Lögberg - 01.11.1951, Blaðsíða 2

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. NÓVEMBER, 1951
Uppgjör við kommúnismann
Einn af þeim mörgu, sem snúið hafa baki við Moskvu*-
kommúnismanum eftir stríðið, er Douglas Hyde, sem um
langt skeið var hátt settur í brezka kommúnistaflokknum
og meðal annars ritstjóri aðalblaðs hans, „Daily Worker“
í London. Hann hefir skrifað mjög athyglisverða bók,
„ÉG TRÚÐI . . . .“, um veru sína í brezka kommúnista-
flokknum og viðskilnað sinn við hann. Er grein sú, sem
hér birtist, stuttur útdráttur úr þeirri bók.
ÁRIÐ 1928 rambaði heimurinn upp. Hinum nýju félögum mín-
barmi hinnar geigvænlegu um var það hins vegar full-ljóst
fjárhagskreppu sem sagan kann
frá að skýra. Er hún var liðin
hjá skildi hún eftir þúsundir at-
vinnurekenda á vonarvöl og
milljónir iðn- og landbúnaðar-
verkamanna atvinnulausa. Þessi
kreppa hrakti mig — og þúsund-
ir mína líka — í fang kommún-
ismans og í 20 ár dvaldizt ég í
þeim herbúðum.
Kreppan kom þó ekki beint
við mig. Ég varð ekki einn í
hópi hins atvinnulausa fjölda né
beið efnahagslegt tjón af völd-
um kreppunnar.
Ég hafði ekki enn náð 18 ára
aldri, var samt nægilega ungur
til þess að vera allt í senn, þrár,
óþolinmóður og hugsjónaríkur,
og hæfilega gamall til að minn-
ast þjáninga fy£ri heimsstyrjald-
arinnar, og verða miður sín við
þá hugsun að hetjur dagsins í
gær, yrðu úrþvætti morgun-
dagsins.
SÚ kæruleysisafstaða margra
velefnaðra og hákristinna vina
minna til fjárhagslegrar og fé-
lagslegrar eymdar líðandi stund-
ar, vakti með mér reiði,og fyrir-
litningu. Ég vann gegn afstöðu
þeirra, og ákvað að standa við
hlið hinna ógæfusömu í þjóðfé-
laginu. Þannig drógst ég inn í
hálf kommúnistísk félög, þar
sem ég og aðrir svipaðs sinnis,
komumst í kynni við kommún-
ista og skósveina þeirra — í þeim
tilgangi voru þessi hálf-komma-
félög stofnuð.
Hér kynntist ég hugmyndum
kommúnista og starfsaðferðum
og þeim sjálfum, og var það
ekki hvað veigaminnst.
Það leið heldur ekki á löngu
áður en ég varð félagsbundinn
flokksmaður. Mér var meira að
segja veitt viðtaka, áður en á-
greiningurinn á milli hinnar
kristnu lífsskoðunar minnar, ég
las nefnilega guðfræði með það
fyrir augum að verða síðar
meþodistaprestur, og guðleysi
Marxismans hafði verið gerður
að ekki myndi líða á löngu þar
til Marx tækist a£ kæfa í mér
guðfræðinginn. Þ e g a r þetta
hafði svo tekizt, viðurkenndi ég
þegar kenningar Marx-Lenins,
og renndi þeim niður eins og
þær voru mér tilreiddar, með
sínum afskræmdu siðferðisverð-
mætum, hæpnu heimspeki, og
enn hæpnari framkvæmdarað-
ferðum. Á komandi árum, fram-
kvæmdi ég allt það, sem komm-
únistaflokkurinn krafðist af
mér. Ég vann ötullega að því,
að skipuleggja kröfugöngur með
al atvinnuleysingja, og meðan
á Spánarstyrjöldinni stóð rak ég
öflugan áróður gegn Franco. Ég
reyndi að smeygja mér inn í
önnur stjórnmálafélög, svo og
trúfélög, stundum starfaði ég
fyrir opnum tjöldum, en oftast
að tjaldabaki. í janúar 1940 þeg-
ar kommúnistaflokkurinn reyndi
á allan hátt að vinna sem mest
skemmdarverkin í hergagnaiðn-
aðinum, var mér fengið starf í
ritstjórn aðalmálgagns flokks-
ins, „The Daily Worker“, þrem
árum síðar var ég hækkaður í
tigninni og gerður að fréttarit-
stjóra, og í þeirri stöðu var ég
þar til í marz 1948, að ég sagði
skilið við blaðið og flokkinn.
