Lögberg - 03.03.1949, Qupperneq 8

8
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 3. MARZ, 1949
Or borg og bygð
FULLTRÚAR OG GESTIR Á
ÞJÓÐRÆKNISÞINGINU:
GUNNAR SÆMUNDSON
Arborg, Manitoba
MAGNÚS GÍSLASON
Arborg, Manitoba
MRS. ALDÍS PÉTURRSON
Arborg, Manitoba
SWAIN SWAINSON
Arborg, Manitoba
MRS. L. SVEINSSON
Lundar, Manitoba
MR. og MRS. HALLGRIMUR
SIGURÐSSON
Gimli, Manitoba
S. BALDWINSON
Gimli, Manitoba
EINAR MAGNÚSSON
Selkirk, Manitoba
TRAUSTI ÍSFELD
Selkirk, Manitoba
MRS. A. GOODBRANDSON
Selkirk, Manitoba
DR. RICHARD BECK
Grand Forks, N.D.
ÓLAFUR THORSTEINSSON
Grand Forks, N.D.
G. J. JÓNASSON
Mountain, N.D.
G. J. OLESON
Glenboro, Manitoba
MRS. MARGRÉT JOSEPHSON
Cypress River, Manitoba
MR. og MRS. GESTUR
DAVIDSON
Glenboro, Manitoba
GISLI JÓNSSON
Glenboro, Manitoba
MRS. ANDREA JOHNSON
Arborg, Manitoba
THOR LÍFMAN
Arborg, Manitoba
MR. og MRS. F. SNIDAL
Steep Rock, Manitoba
MRS. K. PÁLSSON
Selkirk, Manitoba
MR. og MRS. LEIFUR
SKAGFJÖRÐ
Selkirk, Manitoba
BJARNI SKAGFJÖRÐ
Selkirk, Manitoba
P. JÓNSSON
Vogar, Manitoba
Ekki voru fulltrúar frá nærri
öllum deildum félagsins á þingi,
og mun það hafa verið vegna ó-
hagstæðs veðurfars.
♦
Gefin voru saman í hjónaband
þ. 21. febrúar s.l. þau Haraldur
Stefán Einarsson og Viola
Blanche Danielson. Séra B. A.
Bjarnason gifti, og fór athöfnin
fram á heimili hans í Arborg,
Manitoba. Var síðan brúðkaups-
samsæti haldið á heimili Mr. og
Mrs. Magnús J. Danielson, í Ar-
borg; en þau eru foreldrar brúð-
arinnar. Brúðguminn er sonur
Mr. og Mrs. Guðm. O. Einarsson
í Arborg, og stundar hann rak-
araiðn þar.
* <
•f
Sigríður, koma Gunnlaugs G.
ARTHRITIC PAINS? Rheumatic
Pains? Neuritic Pains? Lumbago?
Pains in arms, legs, shoulders? Take
amazing New “GOLDEN HP2
T A B L E T S” and get real lasting
relief from the pains of Arthritis and
Rheumatism. 40-$1.00, I00-$2.50.
STOMACH DISTRESS? Afraid to
Eat? Acid Indigestion? Gas? Heart-
bum? Sour Stomach? Take amazing
New “GOLDEN STOMACH TAB-
LETS” and obtain really lasting re-
lief for touchy nervous stomach con-
ditions. 55-$1.00, 120-$2.00, 360-$5.00.
MEN! Lack Normal Pep? Feel Old?
Nervous? Exhausted? Half Alive?
Get the most out of life — Take
“GOLDEN WHEAT GERM OIL
CAPSULES”. Re-vitalizes the en-
tire system for people who refuse to
age before their time. 100-$2.00,
300-$5.00.
REDUCE! WHY BE FAT? New,
easy way takes off pounds, inches.
Stay slender, youthful looking, avoid
excess fat (not glandular) with the
“GOLDEN MODEL” Fat Reducing
Dietary Plan. Amazingly successful
in helping fat women, men too, to
lose jJounds quickly, sanely. You eat
less and like it. “GOLDEN MODEL”
is supplied as a Dietary Supplement.
