Lögberg - 27.11.1947, Blaðsíða 3

LÖGBERC?, FIMTUDAGINN 27. NÓVEMBER, 1947
3
Gunnar Matthíasson:
Kveðja til íslands
Útvarpserindi
það lætur nærri að við hjónin
höfum samvizkubit af því, að
hafa ekki tekið með okkur dá-
lítið af sól og blíðu Suður- Cali-
forníu, ykkur til gagns og gleði,
en að því er ekki auðhlaupið.
Mark Twain sagði okkur L
Ameríku, að við tölum mikið
um veðrið, en gjörum lítið til
að breyta því. En sólskinsleysið
hér sunnanlands virðist, eftir út-
liti ykkar að dæma, ekki hafa
valdið neinum skemmdum. Þið,
sem úti eruð, virðist brosa á
móti suð-austan kaldanum, en
inni í híbýlum ykkar finnum við
allsstaðar ljós og yl. Duttlungar
tíðarfarsins hafa verið hlutskipti
ykkar í liðinni tíð og verður svo
líklega enn um skeið. Kannske
er það mótlæti eins og hafísinn,
en samt “farg, sem þrýstir fjöð-
ur”, vekur til dáða og kennir
ykkur, að það er ekki fyrirhafn-
arlaust né þjáningarlaust, að þið
eruð á leið til þess að verða sann-
ir menn.
Já, því skyldum við ekki lofa
veðrinu að hvína yfir og hrista
húsið. Eg minnist skammdegis-
kvelds, þegar ég var unglingur
á heimili foreldra minna. Þá var
aftaka bylur úti. Við krakkarnir
og mamma sátum döpur, en
pabbi inni á kontórnum ,og ekki
gat okkur grunað, að hann væri
í glöðu skapi. Þegar nokkuð var
liðið á kvöldið, opnast dyrnar og
hann kemur inn, uppljómaður
og brosandi, með blað í hendi
og biður sér hljóðs; var uþp-
hafið: Skín við sólu Skagafjörð-
ur. Áframhaldið munið þið. Það
er á við margan sólskinsdag, að
við eigum í tungu okkar ljóðin,
sem fylla hugann fögnuði yfir að
eiga þetta land, já, einmitt þetta
land, sem oft býður kaldan
vangann. Þetta land fannst mér
fyrir 49 árum ég þurfa að yfir-
gefa. En hvað var ég að flýja?
Eg átti þó ágæta foreldra, marga
vini og hraustan líkama. — En
mér fannst hann blása kaldan
frá hafísáttinni. Eg þráði sól og
sumar og þaut út í heiminn að
elta hamingjuna. Það yrði of
löng saga, færi ég að rekja æfi-
feril minn í Úinni stóru Ameríku,
en ég mun hafa verið einn af
mörgum, sem lærði seint það,
sem vinur minn, Jakob Thor-
arensen, segir svo spaklega: —
Hamingju sína enginn fær að
arfi, ei verður henni pyngt í
dauðan sjó; í nautnum holds er
hún og brátt í hvarfi; hamingjan
varir hvergi nema í starfi.
Þótt leiðin hafi stundum verið
brött, þá hefir hún oft verið
skemmtilegt æfintýri. Eg eign-
aðist ágæta konu, góð börn og
friðsælt heimili. — Gleymdi ég
þá fósturjörðinni? Nei, en ég
hefi ekki orðið henni að gagni
sem skyldi. Hún bjó alltaf í
huga mínum og hjarta sem
draumaland, sem ég kannske
ætti ekki eftir að sjá jarðnesk'-
um augum. — Kannske að hin
góðu náttúruöfl hafi stuðlað að
því, að mér hlotnaðist sú ham-
ingja, að fá að stíga fótum á
þetta föðurland, já, landið
hans pabba míns, sem leiðir mig
við hlið og spyr: “Manstu enn
versið, sem ég kenndi þér?: Þú
ljóssins faðir, lof sé þér, að líf
og heilsu gafstu mér og föður
minn og móður. Nú sezt ég upp
því sólin skín, þú sendir ljós
þitt inn til mín. Ó, hvað þú guð
ertt óður.
