Lögberg - 01.11.1951, Síða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. NÓVEMBER, 1951
5
WVVWWWWWVVVWWVWWVW
ÁI H 4 AUÁI
I\ISNA
/
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Börnin okkar og við:
SEGIÐ BÖRNUM
GREINT BARN á aldrinum
4—6 ára er í sjálfu sér eitt stórt
spurningarmerki. Á þessu skeiði
þyrstir börnin svo í fræðslu, að
jafnvel þolinmóðustu foreldrar
geta orðið stórreiðir yfir hinu
sífellda: „Hvers vegna?“ „Hvers
vegna?“
Stundum ber það við, að börn
spyrji til þess eins að vekja á
sér athygli, eða til að láta bera
á sér. En yfirleitt spyrja börnin
vegna þess, að þau í raun og
veru langar til að vita nánar um
hlutina. Því er mjög áríðandi að
svara þeim eins skýrt og satt og
hægt er.
í augum lítilla barna er ver-
öldin jafn óþekkt og reikistjarn-
an Marz er okkur. Værum við
allt í einu komin á Marz, yrðum
við án efa úrræðalítil og hjálp-
arvana, nema við fyndum ein-
hvern góðan mann, sem gæti
frætt okkur um ýmislegt. Okk-
ur þætti ærið óvingjarnlegt, ef
enginn vildi svara spurningum
okkar og þessa verst, ef við vær-
um göbbuð. Einmitt þessi er af-
staða barnsins í henni veröld.
Því verðum við að reyna að setja
okkur í þeirra spor, breyta við
þau eins og við viljum að aðrir
breyti við okkur.
Ég vil benda á þrjár megin-
reglur. Fyrst þetta: Reynið að
vera þolinmóð þegar barnið
spyr. Annað: Segið því aðeins
sannleikann. Þriðja: Viðurkenn-
ið hreinskilnislega að þér hafið
ekki þekkingu á að svara rétt.
Sumt fullorðið fólk er hrætt um
að tapa áliti hjá börnunum,
komi það í ljós, að það sé ekki
fært um að svara spurningum
þeirra. En þetta er þvert á móti.
Barnið treystir þér langbezt, ef
það rekur sig á, að þú reynir
aldrei að gabba það.
Börn vilja yfirleitt vita, hvað-
an hlutirnir koma, hvernig þeir
verka og til hvers þeir eru. Og
þau hafa alveg sérstakan áhuga
á að vita eitthvað um sína eigin
persónu. Ein algengasta spurn-
ing barna er: „Hvaðan kom ég,
mamma?“ „Hvernig fékkstu
mig?“ Eða: „Hvaðan kom litli
bróðir?“ „Hver bjó hann til?“
Þessra spurningar eru vissulega
SANTLEIKANN
mikilvægar. Varla getur nokkuð
viðfangsefni vakið meiri áhuga
mannlegrar veru eins og það að
vita skil á því, hvernig líf verð-
ur til; og féttur skilningur og
vitneskja um þetta efni leiðir til
heilbrigðrar afstöðu gegn vart
kynferðismálunum síðar meir.
Farðu ekki undan í flæmingi, er
börnin spyrja um þetta, svo að
þau fari ekki að fá grun um, að
það sé ljótt og óviðeigandi að
spyrja um þessa hluti. Ekki er
langt síðan foreldrar höfðu þann
sið að segja börnum sínum, að
litli bróðir eða litla systir hefðu
fundist undir berjarunni eða að
storkurinn kæmi með nýfæddu
börnin. Stundum kom læknirinn
með þau í svörtu töskunni sinni.
Enn er eitt nauðsynlegt, og
það er að vera áreiðanlegur gagn
vart börnum og efna ætíð lof-
orð sín við þau. Ef þú segir, að
þú ætlir að gefa barni eitthvað,
þá verður þú að gera það. Þú
mátt aldrei svíkja barn — ann-
ars áttu á hættu að missa al-
gerlega trúnað barnsins. Ég
þekki eina móður, sem af ásettu
ráði var fljót að lofa barni sínu
að fara í boð eða á skemmtun, en
á síðasta augnabliki þá aftók
hún með öllu að lofa barninu
að fara. Þetta hélt hún að væri
heillaráð til að kenna barninu
að horfast í augu við vonbrigði.
En það hafði aðeins þau áhrif á
barnið ,að því fannst engum vera
hægt að treysta.