Have a “fashion-figure”. Men want
to retain their youthful appearance.
Reduce safely—no starvation, no lax-
atives, no exercises—by following the
“GOLDEN MODEL” Fat Reducing
Dietary Plan. 33-day course, $5.00.
All remedies can be obtained in all
Driig Stores or mailed direct from
GOLDEN DRUGS
St. Mary’s at Hararaíe WINNIPEG, Man.
Martin, fyrrum búsett við
Hnausa, Manitoba, andaðist þ. 21.
febrúar, s.l. á heimili dóttur
sinnar og tengdasonar, Mr. og
Mrs. Wm. Chas. Harness, í Port-
age la Prairie, Manitoba á 71-
aldursári. Hana lifa, auk eigin-
manns, átta systkini, sjö börn og
22 barnabörn. Systkinin eru:
Sigurður Finnson, Ingunn Fjeld-
sted, og Sigríður Anderson, sem
búsett eru í Arborg, Manitoba
Kristín Baldvinson, Sigurrós
Helgason, Wilfred Finnson og
Guðrún Finnson, við Hnausa,
Manitoba; og Kristjón Finnson í
Víðir, Manitoba Börn Gunnlaugs
og Sigríðar, nú á lífi, eru:
Frances W. (Mrs. G. F. Berg-
man) og Gunnlaugur S. Martin,
á Gimli, Manitoba; Herbert A.
Martin og Halldor E. Martin, við
Hnausa, Manitoba; Alfred R.
Martin, í Víðir, Manitoba; Frið-
rika M. (Mrs. S. F. Bergman),
í Arnes, Manitoba; og Ingunn
Kristín (Mrs. W. C. Harkess),
Portage la Prairie, Manitoba.
Hin látna var jarðsungin af séra
B. A. Bjarnason á laugard., 26.
febrúar, frá kirkju Breiðuvíkur-
safnaðar við Hnausa, Manitoba.
♦
“At the United College At
Home’ to be held on Friday,
March 4th, at 8:15 p.m. at Con-
vocation Hall, United College,
the United College French Club
directed by Dr. V. Leathers, will
give scenes from Moliere’s ‘Le
Bourgeois Gentilhomme.” Ex-
cerpts from ‘Iolanthe’ will be
given by the principals of the
Choral Society of Daniel Mc-
Intyre Collegiate.
The Tea tables will be presid-
ed over by Mrs. W. C. Graham,
Mrs. D. A. P. McKay, Mrs. R.
S. Fergusson and Miss Ida Wilk-
inson. The proceeds are in aid of
the Jo Lindal Scholarship Fund
and Mary C. Rowell memorial
prize. All friends of the College
are cordially invited. Tickets
may be obtained at the door.”
♦
Eldra kvenfélag Fyrsta lút-
erska safnaðar heldur fund á
venjulegum stað og tíma á fim-
tudaginn 10. marz, Mrs. R. Mar-
teinson flytur hugleiðingar um
föstuna. Óskað er eftir að konur
fjölmenni.
♦
The next meeting of the Jon
Sigurdson Chapter I.O.D.E. will
be held at the home of Mrs. B. S.
Benson, 757 Home St., on Thurs-
day Evening, March 3rd, at 8:00
o’clock.
-f
MUSICAL CONCERT
The Jon Sigurdson Chapter,
I.O.D.E. will present Elma Gisla-
son, soprano, in a recital, Mon-
day, March 14th, in the First
Lutheran church: Mrs. Gislason
is well known in the City as
soloist and as member of the
Philharmonic choir, being one of
the soloists at its presentation of
the Messiah, given last Decemb-
er at the Civic Auditorium. Mrs.