Og manstu þegar ég teymdi
undir þér, á leiðinni yfir Öxna-
dglsheiðina og þú spurðir: “J>ví
drepti guð ekki tröllin, þegar
hann skapaði?” En ég anzaði
ekki, en hugsaði margt.
“Jæja, sonur miiln, vertu vel-
kominn, þín afbrot verða lík-
lega fyrirgefin, því að allir höf-
um við einhverja veikleika. En
hafirðu reynt að láta þér þykja
vænt um alla menn, hefurðu
ekki lifað lífi þínu til einskis”.
Kæru vinir. Eg er kannske að
þreyta ykkur með því að ítreka
margt hið sama, sem svo margir
Vestur-lslendingar segja ykkur í
ræðu og riti. Ykkur er líklega
erfitt að skilja, að hjá okkur
búa geðshræringár, sem heimta
útrás. Níræð kona, sem ég
kynntist á leiðinni yfir Ameríku,
fór vestur um haf fyrir 70 ár-
um síðan, vegna vonleysis og
vondra kjara. Þegar vestur kom,
biðu hennar óblíð kjör land-
nemans með þrotlausu erfiði.
Smám saman blessaðist bú og
börn. Börnin töluðu málið henn-
ar. Nú eru þau flogin úr hreiðr-
inu og sjá hana aðeins endrum
og eins. Barnabörnin tala ekki
hennar mál, þau skilja ekki
hana né hún þau. Eg reyndi að
beina samræðu að hennar lífs-
æfintýri, en tókst ekki vel, því
að hugur hennar var annars-
staðar. Hún vildi vita allt um til-
högun ferðar minnar um ísland
og ferðaðist með í huganum. Eg
sagði henni fyrirhugaða ferð til
Odda, þár sem ég fæddist, einn-
ig til átthaga minna á Norður-
landi. Myndi ég þá, þegar
Reykjavík sleppti, keyra um
Kjalarnes, því að þar fæddist
móðir mín og þar var pabbi
minn prestur í Múum. — Þar
hafði hann elskað og harmað.
Svo inn fyrir Hvalfjörð Og þaðan
gömlu póstleiðina eins og hún
liggur upp að Holtavörðuheiði.
Nú tók sá gamla fram í og
sagði: “Göði, taktu nú krók á
leiðina vestur að sveitinni minni,
en gáðu að þér, því að vegurinn
er líklega ekki greiðfær. En
þegar skarðinu lýkur, þá sérðu
niður á bæinn minn, þar býr víst
gott fólk enn. En farirðu ekki
lengra, þá hrópaðu hárri röddu
og segðu, að ég biðji Guð að
blessa sveitina mína. Ó, hvað
sólin var þar björt og hlý, gras-
ið grænt og fallegt féð á haust-
in”. Þetta var hennar hjartans
mál. Fái ég ekki að sjá sveitina
hennar, þá mun ég hrópa fyrir
munn allra gömlu landanna
vestra, niðujr í sveitir þeirra,
þessa bæn gömlu konunnar.
Eg þarf ekki að orðlengja
ferðasöguna. Veðrið var ekki
bjart fyrr en nálgaðist Eyja-
fjörðinn. Sólin varpaði geislum
á drangana upp af bæ Jónasar
og þá sungum við öll: Þar, sem
háir hólar, og Fífilbrekka, gróin
grund. Og nú liggur vel á okk-
urur. Senn blasir við dýrðleg
sjón: Eyjafjörður, spegilsléttur
með Kaldbak á verði til norðurs,
með Hrísey, eins og sofandi barn
í vöggu. Vaðlaheiði býður mjúk-
an vangann og Súlumar bjóða
mér til hásætis þar, sem víðsýn-
ið skín. Pollurinn segir mér að
koma út á sig, því enn sé hann
gjöfull, og berjamórinn segir:
Allt í lagi. Mér fannst ég þurfa
að faðma þetta blessaða land og
einnig þræða sporin, sem ég átti
hér svo mörg og létt. En mín
fyrstu spor lágu þó að leiði for-
eldra minna, og ég hugleiddi,
hversu enn mætti ávaxtast það,
sem þau reyndu að, gróðursetja
hjá mér. Þökk sé þeim, sem
settu steininn á leiðið; hann er
úr íslenzku bergi, óbrotinn og
íburðarlaus. Eg horfi niður í
kaupstaðinn, nei, bæinn. — En
hvað? Þetta er ekki bær, það er
borg. Eg þekki mig ekki. Skyldi
hér enn búa gott fólk? — Mun
nokkuð lifa af leiksystkinunum?
