Lögberg - 01.01.1948, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. JANÚAR, 1948
7
Um kveldið þegar John Stent fór frá
landinu þar sem hann hafði mætt dauða
sínum og til fæðingarlands síns, sat
ungur maður inni í þessum myndarlega
söngsal, og var að hlusta á söngva, sem
sungnir höfðu verið í Lundúnaborg
fyrir ári síðan og smá dreypa á kampa-
vín, sem hann hafði fyrir framan sig á
borðinu. Hann var vel til fara, og var
auðséð á andlitssvip hans, að hann var
Gyðinga-ættar.
“Tony, drengur minn”, sagði hann
við sjálfan sig í hálfum hljóðum, og
strauk dökkt yfirvaraskeggið. “Auður-
inn er rétt við nefið á þér. Það er sjálf-
um þér að kenna, ef að þú getur ekki
náð þér í laglega fúlgu og látið eitthvað
verða úr þér í heiminum, þrátt fyrir
alt. Þú ert skýr drengur, Tony, og ég
hefi veitt athöfnum þínum nána eftir-
tekt. Þú hefir háspilin í hendi þér, hr.
Mulready, og ef þú notar þau ekki til
fulls, þá áttu ekki skilið að fá annað
tækifæri upp í hendurnar.
2. KAPÍTULI
Heimkoman
“í ensku kirkjunni í Menton, 12.
júní, voru þau William Molyneux,
Dudley Montrose, sonur vísigreifa
Henry Molyneux frá Farring og Mable
einkadóttir séra Willoughby í Farring
og ekkja eftir John heit. Stent, gefin
saman í hjónaband”.
Eintak blaðsins Times sem flutti
þessa frétt, vakti nálega eins mikla
undrun í Faring, eins og þó að sprengja
hefði dottið úr loftinu og niður á aðal-
götu bæjarins.
Séra Willoughby sá fréttina þegar
að hann settist að morgunverð heima
hjá sér. Hann stökk upp af stólnum
og æddi fram og aftur um borðstofu-
gólfið í mikilli geðshræringu og fullyrti
að þetta tiltæki dóttur sinnar yrði lík-
legt til að valda angistar og ógæfu til
allra aðstandenda hennar, sem ekkert
fengi hulið nema gröfin ein.
Þessi Yngri sonur Faring lávarðar,
hafði ekki notið betra álits en hinn vel-
borni faðir hans og mátti hann þó ekk-
ert missa sjálfur í þeim efnum, og það
var ekkert ánægjuefni fyrir strang-
heiðarlegann kirkjuhöfðingja, að fá
slíkan tengdason upp í hendurnar, sem
ofan í kaupið yrði að sjálfsögðu næsti
nágranni hans.
Henry, bróðir brúðgumans, og sá
fjórtándi í tölu Faring vísigreifanna las
frétt þessa í rúmi sínu, þar sem hann
vanalega neytti morgunverðar, og
brosti við. Hann var mikill vexti og
hafði flotið í gegnum þann part af lífi
sínu sem liðinn var í kæruleysi, og í
nautnaleit. Það er sagt að smekkur
hans hafi verið á lægsta stigi, og að
hann hafi aðeins einu sinni sótt fund
í lávarðardeildinni, þar sem hann átti
sæti og að þá hafi hann verið svo ölv-
aður, að hann hafi ekki vitað hvað
hann gerði, eða sagði. En þrátt fyrir
alla galla sína hafði hann þó allmikið
af ættarmetnaði, svo að fréttin var
honum ánægjuefni. “Þarna hefir Willie
dottið ofan í lukkupottinn”, sagði hann
við sjálfan sig. “En konan á aðeins líf-
eyris-framfærslu í Breiðavatnseignun-
um. Eg er hræddur um að börnin baði
ekki í rósum, ef þau eignast þau ein-
hver”.
Ungfrú Bryden, í Laurels, henti
blaðinu með fréttinni, frá sér eins og
nöðru og horfði yfir matborðið, á syst-
ur sína Laviníu, með þeim hryllingssvip
á andlitinu, sem vanalega var svipmilt,
að hann hefði ekki getað verið hrylli-
legri, þó að henni hefði skyndilega ver-
ið breytt í einhverja ófreskju.
