Lögberg - 30.12.1948, Page 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 30. DESEMBER, 1948
3
Jólaminningar frá
Æskuárunum
Endurprentun úr Sameiningunni
Eftir INGIBJÖRGU JÓNSSON
Ritstjóri Sameiningarinnar bað mig að skxifa jólaminn-
ingar frá æskuárum mínum í Mikley, en þegar ég fór að
reyna að rifja þær upp, brá svo undarlega við að það voru
aðeins tvenn jól, sem ég mundi glögt eftir; öll hin voru horf-
in; ég gat ekki kallað þau framúr djúpi hugans. — Og þessar
minningar eru eiginlega ekki staðbundnar, umhverfið átti
lítinn þátt í þeim. Og þær eru mörgum börnum sameigin-
legar, hvar sem þau eru í sveit sett. Bernskan er ávalt gljúp;
gleðin og sorgin hafa djúp áhrif á barnshjörtun. —
Eg var á ellefta ári, jólin voru í nánd; í heila viku hafði
hugurinn verið altekinn af hugsununni um jólin, og eg gat
varla ráðið mér fyrir tilhlökkun. — Mamma var önnum
kafin alla daga, stundum langt fram á nótt, að þvo og hreinsa,
baka og sauma; það síðasta, sem ég heyrði á kveldin var
niðurinn í saumavélinni. Pabbi hafði nýlega fært henni
fallega saumavél, sem var stígin en ekki snúið með hendinni.
Og nú var hún að keppast við að sauma ýmislegt, sem hún
vildi ekki að við sæjum strax, en eg vissi að hún var að
búa eitthvað til handa mér og handa okkur öllum. Eg hafði
séð fallegu dúkana þegar hún hengdi þá út til þerris. — 1
þá daga var ekki úr miklu að spila hjá foreldrum mínum,
fremur en öðrum, og við systkinin voru mörg — við vorum
sex á lífi. En mamma kunni að nota það, sem fyrir hendi
var og búa til úr því fallega hluti. Þegar hún hafði ekki
annað fataefni, sauð hún stafina úr hveitipokunum og
litaði þá síðan, rauða, bláa og græna, og sneið úr þeim og
saumaði hin fallegustu föt, að okkur þótti. —
Það var svo óseganlega notalegt og sælt að sofna við
að hlusta á mömmu raula ánægjulega, þar sem hún sat og
steig saumavélina sína; að finna umhyggju hennar umvefja
sig.
Loks rennur upp hinn margþráði dagur — aðfangadagur
jóla. Elstu bræðurnir tveir fara á fætur eldsnemma, taka
exi og handsleða og fara upp í skóg. Við hin yngri, vitum
hvað til stendur þeir ætla að fara að leita að jólatré og það
er ekki hlaupið að því. Að vísu er nóg af grenitrjám í skógn-
um, en jólatréð verður að vera alveg sérstakt að vænleik
og fegurð, bolurinn teinréttur, greinarnar þéttar og vaxnar
þannig að tréð sé sem þríhyrningur í lögun. — Við biðum
óþolinmóð, og þeir eru drjúgan tíma í buirtu, en loks heyr-
um við hlátur og sköll úti, eldhúshurðin sprettur opin, 'giast-
urinn stendur inn um dyrnar og myndar gufukóf í eldhúsinu
og inn í það vaða kapparnir sigrihrósandi og bera á milli
sín stórt jólatré. Þeir eru laghentir og innan stundar eru þeir
búnir að smíða fót fyrir tréð og koma því fyrir í framher-
berginu.
Þetta er víst það fallegasta jólatré, sem þeir hafa nokk-
urntíma fundið, iðgrænt og föngulegt og ilminn leggur um
alt húsið, reglulegur jólailmur ! Jafnast nokkur ilmur á við
þennan ilm ? — Við hin yngri horfum hugfangin á, og
hoppum og dönsum í kring af gleði. Jafnvel yngsti bróðir
finnur að mikið stendur til, en hann verður að gera sér
að góðu að skríða í kring um tréð, þar til einhver grípur
hann á loft og sýnir honum þessa dýrð.
