Lögberg - 27.05.1948, Qupperneq 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGIlfW 27. MAÍ, 1948
Ættmaðurinn
Eftir
THOMAS DIXON, Jr.
“Nú, “Wake up in the morning”.
Aftur hlustaði hann grandgæfilega,
með opnum augum, sem ekkert sáu
nema hinar fornu endurminningar
hans.
“Og nú, The old Gray Hoss!
Þegar að síðustu tónarnir í því kvæði
dóu út, reyndi hann til að brosa aftur.
“Einu sinni enn — “Hard times and
Avuss are coming!”
Með mjúku hljómtaki, þýðum en rök-
vissum Negra-málýzkum, söng hún
kvæði það til enda.
: “Sagði ég þér ekki, að þú gætir ekki
gabbað mig. “Það er engin stúlka til í
iNorður-ríkjunum sem getur sungið
þessi kvæði eins og þú hefir gjört. Eg er
í himnaríki, og þú ert engill”.
“Fyrirverður þú þig ekki fyrir að vera
að manga til við mig, sem ert með ann-
an fótinn í gröfinni? Það er einmitt rétti
tíminn til þess að koma sér í mjúkinn
hjá englunum — en það er úti um mig.
Eg er stéindauður —”.
Elsie gat ekki stilt sig með að hlæja.
“Eg veit það”, hélt hann áfram, “því
þú hefir gullbjart hár, og fögur, brún
augu í stað blárra. Eg hefi aldrei á æfi
minni séð stúlku með eins litt hár og
augu eins og þú”.
“Þú ert ungur ennþá”.
“Það hefir aldrei verið til stúlka á jörð
unni lík þér — þú ert —”.
Hún rétti upp fingurinn eins og til að-
vörunnar. Höfuð hans hné ofan á kodd-
ann og hann féll í svefnmók.
“Þú mátt ekki tala meira”, hvíslaði
hún að honum og hristi höfuðið lítið eitt.
Það var einhver hreyfing fram við
dyrnar, sem kom Elsie til að líta við. —
Góðleg og tignarleg kona, um fertugs-
aldur, í gömlum og upplituðum, svört-
um kjól, var að þjarka við dyravörðinn
um að fá að fara inn í salinn.
“Má ekki leyfa þér inn, það er á móti
reglunum”.
“En ég verð að komast inn. Eg hefi
verið á rölti milli sjúkrahúsanna hér í
fjóra daga, og ég veit að hann er hér
inni”. —
“Þú verður að fá sérstakt leyfi til að
fara hér inn, frú. Hér eru aðeins sárir
uppreisnarmenn, sem ættu að vera í
fangelsi.”
“Jæja, ungi maður”, sagði konan í
bænarrómi. “Yngsti drengurinn minn
er hér inni, særður og við dauðans dyr,
og ég verð að komast inn. Þú getur
skotið mig, ef þér sýnist, og þú gætir
líka litið undan”.
Hún dreif sig fram hjá varðmannin-
um, sem horfði fram í dyrnar og lézt
ekkert sjá.
Hún staðnæmdist í eina mínútu, eins
og að hún vissi ekki hvað hún ætti af
sér að gera. Hið víðáttumikla svæði á
öðru lofti í þessum steinkastala var
rúmum raðað eins þétt og þau komust,
með særðum, veikum og deyjandi mönn
um í, og var það einkennileg og alvar-
leg sjón að sjá. Með fram veggjunum
stóðu glerskápar, sem í voru allra handa
eftirlíkingar af uppfundingum sem andi
mannanna hafði framleitt. Á milli skáp-
anna var opið svæði, átta fet á lengd,
þar sem raðað var rúmum með veikum
mönnum í, og á ganginum voru einnig
langar raðir. Veggsvalir voru fyrir ofan
glerskápana, og var rúmum þeirra
særðu og veiku einnig raðað þar, eins
þétt og þau komust. Fótatak læknanna
og hjúkrunarkvennanna, heyrðist glögt
þegar þau gengu eftir marmaragólfinu
og jók á hina raunalegu mynd í huga að-
komendanna. Elsie sá vandræðasvipinn
á andliti konunnar og kendi í brjósti um
hana og flýtti sér til hennar.