Eg verð brátt vísari. Heimili
Þóru systur minnar bíður með
opna arma. Nokkrir gamlir
vinir eru enn á kreiki. Stúlkurn-
ar fögru, sem nú eru við aldur,
þori ég nú að kyssa, og ég held,
að þeim hafi líka þótt það gott.
í stað saknaðra vina eignast ég
fljótt nýja og nú er gaman að
lifa. Hamingjan lætur ekki elta
sig, en þegar okkur vex vit og
Mr. og Mrs. M. G. Martin
Gullbrúðkaup
Þann 18. okt. síðastliðinn áttu
þau Mr. og Mrs. Marteinn G.
Martin að Baldur, Man., 50 ára
giftingarafmæli.
Sunnudaginn 19. okt. héldu vin
ir þeirra og skyldfólk þeim
samsæti í samkomuhúsi bæj-
arins, til þess að gleðjast með
þeim og færa þeim heillaóskir
og gjafir á þessum merkisdegi
þeirra. Séra Eric Sigmar stýrði
samsætinu og ávarpaði heiðurs
gestina um leið og hann afhenti
stilling, þá finnum við hana
samgróna okkar tilveru.
Þótt , framþróunarleiðin sé
erfið og torskilin, þá þokast æ
til hins betra, því að við lærum
smám saman að þekkja og skilja
hver annan og finnum sameigin-
lega vilja til að lifa og þroskast.
Við förum að spyrja: Hvað veld-
ur þessum óróa og misskilningi?
5>ví þurfum við að vera rándýr
og sníkjudýr? Okkur er jafnan
sagt, að leiðin sé löng þangað til
mannfélagið hafi öðlast það
skipulag, að allir fái að njóta af
nægtarbrunninum. Já, löng af
því, að við höfum ekki lifað í
þjónustu hvers annars, heldur
hver skarað að sinni köku. Okk-
ur hefir verið vorkunn fram að
þessu, því að við höfum ekki
kunnað að nota lykilinn að
nægtarbúrinu. — Já, trúið mér,
senn verður nægtarbúr Ameríku
svo yfirfljótanlega fullt, að til
vandræða horfir, og sennilega
greiðist ekki sá vandi árekstra-
laust. En ekkert stöðvar tækni-
þróunina, sem alltaf er að auka
og margfalda framleiðsluna, sem
auðsjáanlega er að verða nægi-
leg til þess að fullnægja öllum
okkar líkamlegu þörfum. Er þá
ekki búist við, að við förum að
læra að beita einstaklings fram-
takinu þannig, að við sjáum ekki
lengur nauðsyn til að vera
sníkjudýr, en finnum hámark
okkar hvata að efla hag og
þroska hvers annars. Það er
næsta einkennilegt, að við erum
að rata á þessa leið að miklu
leyti óviljandi og' óafvitandi í
gegnum starfið með huga og
hendi.
Það var mín hamingja, að ég
fæddist hjá þessari þjóð, og
einnig var það mín hamingja,
að ég öðlaðist þegnréttindi hjá
hinni ágætu Ameríkuþjóð, því
að þar hefi ég lært í hinni miklu
deiglu, að allir kynflokkar eiga
margt til síns ágætis og að allir
menn eru hæfir til framfara. En
þó að okkar litla þjóðarbrot
sé senn að hverfa inn í hina
miklu stéypu, fá kannske fáein-
ar einingar hinnar miklu orku
að verða landinu okkar litla enn
til mikillar blessunar.
Við hjónin erum senn á leið-
inni héðan að heiman, heim. En
þetta land og þetta fólk hveríur
okkur aldrei.
f vöku og draumi geymist
minningin til hinztu stundar.