Gislason who is also soloist at
the First Federated Church gave
a song recital last May to a
capacity audience and was ac-
claimed by the press and public
for her fine performance. The
Jon Sigurdson Chapter iá proud
and happy til sponsor Mrs. Gisla-
son on the occasion of this, her
second solo recital, and the pub-
lic may be assured of a delight-
ful evening’s entertainment.
Further announcements will be
made in next week’s paper.
•f
Leiðrétting
1 síðasta gjafalista til Betel,
sem birtur var í Lögbergi, er svo
frá skýrt, að Mr. og Mrs. Ben
Anderson, í Glenboro hefðu gef-
ið $2.00, í stað þess að þau gáfu
$5.00. Þetta leiðréttist hér með.
-f
ANDLÁTSFREGN
Bergljót Ingibjörg Margrét
Laxdal, 21 árs að aldri, dóttir
Einars Laxdal og Jónu sál. Lax-
MESSUBOÐ
Fyrsta Lúterska Kirkja
Séra Valdimar J. Eylands.
Heimili 776 Victor Street. Sími
29017. —
Guðsþjónustur á hverjum
sunnudegi: Á ensku kl. 11 f. h.
Á íslenzku kl. 7 e. h. — Sunnu-
dagaskóli kl. 12:15 e. h. — Allir
æfinlega velkomnir.
•f
Arborg-Riverton prestakall
6 marz — Riverton, ensk messa
kl. 2:00 e.h.
13. marz — Arborg, íslenzk
messa kl. 2:00 e.h.
B. A. BJARNASON
•f
Lúterska kirkja í Selkirk
Sunnudaginn 6. marz, 1.
sunnud. í föstu. Ensk messa kl.
11:00 árd. Sunnudagaskóli kl.
12:00. Islenzk messa kl. 7:00 síðd.
Allir boðnir velkomnir.
S. ÓLAFSSON
Gimli Prestakall
6. marz — Messa að Mikley,
kl. 2:00 e.h.
13. marz. messa að Arnesi kl.
2:00 e.h. Messa að Gimli kl. 7:00
e.h.
Allir boðnir og velkomnir.
SKÚLI SIGURGEIRSON
Samkomur þjóðræknisþingsins
Allar skemtisamkomurnar, sem haldnar voru í sambandi við
Þjóðræknisþingið síðastliðna viku, voru fjölsóttar og fóru vel fram.
Samkomur Icelandic Canadian Club og þjóðræknisfélagsins voru
haldnar í Fyrstu lútesrku kirkju en Fróns samkoman á Marlbor-
ough Hotel; höfðu ýmsir spáð ílla fyrir þeirri síðastnefndu vegna
þess að val staðarins þótti ekki heppilegt, og svo söknuðu menn
hinna venjulegu kaffiveitinga; sem betur fór, rættust ekki þessar
spár, og fólk alment mun hafa farið ánægt heim af þeirri samkomu,
sem og hinum.
dal, andaðist hér í Winnipeg
laugardaginn 12. febrúar, eftir
rúma átta vikna spítalalegu. Auk
föður hennar lifir hana einn
bróðir, Einar, sem býr í heima-
húsum. Hún var fædd 26. júní,
1927 í grend við Baldur og ólst
þar upp .hjá foreldrum sínum, og
er þeir fluttu til Winnipeg fylgdi
þeim hingað og átti þar heima
þangað til að hún veiktist og
fluttist á spítalann, fyrir átta
vikum. Móðir hennar dó í ágúst
mánuði 1947.
Faðir hinnar látnu vill þakka
öllum af hjarta sem sýndu Mar-
gréti kærleika og hjálp á ýmsan
hátt í veikindum hennar og sem
réttu honum og syni hans hugg-
unarríkar hendur á hinum erfiðu
dögum sorgar og saknaðar.
Jarðarförin fór fram frá út-
Vandað hafði verið til skemti-
skránna á öllum samkomunum.
Á þeirri fyrstu flutti Dr. K. J.