Fólk reynir stundum að kom-
ast hjá óþægindum með því að
bregða fyrir sig svo nefndri
„saklausri lygi“, en það sem full-
orðnir kalla saklaust, getur oft
komið illa við börn, sem taka
allt bókstaflega. T. d. vissi ég til
þess, að lítil telpa varð mjög
hugsjúk út af því, að mamma
hennar sagði nágranna sínum,
að hún gæti ekki komið í teboð
af því, að hún væri kvefuð —
sem enginn fótur var fyrir.
Við leitumst við að kenna böm
um okkar að segja ekki ósatt,
eins og líka rétt er. En við get-
um tæplega vonazt eftir að þau
geri það, nema við séum sann-
sögul sjálf.
♦ ♦ ♦ ♦
A LETTER FROM THORA ASGEIRSON
Paris, France
The many friends of Thora
Asgeirson will enjoy this ex-
cerpt from a letter written to
her mother:
At last I am writing to you
after my first week in Paris!
First, I’m overwhelmed by
everything in Paris—and I like
it more and more each day.
I phoned Mme. Gaulthier two
days after I arrived and she told
me to come over right away and
I played for her. She said I was
a “bonne musicienne”— that I
needed práctise for technique
like everyone does and said she
would teach me privately till
January and then I could go to
L’Ecole Normale, classes with
Cortot, etc. I íftn starting a Par-
tila by Bach (B flat major), the
Beethovan Sonata No. 3, an
Etude by Maskowski, and a Noc-
turne (No. 1) by Faure—(Mme.
• Gaulthier studied with him for
a long time)—and stiff, stiff
technique. I like her very much
so far—she has a Gaveau grand
piano— a lovely apartment, and
she is very vigorous. She speaks
no English, which is good for
me.
The Student Bureau is pretty
good. For several things—I can
get tickets for different pro-
grams at student rates. I saw
two plays by Moliere in one
evening for 88 francs (about 25
cents.) Good seats, too. Then I
got a ticket for Beethoven’s
Ninth Symphony (choral) at the
Eglise St. Lous des Invalides for
165 francs (about 50 cents). It
was thrilling! I just wished that
all my friends and you could
have heard it too—really, that’s
always my strongest feeling at
these things.
On Friday I met a friend for
lunch ^nd we walked down the
Champs Elysees after meeting
in the Tuileries Gardens, which
are magnificent. The thing that
impresses me most is the vast-
ness of the parks and gardens.
The Champs Elysees is very
wide, instead of boulevards at
the side there are benches and
trees, like a park, wijh outdoor
cafes. Thé- views from every
point are filled with interesting
and exciting thingfe—mostly of
historical significance.
On Sunday—this was really
an interesting and exciting day!
—I met a friend at Notre Dame
Cathedral for 11.00 a. m. mass.
It so happened that we hit upon
a special service for Marshal
Fochs. And so there was much
parading, flags and bugles, as
well as everything else. Coming
Starf Bjarna Gíslasonar til að glöggva skilning
Dana ó menningarsögu íslands
into the Cathedral was magnifi-
cent and how immense! Thev
were playing a Handel Concerto
when we came in and the choir
sang parts of Requiems for
Fochs. Afther we went up one
of the winding staircases about
800 to 1,000 steps I guess, to the
top of Notre Dame and looked
over Paris—the Eiffel Tower
and other famous cathedrals.
Afterwards we walked along the
banks of the Seine—it was a
beautiful day, sunny and blue,
always a bit hazy, though, not
clear blue like Manitoba skies
Lots of people were fishing and
tramps sleeping.
Afterwards we met four other
friends and all went out to Ver-
sailles by train. It was only 140
francs return fare — about 40
cents. Versailles is a little city
with a lot of interesting cafes
with music outdoors. The palace
is magnificent inside.
You can’t imagine the extrav-
agance inside in decoration. The
ceilings are all elaboráte murals. I
I went into the Hall of Mirrors,
which had scaffolding in it that
day. It must have been mag-
nificent. We looked from the
window from where Louis XVI
and Marie Antoinette looked at
the crowds in July, 1789, clam-
ouring for bread at the gates
and walls of the palace. The
grounds have elaborate garden
patterns and lovely flowers and
fountains and numerous ponds
and pools and statues''and for-
ests and paths. We came back
into Paris about 8.30 or 9.00 and
ate a wonderful dinner.
Things are beginning to ar-
range themselves in order. To-
day I went to my second lesson
with Mme. Gauthier. It was re-
vealing, a humbling experience.
We worked very hard for an
hour and a quarter, all music.
No side-tracking at all. She
really goes into detail.
