Lögberg - 12.01.1950, Blaðsíða 4

4
WINNIPEG. FIMTUDAGINN, 12. JANÚAR, 1950
Í.OQt)rrg
Gefið út hvern fimtudag af
THE CGLUMBIA PRESS LIMITED
1)9«. SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR 1 ÖGBERG, 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MAN.
PHONE 21 804
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $5.00 um árið—Borgist fyrirfram
The "Lögberg’' is printed and published by The Columbía Press Ltd.
69 5 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada.
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
SAMSTARF MANNS OG MOLDAR
í órjúfandi samstarfi við móðurmoldina öðlast mað-
urinn sína fullkomnustu lífshamingju; veldi gróandans
viðurkennir engar landamerkjalínur, og því eru engin
takmörk sett.
,,í heilögu samstarfi moldar og manns
býr máttur hins rísandi dags“. —
Ég gisti einu sinni að sumarlagi á yndislegu, aðlað-
andi landnámsbýli íslenzku, í Pembinahéraðinu í North
Dakota; þar var gott að vera og gestrisnin sat þar á
guðastóli; umhverfis íbúðarhúsið rann „lifandi Korn-
stangamóða; loftið var þrungið §;róðurangan, og hvar
vetna blasti við líf, fegurra og fullkomnara líf.
„Ég hef komist að þeirri niðurstöðu“, sagði sólbrend-
ur bóndinn, að því betur sem maður skilur móðurmold-
ina, þess auðveldara veitist manni að skilja sjálfan sig
og köllun sína í lífinu; mér finst líkt farið fyrir mér
eins og einum hinna norrænu guða, er svo var heyrnar-
næmur, að hann heyrði þegar gras spratt á jörðu og ull
á fé; mér finst ég heyra þetta hvorttveggja líka; að
þetta sé hugarburður eða fjarstæða, sætti ég mig ekki
við; þegar við hjónin í þurkatíð vökvum blómunum
garðinum okkar, renna þau til okkar þakkaraugum
þau eru skyni gædd, alt sem lifir er skyni gætt“.
Yfir áminstu sveitaheimili hvíldi samræmdur menn-
ingarbragur, íslenzkur og amerískur, án þess að árekst-
urs yrði vart; þar var margt góðra bóka á báðum mál
unum, og þær höfðu auðsjáanlega verið meir notaðar
til lesturs en hýbýlaprýði; mér varð á að spyrja hinn
sólbrenda og gáfulega landnámsbónda hvaða bækur
hann hefði í mestu afhaldi, og það stóð ekki á svari:
„Konan mín les Grasaferð Jónasar að minsta kosti
þrisvar á ári, en ég les enga bók eins oft eins og Árna
eftir Björnstjerne Björnson í þýðingu Þorsteins Gísla
sonar. Ég ætlaði víst eins og svo margir aðrir, að verða
eitthvað annað og meira en ég varð; þessi fagurhugs-
aða bók gerði það að verkum, að ég fann lífshamingj-
una — og mig sjálfan; ég gleymi aldrei þessu óumræði-
lega fagra erindi í áminstri bók; það hefir reynst mér
hinn hollasti sáttasemjari við flest það, eða jafnvel alt,
sem á dagana hefir drifið:
Ég ætlaði að gera úr mér afbragðsmann,
ég ætlaði langt burt en veg ei fann;
ég vildi með stórmennum standa
þeim stærstu í verki og anda.
Nú sé ég hið dýrasta af Drotni léð
og dyggasta með sér að bera, %
er ekki að teljast þeim mestu með,
en maður í reynd að vera.“
Mér fanst mikið til um hve góðvinur minn fór fallega
með erindið, hve áherzlurnar létu vel í eyra og hve
hann lifði sig inn í meginkjarna þess, maður í reynd
að vera.