Austman aðalræðuna, lýsti hún
brennandi áhuga hans fyrir fram
gangi íslenzku deildarinnar við
háskólann. Einnig ávörpuðu
Thor Thors, sendiherra og Dr.
P. H. T. Thorlakson samkomuna.
Thor Thors, flutti aðalræðuna
á Fróns samkomunni, hefir sú
ágæta ræða þegar birst í blöð-
unum og einnig kvæði Einars
P. Jónssonar, er hann flutti við
sama tækifæri. Þjóðræknis-
hvatningar ræðu flutti Dr. Rich-
ard Beck síðasta kveldið af mik-
illi mælsku eins og honum er
lagið. Thor Thors sendiherra
flutti hina gullfallegu ræðu, sem
birtist í þessu blaði. Hann af-
henti og Guttormi skáldi Gutt-
ormssyni stjörnu stórriddara
krossins, er forseti Islands hafði
sæmt hann á sjötugs afmælinu.
— Ritari félagsins J. J. Bildfell
gerði tillögu, að þessir yrðu
kjörnir heiðursmeðlimir Þjóð-
ræknisfélagsins: Dr. P. H. T.
Thorlakson, G. Grímsson dómari
og séra Friðrik Hallgrímsson,
voru tillögurnar samþyktar með
dynjandi lófaklappi.
Islenzkt listafólk var örlátt
eins og ávalt. Söngkonurnar Mrs.
Pearl Johnson og Mrs. Elma Gís-
lason, hafa fyrir löngu náð mak-
legri viðurkenningu fyrir sína
ágætu sönghæfileika. 1 þetta
sinn var skemtilegt að þær völdu
meðal annars lög eftir íslenzka
kompónistann S. K. Hall, úr
hinni ný útgefnu sönglaga bók
hans. Efnilegur íslenzkur söng-
maður er nú í uppsiglingu þar
sem Erlingur Eggertson er; söng
hann bæði fyrsta og síðasta
kveldið og var gerður sérstak-
lega góður rómur að íslenzku
söngvunum. Fiðluleikarinn
Pálmi Pálmason og piano leik-
arinn Thora Ásgeirsson, tóku
líka þátt í skemtiskránum, og
fararstofu Bardals, þriðjudaginn
15. febrúar. Séra Philip M. Pét-
ursson jarðsöng. Jarðsett var í
Brookside grafreit.
Af hverju aflaðist Hvalfjarðar-
síldin ekki í haust?
Undirbúningur að veiðunum kostaði 37 millj. kr.
— en aflinn var tœpl. millj. kr. virði
Viðtal við ÓSKAR HALLDÓRSSON
“Mér kom það ekki á óvart, að síld veiddist ekki í Hvalfirði
og Kollafirði í vetur og haust,” sagði Óskar Halldórsson, útgerðar-
maður í viðtali við Vísi í morgun.
Svo sem kunnugt er, er Óskar
Halldórsson manna gleggstur á
allt, sem viðkemur síld og síld-
veiðum, enda mun hann manna
lengst hafa fengizt við slíkt.
“Ég skrifaði ekki minna en
fjórar greinar í Vísi s.l. vetur,”
heldur Óskar áfram, “um Hvalf-
jarðarsíldina og hver væri fram-
tíð hennar. Auk þess átti ég tal
við Karl Friðriksson, skipstjóra
á vb. Kristjáni frá Akureyri, sem
er einn náttúrugreindasti veiði-
maður, sem ég þekki, og skýrði
frá reynslu hans og áliti um þess-
ar veiðar í blaðinu.
Okkur Karli kom saman eins
og þá stóðu sakir í þessum efn-
um um, að það sem væri að ótt-
ast í framtíðinni, væru þau
hundruð þúsunda mála af síld,
sem lægju dauð á botni Hvalf-
jarðar vegna þess að síldarnæt-
ur sprungu og miklu af dauðri
síld var sleppt úr nótunum þegar
stór síldarköst náðust ekki upp.