Samfleytt í 15 ár kom það tæp-
ast fyrir að ég efaðist um hug
sjón flokksins eða að starfsað-
ferðir hans væru ekki réttlátar
Látlausar skeggræður um það
hvernig hægt væri á sem heppi-
legastan hátt að framkvæma
fyrirskipanir alþjóðasambands
kommúnista heima fyrir, og sí-
felldur lestur marxistiskra fræða
skapar auðveldlega þá blekk
ingarhugmynd með flokksfélög-
unum að rekin sé pólitík að eig
in vali, en á grundvelli þaul-
hugsaðrar heimspeki. Aftur og
aftur heyrir maður greinda
kommúnista endurtaka með
sannfæringarstolti: „Hvergi á
maður völ á eins frjálsum um-
ræðum og í flokknum. En þegar
vér höfum samþykkt og tekið
Hugsið nm
nágrannann sem notar
sama simpráðinn
Hengið upp heyrnartólið, er þér haf.
iC lokið viðtali, að öðrum kosti
heyrið þér aðeins “Busy signal!”
ákvörðun, þá fylgjum vér henni
fram, svo sem ber vel öguðum
flokksfélögum“. Sjálfur sagði ég
þetta oft og mörgum sinnum, og
trúði því að þetta væri rétt.
Flokksbundinn kommúnisti
lifir óneitanlega athafnasömu
lífi. Hann er þjálfaður til þess
að verða leiðtogi og honum verð-
ur alltaf að vera ljós hin sí-
breytilega alþjóðlega taflstaða,
svo að hann geti þegar skipt um
bardagaaðferð og verið í sam-
ræmi við flokkslínuna á hverj-
um tíma. Fyrir mér var ekki
mikill tími aflögu til lesturs eða
fræði-iðkana, annara en þeirra,
sem voru í sambandi við komm-
únismann. Það var aldrei tími
til annars. Allt það sem ég las
var raunverulega hergagnafram-
leiðsla fyrir baráttuna. Allt
annað lestrarefni var munaður
Vinir mínir og aðrir, sem ég um-
gekkst voru eingöngu flokksfé-
lagar. Flokkurinn var mér lífið
sjálft.
Það skal viðurkennt, að það
er enginn hægðarleikur að finna
snöggan blett á marxistískri
brynju slíks manns. Hann er
raunverulega einangraður frá
þeim heimi, sem hann berst
gegn.
En þrátt fyrir allt skaut efa-
semdin upp kollinum — eftir 15
ár. í upphafi var þetta næsta
smávægilegt, og. var fljótlega
hrakið. Hins vegar er það svo,
að fyrr eða síðar fellur ryðblett-
ur á járnbrynju þá, sem flokk-
urinn steypir yfir félaga sína.
En það er oft undir kringum-
stæðunum komið hversu fer. í
sambandi við mig voru það per-
sónulegar ástæður, sem m. a.
voru að verki, vér mennirnir
erum svo mismunandi, að engir
tveir eru eins, eða fara nákvæm-
lega sama veg. Það var enginn
einn atburður sem gerði enda-
lok á minni kommúnistísku sann
færingu, heldur grófst undan
henni smám saman á löngum
tíma, og margt kom þar til
greina áður. en allt var full-
komnað.
Það örlagaríkasta, sem hent
getur marzista, er þegar efinn
kemur til sögunnar. Efinn er
versti óvinur marxistans, því
gagnvart marxistanum er aðeins
tvennt til, það er að játa og við-
urkenna, það þriðja er ekki til.
Árum sáman hafði ég, sem
kommúnistískur rithöfundur
ráðist á kaþólsku kirkjuna, á
þeim grundvelli að hún væri
fasistísk. Slíkar árásir voru
mjög vel séðar meðal lesenda
vorra, og hafði tvöföld áhrif,
þær svertu tvo höfuð andstæð-
inga vora í einu kaþólikka og
fasista, rækilega í augum al-
mennings, og það réttlætti vissu-
lega þessar árásir.