Hjartans þakklæti okkar hjón-
anna beggja.
Kirkjublaðið, 10. nóv.
1 þeim gjafir frá vinum og skyld-
fólki. Einnig söng hann tvo
söngva. Fyrir hönd aðkomandi
gesta talaði Mr. S. V. Sigurðson
frá Riverton og afhenti gjöf frá
frændfólki. Gullbrúðurin þakk-
aði innilega_gjafirnar, heillaósk-
irnar og hlýhug sem þeim hefði
verið auðsýnt. — Rausnarlegar
veitingar voru frambornar og
skemmti fólk sér síðan við söng
og samtal.
Marteinn G. Martin og Krist-
björg Johannesson eru bæði
ættuð úr Breiðdal í S.-Múlasýslu.
Þau voru gefin saman í sjóna-
band 18. okt. 1897 í Winnipeg af
séra Hafsteini Péturssyni.
Þau hafa lengst af átt heima
hér í þessu bygðarlagi og nú í
27 ár í Baldur, og hafa eignast
hér fjölda vina.
Aðkomandi gestir við sam-
sæti þetta voru fósturdóttir
þeirra og tengdasonur, Mr.
og Mrs. B. K. Thorleifson,
Winnipeg. Systkini gullbrúð-
gumans, Gunnlaugur Martin og
Mrs. Helga Marteinson frá
Hnausa. Mrs. O. G. Oddleifson
frá Árborg. Mr. og Mrs. Helgi
Marteinson, Winnipeg og Mrs.
H. G. McGillvary frá Minne-
apolis. Annað skyldfólk. Mr. og
Mrs. S. V. Sigurðson, Riverton,
Mr. og Mrs. S. Sigvaldason frá
Árborg, Mr. Edvin Marteinson
frá Hnausa, Mr. og Mrs. George
Palmer, Winnipeg og Mr. og
Mrs. H. Eirikson frá Lundar.
Dánarfregn
Þórarinn Gíslason Johnson
druknaði við Gimli-bryggju
þann 5. nóv., síðdegis.
Hann var sonur Gísla Jónsson
ar og konu hans Jónínu Veiga-
línar Jónsdóttir, er um möfg ár
hafa átt heima við Osland P. O.
Skeena River, B. C.
Þórarinn var fæddur 17. okt.
1902, í Selkirk, en þar bjuggu
foreldrar hans um mörg ár. Með
þeim flutti hann til Kyrrahafs-
strandar 1918; en fám árum síð-
ar kom hann austur til æsku-
stöðva sinna, átti þá um nokkur
ár heima hjá frændfólki sínu í
Selkirk, en síðar um all-mörg ár
taldist hann til heimilis á Gimli.
Hann stundaði ávalt fiskiveiðar
á Winnipegvatni, jafnt á vetrum
sem sumrum. Hann var fjör-
maður og góður verkmaður tal-
inn. Hann var maður einkar
bókhneigður, gæddur fágætu
og staðbundnu minni. Hann var
íslenzkur í andá og skapgerð
svo fremur mun fágætt vera,
fyrir ungan mann, uppalinn hér
vestra.
Auk foreldra hans eru þessi
systkini hans á lífi:
Jón, búsettur í Vancouver B.
C., — er ásamt föður sínum kom
austur til að vera við útför bróð-
ur síns. —r Valdimar, Osland,
B. C. og Mrs. Leland, Vancouver,
B. C. —
Móðursystkini hins látna eru
Eiríkur Johnson, og Mrs. Henry
Duplissa í Selkirk.
Útför Þórarins fór fram frá
sóknarkirkju lúterska safnaðar-
ins í Selkirk, þann 12. nóv., að
mörgu fólki viðstöddu.
S. Ólafsson.
ÞakkarorS
Innilega þökk vil ég tjá fólki
í Selkirk fyrir góðar viðtökur og
hjálp mér auðsýnda við lát og
útför Þórarins sonaf míns. Eg
vil sérstaklega þakka Mr. og Mrs.
Jón Ingjaldson, Mr. og Mrs. Ei-
ríkur Johnson, Mr. og Mrs.
