Lögberg - 03.07.1952, Blaðsíða 1

O Canada we stand on
guard for thee
íslendingar viljum vér
allir vera
Ö5. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMTUDAGINN, 3. JÚLÍ, 1952
NÚMER 27
Kjörinn forsefri íslenzka lýðveldisins
Herra Ásgeir Ásgeirsson alþingismaður
Síðastliðinn sunnudag fóru fram forsetakosningar á ís-
landi, er sóttar voru af kappi rmklu, og féllu atkvæði á
þann veg, að Ásgeir Ásgeirsson bankastjóri og þingmaður
Vestur-ísafjarðarsýslu, gekk sigrandi af hólmi og hlaut
32,925 atkvæði. Séra Bjarni Jónsson vígslubiskup, fékk
31,040 atkvæði, en Gísli Sveinsson fyrrum sendiherra,
4,255. Hinn nýkjörni forseti fylgir Alþýðuflokknum að
málum.
Ásgeir Ásgeirsson er fæddur að Kóranesi á Mýrum
13. maí, 1894. Foreldrar hans voru þau Ásgeir kaupmaður
Eyþórsson og Jersína Björg Matthíaj'úttir; hann lauk
stúdentsprófi 1912, en guðfræðiprófi 1915. Um hnð gegndi
Ásgeir biskupsskrdarastarfi, en vann svo í Landsbanka
íslands; hann var ungur kosinn á þing, varð fjármálaráð-
herra 1931, en forsætisráðherra Islands 1933—1934. Um
allmörg ár var Ásgeir fræðslumálastjóri íslands og forseti
sameinaðs þings 1930—1931. Hann stýrði Alþingxshátíðinni
miklu 1930, og vakti háttvísi hans, að dómi þeirra, er við-
staddir voru hvarvetna mikla aðdáun; auk þessa hefir
Ásgeir átt sæti í mörgum mikilvægum milliþinganefnd-
um, en síðan 1938 hefir hann verið bankastjóri við Útvegs-
banka íslands; af þessu er sýnt, að hinn nýkjörni forseti,
þótt enn sé eigi nema 58 ára að aldri, á fjölþættan og
happasælan starfsferil að baki; hann er kvæntur Dóru
dóttur Þórhalls Bjarnasonar biskups, höfðinglegri ágætis-
konu.
Hinn nýkjörni lýðveldisforseti er glæsimenni og.
hverjum manni háttprúðari í fasi, og mun hann því, ásamt
sinni tígulegu frú, setja virðulegan svip á forsetabústað
hinnar íslenzku þjóðar.
Vestur-íslendingur arfleiðir
Eyfirðinga að stórfé
Gefur Akureyri og Eyjafjarðar-
sýslu 580 þús. kr. til barnaheim-
ilis og skógræktar
Á fundi bæjarstjórnar Akur-
eyrar í fyradag var lesið upp
bréf frá Lárusi Fjelsted, hæsta-
réttarlögmanni í Reykjavík, þar
sem hann tilkynnir, að Aðal-
steinn Kristjánsson, bygginga-
meistari í Winnipeg, sem andað-
ist í Hollywood seint á árinu
1949, hafi arfleitt Akureyri og
Eyjafjarðarsýslu að 36 þús. doll-
urum eða 580 þúsund íslenzkum
krónum.
í arfleiðsluskrá þeirri, sem
Aðalsteinn lét eftir sig, er þessi
ánöfnun til Eyfirðinga, en gjafa-
bréfinu fylgja ýmis fyrirmæli
um meðferð fjárins og skilyrði.
Þau skilyrði eru sett í gjafa-
bréfinu, að fénu verði skipt í
tvo jafna sjóði, og renni annar
þeirra, 18 þús. kr. til byggingar
barnaheimilis : Akureyri fyrir
vandræðabörn, en hinn sjóður
in til styrktar skóggræðslu og
landbúnaði í Eyafirði og á Ak-
Krabbameinshópskoðun ó fólki ókveðin;
hefst ef fil vill í haust
Krabbameinsfélag Islands gerist
aðili að alþjóðasamtökum
krábbameinsfélaga
Aðalfundur Krabbameinsfé-
lags íslands, sem haldinn var
28. maí s.l. ákvað að hefja
undirbúfiing að hópskoðun í
fólki í því skyni, að greina
krabbamein sem fyrst, þar
sem um það er að ræða. Er
ætlun félagsins að hefja
þessa skoðun að einhverju
leyti í haust.
