Lögberg - 23.10.1947, Síða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 23. OKTÓBER, 1947
Hundavöð
Gömul nytjajurt verður fræg
Það er svo til nýkominn mað-
ur frá íslandi hingað vestur til
Winnipeg. Hann heitir Tryggvi
Thorstensen. Hann er maðux á
besta aldri, vel farið í andliti,
gengur þokkalega til fara og yf-
irhöfuð býður af sér góðann út-
vortis þokka, en því miður er
haldinn einhverri innvortis-ólyfj
an eins og sjá má í síðasta Lög-
bergi sem hann hefir ekki enn
lært að temja, eða máske ræður
aldeiiis ekki við, því hann ham-
ast þar í angurgapa móð, og
svamlar á hverju hundavaðinu
á eftir öðru.
Hundavað númer 1.
Að ég hafi skrifað haturs og
níðgrein í Lögbergi um kom-
múnista og Rússa, er tilhæfu-
laust slúður. Eg hefi ekkert
skrifað eða taiað, sem gefur
Tryggva Thorstensen,, eða
neinum öðrum manni rétt til að
segja að ég hati Rússa. — Mér
vitanlega hata ég ekki nokkurn
mann, og því síður nokkra þjóð.
Það er ekki hatur þó að sann-
leikurinn sé sagður, eins og ég
gerði í innganginum að ræðu
Títo marskálks í Lögbergsgrein
minni um aðstöðu Rússa og
vestrænu þjóðanna í heimsmál-
unum, sem því miður er eins og
að ég lýsti henni, hvort sem
Tryggva líkar það betur eða
ver, og hvað svo sem hann eða
aðrir um hana segja. Ef Tryggvi
með haturstali sínu á við ræðu
Títos og haturseld þann sem
hún gefur til kynna, þá á ég á
því enga sök. Það eru hans hugs
anir sem koma þar fram, en ekki
mínar. Hans fyrirætlanir en
ekki mínar, og því hin fáránleg-
asta fjarstæða að saka mig um
þær. Ræðustúfur sá var af mér
þýddur og birtur til þess, að
brezkir borgarar, sem Lögberg
lesa, gætu séð hvað um þá var
hugsað og rætt.
Hundavað númer 2.
Tryggvi Thorstensen segir að
margir hafi skrifað um Rússa,
bæði illt og gott. “En sá maður-
inn sem þótti ástæða til að geta
um það sem betur fer í þjóðlífi
Rússa, var hvorki annar né
minni maður en sjálfur Roose-
velt forseti, einn mesti stjórn-
málaspekingur 20. aldarínnar”.
Roosevelt gjörði meira en að
tala vel um Rússa. Hann var
frumkvöðull á Yaltafundinum
að því að Rússum voru veitt um-
ráð yfir milljónum manna, sem
áður höfðu verið sjálfum sér
ráðandi og 275.000 fermílum af
landi til að milda huga peirra
og tryggja framtíðar-samvinnu
þeirra með sambandsþjóðunum
hinum, til tryggingar alheims-
friðar. En hvað skeður? Roose-
velt lifði til þess að sjá þær von
ir sínar fölna og hann var naum
ast kaldur nár, þegar þær voru
allar sviknar, og járntjaldið
dregið niður.
Hundavað númer 3.
Þegar að þessi nýi kommún-
istiski postuli vor á meðal, hætt-
ir haturstali sínu, snýr hann sér
að kjörum verkamanna í Cana-
da og komst að þeirri niðurstöðu
að þeim sé meira en lítið ábóta-
vant. Því miður er þetta líklega
alveg satt. Kjör verkamanna í
Kanada, eru hvorki eins góð, né
heldur eins réttlát og þau ættu
að vera. En um það atriði var
aldeilis ekki að ræða, í Lögbergs
grein minni. Eg dró þar fram
nokkur sannveruleg atriði úr
kjör verkamanna í Kanada betri,
eins og þau eru, aðeins til sam-
anburðar við hliðstæð kjör verka
fólks á Rússlandi og í öllum til-
fellunum sem bent var á, voru
kjör verkamanna í Canada betri,
frjálsari, og mannúðlegri, en
þau eru á Rússlandi. í stað þess,
að ræða það mál frá þeim sam-
ræmisgrundvelli sem þau eru
bygð á í grein minni í Lögbergi,
slítur hann þau út úr öllum
samböndum og fimbulfamast
svo með þau eftir sinni eigin
vild og tilhneiging. — Hann um
það. —
Hundavað númer 4.
