Lögberg - 09.02.1950, Page 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 9. FEBRÚAR, 1950
FORRÉTTINDI
Eftir GILBERT PARKER
J. J. Bildfell þýddi. — LjóOin i þeasari sögu eru
þýdd af Dr. Sig. Júl. Jóhannessyni.
„Mikelsmessan er í dag. Má ég tala við
ungfrúana?“ sagði hann. Rósalie leit á
klukkuna. Hún var á slaginu tólf. Póst-
húsinu var altaf lokað kl. tólf, til tólf
og þrjátíun.
„Viltu gjöra svo vel að fara inn í setu
stofuna, monsieur?“ spurði hún og gekk
farm fyrir afgreiðsluborðið og lokaði
pósthúsdyrunum.
Það kom óstyrkur á Rósalie og hálf-
gert ráðaleysi, og hún var feimnisleg
þegar að hún kom inn í setustofuna,
en mætti þó augnaráði signorsins djarf-
lega.
„Hvernig líður honum föður þín-
um?“ spurði signorinn og bauð henni
sæti. Sólin skein glatt inn um glugg-
ann á setustofunni og geisli hennar lá
eins og gult belti eftir stofugólfinu, sem
þau sátu sitt hvoru megin við.
„Hann virtist ekki vera neitt verri
í morgun. Hann fer í kirkju í hjóla-
stólnum“.
„Hann er betri þá — það er gott.
Er nokkur hætta á, að hann verði að
fara í sjúkrahúsið aftur?“
Hún hallaði undir flatt. „Læknirinn
segir, að það geti komið fyrir á hverri
stundu. Það er máske eina tækifærið,
sem hann hefir. Presturinn er okkur
mjög góður, og sagði, að systir sín
skyldi sjá um pósthúsið — auðvitað,
með þínu leyfi, ef á þyrfti að halda“.
Signorinn kinkaði kolli. „Sjálfsagt,
sjálfsagt. En hefir þér ekki komið til
hugar, að við myndum fá okkur aðra
pósthúsfreyju?“
Það færðist eins og skuggi á andlit
Rósalie, og hjarta hennar sló ört. Hún
vissi hvað mundi koma og kveið fyrir
því, en svo var betra að ráða því til
lykta nú.
„Við getum ekki komist af án þess“,
sagði hún vandræðaleg. Það sem við
höfum dregið saman nægir ekki. Það
litla sem að hún móðir mín átti verður
að ganga til þess að borga fyrir sjúkra-
húsveruna hans. Ég hefi geymt það til
þess. Svo þú sérð að ég þarf á þessari
stöðu að halda“.
„Þú hefir samt sem áður hugsað um.
Veistu ekki hvaða dagur er í dag?“
spurði signorinn alvarlega.
Rósalie þagði.
„Ég kom til þess að biðja þig að
verða konan mín — Mikelmessan er í
dag, Rósalie“.
Hún þagði. Von hans glæddist við
þögnina.
„Ef að eitthvað kæmi fyrir hann
föður þinn, þá yrðir þú ekki hér ein.
Faðir þinn verður ef til vill lengi í sjúkra
húsinu. Þú getur ekki staðist þann
kostnað. Ef að ég biði þér hjálp, þá
þæðir þú hana ekki. Ef að þú giftist
mér, þá er alt sem ég á, jafnt þitt, sem
mitt og sem þú getur farið með eftir
vild — glatt aðra með því, og farið sjálf,
við og við úr þessum þrengslanna dal
eitthvað út í heiminn til þess að sjá
hvað þar fer fram“.
„Mér líður vel hér“, sagði Rósalie
lágt.
„Það er enginn staður í veröldinni,
sem er fegurri en Chaudire“, svaraði
hann stoltur, eins og það gæti ekki ver-
ið neitt vafamál. „En sökum þekkingar-
innar ættir þú að kynnast umheiminum,
það hjálpar þér til að skilja og meta
fólkið og fegurðina í Chaudiere betur.
Ég bið þig að verða konan mín, Rósalie“.
Hún hristi höfuðið raunalega.
„Þú hefir sagt mér, að það væri ekki
aldurs míns vegna, ekki vegna þess að
ég er auðugur, ekki vegna þess, að ég
er signor, ekki sjálfs mín vegna að þú
hafnar eiginorðstilboði mínu“.