Fylkiskosningar
i aðsigi
Þann 16. þ. m. fara fram fylk-
iskosningar í Quebec, og er und-
irbúningur þeirra þegar sóttur
af miklu kappi. Duplessis for-
sætisráðherra og þjóðernissinrra-
flokkur hans, hefir setið að völd-
um í átta ár og ráðið lofum og
lögum í .fylkimí. Mr. Duplessis
er málafylgjumaður mikill, sem
ekki lætur sér alt fyrir brjósti
brenna; aðal andstöðuflokkur
hans er Liberalflokkurinn, er nú
hefir nýjum leiðtoga á að skipa;
enn er eigi vitað hversu margir
frambjóðendur íhaldsmanna og
C.C.F.-sinna kunna að verða,
þótt víst megi telja, að fylgi
þeirra verði af skornum skamti;
alls eiga níutíu þingmenn sæti
í fylkisþinginu og meginflokk-
arnir tveir hafa frambjóðendur
í öllum kjördæmunum.
Hross og fé fennir í
stórið í Skagafirði
Fannkyngið var gífurlegt og er
þetta harðasla vorhríð, sem
komið hefir í síðastliðin 50 ár
Hvítasunnuhretið var allhart
í Skagafirði og muna elztu
menn þar ekki annað eins
óveður svo seint á vori.
í framdölum Skagafjarðar
varð fannkyngið slíkt, að
hross fennti, auk þess mun
fé hafa fennt, en þar sem
það er heima við á þessum
tíma vegna sauðburðarins,
mun hafa verið nærtækara
að bjarga því í hús en ella.
ureyri. Sýslunefnd Eyjafjarðar
sýslu á því hér einnig hlut að
máli. Ýmis önnur skilyrði fylgja
Gg verða þau athuguð nánar, en
íullvíst má telja að bær og sýsla
veiti viðtöku þessari rausnarlegu
gjöf.
Góður Eyfirðingur
Aðalsteinn Kristjánsson fædd-
ist að Bessahlöðum í Öxnadal
1878 og fluttist tveggja ára með
íoreldrum sínum að Flögu í
Hörgárdal, en 1901 fluttist hann
vestur um haf með móður sinni.
Setti hann á stofn ásamt Frið-
rik bróður sínum byggingafyrir
tæki, sem var mjög athafnasamt.
Afkastamikill rithöfundur
Aðalsteinn var og góður rit-
höfundur og ritaði nokkrar bæk-
ur ýmist á ensku eða íslenzku.
Má nefna bókina „Austur í blá-
móðu fjalla,“ sem margir kann-
ast við. Hann hefir fyrr en í arf-
leiðsluskrá sinni sýnt íslandi
vinarhug. Hann gaf Háskóla ís-
lands sjóð fyrir nokkru til að
koma á kennslu í náttúru fræð-
um og efnafræðum. Manitoba-
háskóla gaf hann^og 20 þús.
dollara.
TÍMINN, 5. júní
Krabbameinsfélag íslands er
samband krabbameinsfélaga í
Reykjavík, Hafnarfirði og Vest-
mannaéyjum. En búizt er við,
að félögunum fjölgi í landsfé-
laginu, því að búið er að stofna
krabbameinsfélag á Akureyri, og
í undirbúningi er stofnun krabba
meinsfélags í Keflavík, Akranesi
og víðar.
Ákveðið var á aðalfundinum,
að Krabbameinsfélag íslands
gerðist aðili í alþjóðasamtökum
krabbameinsfélaga, sem hafa
aðalbækistöð i París. .
Formaður Krabbameinsfélags
íslands er Níels Dungal pró-
fessor.