Samkvæmt stjórnarskrá Kana-
da, British North American Act.,
þá er hverju fylki í Kanada út
af fyrir sig, ákveðinn réttur til
yfirráða á málum verkamanna,
og verkamálalöggjöf innan
sinna vébanda og þessum rétti
óskertum hafa fylkin haldið
síðan að þau gengu í fylkjasam-
bandið að undanskildum stríðs-
árunum, þegar landstjórnin fór
með þann rétt með samþykki
fylkjanna, en skilaði honum
aftur til fylkjanna að stríðinu
loknu.
Verkamálalög Manitobafylkis
ákveða fyrst að verkamála-
nefnd sé skipuð af fylkisstjórn-
inni, sem sé milliliður, eða sátta
semjarar á milli verkamanna
og vinnuveitenda þegar um ó-
samkomulag þeirra á milli sé að
ræða.
Annað, að áður en verkfall sé
hafið verði verkfallsmenn að
gjöra þeirri nefnd aðvart og er
þá skylda nefndarinnar að leita
samkomulags á milli manna
þeirra sem verkfall hafa ákveð-
ið að gjöra og vinnuveitenda
þeirra.
Þriðja: Ef um ekkert sam-
komulag er að ræða, þá er nefnd
inni skylt að tilkynna verka-
málaráðherra fylkisins, hvað
það sé sem beri á milli og ekki
sé hægt að koma sér saman um
og ákveða lögin þá, að ráðherr-
ann skuli hafa 14 daga til athug
unar áður en verkfall sé hafið.
þannig stóðu lögin er slátr-
araverkfallið var hafið hér í
Manitoba og í Kanada. -r- Verka
fólk sláturshúsanna hér í Mani-
toba gjörir verkfall beint ofan
Það er furðulegur móður, að
ég ekki segi margt, sem einkenn
ir ádeilugrein Jónbjörns Gísla-
sonar til mín í síðasta Lögbergi
útaf því, að ég skyldi gjörast
svo djarfur að segja meiningu
mína um aðstöðu kommúnist-
anna á Rússlandi til opinberra
alheimsmála, birta nokkurn
samanburð á lífskjörum
hér í Kanada, og bera þau
saman við samstæð kjör á Rúss-
landi og opinberað hugsanir
og áform eins af stórpostulum
kommúnistanna í garð Brezka
ríkisins og samlanda þess. Mál
sem mér fannst vera og finnst
enn að séu almenns eðlis og all-
ir ekki aðeins megi, heldur eigi,
að vita um. En það er eins og
sumum mönnum vor á meðal
finnist að framin sé goðgá, ef
einhverjum verður á að láta
eitthvað í ljósi um þau mál, sem
frá þeirra sjónarmiði er víta
vert í fari eða framkomu Rússa,
og þjóta þá undir eins upp með
rokum og reigingi, sem þeir að
líkindum ætlast til, að ofbjóði
og ægi þeim mönnum sem ekki
eru reiðubúnir til að segja já
og amen til allra athafna og
æðisáfergi þeirra, — með öðr-
um orðúm, þeir eru orðnir svo
innblásnir eða útblásnir af kom-
múnistiska andanum sem að á
Rússlandi ræður, að þeir eru
ósjálfrátt eða vísvitandi orðnir
spegilmynd af honum. En ég get
fullvissað Jónbjörn Gíslason
um, að slík aðferð — slík yfir-
lætisákefð og áróðursvald hefir
ekki hin minstu áhrif á skoðun
eða aðstöðu mína til þessara
mála. Eg er jafn sannfærður
eftir skrif hans, og ég áður var,
að orð mín, sem í inngangskafl-
anum að grein minni í Lögberg
stóðu, séu sönn, þau, að heim-
urinn sé klofinn um tvær and-
ans stefnur. Einræðisstefnuna
rússnesku og vestrænu lýðveld-
isstefnu capitalisku landanna og
að Vestur-lslendingar eigi heimt
ingu á, að þær stefnur séu
krufðar til mergjar og skýrðar.