„Hún brosti að þessu og sagði: „Það
er satt“.
„Hvaða ástæðu getur þú þá haft?
Enga, enga. Svei mér, ef ég ekki held,
að þú sért hrædd við að giftast. En
það veit sá sem alt veit, að það er ekk-
ert að óttast. Sameiginlegur skilningur,
á að gefa og taka, þá fer alt vel. Og þeg-
ar konan er ekki annað en gæðin sjálf
í garð manns síns, þá er ekkert að ótt-
ast. Sjálfur presturinn mundi segja þér
það“.
„Ó, ég veit, ég veit“, sagði hún í mál-
róm, sem var blandinn bæði hrygð og
gleðihreim. „Ég veit að þetta er satt.
En, ó, kæri monsieur, ég get ekki gifst
þér — aldrei — aldrei“.
Hann var ekki á því að gefast upp.
„Ég þrái að fá létt lífsáhyggjur þínar —
að farsæla lífsferil þinn — rétt til þess
að mæta með þér erfiðleikunum, þegar
þá ber að hendi —“
„Þegar að þá ber að, þá sný ég mér
til þín, — já, svo sannarlega sný ég
mér til þín örugg, kæri monsieur“, sagði
hún með viðkvæmni, því huboð óvæntra
erfiðleika hreyfði sér í huga hennar og
augu hennar flutu í tárum. „Ég 'veit
hversu sannur heiðursmaður að þú ert“,
bætti hún við. „Ég gæti gefið þér alt,
nema það sem til mín er lífið sjálft, sál
mín, ástríki mitt, upphafið og endir-
inn“.
Hin nýja lífsaðstaða hennar, undur
hennar, gleði hennar og óhagganleiki
hennar hafði tekið föstum tökum á
henni. Hún gaf lífi hennar nýja mein-
ing — lífi, þessa frumbarns náttúrunn-
ar. Allan morguninn hafði hana langað
til að fara út í skóg og fela sig á milli
skógarplantnanna og heiðargróðurs-
ins, hlægja og gráta í hugarróti sínu,
sem í senn var lyftandi og glatt, og líka
haldið óljósum ógæfuótta. Hún leit al-
varlega á signorinn.
,,Ó, það er ekki sökum æsku minn-
ar“, sagði hún lágt, „því ég er ekki ung
— ég er mjög við aldur. Það er af því
að ég get ekki unnað þér, og ég get það
aldrei á þann eina og sanna hátt, sem
ást er byggjandi á, en án þess gifti ég
mig aldrei. Ég er ákveðin í því. Þegar
að ég gifti mig þá er ástæðan sú, að
ég hefi fundið mann, sem að ég elska
svo, að ég get ekki lifað án hans. Þó
hann sé svo fátækur, að hann ekki viti
hvaðan að næsta máltíð hans komi,
gerir það mér ekkert til. Ó, geturðu ekki
séð, eða skilið monsieur, hvað ég meina
— þú sem ert svo vitur, vel að þér og
þekkir heiminn svo vel?“
„Vitur og vel að mér!“ endurtók
hann nokkuð hastur, þó hugur hans
væri bljúgur og viðkvæmur. „Satt að
segja, þá held ég að ég sé asni! Ráð-
viltur asni, sem ekki skilur meira í kven
fólki, heldur en matselja mín skilur í
sanskrít — nei hundrað sinnum minna!
Því hún María Flynn hefir augu til að
sjá með, og án þess að hafa orð á, þá
sá hún að ég hafði augastað á þér. En
María Flynn sá meira en það, því hún
er sannfærð um að þú hafir augastað
á eiiihverjum, Rósalie. Hún hélt að það
máske væri ég“.
„Konur eru ekki eins opinskáar og
menn“, svaraði hún brosleit, og leit út
á götuna þar sem nokkrir menn stóðu
í hóp fram undan pósthúsinu og var að
hugsa um hvað þeim mundi vera á
hendi.