Haþólskt blað kærði mig fyrir
meiðyrði í greinaflokki mínum
um kaþólsku kirkjuna, sem ég
hafði ákært fyrir að vera verk-
færi í höndum fasista. Áður en
málið var tekið fyrir í réttinum
athugaði ég x nákvæmlegar en
áður ákæru blaðsins. Þetta gerði
ég til þess að undirbúa betur
vörn mína, og skilja andstæð-
inga mína enn betur og las ég
rit eftir starfsmenn blaðsins og
þá, sem höfðu stofnað það. Eink-
um voru það rit Hilaire Belloc
og C. K. Cherterton er ég las.
Það varð mér örlagaríkt. Ég
skildi andstæðinga mína alltof
vel, og sá að þeir höfðu á réttu
að standa, en ég algjörlega. á
röngu.
Það einasta áhugamál, sem
ég hafði leyft mér að hafa á-
samt kommúnismanum, var
hrifning mín á miðaldamenning-
unni. En það var Achillesarh'æll
minn, því í kaþólska blaðinu
fann ég hina sömu hrifningu og
virðingu fyrir þessu menningar-
tímabili sögunnar og ég sjálfur
hafði. Fyrst las ég eingöngu það,
sem bundið var við þennan mið-
aldarmenningaráhuga minn, en
þetta varð til þess að ég las um
annað efni, sem í blaðinu var,
með meiri eftirtekt en ég hafði
áður gert. Hvað eftir annað varð
Meiri óhugi fyrir fornritunum á Bretlandi en
á Norðurlöndunum
Blaðamenn ræddu í gær við
Sigurð Nordal prófessor um
fyrirhugaðar útgáfur íslend-
ingasagna á vegum brezka
útgáfufyrirtækisins, Thomas
Nelson and Sons. Er ákveð-
ið, að útgáfan hefjist eins
fljótt og auðið er, og forn-
ritin verði þýdd á venju-
legt enskt mál.
FrumkvæSi Sigursleins w
Magnússonar.
Sá maður, sem hefir frum-
kvæðið að þessu sagði prófessor-
inn, er Sigursteinn Magnússon,
aðalræðismaður íslands í Skot-
landi og framkyæmdastjóri Bret
landsskrifstofu Sambands ís-
lenzkra samvinnufélaga. Hann
er framúrskarandi vel kynntur
maður og mikils metinn í Edin-
borg. Var það Sigursteinn, sem
vakti áhuga Morrisons, fram-
kvæmdastjóra bókaútgáfunnar,
fyrir þessari útgáfustarfsemi.
Óx honum ekki í augum, þótt
útgáfukostnaðurinn væri lengi
að borga sig.
Síðla sumars var undirbún-
ingi Sigursteins það langt kom-
ið, að hann, Morrison, Sigurður
prófessor og G. Turville-Petre,
kennari í íslenzkum fræðum við
Oxfordháskóla, komu saman til
viðræðna um þessi mál, og seint
ég nauðugur viljugur að játa
það, að andstæðingar mínir
höfðu margt til síns máls í gagn-
rýni sinni á kommúnismann, og
sjálf þróunin sannaði það að ég
hafði farið villtur vegar. Fram-
koma hinna sigursælu rússnesku
herja í Austur-Evrópu og Þýzka-
landi — þessir herir, sem eru á-
vöxtur af öreigamenningu vorri
— hin hrottalega og ómannúð-
lega með ferð á bændaleiðtogum
Póllands, Búlgaríu og annarra
landa, allt þetta og svo ótal
margt annað, sem ég hafði áður
varið eftir fremsta megni á þeim
grundvelli, að tilgangurinn helg-
’aði meðalið, fór nú að valda mér
angurs. í stuttu máli, aftur fór
ég að athuga gott og illt, sem
sjálfsagða hluti.
Mér varð það ljóst, að ekki
er hægt að þoka mannkyninu
fram á leið á þann hátt að hrinda
því niður í fen eymdar og vol-
æðis, summan og samsteypan af
þeirri heimspeki, sem réttlætir
slíkt, er í grundvallaratriðum
hreint brjálæði. Ég tapaði minni
kommúnistísku sannfæringu
vegna þess, að ég komst í snert-
ingu við og fann sanna og há-
leita trú. Ég óskaði þess ekki
að glata minni kommúnistísku
sannfæringu og taka upp þá
andlegu baráttu, sem ég vissi að
það myndi kosta mig.