í ákvæði laganna. Forsætisráð-
herra fylkisins lýsir verkfall
þetta ólöglega hafið og sótt. —
Slíkt hið sama gjöra atvinnu-
málaráðherrar flestra fylkj-
anna í Kanada á fundi í Toronto.
Út af þessu ódæði verkamála
ráðherranna brjótast þessi ang-
istarorð fram af vörum Tryggva:
“Nú er næst að halda að stjórn-
in neyði verkfallsmenn til
vinnu sinnar án bóta”, — og
spyr svo í kommúnistiskri vand
lætingahrifning: Kallar J. J. B.
þetta lýðræði. J. J. B. svarar á-
kveðið og með fullri einurð: Já!
Það getur verið kommúnistiskt
frelsi, að vaða yfir lög og rétt
til þess að hrifsa það sem mönn-
um sýnist úr sameiginlegum
sjóði. En frá vestrænu lýðræðis-
sjónarmiði, er það stigamenska.
Islendingar í Ameríku hafa
fengið sérstakt orð á sig fyrir
að vera löghlýðnir menn og
hefir það verið talið þeim til
heiðurs, það er því hið mesta
óþarfaverk að vera að leitast
við að innleiða nýjan kom-
múnistiskan skilning á lögbrot-
um þeirra á meðal, eins og þeim
er lítill sómi að, þegar angur-
gapar álpast út í að tala opin-
berlega um þjóðmál hér, sem
þeir er}í ekki nógu kunnugir
og eiga því ekki kost á að fara
rétt með, t. d. gefur Tryggvi
Thorstensen í skyn að stjórnin
muni “neyða verkfallsmenn til
vinnu sinnar án bóta”. Hvaða
stjórn á að gjöra það? Það er
engin stjórn til í Kanada sem
hefir vald til þess, því hér hefir
verið, er nú og vonandi verður
lýðræðis- en ekki einveldis-
stjórn. — Og svo:
“Hér er hnígin hurð að gátt
hittir loku kengur,
kjaftshögg hefir enginn átt,
ári hjá mér lengur”.
Að þessi klofningur eigi sér
stað, og sé ekki aðeins veruleg-
ur, heldur líka að hann sé
heimsins alvarlegasta og mesta
vandamál, dettur víst engum
manni með opin augu og eyru
í hug að neita, jafnvel eigi Jónb.
Gíslasyni. Hann og við allir vit-
um, að svona er komið og að oss
Vestur-íslendingum ber borgara
leg skylda til þess að ákveða af-
stöðu okkar til þeirra mála og
gjöra hana heyrum kunna. —
En við þessu skellir Jónbjörn
skolleyrum algjörlega í grein
sinni í síðasta Lögbergi, og í
staðinn fyrir að ræða málið frá
hinu raunverulega sjónarmiði,
snýr hann sér að því að lítils-
virða mig með ógeðslegum
dylgjum og aðdróttunum, og
eyðir dálk í blaðinu til þess að
hella yfir lesendur þess part af
stjórnarskrá Rússa frá árinu
1936, sem aldrei hefir verið
fylgt og nú er búið að breyta
að mun, og fella sumt úr með
öllu. Nei, Jónbjörn góður! Þetta
er ónóg málsvöm og villandi og
gefur mönnum þeim sem haltr-
andi eru í þessu stórmáli, sára-
litla fótfestu til athugana, eða
til áttfestu í því.
Hví er sú áttfesta nauðsynleg
og hvað er í hófi? Áttfesta er
nauðsýnleg í öllum velferðar-
málum mannanna. Án hennar
verða málin reikandi og áhrifa
laus.
Það sem í hófi er, er frelsi
einstaklingsins til þroskunar
andlega og líkamlega, sem
Platon forðum taldi þá æðstu
hugsjón mannlegs félagsskapar,
sem til væri, og hefir í aldarrað
ir verið kjarni hugsjóna hinna
vestrænu lýðræðisþjóða og er
enn, þó misjafnlega hafi, og sé
með það farið.
Hin stefnan sem er að keppa
um yfirráð í heiminum er hin
Rússneska mannfélags lífsstefna
sem ranglega hefir líka verið
nefnd lýðræðisstefna, til þess
eins að villa mönnum sjónar.
Þegar Spánverjar komu fyrst
til Mexico varð þeim starsýnt
á jurt nokkra, sem Mayo-Indí-
ánar ræktuðu í stórum stíl. —
Jurt þessi líktist nokkuð kaktus.