„Það geta ekki allir talist þeim mestu með“, sagði
Dakotalandneminn eftir stundarþögn, ,,og það er held-
ur ekki aðalatriðið; hitt er meira um vert, að vera mað-
ur í reynd“. Nú kom húsfreyjan, tigin og silfurlokkuð
út á hlað og bauð okkur til kaffidrykkju; meðan setið
var yfir bollunum spurði hún bónda sinn um umtals-
efni okkar fyrir utan húsagarð; „við vorum að tala um
hann Árna, sem ein*s og ég ætlaði að gera úr sér afbrags
mann og vildi með stórmennum standa“; „það er margt
líkt um ykkur Árna“, sagði húsfreyja, „og um það ætti
engum að vera kunnugra en mér“, bætti hún við.
Allmörg ár eru nú um garð gengin síðan ég gisti á
áminstu bóndabýli í hinu frjósama Pembinahéraði, og
vinir mínir, húsráðendurnir þar, komnir undir græna
torfu; en góðu heilli helzt óðalið enn í ættinni og er
setið af miklum skörungsskap. —
Öld fram af öld var sveitamenningin megin kjöl-
festan í lífi íslenzku þjóðarinnar; þar þróaðist kjarni
hinna fegurstu ættarerfða mann fram af manni við
heilsubrunna alþýðukveðskaparins og hvers konar
fræðilegar iðkanir, og þar rann óðalsástin saman í eitt
við aðalslund og fornar dyggðir; það var talin hin æðsta
lífsskylda að menn legðu sig í líma um að verða menn
með mönnum, þótt eigi teldist þeir hinum mestu með;-
þetta var fagurt og drengilegt markmið, sem holt var
að stefna að; en því miður sýnist íslenzk sveitamenning
nútímans standa um þessar mundir á veikari grunni,
en hún áður stóð, þótt vonandi sé, að slíkt færist til
betri vegar áður en langt um líður.
Moldin er örlát þeim, sem reynast henni trúir og
láta eigi rányrkju stundarhagnaðarins fá yfirhöndina;
en hina, sem svíkja hana í trygðum, lætur hún sæta
þungri refsingu, og slíkir menn erfa ekki landið.
Ef íslendingar vestan hafs leggja rækt við óðöl sín,
munu þeir jafnan verða menn í reynd, og þá verður það
engum vafa bundið, að þeir erfi landið.
Frá Vancouver, B. C.
6. Jan. 1950.
Þá er gamla árið búið og nýja
árið gengið í garð. Milljónir af
fólki er nú að bjóða hvert öðru
Gleðilegt nýár, en enginn gefur
neinn leiðarvísir hvernig mað-
ur geti öðlast það. Ótelj'andi hugs
andi menn og konur spyrja út í
loftið, að því sem enginn getur
svarað. Hvað skyldi nú þetta
nýja ár hafa í skauti sínu. Skyldi
það hafa heimsfrið eða heims-
bylting? Útlitið er ekki gott.
Leiðtogar þjóðanna bjóða hver
öðrum steyttan hnefna, í staðinn
fyrir að rétta hver öðrum bróð-
urhönd. Það er ekki rétta að-
ferðin til að semja til friðar á
milli þjóðanna. Sennilega er
það, það bezta sem við getum
gjört, er að vera vongóðir um
jramtíðina, og trúa því og treysta
að þessi vandamál verði ráðin
og til lykta leidd, til blessunar
fyrir allt mannkynið.
Tíðarfarið hér á vesturströnd-
inni hefir verið óvanalega um-
hleypingasamt nú í seinni tíð.
Fyrst voru mikil votviðri sem
orsökuðu flóðin í Vestur og Norð
ur Vancouver og víða annars-
staðar, sem blöðin hafa skýrt
frá. Um jólaleytið fór að snjóa,
og hefir því haldið áfram, þar
til 4. janúar, þegar fór að birta
til aftur. í fjöllunum hafa snjó-
flóð og aurskriður fallið yfir
járnbrautir og þjóðvegi, sem hef
ir gjört mikinn skaða, og tafið
fyrir meira og minna um alla
umferð. Það er unnið að því
nótt og dag, að koma þessu í
lag aftur, en það er ekki séð
fyrir endann á þeim erfiðleikum
ennþá, snjódyngjan í fjöllunum
er orðin óvanalega mikil, svo
það má búast við flóðum aftur,
eins og voru síðastliðið sumar,
strax og þessi snjór fer að þiðna.
