Lögberg


Lögberg - 08.08.1946, Qupperneq 3

Lögberg - 08.08.1946, Qupperneq 3
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 8. ÁGÚST, 1946 3 Eina úrlausnin OKKUR ÞÓTTI STUNDUM STAÐ — Okkur þótti stundum stað stopult við að una. — Mörgu að verjast — það og það — þægar’ að gleyma en muna. — En hve gaman það var þá, þegar tímar liðu, minnum þeim að muna frá marga stranga kviðu. Gott að eiga gleði að vin, gömlum hreyfa sögum, þegar ylar aftanskin okkar liðnu dögum. — ESga svoldinn sólskins.blett — sitjast að og dreyma, þar sem átti minning mett mest af hlýju að geyma. Lítif, glaðvær gleðistund, — Gull í seinni dómum — skín þar eins og grösug grund gróin sumar-blómum. Þá er lítið það og það, þess er vert að muna, þótt oss findist stundum stað stopuls við að una. T. T. Kalman Illll!!lllllllllltllllllllllllllllllllllll|llllllll!l!llllllltl!ll!ll!llllllllllll!!lll!ll!!l>!l!!lillllillilll!llllllll!lllll!llll!llllllllllllill!llllll!lll!!!llllllllllllllll!|lllllll|{llllllllllllll!ll!|||ll||lll|lll!l||{|llill{jllllllllllll1!lll!lllllllllllll! lll|UÍ!ll!lllll!JllJlllll!llllUU!l!!l!lll!!IJlll!lllll!lllll!ll!!l!lll!lllllllll!illlll!l!l!i!il!!Ullllilll!lll!illlllll!lllltllll!!lli!!ll!!l!!ll!llllllltl!ll!!il|jlmiU!!lilU!ll!!!!l!!!í!!!lllllJ1!lllllllllllll!llll!lJI!j|lll!ll!!!!lllll!illll!lllllilliil Business and Professional Cards Það sem nú 'hefir sagt verið á aðeins við hina ytri, eða efna- legu hlið málanna, en snertir e'kki hina andlegu. Leiðtogar Arabanna viðurkenna hina auknu efnalegu velmegun sem innflutninguT Gyðinganna hefir haft í för með sér, og fært þeim. En þeir svara þar til að engin þjóð sé svo aum að hún selji sjálfstæði sitt og framtíðar von- ir fyrir sjúkrahús, skóla, eða þjóðvegi. Arabar ehu hræddir við, að Gyðingar muni svelgja þá upp, — það er, verða Arab- unum yfirsterkari þjóðræknis- lega, og sá ótti þeirra er ekki minni fyrir það, þótt Gyðingar hafi heitið þeim fullkomnu borgaralegu jafnrétti í hinu sam- eiginlega þjóðfélagi, þó að loforð það sé að sjálfsögðu af einlægni gefið, þá hafa Arabar aldrei fengist til að treysta því. Engin vildar, eða hagnaðar loforð geta komið Aröbum til þess að breyta áliti sínu á Gyðingum. “Við vilj- um hvorki hlusta á þeirra fagur- gala, né heyra þeirra hótanir,” segja þeir. Hin stjórnarfarslega afstaða þessara tveggja mann- flokka er klift og skorin. Tvö ný stjórnmálaleg atriði voru áberandi þar eystra á stríðs- árunum. Þau voru þjóðræknis- félag Araba (The Arab League) og leynifélög Gyðinga (The He- brew undirgraund movement). Þjóðræknisfélag Araba, eða The Arab League, er stofnað að und- irlagi Breta, með það fyrir aug- um að kynna og sameina flokk- ana þar eystra, bæði að því er stjómmálalega og efnalega af- stöðu þeirra snertir; en frá Ev- rópisku sjónarmiði, er hætt við að slíkur einingar-þroski Arab- isku flokkanna verði seinfara, og er auðvelt að gjöra of mikið úr honum. ARABISKAR ANDSTÆÐUR Skoðana mismunur, að iþví er stjórnmál, trúarbrögð og hag- fræði snertir, á milli Araba í Lebanon og Saudi, er miklu