Henry Duplissa, og Guðjóni
Ingimundarsyni, fyrir bróður-
lega þátttöku í kjörum mínum.
Söngflokki, organista og sókn
arpresti Selkirksafnaðar, þakka
ég af alhug Tyrir blæfagra og
hugljúfa útfararathöfn.
Gísli Jónsson,
Osland P. O., Smith tsland,
Skeena River, B. C.
Business and Professional Cards
H. J. STEFANSSON
Life, Accidcnt and Health
• Jnsurance
Representing
THE GREAT-WÉST EIFE
. ASSURANCE COMPANY
Winniueg, Man
Phone 96)144
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
506 SOMERSET BUILDINQ
Telephone 97 932
Home Telephone 202 398
Offiee Phone Rea Phone
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
526 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appolntment
Drs. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GEN. TRUSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smlth St.
PHONE 96 952 WINNIPEG
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N. DAK
islenzkur lyfsali
Fólk getur pantafS meðul og
annað með pðsti.
Fljðt afgreiðsla.
A. S. B A R D A L
848 SHERBROOK STREET
Selur llkkistur og annast um út-
farir. Allur útbönaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talslmi 27 324
Heimllis talslmi 26 444
Geo. R. Waldren, M. D.
Physician and Surgeon
Cavaller, N. D.
Office Phone 95. House 108.
PCINCCÍ/
MESSENGER SERVICE
Við flytjum kistur og töskur,
húsgögn úr smærri Ibúðtlm,
og húsmuni af öllu tæi.
58 ALBERT ST. — WINNIPEG
Slmi 25 888
C. A. Johnson, Mgr.
PHONE 94 686
H. J. PALMASON
and Company
— Chartered Accountants
506 CONFEDERATION LIFE
BUILDING
Winnipeg, Canada
Phone 49 469
Radio Service SpeciaUsts
ELECTRONIC LABS. k
H. THORKELSON, Prop.
The most up-to-date Sound
Equipment System.
130 OSBORNE ST„ WINNIPEG
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
Keystone Fisheries
Limited
404 SCOTT BLOCK SlMI 95 227
Wholesale Distributors of
FRESH AND FROZEN FISH
Manitoba Fisheries
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, Verzla I heildsöfu frosinn framkv.stj. með nýjan og fisk.
303 OWENA STREET
Skrifst.síml 25 356 Heíma 55 462
Hhagborg u
FUEL CO. «
Dial 21 331 koFll> 21 331
Dr. Charles R. Oke
Tannlæknir
For Appointments Phone #4 108
Office Hours 9—#
404 TORONTO GEN, TRUBTB
BUILDING
283 PORTAGE AVE.
Winnipeg, Man.
SARGENT TAXI
PHONE 34 555
For Quick ReHahle Service
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG WPG.
Fasteignasalar. Lelgja húa. Ot-
vega peningalán og eldsábyrgð.
bifreíðaábyrgð, o. s. frv.
PHONE 97 538
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
LögfrœOingar
■209BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Sími 98 291 ^
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Fish Netting
60 VICTORIA ST„ WINNIPEG
Phone 98 211
Manager T. R. THORVALDSON
Tour patronage will be appreclated
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAQE, Managing Direotor
Wholesale Distrtbutors of Fr>sh
and Frozen Fish.
311 CHAMBERS STREET
Offlce Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917
Talsími 95 826 Heimilis 53 893
DR. K. J. AUSTMANN
Sérfrœöingur í augna, eyma, nef
og kverka sjúkdómum.
215 Medical Arts Bldg.
Stofutími: 2.00 til 5.00 e. h.

DR. ROBERT BLACK SérfrtrOingur l augna, eyma, nef og hdlssfiíkdómum. 401 MEDICAL ARTS BLDG Graham and Kennedy St. Skrifstofuslmi 93 851 Heimaslmi 403 794
Dr. S. J. Jóhannesson
SUITE 7 VINBORG APTS.
594 Agnes St.
Viðtalstími 3—5 eftir hádegl
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Offiee hrs. 2 30—6 p.m.
Phones Offi.e 26 — Res. 230