot in Love.” Það
var aðallega frekjulegur, eða ofsafeng-
in ástaratlot. Áhorfendurnir húrruðu
og klöppuðu fyrir leikendunum, og þar
sem engin blóm voru við hendina, kysstu
áhorfendurnir á fingurgóma sína og
blésu kossunum inná sviðið til leikend-
anna.
Madame d’Avrigny var einnig í
sjötta himni af fögnuði, en að sjá Jac-
kueline þar, dró dálítið úr fögnuði henn-
ar. Hún lét undrun sína í ljósi er hún
sá Jackueline þar. “Þú hérna, góða
mín?” sagði hún. “Eg hélt að þú værir
óhult hjá okkar ágætu Giselle.”
“Óhult? Eg held maður geti verið
óhultur hvar sem er,” sagði Jackueline,
þó hún hefði viljað segja, “hvergi ó-
hultur,” en svo spurði hún eftir Dolly.
Madame d’Avrigny beit sig í'var-
irnar, og sagði svo: “Þú sérð að eg hef
ekki komið með hana með mér hingað.
Ó, já, það er skemtilegt að koma hingað
—en ef til vill of skemtilegt. Leikurinn
var mjög laglegur, en eg verð að segja
að það hefði ekki verið liðið í mínu húsi.
Hann er of—visque, þú veizt hvað það
meinar,” svo snéri hún talinu að því,
hversu miklir erfiðleikar væru á því,
fyrir konur, sem vildu hafa skemtun
fyrir vini sína.
Nú hljóp Pierrot, eða heldur ma-
dame Strahlberg, yfir ímyndaða varn-
argyrðingu og kom dansandi til áhorf-
endanna, hún vingsaði hinum víðu erm-
um á búningi sínum, og nærri huldi sitt
strýtumyndaða höfuð ofan í umfangiB-
miklum fellingakraga, og dróg á eftir
sér Ungverjann, sem virtist hálf nauð-
ugur. Hún kynnti hann Madame d’Av-
rigny, í þeirri von að svo mikil tísku
kona mundi vilja fá hann til að leika
í heimboðum hennar á næsta vetri. Svo
kynnti hún hann blaðamanni, sem lof-
aðist til að geta um hann í næsta blaði
sínu, með því skilyrði—svo hvíslaði
hann einhverju að Madame Strahlberg,
sem brosti, og svaraði hvorki með jái
eða nei-i. -
Systurnar fóru ekki úr leikbúning-
unum: Colette, sem var ber niður á
brjóst og mitt bak, en í litlum guðvefjar
upphlut og stuttu pilsi. Allir hrósuðu
henni og dáðust að leiklist hennar; hún
tók öllu þessu lofi með fögnuði og hló
upphátt, kannske til þess, að láta bera
sem mest á sínum fallegu stjóhvítu
tönnum.
Madame Strahlberg söng rússnesk-
an sveita-söng, svo kallaði hún á Jac-
kueline, og bað hana að koma að píanó-
inu. “Nú er komið að þér að syngja,
fríða fjólan mín,” sagði hún.
Allt að þessu höfðu karlmennirnir
ekki talað mikið við Jackueline, sökum
þess hve hún leit út fyrir að vera sorg-
bitin, þó þeir hefðu gefið henni auga,
af og til. Hún vildi helzt komast hjá að
syngja, því hún hafði hjartslátt er hún
hugsaði til hverju hún ætti að mæta, er
hún kæmi heim í klaustrið. Þó lét hún
tilleiðast, og söng án mótþróa og afsak-
ana það sem hún var beðin um. Nú
ætlaði allt um koll að keyra af lófaklappi
og fagnaðarlátum. Szamera, þó hann
hefði ekki hlotið þann heiður að verða
aðal stjarnan þar þetta kvöld, fór til
hennar og hneigði sig alveg ofan að
gólfi, og hélt annari hendinni á hjarta
sér; Madame Rochette fullvissaði hana
um að hún ætti auð í sinni fögru söng-
rödd, þegar hún vildi notfæra sér það;
fólk sem hún hafði aldrei séð, og sem
þekktu ekki nafn hennar, þrýstu hendi
hennar af mikilli hrifningu og sögðu að
hún syngi guðdómlega. Allir hrópuðu,
“Encore,, encore!” og við þetta hrós
og aðdáun, hugsaði hún ekki framar
um hvað tímanum liði. Það var komin
dagur þegar loksins gestirnir fóru að
búast til heimferðar.