rót- tækari en t. d. á milli þjóðverja Og Frakka. Trúarskoðanir ætt- bál'ka, og andstæða til ráðandi stétt'a, eru miklu heitari og hatr- amari í Austurlöndum en í Evr- ópu. En sem komið er, hefir Ar- aibiska þjóðræknisfélagið látið sér annara um að mikla sig og sína, en okkuð annað. Félags samheldni á meðal Ar- aba, um stjórnmálalega eða efna- lega þróirn, á sjálfsagt eftir að nást, með tíð og tíma, en nú sem stendur er aðal tengitaug þeirra óhugur til Frakka, Breta og Gyðinga. Sem stendur, snýst aðal þátt- ur stjómmálanna hjá Aröbum um að halda sér lausum frá á- hrifum Evrópu-pólitíkinnar — það er, hagnýta sér ósamlyndi Evrópu þjóðanna, á yfirstand- andi og í liðinni tíð. Palestína er aðeins einn þátt- urinn í pólitík Araba, og er auð- velt að gera of mikið úr honum. Þáð má vera að fulllangt sé gengið, að segja eins og einn gáfumaðiur í Cairo sagði: Ef að engir Gyðingar væru í Palest- ínu þá mundu þeir (Arabarnir) búa þá til.” Það er jafn fráleitt að halda fram að Gyðingarnir séu þröskuldur í vegi samkomu- lags Englendinga og Araba. Póli- tíkin í Austurlöndiun hefir altaf verið götótt og gabbandi, og þó að þessar 600,000 Gyðinga sem nú em í Palestínu væru fluttar í burtu, þá mundu pólitísku “demogoggarnir” vera fljótir til að finna annað bitbein. ÖNNUR AÐSTAÐAN NÝJA Ef að fól'kstalan í Palestinu er tekin til greina útaf fyrir sig, þá má segja að jafnvægi sé á milli mannflokkanna beggja — Araba og Gyðinga. En ef sjón- deildarhringurinn er víkkaður svo að inní hann komist land- svæði það allt er Arabar byggja, þá nemur tala Araba sem í Pal- estínu búa aðeins 2% af heildar- tölu þess fólks. Aftur á móti er Palestína eina vonin sem Gyð- ingar hafa til þess nokkurntíma að eignast þjóðlegt heimili. Það er nokkur vottur þess, að Arab- isku leiðtogunum sé þetta ljóst, og ef þeim með valdi væri bægt út úr Palestínu, þá mundu þeir láta sitja við mótmæli, en ekki reyna til að taka, eða halda Pal- estínu með vopnum. Annað Palestínu spurmálið nýja er The Hebrew Under- graund Movement. Nafn þetta eða félagsheiti er þó dálítið vill- andi. Á meðal félaga þeirra er stríðsmálunum sintu er “Hagan- ali” lang þróttmest. “Haganali” meinar vörn, og hófst sá félags- skapur undir Tyrkneskri stjóm, á meðan bændur voru sviftir ná- lega öllu frelsi sínu og urðu að líta eftir sínum hluta sjálfir. Þörf sú hélst eftir að Palestína komst í umsjá Breta. Síðar komist félagskapur sá í andstöðu við lögin, en var þó látinn að mestu óátalinn af stjórnarvöld- unum, og varð sú vægðarsemi að nánari samvinnu á milli stjórn- arinnar og félagsins á árunum 1936—’39 þegar Wingate valdi nætunvörð sinn úr hópi Hag- anali á meðan að á Araba árás- unum stóð. Þegar að þeim árásum lauk, og stefnan frá 1939 varð föstum ákvæðum bundin, slitnaði upp úr samvinnunni á milli þess op- inbera og félagsins, og boð voru látin út ganga til lögreglunnar í Palestínu að taka meðlimi fél- agsins Haganali fasta og öll vopn sem hjá þeim fyndust skyldu upptæk gjörð. I sambandi við síðaista stríð, var aftur breyting á kjörum