Það getur orðið alvarlegt, ef
kæmi snögglega hláka og hlý-
indi og snjórinn þiðni í'hasti.
Það hefir komið hér talsvert
frost, en kaldast sem komið hefir
er sex fyrir ofan núll. Hefir það
aukið við vandræðin á margan
hátt. Vatnspípur hafa frosið
víðsvegar í borginni, því að það
er ekki búið um þær sem skyldi,
fyrir svona mikið frost. Bílar
hafa frosið upp í hundraða tali,
því þetta frost kom öllum á ó-
vart. Þetta er einn af þeim
mestu illviðrisbálkum, sem sög-
ur fara af hér á vestur-strönd
inni.
Slysfarir hér í borginni eru
farnar að vekja sérstaka athygli
lögreglunnar, því þeim hefir
fjölgað svo mikið í seinni tíð. 43
persónur mistu lífið í borginni
árið 1949. 9000 slysfarir,' 2122
meiddust meira og minna. 662
lögreglumenn eru hér í borginni.
Hafa þeir iðulega aðvarað öku-
jóra að keyra varlega, en það
virðist sem því sé ekki mikill
gaumur gefinn. Það eru flestir,
eða mjög margir af þeim, sem
jessum slysförum valda, vitlitlir
afglapar og fyllisvín, sem eru
alveg eins hættulegir á strætum
borgarinnar, þó þeir keyri bíla,
sem eru hafðir í góðu lagi. Viss-
asti vegurinn til að halda þeim
náungum af strætunum , að
gefa þeim ekki leyfi til að keyra
bíla undir neinum kringumstæð
um. Nú hefir lögreglan gefið til
kynna, að eftirleiðis verði hærri
sektir og lengri tugthúsvist
dæmt þeim, sem sekir verða
fundnir fyrir ógætilega keyrslu,
sem. valda slysförum. Máske hef
ir það einhver betrandi áhrif.
Tíminn leiðir það í ljós.
Sennilega hefir það verið
hæsta jólatré, sem hefir veirð
sett upp í Canada, er var reist
upp á Eaton Square í Vanvou-
ver. Var það 110 fet og nokkrir
þumlungar að hæð. Tréð var
þráðbeint, Douglas fir, var það
skreytt með 2500 rafljósum. 20.
0000 manns var þar samankomið
til að sjá þegar á Ijósunum var
kveikt. Tilgangurinn var að
safna jólagjöfum fyrir limlesta
og sjúka hermenn, til heimilis
á hinum ýmsu stofnunum hér í
borginni. Hús hafði verið byggt
hjá trénu til að geyma allar
allar þær gjafir, sem strax fóru
að berast þangað úr öllum átt-
um. Ein af fyrstu gjöfunum, sem
þangað bárust, var 1100 punda
uxi, sem átti að vera borinn á
borð fyrý þá á jólunum. Gjöfin
var frá Woodwards Stores Ltd.
hér í borginni. Þegar litið var
inn í geymsluskálann fyrir jólin,
leit það út eins og stórt vöru-
hús, fullt af vörum. Tréð var
látið standa þar, þangað til
þriðja janúar er það var teikið
niður.
Jólahátíðahaldið byrjaði hjá
okkur á Höfn þann 21. des. Jóla-
tré, höfðu þeir B. Thorlacius og
Bjarni E. Kolbeinn selt upp á
heimilinu daginn áður. Var tréð,
sem var hið veglegasta, gefið af
Isl. lúterska söfnuðinum hér í
borginni, en alt til þess að
skreyta tréð, var gefið af Mr. B.
Thorlacius. Fyrir þetta fallega
tré, og þá fyrirhöfn, sem því
fygldi að setja það upp, er hér
með vinsamlega þakkað. Það
voru margar heimsóknir hér á
heimilinu um jólaleytið, til þess
að skemmta heimllisfólkinu. Is-
lenzka söngkonan Thora Thor-
steinsson Smith heimsótti okk-
ur einn daginn og söng og spilaði
á hljóðfæri nokkra stund. Það
var ágæt skemmtun og var Mrs.