“Ó, góða”, mælti Lavinia í spyrjandi
róm.
“Ó”, stundi ungfrú Bryden upp. “Ó,
hvaða reiðarslag þetta er fyrir kæra
prestinn okkar. Hvílíkt rothögg! í
sannleika þá hafði ég altaf ímigust á
þessari stúlku. Eg treysti aldrei þessu
ljóshærða fólki. Og vesalings Stent er
naumast kaldur í gröfinni!”
Þessi ákæra var naumast sanngjörn
í garð hinnar nýju frú Montrose, því
hún hafði biðið með giftinguna í meir
en tólf mánuði, en ungfrú Bryden var
of æst til þess að hún gætti þess að
fylgja sannleikanum nákvæmlega.
Ungfrú Lavinia sem var yngri, og ekki
eins harðskeljuð gagnvart þessu máli,
hugsaði með meiri hlýleik til konunnar
bjarthærðu, sem að hún hafði þekt síð-
an að hún var barn, og lét í ljós þá
meiningu sína að gifting hennar og
þessa unga, laglega manns væri í alla
staði eðlileg og því fyrirgefanleg. “Hann
er máske ekki eins svartur og menn
segja”, mælti hún til stór móðgunar við
systur sína, sem fórnaði upp höndun-
um í helgum hrylling, út af vilyrðum
Laviniu, til varnar honum sem hún áleit
vera skarn mannfélagsins.
Mable Stent, eða öllu heldur Mable
Montrose hin vinsæla, og presturinn
“elskulegi“, voru umtalsefnið í Faring
yfir kaffibollum, á gatnamótum, á
samkomum og hvar annarstaðar sem
konur, eða menn hittust. Miðaldra fólk
og þar yfir ávítuðu hana harðlega, en
verzlunarmennirnir og fólk sem sam-
kvæmislífinu unni, taldi dagana þar til
að húsið mikla, eins og komist var að
orði, yrði opnað til íbúðar á ný, sem
sjálfsagt yrði bráðlega, þar sem hin
unga kona, eigandi þess, var nú gift.
Það var engin undur þó að Mable Stent
hefði ekki haft hug til að flytja í hið
stóra og þögula hús sitt undir eins eft-
ir dauða John Stent, heldur kosið að
fara úr landi burt, til að jafna sig eftir
það reiðarslag.
Tilkynningin um gifting Mable og
Montrose, voru fréttir fyrir fleiri en
fólkið í Faring. Það voru líka stórtíð-
indi fyrir undirforingjann Archibald
Drake sem las um þær í Times á Val-
etta. Á æskuárum sínum hafði hann
oft verið á Breiðavatni, og í sumarfrí-
um sínum hjá móðurbróður sínum
John Stent, og hann mundi vel eftir fal-
legu stúlkunni á prestssetrinu, og satt
að segja hafði honum ekki orðið um
sel, þegar að hann frétti um gifting
móðurbróður síns og hennar, en sú
andúð átti sér ekki djúpar rætur, því
hann var ekki öfundsjúkur maður og
svo hafði móðurbróðir hans séð hon-
um fyrir inntektum sem gerðu meira
en nægja þörfum hans í stöðu þeirri
sem hann var í og ekki krafðist neinnra
óþarfa útgjalda, og þar ofan á kaupið
var það í alla staði eðlilegt, þó að John
Stent sem var stórauðugur maður
vildi eignast erfingja, en því miður átti
það ekki að auðnast, því ekkert barn
hafði fæðst eftir samveru móðurbróð-
ir hans, og Mable, svo ekki var um
neinn erfingja að ræða. En John Stent
hafði í erfðaskrá sinni ákveðið, að
Breiðavatns-eignin og nokkrar eignir í
Ameríku skyldu verða lífstíðareign
ekkju sinnar, en að henni látinni skyldu
þær eignir ganga til Archilbalds Drake,
og að honum látnum til erfingja hans.
Og Archibald Drake gat enga hneigð
hjá sér fundið til að öfunda ekkjuna
ungu út af þessu hlutskifti hennar.