fél- agsmanna í Haganali félaginu; voru þeir nú æfðir til her-þátt- töku og skipað að vera til staðar í hæðum Palestínu héraðsins til varnar ef óvinirnir skyldu ráð- ast inn í það land. Fjöldi manna úr Haganali félaginu sem ekki voru skipaðir til heima-herþjón- ustu, buðu sig fram til sérstakr- ar þátttöku í stríðinu með sam- einuðu þjóðunum, og fóru til vígvalla á Balkanskaganum. Auk þeirra, og hinna sem í heimaþjónustunni voru, gengu aðrir hópar Haganali félags- manna til víga og spellvirkja í Vichy, Syríu og á Lybíu eyði- mörkinni. Alls gengu 26,000 Gyð- ingar frá Palestínu í herþjónustu í síðasta stríði, og langflestir þeirra voru félagar í Haganali félaginu, og gengu þeir allir í lið með sameinuðu þjóðunum. Til samanburðar má geta þess að 9,000 Arabar gengu í herþjón- ustu með sambands eða samein- uðu þjóðunum, og ef miðað er við fólksfjölda, gjörir það einn Araba á móti hverjum sex Gyð- ingum sem í stríðið fóru. Undir eins og stríðshættan var framhjá farin í Paiestínu, átti Haganali félagið sömu með- ferð að mæta eins og áður en það byrjaði. Leit að vopnum var hafin ií Gyðinga byggðunum í Palestínu. Menn voru dregnrr fyrir herrétt og dæmdir í háar sektir. ÁKAFAFLOKKAR Þessi breytilega stefna í sam- bandi við Haganali félagið, á- kvæðin frá 1940 (The White Pa- per) og ófarir flóttamanna- skipanna, Struma og Patria, varð til þess að tveir flokkar innan Haganali félagsins sögðu skilið við félagið; það voru hinir svo- nefndu þjóðlegu hersamtaka flokkar, til samans um 8,000 fél- agar og allmargir stuðningsmenn sem ekki tilheyrðu félaginu. GAMAN 0G ALVARA Eftirfarandi saga hefir. gengið ljósurn logum í hermáladeild Breta. Þegar ungur lautinant var færður upp í kafteinstign var sagt frá því, eins og lög gera ráð fyrir í London Gazette, en ár- talið misprentaðist — stóð 1041, í staðinn fyrir 1941. Um kvöldið eiftir að kunningjar kafteinsins nýskipaða höfðu glaðst með hon- um, komu þeir honum til að senda kröfu um eftirlaun til stjórnarinnar brezku frá 1041 og til 1941. Eftir að kröfuskjalið var formlega útbúið og sent, fór kafteinninn og félagar hans að Þessir flokkar viðurkenna ekki vald skipulagsnefndar Gyðinga- byggðarinnar í Palestínu, en mundu þó taka höndum saman við þá nefnd, ef Haganali fél- agið, sem nefndin ræður að; mestu, lenti í alvarlegri and- stöðu við Araba, eða stjórnina. Félagatala Haganali félagsins sem stendur er frá 50—75,000 menn, fyllilega vígbúnir, að öllum nýustu hertækjum, sem Haganalimenn hafa sjálfir búið til í leyniverksmiðjum sínum og getur það félag sent vígbúna menn svo þúsundum skiftir á hvaða helst stað í landinu sem hætta kynni að vera á ferðum á; og það félag veit að herstyrkur þess er meiri en sá herstyrkur sem Arabar er í Palestínu búa eiga völ á. Það væri vonandi að tillaga sú er konunglega rannsóknar- nefndin sem Palestínu málin at- hugaði, um að skifta fólkinu og landinu, nái fram að ganga. Fólksflutningur sá er slíkt fyrir- komulag hefði í för með sér, er hverfandi í sambandi við fólks- flutningana sem nú eiga sér