Smith vottað alúðlegt þakklæti
fyrir komuna og skemmtunina.
Kl. 8 um kveldið þann 21. hélt
Kvenfélagið „SÓLSKIN“ sína
árlegu jólasamkomu á heimil-
inu, sóttu samkomuna 80 — 100
manns svo það var húsfyllir.
Mrs. A. C. Orr forseti „SÓL-
SKINS“, stjórnaði samkom-
unni. Til skemmtunar var hríf-
andi söngur bæði á ensku og ís-
lenzku og hljóðfærasláttur. Sjö
ungar stúlkur sungu nokkra
söngva, sem þeim tókst mæta
vel. Stuttar ræður héldu Dr. Sig-
mar og Mr. G. J. Gíslason, for-
stöðumaður heimilisnefndarinn-
ar. Einnig talaði Mrs. Thomson,
forstöðukonan á Höfn, nokkur
velviðeigandi orð til gestanna.
Einn af vistmönnum, Mr. Þórð-
ur Kr. Kristjánsson flutti frum-
ort kvæði við þetta tækifæri.
Annar vistmaður á heimilinu,
Hr. Hannes Kristjánsson gaf
heimilinu þetta kvöld verðmæta
rafurmagnsstundaklukku. Var
honum af makleikum þakkað
fyrir gjöfina af Mr. G. F. Gísla
son, fyrir hönd heimilisins. Þeg-
ar skemmtiskránni var lokið, þá
voru um stund sungnir bæði
enskir og íslenskir söngvar, en
Mrs. Gail Johnson aðstoðaði við
hljóðfærið. Sólskinskonurnar
gáfu öllum vistvönnum falleg
jólakort og „candy“. Seinast
báru konurnar fram þá íslenzk-
ustu jólaveizlu, sem haldin hefir
verið í Vancouver, súkkulaði og
alslags trakteringar eins og
hvern lysti, — og seinast kom
kaffi og pönnukökur.
Þessar jólagjafir fékk heimilið
um jólin.
Frá „Ströndin“ spilaborð. Frá
Mrs. B. Potter tvo kassa „Jap
Oranges“. Kvenfélagi íslenzka
lúterska safnaðarains, stórt
svíns. (Ham). Frá Mrs. Queen,
Saskatoon, diskaþurkur. Mrs.
August Polson, vínarterta. Mrs.
Wallace, 5 punda kassi af Choco
lates. Frá Ungmennafélaginu
Luther League, tíu myndir af
ýmsum sögustöðum á íslandi,
sem listmálarinn Snæbjörn Pol-
son hefir málað. Myndirnar voru
sameiginlega gefnar af Ung-
mennafélaginu og Mr. Polson.
Margir vinir heimilisins víðs-
vegar að, sendu kveðjur og jóla-
kort. Eitt af þeim var frá Mr. og
Mrs. Guðmundur Grímsson,
hæstaréttardómara í Bismark,
Norður Dakota.
Á seinasta árs fundi íslenzka
lút. safnaðarins, sem haldinn var
nýlega, lögðu hinir ýmsu em-
bættismenn safnaðarins fram
ársskýrslur sínar, sem sýndu að
alt starf þeirra hefði gengið vel
síðastliðið ár. Að kirkjubygging-
armálinu er unnið að alefli. Söfn
uðurinn hefur keypt álitlega lóð
fyrir kirkjuna, er þótti hinn
hehntugasti staður fyrir hann.
Nefndin sem hefur þetta mál
með höndum, gefur góðar vonir
um það, að einhverjar fram-
kvæmdir verði gerðar í þessu
máli áður langt líður. Tveim
mönnum var bætt við fulltrúa
nefndina, þeim Henry Jackson
og Gunnar Hendrickson.
Á annan í jólum fór fram jóla-
messa í dönsku kirkjunni. séra
H. S. Sigmar frá Seattle prédik-
aði. Miss Margrét Sigmar söng
Einsöng. Aðsókn var hin besta
svo kirkjan var fullskipuð. Eftir
messu var jólatrés program
haldið í neðri sal kirkjunnar,
sem úngmenna félag safnaðarins
og sunnudaga skólinn tóku mest-
an þátt í. Seinast veittu konurn-
ar kaffi og veitingar, ókeypis.