En þegar að hann las um þessa síð-
ari giftingu, og vissi um hið alkunna
framferði Montrose, sem bæði
var eyðsluseggur og spilafífl og
að hann ætti að hafa hönd í
bagga með og umsjón yfir fjármunum
móðurbróður síns, þá fanst honum, að
John Stent hefði mátt gera aðrar
ákvarðanir í erfðaskrá sinni. Hann
hafði enga sérstaka ágirnd á Breiða-
vatnseigninni, en honum hraus hugur
við, ef ókunnur maður ætti að stíga þar
í för móðurbróður síns. Samt bar hann
enga andúð í huga til frúarinnar á
Breiðavatni, og hann ásetti sér að upp-
fylla loforð sem hann hafði gefið um
að heimsækja hana eins fljótt og hann
gæti. Skipið, sem hann var á, átti að
koma heim í höfn bráðlega, til yfirlits
og viðgerðar og þá mundi hann fá nokk-
urn frítíma á Englandi.
Seint um haustið fluttu þau Montrose
hjónin til Breiðavatns, og vakti sú
koma umtal og æsingu hjá fólkinu í
Faring og jafnvel eldri Bryden-systirin,
faldi sig á bak við gluggatjöldin í svefn-
herbergi sínu til þess að geta séð þau
er þau óku fram hjá Laurels. Hún sá
Mable Montrose þar sem hún sat í
vagninum fölleit eins og frostrós, þar
sem hún sat við hliðina á hávöxnum, úti-
teknum og ungum manni, með hvössu
augnaráði, í bognu nefi og harðneskju-
svip. Ungfrú Bryden þóttist sjá alskon-
ar ógæfu og erfiðleika sem biði prests-
dótturinnar ljóshærðu.
Ungfrú Livinia, sem ekki fór eins
leynt með sína forvitni, gat þess við
matborðið, að hún hefði séð Montrose-
hjónin, þegar þau hefðu ekið fram hjá.
“Eg verð að segja, að mér þótti hann
heldur myndarlegur og laglegur”,
sagði hún.
“Eg held að það sé ekkert myndar-
legt í sambandi við hann”, sagði eldri
Bryden-systirin með þjósti.
“Myndarskapurinn er náskyldur
verkunum, Livinia”,
“Fólk hefir máske gert altof mikið
úr brestum hans”, sagði Livinia, sem
ávalt vildi úr öllu bæta.
“Svo þú sást hann, þegar að þau fóru
fram hjá Cecella?”
“Það vildi svo til að ég var við glugg-
ann í svefnherberginu mínu, þegar þau
fóru fram hjá. Eg sá hann aðeins í
svip”, svaraði ungfrú Bryden og sneri
upp á sig. Frænka hennar ung sem hjá
henni var stödd kýmdi lítið eitt út af
viðurkenning þeirri, er ungfrú Bryden
neyddist til að gera.
“Það hlýtur að vera tilfinnanleg von-
brigði fyrir blessaðan prestinn, að eiga
dóttir sem lætur sig svo litlu varða um
vilja og velferð föður síns”.
“En, frænka”, sagði ekki fólkið að
hún hefði gifst í fyrra skiftið til að
þóknast föður sínum?” spurði Con-
stance Bryden. “Máske hún hafi ásett
sér að fara að sínum eigin ráðum í þetta
sinn”.
“Kæra Constance”, svaraði ungfrú
Bryden, “þú gengur alveg fram af
mér. Eg hélt að þú værir upp úr því
vaxin a ðhlaupa eftir héraðs slúðri. —
Mable Willoughby valdi sér ágætan og
heiðarlegan kost, þegar að hún giftist
John Stent, en val hennar núna er
heimskulegt, og hana mun einhvern
tíma iðra þess, sem hún hefir nú gert.
Taktu eftir því sem að ég segi. Hún á
eftir að iðrast þess, að hún giftist hr.
Montrose”.
3. KAPÍTULI
Velkominn gestur
“Mér féll aldrei vel við Mable Uill-
ougby, og mér fellur maður hennar enn
ver í geð, en ég held, mín kæra, að við
ættum að halda þeirri andúð okkar í
skefjum, sökum hennar Constance”.