stað í Evrópu, og svo eftir að breyt- ingin er um garð gengin, mundu báðir aðilar að líkindum sætta sig við það sem orðið væri, að venju Austurlanda manna, og gjöra það bezta úr því. Aðal takmarkið yrði auðvitað að mynda með tíð og tíma hag- nýtt samband á milli mið-austur þjóðanna, sem að mið-austur verzlunarstöðin á stríðsárunum sýndi og sannaði að vinnandi vegur væri að koma á með öfl- ugri stoð frá Gyðingunum í Pal- estínu, og um leið og það yrði hagnýtt samband mið-austur þjóðanna, þá yrði það tengitaug á milli austurs og vesturs. Eftir fréttaritara London Weekly Times. J. J. B. sofa. Um morguninn þegar kafteinninn vaknaði og mundi eftir hvað gjörst hafði kvöldið áður, varð hann utan við sig og óttasleginn. Eftir nokkrar vikur kom svar, sem svo hljóðaði: “Krafa yðar um eftirlaun dag- sett 1. apríl, 1041 hefir verið tekin til greina og 39,999 sterlingspund hafa verið lögð inn í reikning yðar á bankanum, en það virð- ist, að þér hafið ekki kynnt yður hina konunglegu fyrirskipan, sem kemur næst á eftir, ákvæð- inu um eftirlaunin og þér vitnið í í kröfu ýðar, en hún er sú, að foringjar sem atlögum stjórna eru persónulega ábyrgðarfullir fyrir skaða, sem stafar frá yfir sjónum þeirra sjálfra. Ef foring- inn felur, þá felur sú ábyrgð á þann, sem við tekur af honum. Bréf yðar sannar 'ómótmælan- lega, að þér eruð eini eftirlifandi maðurinn sem tókuð þátt í bar- daganum við Hasting 1066, þar sem 20,000 hestar, sem voru 2 sterlingspunda virði hver, voru drepnir fyrir klaufaskap, og fell- ur skyldan með að bcyga and- virði þeirra því á yður, sem nem- ur 40,000 sterlingspUndum. Eg hefi því dregið þá upphæð frá eftirlaunum yðar, sem skilur eftir 1 sterlingspunds skuld, sem þér eruð í.” -t ♦ ♦ Nú á dögum, þegar konur eru hættar að bera tilhlýðilega virð- ing fyrir eiginmönnum sínum, er upplyftandi að minnast þess, að af engum var Gladstone dáður eins innilega og af konu sinni. Einu sinni voru konur nokkrar gestkomandi í Hawarden á Eng- landi og lentu í að tala um biblíu- skýringar. Að síðustu varð einni konunni það til úrræða, sem lent hafði helzt til langt út í umræð- urnar að segja: “Jæja, það er þó einn, sem veit allt.” “Já,” svarar Mrs. Gradstone, “William kemur ofan rétt strax.” 4- -t Vísindamaður einn sem var að vinna að atóm sprengjunni varð það á að sprengja upp hnöttinn allan nema sjálfan sig flu^vél- ina sína og villiskógana. Hann flaug til skóganna og hitti þar tvo unga apa — apa pilt og stúlku, bæði vel til fara í loðskinns káp- unum sínum. Vísindamaðurinn sagði þeim þær fréttir að mann- fólkið alt og menning þess væri undir lokliðin. Apa pilturinn leit moðulega til apa stúlkunnar sem var bústin og burðaleg og mælti: “Herra minn! verð eg virkilega að byrja á öllu þessu fjandans endemi aftur.” DR. A. V. JOHNSON Dentist 506 SOMERSET BUILDING Telephone 97 932 Home Télephone 202 398 Talatml 95 826 HeimiUs 53 893 DR. K. J. AUSTMANN SirfrœOtngur i aucma, eyma, nef oa kverka sjikdómum. 