í höfuðborg British Columbia-
fylkis, Victoria, eru búsettir til-
tölulega fáir íslendingar og
harla dreifðir. Af skiljanlegum
ástæðum mætti því ætla, að lítið
væri um félagsleg samtök þeirra
á meðal; þó er þessu farið á
annan veg, eins og ráða má af
þeirri fregn, sem hér fer á eftir.
í vikunni sem leið barst Lög-
bergi bréf frá Miss Jónínu
Johnson, sem hefir aðsetur sitt
í Victoria, þar sem hún skýrir
frá því, að í borginni sé starf-
andi íslenzkur kvennaklúbbur,
sem haldi nokkurn veginn reglu-
bundna fundi; vekur þetta að
sjálfsögðu mikinn fögnuð hjá
þeim, sem ant láta sér um ís-
lenzk mannfélagsmál og vernd-
un íslenzkra menningarerfða.
Kvennasíða Lögbergs óskar á-
minstum kvennaklúbb til ham-
ingju með starfsemina og biður
honum blessunar í framtíðinni.
En áminst fregn er á þessa leið:
Hinn fyrsti fundur Victoria
Women’s Icelandic Club á haust-
inu, var nýlega haldinn á heim-
ili Mrs. Valgerður Miller, Upper
Terrace. Mrs. Margaret Gower
stjórnaði fundi og kosningum í
embætti fyrir næstkomandi
starfsár, og hlutu þessarar kosn-
ingu:
Mrs. Inga Erender, forseti,
heimilisfang 1131 Palmer; Miss
Lily Stephenson, varaforseti;
Mrs. V. Miller, féhirðir; Miss
Jónína Johnson, skrifari; Mrs.
S. Thorkelson, social convener;
Mrs. Gauti og Mrs. Dalman
kosnar í heimsóknarnefnd.
Á fundinum veitti klúbburinn
dálitla fjáruþphæð til élliheim-
ilisins „Höfn“ í Vancouver.
Mrs. Rósa Semple.
Félagskonur söknuðu vinar,
þar sem í hlut átti Mrs. Rósa
Semple, fædd Egilsson, sem lézt
síðastliðið vor. Foreldrar henn-
ar voru í hópi þeirra fyrstu
frumherja, er frá íslandi komu
og settust að í námunda við
Millbrook í Ontario-fylki. Mrs.
Ræll við Hugrúnu um Dan-
merkurferð og námskeið í Askov
Frú Fillippía Kristjánsdótt-
ir — Huðrún skáldkona — er
nýlega komin heim úr för
til Norðurlanda. Dvaldi hún
m. a. um skeið á lýðháskól-
anum í Askov á Jótlandi og
sótti þar námskeið fyrir nor-
ræna kennara. Dagur hefir
komið að máli við frú
Filippíu og rabbað við hana
um þessa för.
— Hvernig líkaði þér að dvelja
á Askov?
— Það var ágætur tími. Júlí-
mánuður var fljótur að líða. Þó
var tíðarfarið ekki sem ákjósan-
legast. Óvenjulega kalt, sögðu
Danir. En við sem vorum á nám-
skeiðinu höfðum ekki mikinn
tíma til þess að hugsa um veðr-
ið. Hálfur dagurinn fór í það að
sitja inni og hlýða á fyrirlestra.
— Var margt fólk þarna sam-
ankomið?
— Það skipti hundruðum,
bæði karlar og konur frá ýms-
um löndum, bæði á júlínámskeið
inu og svo því, sem byrjaði 1.
maí og lauk í júlílok, einnig eru
fjölmargar ungar stúlkur á
Askov í sumarskóla. I Dan-
mörku er skólafyrirkomulagið
víða þannig, að þeir starfa fyrir
karlmenn að vetrinum, en stúlk-
ur á sumrum, líklega notast
námið betur á þann hátt.
—Hvert er álit þitt á praktísku
hliðinni, hvað þessi kennara-
námskeið snertir? Heldur þú að
þau nái tilætluðum árangri?
— Eins og þú veizt, er ég ekki
kennari, ég fékk bara að fljóta
með, og það sem ég lagði mesta
áherzlu á, var hið bókmennta-
lega, kennararnir verða að svara
Semple samdi nokkra leiki og
smásögur; hún orti einnig ljóð
á íslenzkri og enskri tungu. Hún
tók mikinn þátt í leikstarfsemi
og studdi af ráði og dáð The
Little Theatre Group í Victoria.