“Hvað þetta er gott fólk! hugsuðu
gestirnir, sem þeir höfðu húrrað fyrir
og hvatt áfram. “Sumt af þessu fólki
er dálítið einkennilegt, en hve mikill
innilegleiki og hlýindi meðai þess! Það
er alveg aðdáanlegt. Þetta er það rétta
andrúmsloft, þar sem gáfur og hæfi-
leikar njóta sín.”
Orðin þreytt og syfjuð, lagði Jac-
kueline sig fyrir á legubekknum, að
nokkru ánægð, en á hinn bógjinn kvíð-
in fyrir deginum. Það var tvent sem
hún var viss um, sem hvorutveggja var
afar þýðingarmikið: Annað var það, að
hún væri nú að koma til sjálfrar sín
aftur, en hitt var meðvitundin um að
hún stæði nú á barmi glötunarinnar.
Hún sofnaði, og dreymdi gön\lu Ro-
chette koma til sín; hún var í andliti lík
vingjarnlegum frosk, klædd búningi sem
Pierrots, og hún krúnkaði eins og hálf-
syngjandi: “Leiksviðið! Því ekki? Hljóta
hrós á hverju kvöldi—það væri töfr-
andi!” Svo fanst henni í draumnum,
að hún vera að detta, detta ofan af
einhverju fjarska háu, eins og maður
hverfur úr ímyndaðri álfheima-sælu
útí kaldan veruleikann. Hún hrökk upp
við drauminn, og þá var komið hádegi.
Madanie Odinska var að bíða eftir
henni , hún ætlaði að fara með hana í
klaustrið, hafði hafði reynt að setja á
sig heldri kvenna brag. Allt reyndist
árangurslaust! Jackueline var sagt, að
slíkt brot gegn klausturreglunum yrði
ekki látið óátalað. Að vera heila nótt
í leyfisleysi útúr klaustrinu, og þá ekki
hjá fjölskyldu sinni, var nóg orsök til
burtreksturs. Hvorki bænir né reiði
Madame Odinska, höfðu áhrif til að fá
dóminum breytt. Meðan abbadísin
sagði upp dóminn, var hún að virða
fyrir sér þessa feitu útlendu konu, sem
ko.m sem málsverjandi Jackueline,
konu skrautbúna, en þó luralega, sem
hafði engin þau einkenni að vera af
heldrafólks stétt.
“Sökum Madame de Talbrun,”
sagði abbadísin, “vill klaustrið lofa Ma-
demoisette de Nailles að vera hér fá-
eina daga—kannske fáeinar vikur,
þangað til hún hefur fengið sér annan
verustað. Það er allt sem við getum
gert fyrir hana.”
Jackueline hlustaði á þennan dóm
eins og hún hefði verið að hlusta' á eitt-
hvað sem öll framtíð hennar hvíldi á,
en hún sýndi enga geðbreytingu. “Nú,”
hugsaði hún, “hafa forlög mín verið á-
kveðin; virðulegt fólk vill nú ekki fram-
ar hafa neitt með mig að gera. Eg
verð að véra með hinum, sem, ef til vill,
eftir allt, er ekki verra fólk, og áreiðan-
lega miklu skemtilegra.
Hálfum mánuði eftir þetta skeði,
kom Madame de Nailles til Paris, frá
hvíldar út á landsbygðinni, og var að
segja Marien að Jackueline væri lögð
á stað til Bellagio, með Mr. og Miss
Sparks. Miss Sparks hafði fengið þá
flugu í höfuðið að hún vildi hafa unga
stúlku fyrir ferða-lagskonu.
“Þær eru sem næst jafn gamlar,”
sagði Marien.