Mrs. G. Grímson sem fékk
slag fyrir nokkru síðan, og hefur
verið rúmföst. Dóttir hennar
Margrét stundar móðir sína af
mestu alúð í veikindum hennar.
Hinir mörgu vinir Mrs. Grímson
óska að hún komist til heilsu
aftur sem fyrst.
Guðmundur S. Berg varð ný-
lega fyrir slysförum hér í Van-
couver. Hann var á ferð á reið-
hjóli sínu, og rakst á hann flutn-
ingsbíl. Eins og búast mátti við,
beið Mr. Berg ósigur úr bítum,
og varð fyrir talsverðum meið-
slum braut bein í vinstri hend-
inni, og marðist öðrum meginn.
Hann er nú á góðum batavegi.
Annar íslendingur varð fyrir
slysförum 20 mílur frá Hope, B.
C. Voru þeir sex í bínum á heim-
leið til Vancouver, eftir að hafa
leikið á nokkrum stöðum þar í
bygðinni. Brautir vóru mjög
hálar og hættulegar. Á þessum
stað rann bíllin út af brautinni
og valt á ýmsum endum 120 fet
niður snarbrattaa brekku. Þeir
sem í framsætinu vóru gátu
stokkið út, áður enn bíllin fór
útaf veginum, en þeir í baksæt-
inu komust ekki út. Bíllinn staðn
æmdist seinast á stórum stein-
um sem hann rakst á, og var
fram partur bílsins allur komin
upp í framsætið, aftur parturinn
meira og minna knúsaður. íslen-
ingurinn sem var í aftur sætinu
komst fyrstur út um bak glugg-
an, en hinum varð að hjálpa til
að losa sig, annar þeirra var ílla
fótbrotinn, en hinir tveir meidd-
ust ekki til muna. Það komu
menn strax til að hjálpa þeim,
og sá sem fótbrotnaði er nú á
hospitali í Chilliwack, B.C. Land-
inn sem hér var á ferðinni heitir
Þórhallur Árgrímson. Á hann
heima hjá fóstru sinni Mrs.
Margréti Árngrímson, sem er
búsett í Vancouver. Þórhallur
segir frá því að sér hafi dottið
í hug að hann væri í þvotta
maskínu er han nvar að kútbylt-
ast niður brekkuna í bínum. Það
gengur næst kraftaverki, að þeir
þrír biðu ekki bráðan bana á
þessu ferðalagi.
Nýlega vóru gefin saman í
hjónaband Miss Sophie Lella
Björnson og Mr. J. A. J. Parks.
Brúðurin er dóttir Mr. og Mrs.
Barney Björnson, hér í borginni. I
Brúðguminn er af Canadískum
ættum. Framtíðar heimili úngu
hjónanna verður í Quesnell,
B.C. Rev. J. L. Sawyer gifti
Þann 29 desember vóru gefin
saman í hjónaband af Dr. H.
Sigmar, Miss Hazel Merle Sig-
urdson og Mr. Allan W. E. Wick.
Brúðurin er dóttir Mr. og Mrs.
Herman Sigurdson í Vancouver.
Vegleg veizla var haldin að 1907
W.—7th, Avenue.
Miss Sesselja Ólson, lést á
gamalmenna heimilinu „Höf“,
9. desember s.l. 82 ára. Útförin
fór fram frá Grand View útfar-
ar stofunni. 13. desember. Séra
H. S. Sigmar frá Seattle, þjón-
ustaði við útförin. Þetta er
fjórða dauðafallið á Höfn síðan
það var stofnsett.
Jón G. Gunnarson lést að
heimili hínu í Steveston, B.C.,
23. desember. Hann var fæddur
á íslandi 20. marz, 1865. Útförin
Vefnaðarvöruinnflutn-
ingurinn 28,7 millj. kr.
á s.l. ári
V ef naðarvöruinnf lutningurinn
á s.l. ári nam ekki nema 28.7
millj. kr., á móti 42.4 millj. kr.
árið 1947.