Nú er tekið til óspiltra málanna að skreyta tréð og það
gerum við sjálf með rauðum og grænum sílkipappír, sem
mamma gefur okkur. Við skerum hann í ræmur og búum til
keðjur, og hengjum á greinarnar, þar að auk hjörtu, tígla
körfur og poka, og svo stóra stjörnu úr silfurpappír fyrir trjá-
toppinn og að síðustu festum við litlu marglitu kertunum á
mjóar tréslár og leggjum þær á greinarnar. Nú er tréð til-
búið að taka móti bögglunum, sem við vitum að munu verð-
ar hengdir á það síðar í dag.
Ekki dugar að eyða of miklum tíma í að standa og
dáðst að trénu, nú verðum við að reyna að hjálpa pabba
og mömmu ofurlítið, bræðurnir við útiverkin, við systunar
við inni verkin. Þeir bera inn vatn og fylla eldviðarkassann;
við systumar þvoum og fyllum lampana með steinolíu,
fægjum lampaglösin, tökum niður hengilampann og fægjum
hann þa/r til hann skín sem gull, og svo verðum við auðvitað
að passa yngstu bræðurna tvo. Alt verður að vera komið í
lag áður en hátíðin byrjar klukkan sex: kýrnar mjólkaðar;
mjólkin að skilin, og við búin að baða okkur, klæða okkur
og borða.
Og alt kemst einhvernveginn í gegn, þó ekki sé eigin-
lega nema um tvær hendur að ræða innanhúss, hendurnar
hennar mömmu.
Klukkan er orðin sex, mamma er sest í ruggustólinn
sinn í framherberginu, með yngsta bróðir í fanginu og við
hin í kringum hana, þvegin, greidd og klædd nýju fötunum
okkar. Kjóllinn minn er blátt pils með slögum yfir herðarn-
ar og hvít treyja úr fínu efni, og systir min er í kjól sem
er alveg eins, en vitanlega miklu minni. — Aldrei fyr eða
síðar — hefir mér fundist ég vera eins fallega klædd. —
Nokkrir smábögglar hanga á trénu og við horfum á þá
með mikilli eftirvæntingu og reynum að geta okkur til hvað
sé í þeim. En það má ekki kveikja á kertunum strax —
ekki alveg strax. — Mamma flettir upp biblíunni sinni
og les fyrir okkur einu sinni enn, söguna um barnið, sem
fæddist þessa nótt, í Betlehem fyrir meir en nítján öldum
síðan. Og þegar við hlustum á hina blíðu skíru rödd hennar,
skiljum við þetta alt, og okkur finst að við sjá alla við-
burðina. Við sjáum barnið liggandi í jötunni, og móður þess,
fjárhirðanna og hjarðir þeirra, og birtuna sem ljómar í
kringum þá og hinn bjarta vængjaða engil. Og þegar mamma
les boðskap engilsins og orðin, “í dag er yður frelsari fædd-
ur, sem er Drottinn Kristur” þá finnum við í hrifningu að
jólin eru komin, að jóla helgin breiðir sig yfir okkur og
heimilið. Og okkur finst sem við heyrum söng englaskarans:
“Dýrð sé guði í upphæðum, friður á jörðu og velþóknan
yfir mönnunum.” Jólagleðin brýst út í söng og við syngjum
með mömmu: “í Bethlehem er barn oss fætt” og svo “Heims
um ból helg eru jól”, og þá er alt í einu tekið undir í djúpum
bassaróm; pabbi stendur í dyrunum, og horfir brosandi á
okkur; hann hafði orðið ofurlítið síðbúinn.
Nú kveikjum við á jóla kertunum, tréð lifnar við. Við
tökum saman höndum og dönsum syngjandi í kringum það.
Svo tekur pabbi bögglana af trénu, lés nöfnin á þeim og fær
okkur þá. Nú eru handtökin fljót og umbúðunum svift af;
gleðióp gjalla við, “Littu á hvað eg fékk, littu á hvað eg
fékk!” Eg fæ litla brúðu með glerhöfuð, hún er klædd alveg
eins og ég. — Ekki man ég nú hvað hin fengu, nema ég man
glöggt eftir þriggja ára bróður mínum, þar sem hann þýtur í
kringum tréð með ofurlítinn vagn. Hann er klæddur rauðum
fötum prýddum hvítum leggingum, sem mamma hafði rétt
lokið við að sauma þá um daginn. Hann er eins og lítill
jólasveinn.