Blöðin voru breið að neðan en
mjókkuðu upp og voru odd-
hvöss. Spánverjar kölluðu þessa
jurt Yucca og hinn mikla skaga
í Mexico kölluðu þeir Yucatan
eftir henni, vegna þess að hún
var aðallega ræktuð þar. En á
máli frumbyggjanna heitir skag
inn Mayab og Indíánar kalla
jurtina “henekuen”. Hún hefir
líka verið nefnd “agave” og
stundum sisalhampur, vegna
þess að úr trefjum hennar má fá
ágætan hamp. — Þetta nafn er
dregið af höfninni Sisal, en það-
an hefir mest verið flutt út af
hampinum.
Frá alda öðli höfðu Indíánar
notað ýrefjar þessarar jurtar
til þess að flétta úr þeim mott-
ur og ilskó, haft þær í boga-
strengi og fléttað úr þeim reipi.
Það var ákaflega seinlegt verk
að ná trefjum úr jurtinni, en það
gerði ekkert til, því að Indíán-
arnir höfðu nógan tíma.
Seinna varð þetta atvinnuveg
ur fyrir þá og þegar hampurinn
var í háu verði höfðu allir nóg
að gera, og allsnægtir. En ef
markaðurinn brást, þá var sult-
ur í búi og þá höfðu Indíánarnir
ekki einu sinni efni á að kaupa
sér skó.
Þegar fyrri heimsstyrjöldin
hófst jókst mjög eftirspurnin að
hampi, og þá blómgaðist þessi
iðngrein, eigi aðeins í Yucatan
heldur einnig í Suðurríkjum
Bandaríkjanna, svo sem New
Mexiko, Texas og Arizona. Er
þá getið um einn verksmiðju
eiganda í St. Louis sem keypti
80 milljðn pund af Yucca og
gerði úr því strigapoka, bursta,
kaðla og pappír handa hernum.
Svo þegar því stríði lauk,
komu ódýrari samkeppnisvörur
á markaðinn. Það var svo dýrt
að ná trefjunum úr Yucca, að
það svaraði ekki kostnaði, og
nýr afturkippur kom í þann
iðnað. —
Þegar seinni heimsstyrjöld-
inni lauk var mjög mikill skort-
ur á hampi. — Kvað svo ramt
að þessu að mikil vandkvæði
voru á því að Bandaríkin gæti
sent til hungurlandanna vörur
svo sem kornmat, sykur, bómull,
ull og grænmeti, vegna þess að
poka skorti utan um þessar vör-
ur. Það var líka tilfinnanlegux
hörgull á efni í kaðla, bursta,
veggþiljur og bólstur á húsgögn.
Var þá farið að svipast um eftir
hráefnum í þessu sksyni.
Vísindamennirnir komu auð-
Sú stefna, kortimúnistiska stefn
an á ekki yfir einu lóði af lýð-
ræði að ráða, eins og það hug-
tak er vanalega skilið. Kom-
múnistisk þjóðfélagsskipun
eins og hún nú er á Rússlandi
og í bandalöndum Rússlands-
byggist á einræðisvaldi, að því
er stjórnarfarslegt fyrirkomu-
lag snertir. Þær stjómir engar
leyfa andstæðum stjórnmála-
flokkum í löndum sínum ram-
þróun, eða lífsvöxt. Þær mega
það ekki, og geta það ekki,
vegna þess, að þá dreifast hugs-
anir og stefnur fólksins og mið-
valdsstjórnin missir vald sitt og
fellur, enda hefir Stalin-stjóm-
in á Rússlandi rækilega séð um
að ekkert slíkt kæmi fyrir —
séð rækilega um að engin slík
sjálfstæðisstefna næði að lifa,
eða þroskast í landi sínu og hið
sama á nú sér stað í sambands-
löndum hans. Leon Trotski
reyndi að setja sig upp á móti
Stalin og varð að flýja land sitt
og leita til Mexico, þar sem
hann var myrtur. Karl Radek,
fyrrverandi ritstjóri blaðsins
Isvestía, reyndi það, og gröfin
geymir hann nú. 1 Búlgaríu
reyndi Nikola Petkoff að standa
vitað fyrst auga á Yucca. En þar
var þó við nokkra örðugleika að
etja. Menn vissu t. d. ekki hve
langan tíma jurtin þarf til að full
þroskast, og svo þurfti nauðsyn
lega að finna einhverja hraðvirk
ari aðferð an handaflið, til þess
að ná trefjunum úr jurtinni.