Þessa varúðar-setningu sagði ungfrú
Bryden tveimur mánuðum eftir að
Montrose hjónin komu heim tiÞBreiða-
vatns og orsökin til hennar var sú, að
Bryden-systurnar voru ný-búnar að fá
heimboð frá frú Montrose. Fyrri mað“
ur hennar John Stent hafði fylgt þeim
vana að bjóða landsetum sínum heim
til sín einu sinni á ári til dansleikja og
annara skemtana, og ætlaði frú Mont-.
rose auðsjáanlega að halda þeirri reglu
áfram, og hún hafði í þetta sinn boðið
fleirum en landsetunum og þar á með-
al Bryden-systrunum og Constance.
“Við ættum sannarlega ekki að
meina Constance að þyggja boðið”,
mælti Livinia.
Að meina Constance að fara á þenn-
an dansleik, þann fyrsta sem hún hafði
verið boðin á, hefði vissulega rænt fleiri
ánægju en hana, því hún var víst lang-
fallegasta stúlkan sem var í Farring og
nágrenninu.
Constance var dóttir John Bryden,
uppáhalds-bróðir Bryden-systranna,
Cecilíu og Liviniu, sem fallið hafði í
Zululandi í þjónustu ættjarðar sinnar.
Sverðið hans hékk yfir arininn í stof-
unni á Laurels, þar sem stólarnir voru
sveipaðir hollenzkum varnardúkum,
nema þegar um sérstaklegar hátíðar-
samkomur var að ræða. Kafteinn
John Bryden var giftur og skildi eftir
sig forkunnar fríða og geðþekka ekkju,
sem dó af sorg, eftir því sem sagt var,
skömmu eftir fall mannsins, og skildi
eftir fimm mánaða gamlan munaðar-
leysingja, Constance Bryden, sem nú
var tuttugu ára, og föðursystur hennar
tóku að sér er móðir þeirra dó og hafði
verið augasteinn þeirra öll sín upp-
vaxtarár. Hún var bláeygð eins og móð-
ir hennar var forkunnar fríð. Tignar-
leg, en þó djarfleg í framkomu eins og
faðir hennar hafði verið, og Livinia var
staðföst í þeirri von og trú, að hún
mundi eiga fyrir sér að verða mikilhæf
kona, og giftast inn í aðalsættina.
Boð frú Montrose var þegið, og hús-
ráðendurnir í Laurels settust á ráð-
stefnu til a$ ráða fram úr, hvaða bún-
ingur væri sæmilegur handa Constance
vi ðþetta tækifæri. Að síðustu varð nið-
urstaðan sú, að enginn saumameistari,
eða saummeistara-mær væru til í Far-
ing sem treystandi væri til að búa til
danskjól sem Constance væri samboð-
in við þetta tækifæri. Svo ákveðið var
að leita til Lundúna og allir komu sér
saman um, að þærCecelia og Constance
skyldu þegar leggja á stað, til þess
fræga staðar.
Húsið, Breiðavatns-kastalinn, þar
sem danssamkomuna átti að halda
var stór múrsteinsbygging, kuldaleg og
lkrangaleg til að sjá og minti frekar
á yfirlæti þeirra sem bygt höfðu
en á hagkvæmi, eða fegurð. En þegar
inn í hana var komið, var þar að sjá öll
þau þægindi og prýði er þekt voru og
peningar gátu veitt, og innan húss-
stjórn öll fór fram með prýði og reglu,
undir stjórn þeirra frú Proudhay, sem
hússtjórnina hafði á hendi og hr.
Daníelts, sem í mörg ár hafði verið í
þjónustu John Stent, en lét sér heldur
fátt um hinn nýja húsbónda sinn.
Æskudraumar prestsdótturinnar
höfðu nú rætzt. Hún var orðin húsfreyja
á Breiðavatni og hafði ótakmarkaðar
inntektir. Við hlið sér hafði hún
draumaprins, sem hún hafði sjálf valið
sér. En þrátt fyrir það, bar raunasvip-
urinn á andlit hennar vott um, að alt
væri ekki með feldu.
Það var reimt í húsinu mikla!
í hverju einasta herbergi hússins
fylgdu hin ásakandi augu John Stent,
Mable Montrose eftir, eins og hún sá
þau síðast, er hann hvarf ofan fyrir
klettabrúnina háu í fjöllunum í Noregi.
