Lögberg - 28.07.1949, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 28. JÚLÍ, 1949
Rætt við Bjarna Bjarnason, skólastjóra á Laugarvatni:
1 héraðsskólanum aS Laugarvatni
stunduðu 209 nem. nám s.l. vetur
þrátt fyrir þrengslin
f tveim efstu bekkjum skólans var stundað mennta-
skólanám og nemendur þeirra luku allir sömu bekkjar-
prófum og við menntaskólann í Reykjavík — 20 nem-
endur stóðust landspróf.
Umbœtur veröa gerðar á hita- og vatnsveitu skólans í sumar og
reynt að halda ájram með nýju bygginguna, ef byggingarlán
verður fáanlegt.
Vestrarstarfi héraðsskólans að Laugarvatni er nú nýlega lokið.
Þar dvöldu rúmlega 200 nemendur í vetur í fimm bekkjum. Starfi
1. og 2. bekkjar var lokið í apríllok, en hinna bekkjanna 1. júní.
Starf skólans er þannig orðið mjög umfangsmikið og fjölþætt, en
skólinn á við ótrúleg þrengsli og vandkvæði í starfi sínu að etja
vegna húsnæðiseklu eftir hinn mikla bruna, er þar varð fyrir
nærfellt tveim árum. Hús það, sem nú er í byggingu, er ekki svo
langt komið enn, að not séu af, en meðan svo er eru starfsskilyrði
skólans að verulegu leyti skert. Tíðindamaður Tímans hefir hitt
Bjarna Bjarnason, skólastjóra, að máli nýlega um starf skólans á
s.l. vetri og horfurnar í byggingamálum hans.
Skólinn hófst seint.
— Starfaði héraðsskólinn full
an tíma í vetur, þrátt fyrir hús-
næðisvandræðin og byggingar-
framkvæmdirnar, sem þar áttu
sér stað?
— Hann hófst nokkuð seint í
haust. Byggingarvinna stóð til
loka október og verkameniy
þrengdu nokkuð að. — 1. og 2.
bekkur skólans komu ekki fyrr
en í byrjun nóvember, en eldri
bekkirnir hófu nám síðast í sept
ember. Erfiðleikarnir í skóla-
starfinu voru með mesta móti í
vetur.
Mikil veikindi í skólanum.
— Var heilsufar nemenda
ekki gott í vetur?
— Nei, veikindi voru mikil,
og einnig olli samgönguteppa
vikum saman miklum erfiðleik-
um. Seinni hluta vetrar gekk
bæði hettusótt og innflúenza og
hlutust af miklar tafir. Eitt
mesta vandamál heimavistar-
skólanna er það, hvernig mæta
skuli smitandi sjúkdómum. Sam
göngur eru oftast örar í allar átt
ir, og nemendur eins og aðrir
á stöðugum ferðalögum. Enginn
fær við slíkt ráðið. Alls konar
kvillar, sem alltaf eru að ganga
einhvers staðar, hljóta því að
berast inn í þessi stóru heimili.
Hættulegast er þó jólafríið, en
um það tjáir ekki að tala, því
að allir eru samtaka — nemend-
ur um að fara og foreldrar og
vinir um að fá þá heim til sín.
— Þá má nefna ýmis ferðalög
vegna sjúkleika og alls konar
kvilla.' Ósjaldan er beðið um
fararleyfi vegna ferminga, gift-
inga og afmæla í fjölskyldunni.
Stundum eru félagssamkomur í
nágrannasveitum. Þannig safn-
ast þegar saman kemur og marg
ir leggjast á eitt. Sé amazt við
þessum óskum, síma foreldr-
arnir oft og styðja óskir barna
sinna.
Þegar fyrsta hettusóttarsjúkl-
ings varð vart hér eftir nýárið
tjáði hann okkur, að hann hefði
heimsótt hettusóttarsjúkling í
Reykjavík í jólaleyfinu en at-
hugaði ekki þá hættu, sem af
slíkri heimsókn gæti stafað.
Mér ógnar líka, hvað æskan
gengur með margs konar líkams
veilur. Ég skal nefna dæmi: í
3. bekk hér voru 35 nemendur.