704 McARTHUR BUILDING Cor. Portage & Maln Stofutími: 2.00 til 5.00 e. h. nema á laugardögum. DR. ROBERT BLACK SérfrœSingur i augna, eyma, nef og hdlssjúkdómum. 416 MEDICAL ARTS BLDG. Graham and Kennedy St. Skrifstofusimi 93 851 Heimastmi 42 154 EYOLFSON’S DRUG PARK RIVER, N. DAK. íslenekur lyfsali Fölk getur pantaö meöul og annaö meö pöatl. Fljöt afgreiösla. A. S. B A R D A L 848 SHERRROOK STREET Selur Ukklstur og annast um út- farir. Allur ötbúnaður sá beztl. Ennfremur selur hann allskonar minnlsvaröa og legstelna. Skrifstofu talsfmi 27 324 Keimilis talefmi 26 444 Phone 31 400 Eiectrlcal AppUances and Radio Service Furniture and Repaira Morrison Electric 674 SARGENT AVE. DPINCE// MESSENQIR SERVIOE Viö flytjum kistur og töskur, húsgögn úr srnærri fbúöum, og húsmunl af öllu tæi. 58 ALBERT ST. — WINNIPEG Sími 25 888 C. A. Johnson, Mgr. TELEPHONE 94 358 H. J. PALMASON and Company Chortered Accountants 1101 McARTHUR BUILDING Winnlpeg, Canada Phone 49 469 Radlo Service Specialists ELECTRONIC LABS. H. THORKELSON, Prov- The most up-to-date Scmnd Equipment System. 130 OSBORNE ST„ WINNIPEG G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dlr. Keystone Fisheries Limited 404 SCOTT BLOCK SlMI 95 227 Wholesale Dlstributors of FRESH AND FROZEN FISH Manitoba Fisheries WINNIPEG, MAN. T. Bercovitch, framkv.stj. Verzla t helldsölu meö nýjan og frosinn flak. 303 OWBNA STREET 8krlfst.s(ml 25 355 Heiina 55 4(3 HHAGBORG TJ fuel co. n Dial 21 331 ££F.U 21 331 Argue Brothers Ltd. Real Eetate, Flnancial, Insurance LOMBARD BLDG., WINNIPEG J. Davidson, Reprcsentative Phone 97 291 DR. A. BLONDAL Physician and Surgeon 602 MEDICAL ARTS BLDG. Siml 93 996 Heimili: 108 CHATAWAY Sfmi 61 023 Dr. S. J. Jóhannesson 215 RUBY STREET (Beint suöur af Bonning) Talsimi 30 877 Viðtalstími 3—5 efUr hádegi DR. E. JOHNSON 304 EVELINE STREET Selkirk, Man. Office hrs. 2.30—6 p.m. Phones: Office 26 — Res. 230 Office Phone Res Phone 94 762 72 409 Dr. L. A. Sigurdson 116 MEDICAL ARTS BLDG. Offlce Hours: 4 p.m.—6 p.m. and by appolntment Drs. H. R. and H. W. TWEED Tannlceknar 406 TORONTO GEN. TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE 96 952 WINNIPEG DR. J. A. HILLSMAN Surgeon 308 MEDICAL ARTS BLDG Phone 97 329 Dr. Charles R. Oke Tannlœknlr For Appointmenta Phone 94 908 Office Hours 9—< 404 TORONTO GEN. TRUSTS BUILDING 283 PORTAGE AVB. Winnipeg, Man. SARGENT TAXI PHONE JJ4 555 For Quick Reliable Service J. J. SWANSON & CO. LIMITED 308 AVENUE BLDG WPG. Fasteignasalar. LeJgja hús. Ot- vega penlngalán og eldsábyrgO. bifreiöaábyrgö, o. 8. frv. PHONE 97 538 Andrews, Andrews, Thorvaldson and Eggertson LögfrœSlngar 209BANK OF NOVA SCOTIA BO. Portage og Garry St. Stml 98 291 GUNDRY PYMORE Limited British QuaUty Fish Netting 60 VICTORIA ST., WINNIPEG Phone 98 311 Manager T. R. THORVALDBOH Your patronage will be appreciated CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. J. H. PAOE, Managing Director Wholesaie Distributors of Frj»h and Frozen Fislh. 311 CHAMBERS STREET Offlce Ph. 26 328 Ree. Ph. 73 917 \

x

Lögberg

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.