“Ert þú frú Cameron frá Suður-
Carolina?”
Konan svartklædda rétti henni skjálf
andi hendi. —
“Já, já, mín kæra, og ég er að leita
að drengnum mínum, sem er særður til
ólífis. Getur þú hjálpað mér?”
“Mér fanst ég þekkja þig af lítilli
mynd sem ég sá”, sagði Elsie. Eg skal
fylgja þér beint til hans”.
“Þakka þér fyrir”.
Innan stundar stóð hún við rúmið
hans, en Elsie gekk út að opnum glugga
sem þar var rétt hjá og hlustaði á spur-
fugla-kvak í blóm-viðinum þar fyrir ut-
an. Móðirin stansaði eitt augnablik við
rúmið og leit viðkvæmum ástaraugum
á föla, holdskarpa andlitið sem á kodd-
anum lág, svo lyfti hún höndunum,
spenti greipar og bað.
“Eg þakka þér, lávarður lífsins, að þú
hefir heyrt hjartans bænir mínar og
leitt mig á þennan stað!” Svo kraup hún
við rúmið og þrýsti kossi á heitar varir
sonar síns, strauk hárið frá enni hans
lagði hendina á það.
Ofurlítill roði færðist fram í andlit
sjúklingsins.
“Það ert þú, mamma. Eg þekki hand-
tak þitt — þú, eða Guð!”
Hún tók utan um hann.
“Hetjan mín, elskan mín, drengurinn
minn!”
“Þá þarft ekki að vera hrædd um, að
mér batni ekki nú, mamma. Eg hafði yf-
irbugað þá, um daginn, eins og ég hafði
svo oft gjört áður. Eg vissi ekki hvernig
að það atvitkaðist að menn mínir féllu
allir í einu. Þú skilur að mér var ómögu-
lega að gefast upp í nýja liðsforingja-
búningnum sem þú sendir mér. — Við
börðumst hraustlega, en nú finst mér
ég vera dálítið þreyttur, en þú ert hjá
mér og þá er öllu óhætt”.
“Já, elskan mín, því er öllu lokið nú.
Lee hershöfðinginn hefir látið af allri
sókn, og þegar þér batnar, þá förum við
aftur heim, þar sem að þú nærð þér til
fulls í sólskyninu og á meðal blómanna”.
“Hvernig líður henni litlu systur
minni?”
“Hún er að leita að þér annarsstaðar
hér í bænum. Hún hefir vaxið og þrosk-
ast svo mikið, að ég held að þú þekkir
hana varla. Faðir þinn er heima og veit
ekki að þú særðist”.
“En kærastan mín, hún Marion
Lenoir?”
“Hún er glæsilegasta stúlkan í Pied-
mont, hugljúf og góðlátlega glettin eins
og hún á að sér. Hr. Lenoir er mjög las-
inn, en hann hefir ort aðdáanlega fallegt
kvæði um eitt af áhlaupum þínum, ég
skal sýna þér það á morgun. Hann er
bezta skáldið sem við eigum og við Sunn
an-menn tilbiðjum hann. Marion send-
ir hetjunni frá Piedmont kæra kveðju
sína og koss. Eg skal skila honum nú”.
Hún laut ofan að syni sínum og kysti
hann.
“En hundarnir mínir?”
“Sherman hershöfðingi skildi þá að
minsta kosti eftir”. I
“Mér þykir vænt um það. Hvernig líð-
ur hryssunni minni?”
“Vel, en við fengjum okkur full sadda
við að reyna að bjarga henni. Jake faldi
hana í skóginum, þangað til að herfylk-
ingarnar voru farnar fram hjá”.
“Það var vel gjört af Jake”.
“Eg veit ekki hvernig fari ðhefði, ef
Jake hefði ekki verið”.
“Er Aleck gamli enn heima, og fullur
eins og hann var vanur að vera?”