„Það hlýtur að vera einhver annar
— það hlýtur að vera Rósalie. Það er
vissulega einhver annar. Þú verður að
segja mér hver það er. Þú mátt til. —
Hann þagnaði skyndilega, því það var
barið hart á pósthúsdyrnar og M. Evan-
túrel kallaði:
„Rósalie! Rósalie! Ó, komdu fljótt —
Ó, komu, Rósalie mín!“
Án þess að líta á signorinn hljóp
Rósalie til dyranna og opnaði þær.
Faðir hennar var fyrir utan náfölur og
skalf eins og hrísla.N „Rósalie, lambið
mitt“, sagði hann, „þeir segja að þú
hafir stolið krossinum af kirkjudyrun-
um.“
Hann var nú kominn í hjólastóln-
um inn í pósthúsið og fólkið tróðst inn
undrandi, sumt vingjarnlega, sumt með
á eftir og starði á hann og Rósalie, sumt
óttasvip, eins og einhver ósköpin væru
á ferðinni.
„Þetta er lýgi, eins víst og að ég
heiti María Flynn — elskan“, sagði mat-
selja signorsins og það var eins og eldur
neistaði úr augunum á henni.
„Hver ber fram þessa klögun?“
hvein í einhverjum.
Enginn hafði séð signorinn koma
fram úr dagstofunni og fram í af-
greiðslusalinn, en þegar menn áttuðu
sig á því, að röddin var hans og að
hann var kominn inn í herbergið til
þeirra hvasseygður með staf í hendi
drógu þeir sig til baka.
„Það gjöri ég“, sagði matvörukaup-
maðurinn.
„Þú skalt verða tjargaður og fiðr-
aður áður en dagurinn er liðinn“, sagði
María Flynn.
Rósalie var föl eins og nár.
Signorinn furðaði sig á því, og út-
liti hennar, sem var einkennilegt.
„Rektu fólkið út“, sagði signorinn
við Filion Lacasse, sem var lögreglu-
þjónn sveitarinnar.
„Ekki strax“, sagði maður sem kom
inn í dyrnar. Það var presturinn, sem
þegar hafði heyrt um þetta hneyksli og
farið að vitja um Rósalie.
M. Evantúrel reyndi að tala, en kom
ekki orði út úr sér. En María Flynn,
eldrauð í framan og áköf átti fult í fangi
með að passa á sér hendurnar, frá því
að kreista að hálsi matvörukaupmanns-
ins.
Presturinn sneri sér að Rósalie.
„Þetta er heimskulegt. Fyrirgefðu sign-
or. Það er betra fyrir Rósalie að svara
þessari kæru. Ef að hún segir að kæran
sé ósönn þá set ég kærandann af sakra
mentinu, fyrir að bera óhróður.“
,Hún gjörði það“, sagði matvöru-
kaupmaðurinn einbeittur. „Hún getur
ekki neitað því“.
„Svaraðu, Rósalie“, sagði prestur-
inn ákveðið.
„Fyrirgefið, ég skal svara kom rödd
frá dyrunum. Skraddarinn í Chaudiere
tróð sér í gegnum mannþyrpinguna í
pósthúsinu, sem fór vaxandi.
XLII. KAPÍTULI
Réttarhald og dómur
„Hver hefir gefið þér rétt til að
svara fyrir ungfrúna?“ spurði signor-
inn afbrýðissamur, því að honum fanst,
að honum einum bæri rétturinn, til að
halda hlífiskyldi yfir henni. En hér var
um einhvert leyndarmál að ræða, og
það var ljóst að skraddarinn hafði frá
einhverju þýðingarmiklu að segja. M.
Rossignol bauð prestinum sæti og sett-
ist sjálfur á lítinn bekk, sem stóð þar í
búðinni og setti Rósalie við hlið sér.
„Ég set hér rétt“, sagði signorinn og
kallaði á matvörukaupmanninn.
Hann kom fram og var allvígamann
legur.
„Á hvaða forsendum byggir þú kæru
þína á hendur ungfrú Rósalie?“ spurði
signorinn.
Matvörukaupmaðurinn sagði með
miklum fjálgleik frá því, sem að Paul-
ette Dubois hafði sagt honum. Á meðan
á þeirri sögu stóð, sat presturinn hugs-
andi, því í huga hans kom kveldið, sem
að krossinum var skilað aftur, og það
sem hann mundi frá þeim atburði ,kom
heim og saman við sögu matvörukaup-
Monsieur Evantúrel stundi þungan, því
mannsins. Hann leit á Rósalie alvarlega.
hann mundi eftir, að Rósalie hafði kom-
ið seint heim það kveld, en traust hans
var óbifanlegt.