Svo man eg að pafebi gengur til mömmu, strýkur henni
um vangann og segjir: “Legðu þig fyrir ofurlitla stund vina
mín, þú ert orðin fjarska þreytt.” Eg horfi á mömmu og
finn til óljósrar óttakendar. Pabbi tekur yngsta bróðir, sem
nú er sofnaður, og þau ganga inn í svefnherbergið og loka
sig frá háreistinni í okkur systkinunum. Einhver undarleg
kvíða og saknaðar tilfinning grípur mig, en eg hristi hana af
mér og fer að leika mér; mamma er ekki langt í burtu; hún
kemur líka brátt aftur með allavega jóla góðgæti að borða.
Næsta dag, jóladaginn, förum við eldri systkinin að heim-
sækja afa og ömmu; það er einn aðal þátturinn í jólahátíð-
inni og hann ekki síztur. Við erum eins og sendimenn milli
heimilanna með jólakveðjur og smágjafir. Afi og amma
fagna okkur svo undurvel, þar eru líka tveir b r æ ð u r
mömmu, fullorðnir menn, en þeir leika við okkur, stríða
okkur, hlægja og hafa gaman að okkur, svo þar er glatt
á hjalla. En svo er líka ávalt lesinn þar húslestur á helgum
dögum og á hann verðum við að hlýða ef svo ber undir,
og það verðum við að gera í þetfca skipti. Afi sezt við endan
á langa borðinu í borðstofunni og heimilisfólkið í kringum
borðið og við líka. Afi setur upp gleraugun, lýkur upp all-
stórri bók og byrjar að lesa, en á meðan megum við ekki
bæra á okkur. Heldur finst okkur lesturinn langur, en ef við
förum að ókyrrast, þarf afi ekki annað en að líta á okkur yfir
gleraugun sín, þá verðum við grafkyr.
Loks er lestrinum lokið, við kyssum afa og ömmu og alla
sem þar eru og þau bjóða okkur “góðar stundir” og óska
okkur gleðilegra jóla. — Svo setur amma upp stóra hvíta
svuntu og sýður súkkulaðis mjólk og gefur okkur, ásamt
alskonar sætabrauði; alt sem hún býr til bragðast svo undur-
vel, jafnvel þótt hún beri ekki mikið í það. — Svo vefur hún
upp ýmislegt í smá böggla og styngur að okkur, við kveðjum
og hlaupum heim aftur til mömmu og pabba, sæl og södd.
4- ♦ ♦
Eitt ár er liðið; á ný er kominn aðfangadagur jóla. Við
systkinin erum aðeins fjögur heima núna, þó hafði lítill
bróðir bætst við í hópinn í vetur sem leið. — Ekki man eg
eftir neinum viðbúnaði eða tilhlökkun til jólanna í þetta
skipt. — Jú, bræðurnir fóru upp í skóg í morgun og sóttu
jólatré; það hefir staðið inn í framherberginu í allan dag, en
enginn hefir reynt að skreyta það, þeir hafa verið úti mest
allan daginn að snúast í hinu og öðru — þeir vilja ekki vera
inni. Litlu bróðir er sá eini, sem er inni að leika sér; hann
er nú orðinn fjögra ára. Eg er nýbúin að klæða hahn í rauðu
fötin, frá því í fyrra, en þau eru orðin helzt til lítil á hann.
Pabbi kemur af og til inn og talar þá helzt við litla bróður.
“Við feðgarnir” segjir pabbi við hann, og fer með hann inn
í svefriherbergið. Eg heyri glaðværðina og skrafið í þeim
litla; hann er sá eini áheimilinu, sem er léttlyndur, því hann
skilur ekki enn alvöru lífsins, Guði sé lof fyrir það, þess-
vegna finnur pabbi helzt fróun í því að vera sem mest með
honum.
Mér verður oft reikað að norðurglugganum á eldhús-
inu; skamt fyrir norðan er kirkjan og grafreiturinn. — Það
er skafrenningur í dag og eg sé svo glögt leiðið, sem enn
er ógróið — hvernig snjórinn þyrlast um það. Mér finst
hann þyrlast um sjálfa mig þar sem eg stend við gluggann
og kuldinn heltaka mig. — Nei, það verða engin jól hér
í kvöld, en á morgun fer eg suður til afa of ömmu og þar
mun eg finna jólin. — Einhvern vegin tekur þessi dagur enda
eins og aðrir dagar.