Þau fylgdu henni eftir dökkum göngum
hússins. Við matborðið, blómurn sett
og lýst blikandi ljósum. í draumum sín-
um sá hún það og kom þá oft fyrir að
hún rak upp angistar- og óttaóp. Hún
gat hvergi umflúið þessi starandi augu.
Hvergi hvílst, eða friðar notið fyrir á-
sökun þeirra og jafnvel í litlu kirkjunni
hennar störðu þessi ásakandi augu í
gegnum Gotneska skrautgluggann, sem
settur var á vegg kirkjunnar til minn-
ingar um John Stent. Eins, þegar hún
var á gangi eftir stígunum í blómagarð
inum fyrir utan húsið sitt, eða þegar
að hún reikaði meðfram ströndunum.
Við Breiðavatn, sem nafn setursins var
dregið af, þá fylgdu þessi ásakandi
augu henni.
Mable Montrose var háð því álaga-
afli, sem hún gat ekki ráðið við, og það
var ekki langt þess að bíða, að maður
hennar yrði var hinna óskiljanlegu
þunglyndiskasta, sem að henni sóttu
og þau voru honum hin mesta ráðgáta.
Hún hafði verið léttlynd og glöð áður
en hún kom til Breiðavatns og svo þessi
skyndilega breyting sem að honum féll
afar illa. En hann fékkst ekkert um
þetta. Hún var honum eftirlát og góð
kona, og var ósínk á fé honum til
handa. Skuldir Willie Montrose voru
allar borgaðar og hann hafði nóg fé
milli handa til að borga með þær þarfir
sínar sem honum þótti mestu varða, og
svo var hann nógu vitur til að skilja,
að honum mundi hollast að taka sumu
því, sem honum þótti ógeðfelt með
hinu sem honum var geðfeldara, án
þess að gera neinn hávaða út af því.
Að síðustu kom samkomudagurinn,
og þann dag bar gest að garði á Breiða-
vatni; það var Archibald Drake, sem
eftir tveggja ára fjarveru í Kína, var al-
veg ný-kominn til Englands. Nokkrir
vinir frú Montrose voru komnir, þegar
Drake kom og hafði hann lítið tækifæri
til að kynnast þeim, eða Montrose, áð-
ur en kallað var til kvöldverðar, en hon-
um fanst þegar að hann heilsaði frú
Montrose, að hún liti veiklulega út og að
hún væri áhyggjufull.
Við kvöldverðinn þótti Drake gest-
irnir nokkuð háværir, má vera að end-
urminningarnar um borðsalinn, þar sem
hann hafði svo oft áður neytt máltíðar
með móðurbróðir sínum, John Stent,
hafi átt þátt í þeirri kend. Allir sýndust
ánægðir og kátir — allir nema húsmóð-
irin sem sat við endann á hinu vist-
hlaðna og skrautlega matborði, en
hvar sem hún leit, störðu þessi ásak-
andi og raunalegu augu á hana, og
hún varð að taka á öllu sínu til þess að
geta brosað, að fyndni ungs skozks
auðmanns sem sat við hliðina á henni,
um síðasta kvæðið sem ort hafði verið
við konungshirðina.
Drake horfði við og við á frú Mont-
rose. Hann mundi eftir að honum hefði
einu sinni þótt hún frekar sviplítil. —
Öðru máli var nú að gegna — hana
skorti síst svipbragðið nú, en illa fanst
Drake hann vera blekktur, ef undir því
slægi ekki órótt hjarta og óttaslegin
hugsun. En, hugsaði Drake, hún er
máske farin að sjá eftir hinu síðara
vali sínu.
“Ert þú alveg búinn að gleyma göml-
um kunningja þínum”, var sagt við
hliðina á Drake. — Drake leit snöggt
við, og á stúlkuna sem sat honum til
vinstri handar. Hann hafði litið til
hennar sem snöggvast er hann settist
í sæti sitt, en ekki skift sér meira af
henni. Stúlkan sem ávarpaði Drake,
var há og vel farið í andliti, en var í
flokki þeirra kvenna er Drake í huga
sér skipaði í sérstakann flokk og nefndi
“Hrossa-“-konur, en honum hafði yfir-
sézt, því að þarna var um að ræða gamla
kunningjakonu hans.