Fræðsla um fyrra atriðið
barst þeim alveg óvænt upp í
hendurnar. Meðal skjala þeirra,
sem hernámsliðið fann í Þýzka-
landi, voru skilríki um það að
Þjóðverjar höfðu gert ítarlegar
rannsóknir á Yucca. Þegar eftir
fyrri heimsstyrjöldina höfðu
þýzkir vísindamenn farið að at-
huga hvernig Þýzkaland gæti
verið sjálfu sér nóg um fram-
leiðslu á hampi. Og þeir höfðu
tekið fyrir að rannsaka Yucca í
því skyni. Þeir höfðu flutt 500
pund af Yucca-fræi og sáð því í
grend við Frankfurt. Og þeir
höfðu komist að raun um að á 20
mánuðujn náði jurtin fullum
þroska. Með öðrum orðum var
þá sannað að óhætt var á hverju
ári að uppskera helminginn af
öllum Yucca plöntum, og það var
ekki svo lítið, því að Yucca
þrífst án þess að akrar séu
plægðir eða áburður settur í þá.
En þá var hin þrautin óleyst,
hvernig unnt mundi verða að ná
trefjunum með litlum kostnaði
og í stórum stíl. Ótal efnablönd-
ur voru reyndar í því skyni að
láta blöðin leysast upp í þeim.
Reyndust sumar vel, en allar
höfðu þann ókost að vera of sein
virkar, eða of kostnaðarsamar.
“Við vorum eins og milli
tveggja elda”, sagði einn vísinda-
maðurinn. “Annars vegar voru
verksmicjj ueigendur, ævir út af
því að geta ekki fengið nóg hrá-
efni. Og hins vegar voru landeig-
endur, sem áttu stór flæmi, þar
sem Yucca óx, og þeir heimtuðu
að við gerðum það að verk
smiðjuvöru fyrir sig. Þeir vissu
sem var, að ef heppileg aðferð
fyndist til þess að ná trefjunum
úr Yucca, þá blöstu nýir og stór-
kostlegir tekjumöguleikar við
þeim.
En nú er að segja frá manni,
sem heitir R. S. Chapman og á
heima í Lo| Angeles, þúsundir
mílna frá Yucca-löndunum. —
Hann er vélfræðingur. Og hann
var að fást við hugmynd, sem
ekkert snerti Yucca. Hann hafði
lesið auglýsingar um “fæðu úr
fallbyssukjafti”. Hann vissi að
þetta átti ekkert skylt við hern-
aðartækni, heldur var hér að-
eins um sérstaka aðferð að ræða
til þess að sprengja hýði utan af
korni. Þéttaðri gufu var beint
á kornið og svo var því þeytt út
í loftið, en þá varð gufan í korn-
á móti kommúnistiska einræð-
inu þar, og var dæmdur af lífi
fyrir dyrfsku sína að standa ó-
hikað gegn einræðisvaldi því,
en með rétti bændalýðs Búlg-
aríu. Jörðin geymir hann nú, og
nú fyrir skömmu var hinn hug-
djarfi háskólakennari og leið-
togi bændanna í Serbíu, tekinn
fastur og kærður um landráð,
þar eð hann hefði talað illa og
óvirðulega um Sovétstjórnina í
útlendum blöðum, og haft fleiri
ódáðaverk í frammi, henni og
landi hennar til skapraunar og
skaða. Dragoljub Yovanovick, 52
ára að aldri og einn af glæsileg
ustu framsóknar mönnum lands
síns, svaraði ákærunni með þess
um orðum: “Eg hefi aldrei fram
ið nein rangindi gegn fólki þjóð
ar minnar né landi mínu”. Máli
Yovonovick er enn ólokið, en
ekki ólíklegt að raddar hans og
áhrifa gæti minna hér eftir, en
hingað til.
Þetta er innræti aflsins sem
sækir fram gegn hinni vestrænu
lýðræðisstefnu, sem það eitt hef
ir í huga að frelsa hinar 16 Ev-
rópu þjóðir, sem skortur og von-
leysi þjáir, áður en þær verða
kommúnistiska einræðinu að
unum — hrísgrjón og hveiti —
þess valdandi að hýðið sprakk
utan af þeim.