Næsta dag, jóladaginn, flýti ég mér með húsverkin og
þegar við erum búin að borða miðdegisverð og búið er að
þvo upp, hleyp eg eins og fætur toga suður, en — þar finn
ég ekki jólin heldur. Afi og amma eru elskuleg eins og
altaf, en þegar amma kyssir mig, þá eru tár í augum hennar.
Og bræður mömmu hvorki spauga né leika við mig í þetta
skipti. Þar er systir mín en eg hefi ekkert gaman að leika
við hana. — Eg bíð ekki eftir húslestrinum en rangla heim
,eftir skamma stund.
Það eru engin jól til lengur, því það var mamma, sem
í raun og veru hafði komið með jólin. — Það er um að
gera að hugsa ekki lengur um þau, að reyna að gera
d a g i n n hyerdagslegan, þá verður hann ekki eins þung-
bær. — Eg dreg niður gluggablæjumar í eldhúsinu,
byrja að sópa og hreinsa, margt er ógert, og síðan að
matbúa eittthvað. Þegar hendurnar eru ö n n u m kafnar,
fylgjir hugurinn þeim, og daprar hugsanir komast ekki að.
Um kveldið kemur stúlkan, sem hjálpar við húsverkin.
Hún hefir verið heima hjá foreldrum sínum um jólin. Mikið
er eg fegin að sjá hana; á henni hvíla engin þyngsli; hún
hlær, gerir að gamni sínu og er mér góð. — “Hvað eigum
við að gera til að skemta okkur í kveld ? segjir hún. “Eigum
við ekki að spila Marías ?” “Marías ! En við megum ekki
spila á jólunum!”
Gamla konan, sem þvoði þvottinn hafði sagt mér margar
sögur og ein var um það að einu sinni hefði fólk verið að
spila á jólunum og þá kom alt í einu auka tígulkóngur í
spilin — það var “sá vondi”!
Já, það er synd að spila á jólunum — en nú er eg ein-
mitt komin í það skap að eg vil syndga, vil gera eitthvað sem
eg má ekki gera, eitthvað sem er ljótt, bara til að bjóða öllu
og öllum byrginn. — “Eg skal spila Marías!” '
Við tökum að spila og þetta er gaman, eg get líka hlegið,
sérstaklega þegar ég má betur. — Alt í einu flegi eg spil-
unum á borðið og horfi á þau með skelfingu — þarna liggja
tveir tígulkóngar ! Eg get ekki tekið augun af þeim.
“Hvað gengur að þér? Vertu ekki svona hrædd”, segir
vinkona min og hlær, en henni lýst víst ekki á fölvan á and-
litinu á mér, “Eg kom með tígulkóng að heiman og laum-
aði honum í stokkinn, til að sjá hvernig þér yrði við. Við
skulum halda áfram að spila.”
En nú langar mig ekki lengur til að spila. Eg vil fara
að sofa; eg er afar þreytt; leitin eftir þessum jólum hefir
verið svo ósegjanlega erfið.
♦■♦■♦•
Þannig liðu þessi jól framhjá og jól æskuáranna, sem
á eftir komu eru mér að mestu gleymd, sennilega vegna
þess að jólin ýfðu ávalt upp sárin á ný og eg reyndi því
að gleyma þeim. -^En tíminn græðir og þegar fólk kemst
af bernskuskeiðinu, víkkar sjóndeildarhringur þess og
samúðin með öðrum mönnum eykst. Maður finnur jólin aftur
í jólagleði annara bama og í dýpri skilningi á fagnaðaríkum
boðskap jólanna: Dýrð sé Guði í upphæðum, firíður á jörðu
og velþóknan yfir mönnunum.
Business and Professional Cards
SELKIRK METAL PROOUCIS LTD.
Heykhá.far, öruggasta eldsvörn,
og ávalt hreinir. Hitaeining, ný
uppfynding, sparar eldiviö,
heldur hita.
RELLY SVKINSSON
Sími 54 358.
187 Sutherbuid Ave., Wlnnipeg.
S. O. BJERRING
Canadian Stamp Co.