Skófatnaður fyrir 6.2 millj. kr.
var fluttur til landsins og er það
100 þús. kr. læg^i upphæð en ár-
ið 1947. Ennfremur má geta þess,
að tóbaksinnflutningurinn á s. 1.
ári nam 4.9 millj. kr. og var um
300 þús. kr. meiri en árið áður.
Vísir 10. des.
fór fram frá Chapel of Chimes
útfarar stofunni, 28. desember.
Dr. H. Sigmar jarðsöng hinn
látna.
Mrs. Tracey Reykjalin lést á
St. Pauls Hospitalinu þann 15.
desember 1949. Hana lifa foreldr
arnir Mr. og Mrs. P. Thorleifson,
og einn sonur, og margir fleiri
ættingarjar sem mér er ekki
kunnugt um. Útförin fór fram
frá Simmons og McBride útfar-
ar stofunni, Rev. George Turpin
jarðsöng hina látnu.
Þann 31. desember lést hér á
sjúkrahúsi Soffónías Sigurbjörn-
son, 60 ára. Hann lifa þrír bræð-
ur, Sigurbjörn, Jóhannes og Sig-
urður, allir búsettir í Leslie,
Saskatchewan. Jarðarförin fór
fram frá útfararstofu Center og
Hanna 4. janúar 1950. Dr. H. Sig-
mar jarðsöng.
Annan janúar 1950 lést á sjúk-
rahúsi Bernhard Ludvig Hart-
vig Thorsteinson 83 ára. Hann
lifa tveir synir, Neill í Seattle
Washington og Bergsteinn í
Abotford, B.C. Þrjár dætur Mrs.
Jahin C. McNealy, Mrs. Thóra
Thórsteinson Smith, og Miss
Liley í Vancouver, B.C. Útförin
fór fram frá Chapel of Mount
Pleasant 4. janúar. Dr. H. Sigmar
og Rev. Wayne Elliott, þjónust-
uðu við útförina.
Gamalmenna heimilisnefndin
hefur gjört það kunnugt, að árs-
fundur „The Icelandic Old Folks
Home Association“ verður hald-
in, í Hastings Auditorium kl. 8,
20 janúar 1950. Á þeim fundi
verða kosnir tveir nefndarmenn.
Líka verða skýrslur embættis-
manna lagðar fyrir fundinn.
Bráðnauðsynlegt er að sem flest-
ir félagsmenn sæki fundinn. Fé-
lagsmenn sem eru í fjárlægum
bygðum, og geta ekki sótt þessa
ársfundi, reiða sig á okkur, sem
erum hér á staðnum að við lít-
um eftir hagsmunum stofnunar-
innar. að getið þið aðeins með
því að sækja fundinn, og taka
þátt í umræðum sem þar fara
fram, viðvikjandi starfsemi fé-
lagsins. Sækið fundinn.
S. Guðmundson
P.S. frekari upplýsingu fékk ég
um jólagjafir til heimilisins.
Kvenfélagið Sólskin gaf „Press-
ure Cooker“ og bollapör, og
„Food Hamper“, frá hjúkrunar
konunum á Chatham House.
Líka að Dr. H. Sigmar messaði
á aðfangadaginn, 24. desember.
S. G.
6g kaupi
hæzta verðl garnla íslenzka
muni, svo sem tðbaksdósdr og
pontur. hornspæni, útskornar
brikur, einkum af Austurlandi,
Dg væri þá æskilegt, ef unt væri,
gerS yrði grein fyrir aldri mun-
mna og hverjir hefðu smíðað þá.
HALLDÓR M. SWAN,
912 Jcssie Avenue,
Winnipeg - Simi 46 958
Hið blandaða úrval af húsplantna-
fræi inniheldur 15 mismunandl
tegundir, sem hafa verið þaul-
reyndar og gefist með ágætum tii
heimilsræktunar. Við getum ekkl-
ábyrgst að hafa allar tegunirnar
ávalt við hendi, en flestar þeirra,
Pað sparar fé að fá þessar fögru
húsplöntur. (Pk. 15c) 2 Pk. 75 pðst-
frítt.