Chapman hugkvæmdist að
það mætti nota þessa aðferð við
fleira, og hann smíðaði “fall-
byssu”. En um þær mundir
frétti hann um það í hverjum
vandræðum vísindamennirnir
ættu með Yucca. Hann tók sér
því ferð á hendur til Neiv
Mexiko og hafði “fallbyssuna”
með sér. Og í viðurvist vísinda-
manna, verksmiðjueigenda og
landeigenda, hlóð hann “fall-
byssuna” af Yucca og hleypti
af. —
Árangurinn varð stórkostleg-
legur. —■ Trefjarnar lágu þar
eftir í hrúgu. Húsgagnasmiður
gekk þar að, tók handfylli sína
af trefjum og nuggaði þær milli
handanna. Það kom undrunar-
svipur á hann og hann sagði: —
“Þessar trefjar get ég notað í
bólstrun eins og þær eru”.
Forstjóri kaðlaverksmiðju
gekk þar að og tók trefjar og
vafði þær upp í vöndul. Hann
sagði: “Úr þessu má búa til jafn
sterka kaðla og úr hampi”.
Og þá færðist bros á alla við-
stadda og þeir kepptust um að fá
að taka í hönd Chapmans og
þakka honum fyrir. Og áður en
menn skildu höfðu verið teknar
ákvarðanir um það að reisa þeg-
ar í stað verksmiðjur til þess að
ná trefjum úr Yucca.
Mörgum fannst sem hin forn-
fræga jurt hefði nú náð hátindi
frægðar sinnar. En vísindamenn
eru aldrei fullkomlega ánægðir
Og nú kom Botkin prófessor til
skjalanna. Hann minntist þess
að Indíánar höfðu notað safann
úr Yucca-blöðunum í stað sápu,
þegar þeir þvoðu ullina sína. í
“fallbyssunni” var talsvert af
þessum legi eftir “skotið” og nú
var farið að rannsaka hann.
Og árangurinn varð ótrúlegur.
Honum verður best lýst með
þessum orðum: Yucca-trefjarn-
ar eru nú orðnar aukaatriði, en
framleiðsla safans aðalatriði!
Ullarframleiðendur og ullar-
verksmiðjur heimta nú Yucca-
safa til þess að hreinsa ullina.
Yucca-safi er notaður til að
smyrja innan gufukatla, og
bregður þá svo við, að ekki þarf
að hreinsa þá. Yucca-safi hefir
reynst ágætur til að vinna úr
honum “fluor” og önnur efni.
Og nú er farið að nota Yucca-
safa í fegrunarvörur og frauð.
“Við höfum ekki enn rannsak-
að eða fundið alla kosti Yucca”,
segir einn af vísindamönnunum.
“En rannsóknum er haldið á-
fram og það má vera að safinn
verði nauðsynlegur fyrir ótal
iðngreinar”. Lesbókin.
bráð. Það er vandamálið mesta
fyrir alla þá er einstaklingsfrelsi
og einstaklings þroska unna. —
Það er mannúðarmálið stærsta
og það er málið sem allir íslend
ingar, hvar svo sem þeir eru, og
reyndar allir aðrir, eru skyld-
ugir til að átta sig á, á meðan
dagur er enn á lofti.
Hr. Jónbjörn Gíslason mælist
til þess að ég segi sér í hvaða
blaði að ræðustúfur sá sem ég
tók upp í grein mína í Lögbergi
sé, og skal ég með ánægju verða
við þeim tilmælum. Hann og
ræðan öll er í The International
Review, og væri óskandi að
hann leitaði hana þar upp og læsi
hana sér til sálubótar.
Að síðustu klykkir Jónbjörn
grein sína í Lögbergi út með því
að spyrja með hæðnisglotti: —
“Hvar eigum við, þessir nor-
rænu andans menn að vera?’
Eg veit því miður ekki hvar
hver og einn þeirra muni hafna
sig. Þeir geta enn ráðið því sjálf
ir hér í Kanada, en eitt hlýtur
að vera ljóst, öllum þeim sem
fylgst hafa með skrifmensku
Jónbjörns Gíslasonar og það er,
í hvaða Keflavík að hann muni
róa. Jón J. Bíldfell.
J. J. Bíldfell.
Vökuþjónar