—A.B., 30. maí
Nýtt bindi af endur-
minningum Eggerts
Stefónssonar
ísafordarprentsmiðja hefir
gefið út annað bindið af bók-
inni „LÍFIÐ OG ÉG“ en hún
flytur endurminningar Egg-
erts Stefánssonar söngvara.
Er þetta bindi 132 blaðsíður
að stœrð og í^ama broti og
hið fyrra.
Fyrir hretið var einmuna tíð
og gróður að verða sæmilegur
og ugðu menn ekki að sér. Datt
víst engum í hug að enn ætti
eftir að dyngja niður meiri fönn,
en í verstu hríð að vetrinum.
Lambadauði var minni en ætla
mátti, en þau voru að finnast
framundir síðustu helgi í snjón-
um og þá með lífsmarki. T. d.
fannst eitt lamb á laugardaginn,
sem hefir þá verið búið að liggja
fjóra daga í fönn, var það með
lífsmarki og tókst að bjarga því.
Engu að síður varð lambadauð-
inn tilfinnanlegur og ekki sízt
vegna þess að menn eru að koma
sér upp nýjum fjárstofni eftir
niðurskurð og fjárskipti.
Til marks um fannkyngið er
það að fáein hross fennti og
munu tvö þeirra hafa kafnað,
standa þó hross lengi upp úr og
þarf engar smáræðis fannir til
að hylja þau. Bændur voru alla
þriðjudagsnóttina við að reyna
að bjarga bæði fé og hrossum í
hús, en gekk það illa vegna kaf-
alds og hríðarmyrkurs. Snjóinn
hefir heldur verið að taka upp
síðustu daga, en frost er á hverri
nóttu og horfir til stórvandræða
með allan gróður ef ekki breyt-
ist til batnaðar næstu daga.
—TÍMINN, 5. júní
Eggert greinir í þessu bindi
frá ferðalögum sínum og lista-
sigrum úti í Evrópu og vestur í
Ameríku; en mikill hluti bókar-
innar gerist þó hér heima á ís-
landi og lýsir vel hvílíkur ætt-
jarðarvinur og náttúruunnandi
Eggert er.
Hersteinn Pálsson ritstjóri
hefir búið bókina til prentunar,
og kápumynd hennar er eftir
Halldór Pálsson listmálara.
—A.B., 30. maí
Sendiherra heimskautanna á milli
Herra Thor Thors sendiherra
Ræðismaður Islands og Dan-
merkur í Sléttufylkjunum, hr.
Grettir L. Jóhannson,. lét ís-
lenzku vikublöðunum vestan
hafs upplýsingar þær, er hér
fara á eftir í té, varðandi hið sí-
vaxandi verksvið hins mikils-
virta sendiherra íslands, Thor
Thors, sem int hefir af hendi og
er að inna af hendi, eitt hið allra
umfangsmesta og nytsamasta
starf, sem um getur á vettvangi
íslenzkrar utanríkisþjónustu, er
sí ög æ færir út kvíar.
Um miðjan febrúar s.l., kom
Thor Thors sendiherra heim til
Washington eftir þriggja mán-
Einn yngsti prófessor heimsins
heimsækir ísland
Hinn ungi prófessor, cello-
snillingurinn Erling Blöndal
Bengtson, kom í fyrrinótt
hingað til íslands frá Banda-
ríkjunum. Er hann á leið til
Kaupmannahafnar, þar sem
hann mun dveljast í sumar.
Heldur hér ef til vill
hljómleika r
Mbl. átti stutt samtal við lista-
manninn í gær, og spurði hann
m. a. að því, hvort hann myndi
halda hér hljómleika.
— Það veit ég ekki með vissu.
Eg vildi gjarnan geta komið því
við. En ég kem hingað í þetta
skipti með svo litlum fyrirvara,
að ekki er víst að ástæður séu
hentugar til hljómleikahalds. —
Annars finnst mér alltaf ánægju-
legt að halda hér hljómleika. Ég
hefi ávallt fengið hér ágætar
móttökur.