„Mér skilst, að ungfrúin gangist við,
að þetta sé satt“, sagði Charley.
Rósalie leit alvarlega á hann, eins
og að hún vildi lesa hvað honum byggi
hún gengist við þessu og vilji hans var
í huga. Það var ljóst, að hann vildi að
heni lög.
„Það er alveg satt“, svaraði Rósalie
hugrökk.
„En hún stal ekki krossinum“, hélt
Charley áfram í hærri málróm en áður,
því fólkinu hafði fjölgað.
„Ef að hún stal ekki krossinum,
hvers vegna var hún þá að negla hann
aftur á kirkjuhurðina í niðamyrkri?“
spurði matvörukaupmaðurinn.
„Ó, haltu þér saman, fleðubárður-
inn þinn!“ sagði frú Flynn og sárlang-
aði til að rífa í hárið á honum.
„Þegið þið“, sagði signorinn birstur
og leit alvarlega til Rósalie. Rósalie leit
til Charley.
„Spursmálið er ekki um, hvort að
ungfrúin hafi skilað krossinum aftur,
hldur um það, hver tók hann í fyrstu.
Er það ekki? Segjum svo, að hér sé ekki
um stuld að ræða. Segjum að persónan,
sem tók krossinn hafi haldið að nún
væri að inna af hendi göfugt verk fyrir
kirkjuna þína, monsieur“.
„Ég skil ekki þetta“, sagði prestur-
inn vandræðalega. „Verkið var framið
leyinlega og því grunsamlegt“.
„En þegar þú gefur ölmusu, þá viti
vinstri hönd þín ekki hvað hægri hönd
þín gjörir, til þess, að ölmusa þín sé í
leyndum, og faðirinn, sem sér í hugan-
um, mun endurgjalda þér“. svaraði
Charley og bætti við, „sem ég held að
sé frumregla, sem að þú kennir“.
„Einu sinni héldu menn, að skradd-
arinn hefði tekið krossinn“, sagði sign-
orinn ísmeygilega. „Máske að hann
hafi verið að vinna eitthvert leynilegt
góðverk með honum“. Hann var gram-
ur útaf leyndarmálinu, sem hann sá, að
var á milli Rósalie og þessa manns.
„Það senrtir mig, en ég ekki það“,
sagði hann rólegur. Hann varð að fara
varlega til þess að sannfæra þá, sem
hlustuðu á hann. „Ungfrúin gjörði góð-
verk með því að negla krossinn aftur
á kirkjuhurðina — til þess að góður
maður gæti notið meiri hvíldar í gröf-
inni“.
Fólkið kyrðist og þagnaði.
Rósalie leit á Charley undrandi, en
hún sá brátt hvað hann var að fara —
að koma fólkinu í skilning um, að það,
sem hún hefði gjört fyrir hann, hefði í
raun réttri verið gjört fyrir skraddar-
ann látna og henni mislíkaði það stór-
um, því hún vildi, ef hún hefði mátt,
auglýsa öllum umönnun sína fyrir og
kærleik sinn til Charley Steele.
Málið fór að skýrast fyrir prestin-
um. „Vill skraddarinn tala skýrara?“
spurði hann.
„Ég sá ekki Louis Trudel taka kross-
inn, en ég veit að hann gjörði það“,
sagði Charley.
„Louis Trudel! Louis Trudel!“ tók
signorinn fram í. „Hvað meinar þetta?“
„Monsieur segir satt“, sagði Rósalie.
Presturinn mintist hinna einkenni-
legu orða og athafna Louis Trudel á
sóttarsænginni. Hann mundi og eftir
því, sem gamla Margot sagði, áður en
hún dó, og löngun hennar til að skrifta
fyrir sér út af einhverjum misgjörðum.
Hann var sannfærður um að Charley
væri að segja satt.