“Nei, hann strauk með hernum og
lokkaði alla Negrana sem á Lenoir-bú-
garðinum voru til að fara með sér, nema
kellu sína, hana Aumt Eindy”.
“Og dóninn; hann hefir verið búinn að
gleyma þegar að móðir hennar, frú
Lenoir, hreif hann út úr eldsvoöanum,
þegar að hann var drengur!”
“Já, og hann sagði Noröan-mönnum,
að bruna-örin á honum væru ör eftir
svipuhögg, og hann kom til baka með
nokkrum mönnum og þeir brendu fjós-
in á Lenoir búgarðinum. Jake fór í veg-
inn fyrir þá og sagði þeim sannleikann
og hermennirnir reiddust svo, að þeir
ætluðu að hengja hann þar og þá, samt
varð ekki úr því, en ráðningu fékk hann
eftirminnilega. Síðan höfum við ekki
séð hann”.
“Eg skal annast þig, mamma, þegar
að ég kem heim, því ég er ekki í nokkr-
um vafa um að mér muni batna. — Það
er óhugsanlegt, að ég, sem er aðeins
nítján ára, fari að deyja. Eins og að þú
veist, þá held ég að engin byssukúla sem
búin hefir verið til í Bandaríkjunum,
geti grandað mér. í þrjú ár sem ég var
í stríðinu, naut ég undursamlegrar
verndar — særðist aldrei”.
Málrómur hans var farinn að dofna,
talfærin að þreytast og roði að færast
í andlitið á honum. Móðir hans lagði
hendina á varirnar á honum.
“Aðeins eitt meira”, bað hann í lág-
um, þreyttum málrómi, “Sástu litla eng-
ilinn, sem hefir verið að leika á hljóð-
færi og syngja fyrir mig? Þú verður að
þakka henni fyrir það”.
“Já, ég sé að hún er að koma. —r- Eg
verð að fara og segja Margréti að ég
hafi fundið þig og fá passa handa okkur
svo að við getum komið til þín á hverj-
um degi”.
Frú Cameron beygði sig ofan að syni
sínum, kysti hann og fór til að hitta
Elsie. —
“Og þú ert stúlkan elskulega, sem
hefir verið að hafa ofan af fyrir drengn-
um mínum, með hljóðfæraslætti og
söng, sem er hér einn á meðal óvina
sinna, dauðveikur”.
“Já, og fyrir öllum hinum líka”, mælti
Elsie. —
“Frú Cameron tók báðar hendur
Elsie í sínar og horfði blíðlega á hana.
“Viltu lofa mér að kyssa þig? Þér skal
ég ávalt unna”. Hún faðmaði Elsie að
sér, og þrátt fyrir dul-þótta sem hún
brynjaði sig með, gat hún ekki varist
ekka, þegar varir þeirra mættust. Hún
hafði mist móðir sína í æsku, og tilfinn-
ingar sem hún lengi hafði læst í hjarta
sér frá heiminum, brutust í svip út við
hið viðkvæma móðurhjarta þessarar
Suður-ríkjakonu.
Elsie gekk með frú Cameron til dyr-
anna, og var að hugsa um, hvernig að
hún ætti að segja frú Cameron frá hin-
um ægilega dómi sem kveðinn hafði ver
ið upp yfir syni hennar.
Hún byrjaði á að minnast á það, en
þegar að henni varð litið framan í frú
Cameron og sá vonar- og gleðigeisl-
ana á andlit ihennar, þá misti hún kjark
inn og orðin frusu á vörum hennar. Hún
ásetti sér að fylgja frú Cameron nokk-
uð á leið, en eftir því sem lengur leið,
því erfiðara átti hún með því að hefja
máls á vandræðafréttunum sem á huga
hennar lágu.
Elsie stansaði - við gatnamót og
kvaddi frú Cameron o ghélt tafarlaust
sína leið.
“Eg verð að sklija við þig núna, frú
Cameron. Eg skal koma í fyrramálið og
hjálpa þér til að ná í aðgöngumiða að
sjúkrahúsinu”.