13 þeirra máttu ekki æfa sund,
og 10 þoldu ekki að vera í leik-
fimi. Alls voru þetta 15 einstakl
ingar eða nærfellt annar hver
nemandi, sem varð að sneiða hjá
annarri eða báðum þessum í-
þróttagreinum. Stúlkurnar eru
þarna í meirihluta eða þrjár á
móti hverjum einum pilti. Allir
hafa þessir nemendur læknis-
vottorð og það er síður en svo
að um uppgerð sé að ræða. Eigi
að síður er þetta alvarlegt og
næstum ótrúlegt.
209 nemendur í skólanum.
— Hvað voru nemendurnir
margir, og hvernig skiptust þeir
í bekki?
— Nemendur voru flestir 209
og var skipt í fimm bekki. 1. og
2. bekk var lokið í apríllok, en
3., 4. og 5. bekk lauk 1. júní. í
3. bekk luku 34 prófi. Af þeim
gengu 20 undir landspróf og
stóðust allir það að dómi próf-
dómara, séra Sigurðar Einars-
sonar í Holti. 14 nemendur luku
gagnfræðaprófi. Hæstu einkunn
í landsprófinu hlaut Margrét Sig
valdadóttir frá Ausu í Borgar-
firði, 8.71, en í gagnfræðaprófi
Magnea Halldórsdóttir frá Vind-
heimum í Árnessýslu, 7.55.
Hæstu einkunn í öllum skólan-
um hlaut Leifur Guðjónsson frá
Selfossi, 9.35. Hann var í öðr-
um bekk.
Menntaskólanám í tveim
efstu bekkjunum.
— En í hvaða bekkjum skól-
ans er menntaskólanám stund-
að?
— Tveir efstu bekkirnir svara
til 3. og 4. bekkjar menntaskól-
ans í Reykjavík. Farið er ná-
kvæmlega eftir námstilhögun
þar, og kennarar menntaskólans
senda okkur sömu verkefni og
þeir prófa sína nemendur í. Öll
verkefnin eru send innsigluð og
úrlausnir sendar á sama hátt til
baka. Menntaskólakennarar
hafa bæði ónæði og aukavinnu
vegna þessa, en þeir hafa án
undantekningar sýnt þessari við
leitni hér mikinn velvilja og
ágæta fyrirgreiðslu á allan hátt.
Rektorinn hefir ávalt leyst úr
öllu varðandi okkar deildir eins
og um hans eigin skóla væri að
ræða. Séð mun nú, að allir þeir
nemendur, sem menntaskóla-
nám stunduðu hér, hafa náð
sómasamlegu prófi, en einkunn
ir í sumum greinum eru enn ó-
komnar í bækur.
— En hver er tilgangur ykkar
með því að gefa nemendum kost
á menntaskólanámi við héraðs-
skólann?
— Tingangurinn með þessu
kennslustarfi er sá, að koma í
veg fyrir, að þeir unglingar, sem
ljúka landsprófi til og frá á land
inu, séu dæmdir til að fara til
bæjanna, ef þá langar til að
stunda menntaskólanám.
Kennslukostnaður er sízt hærri
hér, en dvalarkostnaður hvers
nemanda verulega lægri en í
Reykjavík að minnsta kosti.
Fjárhagslega græðir þjóðin
því væna fúlgu á hverjum nem-
anda. Efna'lítið fólk í sveitum á
því miklu auðveldara með að
kosta sig við slíkt nám á Laug-
arvatni, og auk þess er oft erfitt
um húsnæði í Reykjavík. Máske
er öðru máli að gegna með Akur
eyri. Þetta gæti líka orðið til
þess, að fleiri af embættismönn
um okkar þekktu sveitina betur
að loknu námi en nú tíðkast.
Gæti ekki hugazt, að ungir
kandídatar, sem eru úr sveit og
numið hafa að talsverðu leyti í
sveitaskóla, yrðu fúsari til að
gerast embættismenn í sveit en
þeir, sem aldrei hafa þar verið?
Fjölda prestakalla og læknis-
héraða vantar nú embættis-
menn. Er rétt að leggja hend-
ur í skaut án þess að leita úr-
ræða? Væri ekki hugsanlegt, að
sú æska, sem alin er upp í sveit
og fengi stúdentsmenntun í
sveitaskóla, vildi hverfa þangað
aftur að loknu háskólanámi og
gerast þar embættismenn? Mér
finnst skynsamlegt að hlynna að
svona tilraun og sjá til, hver
árangurinn verður.