RUBBER & METAL STAMPS
NOTARY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
324 Smilh Sl. Winnipeg
Phone 94 624
Office Ph. 95 668 Res. 404 319
NORMAN S. BERGMAN, B.A., LL.B.
Barrister, Solicitor, etc.
411 Childs Bldg,
WINNIPEG CANADA
JOHN A. HILLSMAN,
M.D.. Ch. M.
827 Medical Arts. Bldg.
Office 99 349 Home 403 288
PHONE 87493
I
Dr. S. J. Jóhannesson
SUITE 7 VINBORG APT8.
594 Agnes SL
ViCtalstlini 3—5 eftlr hádegl
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Offlee hrs. 2.30—6 p.m.
Phones: Office 26 — Reg. 230
IeudsteD
EWELLEF
447 Porlage Ave. Wimýpeg
Also
123
TENTH ST.
BRANOON
Oífice Phone Res Phone
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
t 628 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appolntment
Manitoba Fisheries
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, framkv.stf.
Verzla f helldsölu meB nýjan ok
frosinn flsk
303 OWENA STREET
Skrifst.stml 25 356 Hetma 55 462
Drs. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GEN. TRUST8
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smlth 8t.
PHONE 96 962 WINNIPEG
DR. A. V. JOHNSON
Dentiat
606 SOMERSET BUILDINQ
Telephone 97 932
Home Telephone 202 398
Dr. Charles R. Oke
Tannlasknir
For Aopointments Phone 94 908
Office Hours 9—6
404 TORONTO GEN. TRU8T8
BTTILDING
283 PORTAGE AVE.
Winnipeg, Man.
Taisfmi 95 826 Heimilis 63 898
DR. K. J. AUSTMANN
SérfrœOincrur l augna, eyrna, nef
og kverka sjúkdómum.
209 Medlcal Arts Bldg.
Stofutlml: 2.00 til 6.00 e. h.
SARGENT TAXI
Phone 76 001
FOR QUICK RELIABLE
SERVICE
J. J. SWANSON & CO.
0 LIMITED
308 AVENUE BLDG WPG.
Fasteignasalar. Lelgja hús. Ot-
vega penlngalán og eidsábyrgC.
blfreiBaAhyrgC, o. s. frv.
PHONE 97 538
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N. DAK,
islenzkur lyfsali
Fölk getur pantaS meBul og
annaC meB pósti.
Fljót afgreíCsla.
A. S. B A R D A L
848 SHERBROOK STREET
Selur llkklstur og annast um Qt-
farir. Allur Qtbönaöur sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarSa og legsteina.
Skrifstofu talsími 27 324
Heimills talslmi 26 444
Dr. P. H. T. Thorlakson
WINNIPEG CLINIC
SL Marv’s and Vaughan, Ph. 96 441
PHONE 94 981
H. J. H. PALMASON
and Company
Chartered Accountants
219 McINTYRE BLOCK
Winnlpegv Canada
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
LögfrœOingar
209BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Stmi 98 291
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Fish Nettinp
58 VICTORIA ST„ WINNIPEG
Phone 98 211
Manager T. R. THORVALD80N
Your patronage will be appreclated
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAOE, Managing Director
Wholesale Distributors of Frssh
and Frozen Flsh.
311 CHAMBERS STREET
Offlce Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dlr.
Keystone Fisheries
Limited
404 SCOTT BLOCK SlMI 96 227
Wholesale Distributors of
FRESH AND FROZEN FISH
DR. ROBERT BLACK
SérfrœOingur i augna, eyrna,
nef og hdlssjúkdómum.
401 MEDICAL ARTS BL.DG
Graham and Kennedy St.
Skrifstofuslmi 93 851
Heimasíml 403 794
Phone 49 469
Radio Service Speciallsts
ELECTRONIC LABS.
H. THORKELSON, Prop.
The most up-to-date Sound
Equipinent System.
130 OSBORNE ST., WINNIPEO
Bus. Phone 27 989 Res. Phone 38 131 |
Rovaizos Flower Shop
Our Speclalties
WEDDING CORSAGES
COLONIAL BOUQUETS
FUNERAL DESIGNS
Mrs. S. J. Rovatzos, Proprletress
Formerly Robínson & Co.
253 Notre Dame Ave.
WINNIPEG MANTTORA