Frú Cameron hélt í hendina á Elsie
og strauk hana eins og að hún vildi alls
ekki sleppa henni.
“Ó, hversu góð þú ert”, sagði hún blíð
-lega. “Þú hefir ekki sagt mér hvað þú
heitir?”
Elsie hikaði við, en sagði svo:
“Það er nú nokkurskonar leyndar-
mál. Þeir kalla mig systir Elsie, og stund
um Banjó-stúlkuna þarna á sjúkrahús-
inu. Faöir minn er þektur áhrifamaður,
og mér þætti ver, ef ég þyrfti að opin-
bera það alment, en þér get ég sagt, aö
ég heiti Elsie Stoneman. Faðir minn er
leiðtogi þjóðþingsins, og ég á heima hjá
henni ömmu minni”.
“Þakka þér fyrir”, mælti frú Camer-
on og þrýsti hendi Elsie. Svo skyldu þær
og Elsie horfði á eftir þessari dökk-
klæddu konu, hrærð í huga.
Við að nefna föður sinn höfðu vaknað
hugmyndir hjá Elsie um leyniaflið sem
ógnaði öllum fyrirætlunum forsetans,
og á sama tíma var að undirbúa ófriðar
áróður í Suðurríkjunum. Faðir hennar
var valdaríkasti maðurinn í Washing-
ton að forsetanum einum undantekn-
um og hinn ákveðnasti fjandmaður
Abrahams Lincoln og þótt að hann væri
leiðtogi flokksins í þjóðþinginu, sem að
hann stjórnaði með harðstjórans hendi,
þá var hann að upplagi ófyrirleitinn og
illviljaður. En í einkalífi sínu gat hann
verið veglyndur og hugsunarsamur við
kunningja sína.
Gamli Austin Stoneman, höfðinginn
mikli — The Great Commoner — eins
og hann var kallaður — og hann var
sannarlega maður sem lét til sín taka.
í huga Elsie var enginn honum líkur, að
ímynd karlmannlegrar glæsimennsku.
Hann var umhyggjusamur faðir, og þó
hann bæri það ekki utan á sér, þá unni
hann börnum sínum af alhug.
Hún stansaði og leit til marmarasúln
anna, sem stóðu fyrir framan dyr
sjúkrahussins eins og verðir, og eins og
bentu henni að fara til baka til fjand-
mannsins særða, sem lá í litla fúminu
þar iiini. Kveldskuggarnir breiddu vængi
sína yfir borgina og skin tunglsins, sem
var að rísa, lék um hinar tignarlegu
byggingar með þýðleika og fegurð.
“Hví skyldi ég vera hrygg út af þess-
um eina manni — óvini, á meðal þús-
undanna, sem fallið hafa?” sagði Elsie
við sjálfa sig. Hvert einasta atriði í sam
bandi við samfundi þeirra um daginn
stóð eins og upphleypt mynd fyrir hug-
skotsjónum hennar — og hryllingin út
af dómi hans, skar hjarta hennar eins
og sverð. “Hann skal ekki deyja”, sagði
hún ákveðin. Eg fer með móðir hans til
#
/
forsetans. Hann getur ekki neitað
henni. Og ég sendi eftir Phil bróður mín
um til að hjálpa mér”.
Hún fór beint á símastöðina, símaði
bróður sínum og bað hann að koma taf-
arlaust.
II. KAPÍTULI
Maðurinn hjartagóði
Morguninn eftir, þegar Elsie kom til
gestgjafahússins í útjaðri borgarinnar
sem Cameron bjó í, var hún farin út í
bæ til að kaupa blóm til að færa syni sín
um á sjúkrahúsinu.
Á meðan að hún beið eftir frú Camer
on, var hún að hugsa um erfiðleikana
sem hún hlyti að eiga við að búa og hug
ur hennar var hrjúfur. Hún vissi að frú
Cameron hafði naumast nógu mikil efni
til þess að verjast hungri, en hún vissi
líka að hún mat meira vellíðan sonar
síns en sín eigin þæginda og þessi
heimska í frú Cameron, að eyða því litla
sem hún hafði til augnagleði sonar síns,
var því undisleg fórn og vakti heimilis
þrá í hennar eigin brjósti.