Þetta var ástæðan fyrir því,
að það liðu fimm löng ár áður
en ég sagði skilið við kommún-
ismann fyrir fullt og allt, og alla
þá, sem verið höfðu vinir mínir
og samstarfsmenn til rdargra
ára. Það tók mig og margra mán
aða baráttu áður en ég tók aftur
trúna á þann guð, sem ég hafði
varpað frá mér. En þessu lauk
þannig að ég fór fram á það, að
fá inngöngu í hina kaþólsku
kirkju og því fylgdi svo úrsögn
úr kommúnistaflokknum. Þetta
átti sér stað fáum vikum eftir
valdatökuna í Tékkóslóvakíu og
morðið á Jan Masaryk. Þessir
atburðir vöktu alla þá til um-
hugsunar sem á annað borð gátu
og þorðu að hugsa sjálfstætt.
Eftir að ég hafði sagt mig úr
flokknum, fannst mér ég vera
mjög einangraður. Leiðin frá
Kreml til Vatikansins var löng
og ströng, og ég var einmana.
Þegar fréttin um úrsögn mína
úr kommúnistaflokknum varð
kunn af fréttum útvarps og
blaða, fóru mér að berast bréf
frá mörgum, sem samstöðu höfðu
átt með mér í stjórnmálum, þar
sem fullyrt var að ég stæði ekki
einn. Mér fór að skiljast siðleysi
í september var ákveðið að hefj-
ast handa um útgáfuna.
Meiri áhugi á Bretlandi
en Norðurlöndum.
1 sambandi við þessar fyrir-
huguðu útgáfur, segir Sigurður
Nordal prófessor það vera eftir-
tektarvert, að Bretar séu meiri
áhugamenn um íslenzk fræði en
Norðurlandabúar og algengara
sé að fi^ina þar fólk, sem kann
íslenzku og er vel að sér í bók-
menntum okkar, en á Norður-
löndum. Sagði prófessorinn frá
nokkrum sérstæðum atvikum
um áhuga margra Breta á forn-
bókmenntunum. Þannig eru
þess dæmi, að brezkir skrifstofu-
menn, kennarar í kvennaskóla
og forstöðumenn fjarskyldra
fyrirtækja hafi það 'sem aðal-
tómstundadundur að fást við að
læra íslenzku og setja sig inn í
fornmálið og bókmenntir Is-
lendinga til forna.
Þessi nýja og vandaða útgáfa
á að geta sameinað þessa dreifðu
aðila og fengið mörgum nýjum
næg verkefni. Útgáfu bókanna
verður þannig hagað, að á ann-
ari blaðsíðu hverrar opnu er
gamli íslenzki textinn, þar sem
aðallega verður stuðst við forn-
ritaútgáfuna íslenzku en á hinni
blaðsíðunni verður svo enska
þýðingin.
kommúnismans, og að þræl-
menska þeirra hefði haft sín á-
hrif á fleiri en mig.
Það leikur ekki á tveim jung-
um, að viss þekking á hugmynd-
um og framkvæmdum kommún-
ismans er mikið atriði, en þó er
það enn meira virði, að skilja
þá menn og þær konur, sem
gengið hafa kommúnismanum á
hönd.
Á grundvelli þeirrar reynslu,
sem ég öðlaðist í flokknum, bæði
af störfum þar, viðræðum við
flokksfélaga víðs vegar að úr
heiminum og ýmsu öðru, er ég
sannfærður um, að fólk gerist
félagar í einlægum tilgangi.
Viðgangur kommúnismans á
rætur sínar ekki hvað sízt í því,
að honum hefir tekizt að láta
fólk, sem er einlægt og hrekk-
laust, þjóna vondum tilgangi;
hann hefir notað dýrmæta eig-
inleika, eins og til dæmis fórnar-
lund, hollustu, starfsvilja, áræði
og hugrekki, svo eitthvað sé
nefnt, í þágu ills málstaðar.
Þetta er í senn veikleiki flokks
ins og styrkur, því að góðir eðl-
iskostir flokksfélaganna hafa
einmitt leitt til úrsagna þeirra
úr flokknum af því, að þeir líta
þannig á, að lífið sé annað og
háleitara en að fljóta með
straumnum, og vegna þess, að
þeim getur gramist óréttlætið,
geta þeir snúizt til þjónastu við
góð málefni og orðið þar lið-
tækir.