öll þessi dauða síld á botni
Hvalfjarðar rotnar, pestar og
ýldir sjóinn svo mikið, að þar
verður ekki síldar vart til lengd-
ar meðan þess gætir.
Síldin er óvenju fínn og við-
kvæmur fiskur, sem á engan
sinn líka af þeim fisktegundum,
sem ég þekki. x
Svo skeður það, að vélbátur
er sendur s.l. sumar á vegum rík-
isstjórnarinnar með vísinda-
menn til að rannsaka Hvalfjörð
og athuga heilnæmi hans. Þessir
menn gáfu skýrslu og var efni
hennar á þá leið, að í Hvalfirði
væri “tllt í lagi um borð,” heil-
næmt og hreint, og þyrfti ekki
að óttast óhreinindin og óheil-
næmið, síldin gæti þess vegna
komið aftur.
Ég sagði þá eins og það er, að
ég væri torgtrygginn um þessa
skýrslu vísindamannanna um
heilnæmi Hvalfjarðar, því það
gátu náttúrugreindir og lífs-
reyndir menn sagt sér sjálfir, að
þessir vísindamenn voru engir
menn til að sjá um þessa hluti
léku af snild. Ennfremur skemtu
unglingar frá Daniel Mclntyre
Collegiate með söng fyrsta
kveldið og karlakór Junior
Chamber of Commerce undir
stjórn Kerr Wilson vakti mikla
hrifningu á Fróns mótinu. —
Þessir pianoleikarar aðstoðuðu
við sönginn: Sigrid Bardal, Mrs.
Kerr Wilson og Ruth Gordon.
Samkomustjórar voru þessir:
Axel Vopnfjörð, forseti Iceland-
ic Canadian t Club; prófessor
Tryggvi J. Oleson, forseti Fróns,
og séra Philip M. Pétursson, for-
seti þjóðræknisfélagsins.
I.J.
51 3
eða dæma þar um og kem ég að
því síðar.
Ég hitti Árna Friðriksson fiski
fræðing á götu fyrir nokkurum
dögum og minntist á niðurstöðu
þessarar skýrslu og minnti hann
á, að hann hefði staðfest hana
með því að gefa Hvalfirði “hrein
lætisvottorð” og sagði hann það
rétt vera. Ég lagði þessa spurn-
unglingar frá Daniel Mclntyre
ingu fyrir hann til þess að fá
þetta staðfest af honum sjálfum,
en mig og aðra hefir oft furðað
á fullyrðingum og spásögnum
Árna fiskifræðings um síldina
og látið það afskiptalaust og sem
vind um eyru þjóta. Að mínu
áliti gizkar hann á og spáir flest-
um mönnum fremur, en verður
þó sjaldan að spá sinni. Þetta
mega vísindamenn ekki gera, því
spádómar og ágizkanir eru allt
annað en vísindi. — Nú kem ég
að kjarna þessa máls. Hvaða
orsakir lágu að því, að Hvalf jarð-
arsíldin veiddist ekki í vetur og
haust?
1 desember s.l. hitti ég tvo síld-
veiðiskipstjóra frá Akranesi og
gef ég þeim hér með orðið: Þórð-
ur Guðjónsson, skipstjóri á vél-
bátnum Sigurfara frá Akranesi
segir, að þegar hann hafi verið
á sildveiðum á bát sínum s.l.
haust og kastað nót sinni við
Laxarái^/og í Hvalfirði, hefði
nótin dregizt við botn og þegar
hún hefði verið dregin upp 1
bátana, hefði megnan óþef af
rotnandi síld lagt fyrir vit skip-
verja svo að við borð lá, að þeim
yrði flökurt. Þetta áleit Þórður
og fullyrti, að væri leifar af
dauðu síldinni frá fyrra ár.