„Það er satt“, sagði Charley, „en
þið gefið honum það ekki að sök, þegar
þið heyrið allan sannleikann í sambandi
við þetta. Hann tók krossinn til bráða-
birgðar þarfa, og áður en að hann gat
skilað honum aftur dó hann“.
„Hvernig veist þú, hvað hann meinti
að gjöra eða meinti ekki?“ spurði sign-
orinn vandræðalega. „Tók hann þig í
trúnað með sér?“
„Já, hinn nánasta“, svaraði Char-
ley gremjulega.
„Samt leit hann á þig sem trúleys-
ingja og talaði illa um þig á dánarbeð
sínum“, sagði presturinn. Hann vissi
ekki um sögulokin, en var áhyggjufull-
ur bæði út af hinum lifandi og hinum
dauða.
„Það var þess vegna að hann tók
mig í trúnað með sér. Ég skal skýra
þetta. Mér veitist ekki sú virðing mon-
sieur, að hafa öðlast kriststrúna þína að
fullu. Ég hafði beðið hann að sýna mér
tókn af himni, og hann sýndi mér það
með litla járnkrossinum“.
„Ég skil hvorki upp né niður í þessu“,
sagði signorinn órólegur.
Rósalie spratt á fætur. „Hann fæst
ekki til að segja allan sannleikann,
monsieur, en ég skal gjöra það. Louis
Trudel hefði drepið monsieur, ef það
hefði ekki verið fyrir mig“, sagði hún.
Þetta kom eins og reiðarslag yfir
alla, sem inni í pósthúsinu voru.
„Nema fyrir þig, Rósalie?“ spurði
presturinn.
„Nema fyrir mig“, endurtók hún.
„Ég sá Louis Trudel reiða krossinn að
monsieur þennan dag í búðinni. Það
gerði mig órólega. — Ég hélt að hann
væri genginn af vitinu. Svo ég hafði
augun á honum. Um kveldið sá ég ljós
í skraddarabúðinni langt fram á kveld.
Mér þótti það undarlegt, svo að ég fór
yfir og gægðist í gegnum gluggahlerana.
Ég sá Louis gamla við eldinn með eld-
rauðann krossinn, sem hann hélt á
með töng. Ég vissi að hann ætlaði að
gjöra eitthvað illt með honum, svo að
ég hljóp inn í húsið. Þegar að ég kom
inn í eldhúsið var Margot gamla þar
í öngum sínum af hræðslu — því að
hún hafði líka séð hvað Louis var að
aðhafast. Ég hljóp í gegnum ganginn
og sá Louis gamla fara upp á loft með
krossinn eldrauðann. Ég flýtti mér upp
stigann og sá hann fara inn í herbergið
til monsieur. Þegar ég kom að herberg-
isdyrunum“, — hún þagnaði, því hún sá
aðvörunarsvip á andliti Charleys’s —
„Ég sá hann með krossinn á lofti yfir
monsieur“.
„Hann meinti að hræða mig“, tók
Charley fram í fljótlega.
„Við verðum að fá sannleikann í
þessu!“ sagði signorinn í hásum rómi.
„Krossinn kom niður á bert brjóstið
á monsieur“.
Matvörukaupmaðurinn hló hrotta-
lega.
„Þögn!“ urraði í signornum.
„Þegiðu“, sagði Filion Lacasse og
tók hendinrti í öxl matarsalans. „Ég
skal vefja hnakkólum um hausinn á
þér“-, bætti hann við.
„Það, sem á eftir kom er mönnum
vel ljóst“, greip Charley fram í. „Vesa-
lings maðurinn var viti sínu f jær. Hann
hélt það vera Guði velþóknanlegt verk,
að merkja trúleysingja með kross-
marki“. Allra augu störðu á Charley.
Presturinn mintist síðustu orða Louis
TrudeL — „Sjáðu — sjáðu ég gaf hon-
um — teikn — af . . .!“ og síðustu orð
Margot gömlu hljómuðu honum líka í
eyrum. Hann snéri sér að signornum
„Monsieur", sagði hann, „við höf-
um heyrt sannleikann. Þetta tiltæki
Louis Trudels var grimmt — reglulegt
banatilræði. Megi Guð fyrirgefa honum!
Ég vil ekki halda því fram, að ungfrú
Rósalie hafi gjört rétt í því að þegja —“