Úrsögn mín vakti mikla at-
hygli og undrun meðal samstarfs
manna minna við The Daily
Worker, ég varð þess valdandi,
að tveir aðrir starfsmenn tóku
sömu stefnu og ég. Leiðtogarnir
urðu æfir — og létu fara fram
yfirheyrslur á ýmsum samstarfs
mönnum mínum, sem hugsan-
legt væri að væru- undir áhrif-
um frá mér; — þeir urðu að
undirrita játningu og yfirlýs-
ingu um áframhaldandi trúnað
sinn við flokkinn. Sauðtryggt
handbendi þrengstu flokksklík-
unnar var óspart notað til þess
að njósna um þá.
Framan af reyndi flokkurinn
að hafa mig að engu; en eftir að
bók mín, „I Belived", kom út,
hefir The Daily Worker látlaust
ráðizt á mig. Ofsi árásanna sann-
ar, að leiðtogarnir eru í varnar-
stöðu — og margir fleiri hafa
þegar farið — en vissulega væru
þeir miklu, miklu fleiri, ef þeim
tækist að finna leiðina að trúnni
á æðra markmið.
—Alþbl., 1. sept.
Margt er af ungu fólki í Bret-
landi, sem hefir mikil kynni af
fornbókmenntum okkar og get-
ur orðið þess um komið að ann-
ast um þýðingar. Ekki er með
neinni vissu hægt að segja, hve-
nær fyrsta bindið kemur út, en
ef allt fer að óskum, ætti það
að geta orðið á næsta ári.
Nýr siyrkur í handrila-
málinu.
Það eru þeir Sigurður Nordal
prófessor og G. Turville-Petre,
sem verða ritstjórar að verkinu,
en auk þeirra koma til með að
vinna að útgáfunni fjölmargir
brezkir og íslenzkir fræðimann.
Verður íslenzki hluti verksins
að sjálfsögðu unninn í Reykja-
vík, eftir því sem kostur verð-
ur á.
Þessi nýja samvinna Breta og
íslendinga hefir margþætta þýð-
ingu fyrir Islendinga. Auk þess
sem hún kynnir hinum ensku-
mælandi heimi fornbókmenntir
okkar í góðum og ábyggilegum
útgáfum, einnig er hún mikill
styrkur í kröfum íslendinga um
endurheimt handritanna frá
Dönum, þar sem þau eru illa
varðveitt og lítið notuð.
—TIMINN, 13. okt.
SEEDTIME^
a/ncC
HARVESP
By DR. F. J. GREANEY
Dlrector
Line Elevators Farm Service,
Winnlpeg, Manitoba
Chemicals for Drying Wet Grain
Research in the science of
chemistry has done much to in-
crease the economy of grain
production, but as yet it has
not produced a chemical that
will satisfactorily cut down the
moisture content of wet grain
in storage.
According to studies made by
cereal chemists at the Kansas
State College and at the Univer-
sity of Minnesota, grain pres-
ervatives just don’t work. They
do not prevent mold growth and
spoilage in grain stored with
high moisture content.The prob-
lem of preserving grain with
too much moisture for safe stor-
age requires a much better sol-
ution than is provided by these
so-called g r a i n preservatives,
several of which are new being
offered for sale in Western Can-
ada.
There is no “magic chemical”
for removing excess moisture
from stored grain. As yet, the
only practical means of insuring
the keeping quality of grain is
to store it at a sufficiently low
moisture content to prevent
mold deterioration, insect infest
ation and heating. On the farm,
it is possible to lower the moist-
ure content of damp grain by
any one or a combinatjpn of the
following methods: (1) Delaying
harvest until the grain is dry.
(2)Mixing the damp grain with
dry grain. (3)Using clean, well-
ventilated graneries or storage
bins. (4) Moving the grain fre-
quently from one bin to another.
(5) Using artificial grain driers.
The second, third and fourth
methods, however, are useful
only when the grain contains a
slight excess of moisture. Re-
member that the moisture limit
for safe storage of wheat, oats
and barley is 14%; for flaxseed
it is 11%.
May we repeat! There is no
chemical available today that
will satisfactorily remove moist
ure from wet grain in storage.
Don’t fail to inspect your stored
grain frequently—turn if heat-
ing. If you have a particular
grain storage problem, talk it
over with your Agricultural
Representative, or write for ad-
vice to your nearest Dominfon
Experimental Station or Uni-
versity.