Bergþór Guðjónsson, skip-
stjóri á vélbátnum Böðvari frá
Akranesi segir sitt álit verða, að
síldarleysið í Hvalfirði s.l. haust
sé því um að kenna, að svo mik-
ið af dauðri síld hafi farið á botn-
inn s.l. ár og rotnunin sé svo mik-
il við botninn, að síld sú, sem
gekk inn í Hvalfjörð s.l. haust,
hafi þess vegna ekki staðnæmzt
þar nema svo stutt og hvarflað
svo strax til baka.
Báðir þessir skipstjórar eru
sannorðir, greindir og glöggir
menn. Ég hefi ekki séð né heyrt
neitt annað sennilegra um orsök
aflaleysisins í Hvalfirði en það,
sem þessir skipstjórar skýra frá.
Hvorugur þeirra vildi gefa Hval-
firði annað en það, sem þessir
skipstjórar skýra frá Hvorugur
þeirra vildi gefa Hvafirði “hrein-
lætisvottorð.”
Það skal engan undra þó menn
vilji reyna að leita orsaka þess,
að engin Hvalfjarðarsíld aflaðist
í haust eða vetur, þar sem það
er varlega áætlað, að nýbygging-
ar síldarverksmiðja við Faxa-
flóa, síldarbræðsluskipið Hær-
ingur ásamt kaupum á 200 nýj-
um síldarnótum, fjölda herpi-
nótabáta, útgerð síldveiðiskip-
anna, olía og mannkaup, muni
hafa kostað þjóðina um 37 millj-
ónir króna og megnið af þessari
upphæð í erlendum gjaldeyri, en
verðmæti þess afla, sem fékkst
úr Hvalfirði í haust ekki nema
tæprar einnar miljón króna virði
í bræðslu og beitusíld samanlagt.
Vísir 31. jan.
ALMANAK 1949
Olafur S. Thorgeirsson
Irmihald
Almanaksmátiuðirnir, um tima-
talið, veðurathuganir og fl.. 1
Magnús Markússon skáld, eftir
Richard Beck ................21
Prá Vonafirði til Winnipeg, eftir
Svein Arnason ...............28
Páll Jðnsson, eftir séra Sigurð
Ölafsson ....................41
Tvö Kvæði, eftir Árna G, Eyland ..47
Oddný Magnúsdðttir Bjarnason
ljðsmððir, eftir séra Sigurð S.
Christðphersson ..............50
Ólafur Guðmundsson Nordal og
Margrét ólafsdðttir Nordal,
eftir séra Sigurð ólafsson ..54
Séra Sigurður Ólafsson, eftir G.
J. Oleson ...................60
Til lesanda ...................66
1 þreskingu, eftir Eyjðlf S, Guð-
mundsson ....................67
Kolbeinsey, eftir Berg Jðnsson
Hornfjörð ...................77
Helztu viðburðir meðal vestur
lsl..........................89
Mannalát .....................105
VerS 50c
THORGEIRSON CO.
5SS Agnes Street Winnipeg, Man.
Manitoba Birds
RED-BACKED SANDPIPER—(American Dunlin)
(Erolia alpina sakhalina)
A small Sandpiper: In spring the back extending to
crown predominantly red; very finely striped across
breast, up neck and on face, with ashy brown on white.
Throat white. Large black area on abdomen. Bill slightly
down-curved.
In autumn, plumage soft, uniform, light ashy grey all
above and suffusing across breast; remaindér white.
Adults have a few of red summer feathers on the back.
Distincíions—In spring the predominantly red back and
the black abdominal patch are absolutely distinctive.
The moderately long, over on and a quarter inches,
slightly decurved bill is generally distinctive.
Field Marks—In spring, red mark and black abdominal
patch contrasting sharply with nearly white breast. In
autumn, small size, moderately long and slightly decurved
bill and patternless light grey coloration above.
Distribution—Eastern and Western hemispheres. Com-
mon migrant in Manitoba.
It differs from the European race by its slightly larger
size. Frequents sand-bars, mud-flats or tide-meadows.
Among the latest shore birds to arrive both in spring and
autumn.
This space contributed by
Shea'j Winnipeg Brewery Limifed
MD-228