I
Þrír skólar aðrir á
Laugarvatni.
— Starfa ekki fleiri skólar en
héraðsskólinn á Laugarvatni?
— Jú, auk héraðsskólans eru
hér tveir sjálfstæðir framhalds-
skólar, Húsmæðraskóli Suður-
lands og íþróttakennaraskóli Is-
lands. Einnig var barnaskóli
sveitarinnar hér í vetur.
Tala nemenda á staðnum var
því alls 265, auk nokkurra iðn-
nema. Einn þeirra er nú að ljúka
prófi sem húsasmiður, Benjamín
Halldórsson frá Skaftholti í Ár-
nessýslu. Hann er fyrsti nem-
andinn, sem útskrifast héðan
sem fullnuma iðnaðarmaður.
Tveir smiðir aðrir hafa stundað
hér nám, en vegna lokkandi at-
vinnu hafa þeir ekki komið því
í verk enn að ljúka prófi. Einn
piltur stundar nú nám í hús-
gagnasmíði.
Þórarinn Stefánsson kennir
húsgagnasmíði en Jón Jóhann-
Blne Rlbbon
Quality
Products
COFFEE
A rich and flavory blend of
freshly roasted, moderalely
priced coffee.
Always a favorile because
íl is always so delicious.
BAKING
POWDER
Pure and Wholesome.
Ensures Baking Success.
TEA
Anderson Bros. . . .
Samfagna íslenzka mannfélaginu vestan hafs í tilefni af sex-
tugsafmæli Islendingadagsins, sem haldið verður hátíðlegt
á Gimli þann 1. ágúst næstkomandi.
„fslendingar viljum vér allir vera“.
Fari eitthvað úr lagi varðandi farþega- eða flutningabíla
yðar, erum vér ávalt við því búnír, að leysa fljótt og vel af
hendi hverskonar aðgerðir, auk þess sem vér höfum fyrir-
liggjandi til sölu
Chrysler- og Plymouth farþegabíla og Fargo flutningabíla.
ANDERSON BROS.
BALDUR, MANITOBA PHONE 8
Our Greetings and Success
to Your
60th Anniversary .of
Icelandic National
Celebration
in Canada
LISGAR HOTEL
a
SELKIRK MAN.
Pool Kornhlöðurnar beiðast
viðskifta yðar
Canadaborgarar af íslenzkum ættstofni eru ekki allir bændur,
sumir þeirra eru dómarar, læknar, lögfræðingar, kaupmenn,
trésmiðir, blikksmiðir og menn, sem stunda margar atvinnu
greinar. Fyrir þá sem landbúnað stunda, eru margar ástæður
hvers vegna að þeim er hagkvæmast að selja korn sitt til
POOL kornhlaðanna.
íslendingar, sem til Canada koma flytja með sér heilbrigða
samvinnuhneigð, sem byggð er á sögulegum grundvelli. ís-
lenzka fólkið er vingjarnlegt og það er í eðli þess, að taka
höndum saman við nágranna sína í sameiginlegum framtökum.
Þeir eiga yfir að ráða næmu verzlunarviti, og þeir hafa komist
að þeirri niðurstöðu, að þeir mega treysta réttlátri ráðsmensku
POOL kornhlaðanna í sambandi við sölu, geymslu og með-
höndlun á korni þeirra og þeir verða aðnjótandi, eða þátttak-
endur í hagnaði kornhlaðanna, það er að segja, þeir, sem í
samtaka kornhlöðufélagið ganga, og munið, að því meiri og
ákveðnari sem þátttaka bændanna er, því meiri verður hagn-
aðurinn.
Fólk um allan heim er að efla* og auka samvinnu-verzlunar-
fyrirkomulagið. íslendingar eru framfaramenn. Bf að þú ert
ekki enn félagi í Sambandskornhiöðufélaginu, þá talaðu við
umboðsmann þess, sem að næstur þér býr og gerstu félagi í
framfaramesta bændafélagi heimsins.
Canadian Co-Operative Wheat Producers
LIMITED
Winnipeg Canada
MANITOBA POOL ELEVATORS SASKATCHEWAN ALBERTA WHEAT POOL
Winnipeg Manitoba CO - OPERATIVE PRODUCERS Calgary Alberta
Limiled
Regina Saskatchewan