Þakklátur íslandi
Ég er líka alltaf þakklátur ís-
landi fyrir það, sem það hefir
gert fyrir mig. Mér finnst ég
öðrum þræði eiga hér heima —
en eins og þér vitið, er móðir
mín íslenzk.
— Hvernig kunnið þér við
yður í prófessorsstöðunni?
— Vel, en henni fylgir mikil
ábyrgð.
— Hvaðan úr Bandaríkjunum
komið þér nú?
— Ég kem sunnan frá Florida.
Dvaldist þar ásamt konu minni
í nokkurs konar sumarleyfi. Þar
var sumar og sóh
— Finnst yður ekki töluverð
viðbrigði að koma hingað?
— Ég veit ekki hvað ég á að
Cellósnillingurinn
Erling Blöndal Bengtson
segja um það. Florida er Florida
og Island er Island. Ég vildi
gjarnan að konan mín hefði get-
að komið hingað með mér. En
þess var ekki kostur í þetta
skipti, segir listamaðurinn að
lokum.
Aðeins tvítugur að aldri
Erling Blöndal Bengtson er nú
tvítugur að aldri. Hann var 14
ára þegar hann kom hingað í
fyrsta skiptið. 19 ára gamall var
hann skipaður prófessor í celló-
leik við Curtis Institute of Music
Bandaríkjunum. Hann þykir
aða setu á Allsherjarþingi Sam-
einuðu þjóðanna í París. I byrj-
un aprílmánaðar fór sendiherra
óleiðis til Rio de Janeiro ásamt
frú sinni og þann 29. s.m. af-
henti hann trúnaðarbréf sitt
Vargas forseta sem sendiherra
íslands í Brazilíu; þaðan var för-
hans heitið til Buenos Aires og
þar afhenti hr. Thors Peron for-
seta trúnaðarbréf sitt sem sendi-
herra Islands í Argentínu. Sendi-
herrahjónin komu heim úr þessu
ferðalagi hinn 20. maí. Hinn 11.
júní var hr. Thors staddur í
.Ottawa og þar afhenti hann
landstjóranum, Vincent Massey,
nýtt trúnaðarbréf sem sendi-
herra íslands í Canada og var
það stílað á nafn Elísabetar
drottningar; af þessu má ljóslega
ráða hve umfangsmikið starf
sendiherrans nú er orðið, því það
nær í rauninni alla leið frá
suðurpól til norðurpóls; auk
þessa er hr. Thors fastur fulltrúi
Islands hjá Sameinuðu þjóðun-
um, og krefst slíkt út af fyrir
sig nokkurra mánaða starfs á
óri; það eru því engar smáræðis-
kröfur, sem utanríkisþjónustan
gerir til sinna manna, kröfur,
sem eigi þola bið.
Nú hefir íslenzka ríkið nýlega
keypt hús í Washington, en áður
leigði það skrifstofur á 609—16th
Street; er þetta rúmgott Hús-
næði þar sem sameinuð verður
ibúð sendiherrans og skrifstofur
sendiráðsins; hið nýja heimilis-
fang er 1906—23rd Street, N. W.,
Washington 8, D.C. Síminn er
Colombia 6653 á skrifstofunni, en
heimasími sendiherra er Decatur
3040.
Það er Islandi mikil gæfa að
eiga á að skipa á sviði utanríkis-
þjónustunar jafn ágætum dreng-
skaparmanni og Thor Thors er,
vökumanni, er að því vinnur nótt
sem nýtan dag að útbreiða hróð-
ur þjóðar sinnar eins vítt og vor-
geislar ná.
Heimsækir
Vínarborg
i
nú meðal
heimsins.
fremstu cellóleikara
-Mbl., 17. maí
Síðari hluta júnímánaðar var
utanríkisráðherra Bandaríkjanna
staddur í Vínarborg og var hon-
um tekið þar með kostum og
kynjum; hann flutti þar út-
varpsræðu og dáði mjög austur-
rísku þjóðina fyrir staðfestu
hennar og frelsisást; hann lét
þess getið, að amerískur her
yrði í landinu unz trygt yrði að
öllu um sjálfstæði þjóðarinnar.
■