“Það er einmitt það sem Miss
Sparks vildi: Hún vill ekki hafa neina
eldri konu til að flækjast fyrir sér.”
“Það ber margt undarlegt fyrir
augu Jackueline þar. Hvernig getur þú
farið að gefa henni samþykki þitt til
þessarar ferðar—”
‘Samþykki? Eins og hún kæri sig
nokkuð um mitt samþykki! Hún var
vön að byrja strax á að segja einhver
stríðnisyrði, ef eg reyndi til að finna að
Við hana, eða leiðbeina henni. Til dæm-
is .er þetta eitt af því: “Heldurðu ekki
að hver sem væri, tæki hið þægilegasta
tækifæri sem byðist til að fara til ítalíu? ’
Hvað heldurðu um slíkan hugarburð?
Það lokaði alveg munninum á mér.”
“Hún hefur kannske ekki meint
það sem þú heldur að hún hafi meint.”
“Heldurðú það? Og þegar eg var-
aði hana við Madame Strahlberg, og
sagði henni að hún yrði henni mjög
slæm fyrirmynd, svaraði hún: ‘Eg hef
kannské haft verri,” eg býst við að það
hafi ekki verið heldur meint sem ó-
svífni!”
“Eg veit ekki,” sagði Hubert Mar-
ien, og beit á sér varirnar efablandin,
“en—”
Hann þagði fáein augnablik, laut
höfði, og var sem í draumi.
“Haltu áfram. Hvað ertu að hugsa
um?” spurði Madame de Nailles, óþol-
inmóðlega.
“Eg bið þig fyrirgefa. Eg var bara
að hugsa um að viss ábyrgð gæti hvílt
á þeim, sem hafa gert þessa ungu stúlku
að því sem hún er orðin.”
“Eg skil þig ekki,” sagði Madame
de Nailles, með aukinni óþolinmæði.
“Hver getur gert nokkuð til að vinna
á móti slæmu innræti? Þú getur ekki
neitað því, að innræti hennar er
slæmt. Hún er reglulegur djöfull af
sjálfstilfinningu og þrjósku — tilfinn-
ingarlaus—hún hefur sýnt það. Eg hef
enga tilhneigingu til að láta særa mig
fyrir það að reyna að hafa hemil á
henni.”
“Þú vilt þá heldur láta hana eyði-
leggja sig.”
“Eg vil heldur komast hjá því að
gefa fólkinua tækifæri til umtals, með
því að gera heyrum kunnugt um að-
skilnað okkar, sem óhjákvæmilega yrði
tilfellið ef eg færi að reyna til að halda
henni í skef jum. Xað er heldur ekki enn-
þá búið að reka þær Miss Sparks og
Mdame Odinska úr félagskap góðs fólks,
og hún þekkti þær fyrir löngu síðan.
Gamall kunningskapur við þær gæti
verið góð skýring á því, ef fólk ásakar
hana fyrir gjálífi—”
“Jæja, veri það þá svo; ef þú ert
ánægð með það, þá ber mér ekki að
segja neitt,” svaraði Marien kuldalega.
“Ánægð? Eg er ekki ánægð með
neitt eða neinn,” svaraði Madame de
Nailles, gremjulega. “Hvernig ætti eg
að vera ánægð; eg ef ekki orðið fyrir
öðru en vanþakklæti.”
XVI. Kafli
Sjómðurinn kemur heim
Madame d’Argy duldi ekki son sinn
um léttúð og galla Jackueline. Hann
vissi um alla galla og óforsjálni æsku-
vinstúlku sinnar, og einnig um allan
þann óhróður sem var orðinn um hana,
síðan hún fór að ráða sér sjálf, eftir að
faðir hennar dó. Hún sagði honum frá
hversu fljótt hún hefði farið hfrá Fresne,
þar sem hún hefði átt svo tryggan
griðastað, hjá frændkonu sinni og vinu.
Var það ekki einnig kæruleysi hennar
og daðri að kenna, að hún kom sér út úr
húsi hjá fjölskyldunum, d’Etaples og
Ray?