“Hvernig á ég að fara að, að segja
henni frá því?” stundi hún upp í hljóði.
“Eg má til með að gjöra það”.
Hún hafði aðeins biðið í fáar mínútur
þegar frú Cameron og dóttir hennar
komu inn til hennar. Frú Cameron kast-
aði blómunum á borðið, og fór undir
eins til Elsie að heilsa henni. Tók í
hendina á henni og kallaði til Margrétar
dóttur sinnar.
“Ósköp varstu væn að koma svona
fljótt!” Sneri sér að Margréti dóttur
sinnar og sagði: “Þetta er elskulega
litla stúlkan sem var mér, og honum
Ben svo góð”.
Margrét tók í höndina á Elsie og lang
aði til þess að vefja handleggjunum um
hálsinn á henni, en það var einhver tign
arró sem hvíldi yfir þessari Norður-ríkja
stúlku, sem varnaði henni frá að gjöra
það, svo hún aðeins brosti vingjarnlega
og sagði:
“Þú ert okkur ósegjanlega kær. Ben
er einn eftir af bræðrum mínum. — Við
vorum mjög samrýmd og lékum okkur
saman, og ég ætlaði varla að afbera
harminn, þegar að hann strauk frá okk
ur í stríöið. Hvernig eigum við að þakka
þér, þér og honum bróðir þínum!”
“Eg er viss um að við höfum ekki
gjört neitt meira fyrir ykkur, en þið
hafið gert fyrir okkur”, svaraði Elsie
um leið og frú Cameron gekk út úr her-
berginu.
“Já, ég veit það, en við getum aldrei
með ooröum lýst, hversu þakklátar við
erum þér. Okkur finnst, að þú hafir
bæði bjargað lífi Bens, og okkar. Stríðið
hefir verið dimm sorgartíð fyrir okkur,
síðan að hann elsti bróðir minn féll. En
nú er því lokið og við höfum Ben eftir
bjá okkur og við grétum gleðitárum í
alla nótt”.
“Eg vonaði að hann bróðir minn, Phil
Stoneman liðsforingi, kæmi í dag til
þess að mæta ykkur, og hjálpa mér, en
nú getur hann ekki komið fyr en á föstu
daginn”.
“Hann tók Ben í faðm sér!” greip
Margrét fram í. “Eg veit að hann er hug
rakkur, og þú hlýtur að vera stolt af
honum”. —
“Barnes læknir segir að þeir gætu
ekki verið líkari þó að þeir væru tvíbur-
ar. Phil er ekki alveg eins hár og hefir
ljóst hár eins og ég”.
“Þú öbtlar að lofa mér að sjá hann
undir eins og hann kemur, svo ég geti
þakkað honum”.
“Flýttu þér, Margrét”, kallaði frú
Cameron framan úr húsinu og vertu
fljót að búa þig, því við verðum að fara
undir eins á sjúkrahúsið”.
Margrét sneri sér til dyra á herberg-
inu sem þær Elsie og hún voru í, með
kvennlegri tign, og flýtti-sér út úr því
og þótt svarta kjóllinn, sem hún var í,
væri gamall og máður, bar hún hann
eins og drottning.
“Og nú, mín kæra, hvað verð ég að
gjöra til þess að fá aðgöngumiðana?”
spurði frú Cameron.
Það kom roði í andlit Elsie, og tár í
augu hennar. Hún hikaði við að svara,
reyndi svo að taka til máls en orðin dóu
á vörum hennar.
Hið viðkvæma og glöggskygna móður
auga frú Cameron skildi undir eins, að
það væri eitthvað, sem Elsie, vissi, en
veigraði sér við að segja.
“Segðu mér það fljótt! Læknirinn hef
ir þó ekki leynt mig einhvers í sambandi
við sjúkdóm hans?”