Hún var ein af stofnendum hins
íslenzka kvennaklúbbs í Vic-
toria og fyrsti forseti hans.
Klúbburinn átti henni mikið
gott upp að unna og blessar
minningur hennar. —
I bréfinu, sem þessari frétt
fylgir, biður Miss Jónína John-
son þess getið, að áminstum
konum yrði það mikið fagnaðar-
efni, ef íslenzkar konur, er til
Victoria kynnu að koma, settu
sig í samband við þær. Þetta er
falleg hugmynd, er verða má
hlutaðeigendum til gagnkvæmr-
ar ánægju.
Heimilisfang Miss Johnson er
3935 Hobbs Road, Victoria, B.C.
Stjörnulífræðistöð
í Kasakstan
MOSKVA, (Telepress). Sovét-
stjörnufræðingurinn G. A. Tík-
hoff hefir lagt grundvöll að
nýrri vísindagrein — stjörnulíf-
fræði. í bók, sem vísindafélagið
í Kasakstan er að gefa út, skýrir
hann frá rannsóknum, sem hann
hefir gert og hafa sannfært
hann um að líf sé á reikistjörn-
unum Marz og Venusi. Hann
telur einnig mögulegt að smá-
sæjar lífverur þrífist á stóru
reikistjörnunum Júpíter, Satúr-
nusi, Úranusi og Neptúnusi og
byggir'það á niðurstöðum sovét-
vísidamanna að þær geta lifað
við mikið frost. Vísindastofnun
með sérstökum stjörnuturni verð
ur reist í Kasakstan sunnanverðu
til að rannsaka líf á stjörnun-
um. — Verður það fyrsta stjörnu
líffræðistofnun í heimi.
Þessi nýstárlega og íhyglis-
verða fregn, er endurprentuð úr
Þjóðviljanmn, og minnir að
ýmsu leyti á heimspekikerfi dr.
Helga Péturs.
fyrir sig. Það voru valdir menn
og margfróðir, sem falið var að
halda fyrirlestra, auk hinna
föstu kennara Askov lýðháskóla,
voru fengnir menntamenn frá
öðrum löndum.
Til dæmis kom doktor frá Ind-
landi. Hann ræddi um Indland
og indverska menningu. Prófes-
sor Paulus Svenson kom frá
Noregi. Aðarumræðuefni hans
voru norskar bókmenntir. Pastor
Sven Sorthan kom frá Finn-
landi, ræddi um finnsku þjóð-
ina og bókmenntir, og Mosesson
frá Svíþjóð, hann talaði urri
sænsku kirkjuna. Tveir ungir,
danskir kennarar töluðu um
nýtízku danskar bókmenntir.
— Var enginn ræðumaður frá
Islandi?
—Jú, ég held nú það. Bjarni
Gíslason rithöfundur hélt þar
þrjá fyrirlestra, sem gerður var
'mjög góður rómur að. Hann var
okkur íslendingum kærkominn
gestur.
— Um hvað fjölluðu erindi
hans?
— Fyrst rakti hann menning-
arsögu íslands frá siðaskipta-
tímabilinu upp til vorra daga.
Hann sýndi meðal annars fram
á það, hvernig ísland hafði haft
sérkennilegar og sjálfstæðar bók
menntir í alþýðuskáldskap sín-
um, meðan ljóðagerð hinna
Norðurlandanna og Þýzkalands
hefði verið læst í hlekki. Sér-
staka athygli meðal áheyrenda
vöktu upplýsingar hans um að
íslendingar hefðu verið á und-
an siðabótalandinu Danmörku
með útgáfu lúterskra sálmabóka
og að við hefðum fengið Nýja
Testamentið á íslenzku tíu ár-
um á undan biblíu Kristjáns
konungs þriðja. Auk þess nefndi
Bjarni að passíusálmar Hall-
gríms Péturssonar hefðu verið
gefnir út 33 árum áður en hin
lögskipaða kirkjusálmabók
Thomasar Kings hefði verið
send til Noregs og Færeyja. Á-
leit Bjarni að vakandi bók-
menntaáhugi Islendinga á siða-
skiptatímabilinu hefði bjargað
íslandi frá að danskan yrði lög-
fest sem íslenzkt kirkjumál. Á
áframhaldandi ferðalagi gegn
um söguna talaði hann sérstak-
lega um Hallgrím Pétursson,
Jón V í d a 1 í n, Bólu-Hjálmar,
Matthías og Einar Benediktsson.
I öllum fyrirlestrunum nefndi
hann handritin og sýndi fram
á, hvernig þetta mál væri tengt
íslenzkri menningu á öllum
tímum og hrakti þá villu í bók-
menntasögu Dana, að íslending-
ar hefðu engan áhuga haft fyrir
þjóðararfi sínum, þegar hand-
ritin voru flutt til Danmerkur.
Nefndi hann í því-sambandi
húsagatilskipun Harboes, sem
bannaði sögulestur og rímnasöng
á íslenzkum heimilum, og sagði
hann að þess háttar bægslagang-
ur lögskipunarvaldsins hefði
verið býnsa óþarfur, ef þjóðin
hefði ekki sýnt fornsögum neinn
áhuga.
— Minntist hann ekkert á
skólamálin?
— Jú. Að síðustu ræddi hann
um þau og lýsti íslenzkri heima
kennslu. Taldi hann, að Islend-
ingar í nýjustu skólafram-
kvæmdum sínum hefðu elt um
of útlendar fyrirmyndir, og þá
vantaði að skapa þjóðlegan, ís-
lenzkan skóla.
Bjarni M. Gíslason er kvænt-
ur danskri menntakonu, og eiga
þau heimili á Sjálandi. „Mér
þykir gott að búa við sjóinn“,
sagði Bjarni við mig, „hann er
þó alltaf líkur sjálfum sér, alveg
eins og sjórinn við strendurnar
heima". Nú hafa Sjálendingar
boðið honum fasta kennara-
stöðu, og býst hann við að taka
því boði.
— Er ný bók væntanleg frá
Bjarna á næstunni?
— Það er mér nær að halda,
og ef til vill fleiri en ein.
— Hefir enginn kennarinn á
Askov komið til íslands?
— Jú, í það minnsta tveir af
þeim og annar þeirra, dr. Holger
Kjær, hefir ferðast um landið.
Einn daginn, á meðan ég
dvaldi í Askov, flutti hann 2
erindi um veru sína hér og kynni
af landi og þjóð. Það var mjög
ánægjulegur dagur. Ég varð satt
að segja alveg undrandi yfir því,
hve hann hefir komizt í náin
kynni við fólkið í sveitunum á
ferðalögum sínum. Það var hríf-
ándi að heyra hann lýsa ís-
lenzkri sveitamenningu og ís-
lenzku bændafólki. — Þegar ég
þakkaði honum fyrir erindin
bað hann mig að skila kærri
kveðju til íslands. „Ég er svo
innilega glaður yfir veru minni
þar“, sagði hann. „Og þótt liðin
séu 20 ár síðan, er hún mér enn
í fersk^ minni og verður mér
ávallt“. Mér þykir vænt um að
mega bera Islendingum kveðju
þessa ágæta manns.
Skólastjórinn J. Th. Arnfred
er ágætur maður óg vitur. Yfir-
leitt ríkti mjög góður andi í
skólanum. Hver dagur byrjaði
með andlegri huðleiðingu, bæn
og sálmasöng, mest virtist mér
vera sungið af sálmum eftir
Grudtvig, enda er ekkert smá-
ræði, sem eftir hann liggur af
sálmum. Danir bera djúpa virð-
ingu fyrir honum. Eins og kunn-
ugt er hafa þeir reist kirkju stóra
í Kaupmannahöfn, sem ber hans
nafn. Askovkirkja er líka í raun
og veru hans minnisvarði. Skól-
inn þar og fleiri skólar hafa orð-
ið til vegna hans áhrifa.
— Hvað virtist þér um kirkju-
sóknina á Askov?
— Jú, hún er ágæt, full kirkja
hvern sunnudag og margir alt-
arisgestir, og láta kennararnir
sig ekki vanta, það fannst mér
sérstaklega eftirtektarvert.
— Fóruð þið ekki í ferðalög
þarna frá skólanum?
— Jú. Við heimsóttum háskól-
ann í Rödding. Á sumrum er
hann aðeins starfræktur fyrir
stúlkur, eins og margir skólar í
Danmörku. Sá skóli er nokkra
kílómetra fyrir súnnan gömlu
landamærin milli Þýzkalands og
Framhald á bls. 8
Business College Education
In these modern times Business College
Education is not only desirable but almost
imperative.
The demand for Business College Educa-
tion in industry and commerce is steadily
increasing from year to year.
Commence Your Business TraintngImmediatelyi
For Scholarships Consult
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
PHONE 21 804 695 SARGENT AV *. WlNNIPEG
☆ ___________________________
ÍSLENZKAR KONUR HALDA HÓPINN í VICTORIA