Lögberg - 12.02.1953, Page 1

Phone 72-0471
BARNEY'S SERYICE STATION
NOTRE DAME and SHERBROOK
Gas - Oil • Grease
Tune-Ups
Accessories 24-Hour Service
Repairs
Phone 72-0471
BARNEY'S SERVICE STATION
NOTRE DAME and SHERBROOK
Gas - Oil - Grease
Tune-Ups
Accessories 24-Hour Service
Repairs
66 ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMTUDAGINN, 12. FEBRÚAR, 1953
NÚMER 7
SuSurland—nýtt blað, mólgagn
Sunnlendinga
Rilsljóri er Guðmundur Daníels-
son riihöfundur
Fimm menn austan fjalls
hafa nú bundizt samtökum
um útgáfu blaðs, er ætlaður
sé sá vettvangur að ræða
framfara- og menningarmál
Suðurlandsundirlendisins
fyrst og fremst. Á blaðið að
heita Suðurland og er fyrsta
tölublað þess væntanlegt um
næstu helgi. Ritstjóri blaðs-
ins er Guðmundur Daníels-
son, rithöfundur, og átti
Tíminn tal við hann í gær.
— Þetta er gamalt nafn á
slíku blaði, sagði Guðmundur.
Fyrsta blað hins fyrra Suður-
lands kom út á Eyrarbakka í
júní 1910 og var það vikublað,
sem kom út í nokkur ár.
Hugmyndin vakandi um sinn
Hugmyndin um að hefja á ný
útgáfu blaðs helgað málefnum
Sunnlendinga fyrst og fremst
hefir all-lengí verið vakandi,
þótt ekki hafi orðið af fram-
kvæmdum fyrr en nú, að fimm
menn hafa bundizt samtökum
um það og stofnað með sér fé-
lag. Menn þessir eru Guðmund-
ur Daníelsson, sem verður rit-
stjóri, Ingimar Sigurðsson í
Fagrahvammi, Gísli Bjarnason
á Selfossi, Grímur Thorarensen
á Selfossi og Stefán Þorsteinsson
á Stóra-Fljóti. Blaðið verður
prentað í prentsmiðjunni Odda
í Reykjavík, en afgreiðslu þess
annast Gísli Bjarnason á Sel-
fossi, og geta þeir, sem vilja ger-
ast áskrifendur blaðsins, snúið
sér til hans.
Stjórnmálasíða með
nýsiárlegu sniði
Blað þetta á að sjálfsögðu að
vera ópólitískt og fylgir engum
ákveðnum flokki að málum.
Það mun fyrst og fremst fjalla
um málefni Sunnlendinga, fram-
fara- og menningarmál, en einn-
ig ræða mál á almennum vett-
vangi, svo sem um bækur og
útvarp o. fl. Verður það mjög
Thora Asgeirson
Dubois á
þroskabraut
Kennari hér úr borginni að
nafni Anne Loutit, sem dvelur
um þessar mundir í París, skrif-
ar ritstjóra Major-Minor Notes
í Tribune til að segja frá hljóm-
list, sem hún hefir hlustað á í
ferð sinni; meðal annars var hún
viðstödd hljómlistarsamkomu
Thoru, píanóleikara, Asgeirson
Dubois og segir:
„Thora Asgeirson gave bril-
liant evidence of her growth in
artistic maturity. On this oc-
casion she satisfied to the full
the varied and exacting de-
mands of her program in techni-
que and in interpretation
Strength and emphases, flexi-
bility, sensitivity and depth of
imagination, all were evident.”
Hún lék meðal annars: Schu-
mann’s Sonata in G minor;
Nocturne No. 1 in E flat minor,
Paure; Fantasie í F minor,
Chopin og Jeux deaux, Ravel.
“The audience applanded
every number enthusiastically.”
frjálslegt að efnisvali og fjöl-
breytt.
Þótt blaðið taki sér ekki stöðu
á vettvangi stjórnmálanna, er
ætlunin að efna þar til stjórn-
málasíðu með nokkuð sérstök-
um hætti. Er hverjum flokki
ætlaður þar einn dálkur til um-
ráða, og fá fulltrúar flokka að
skrifa þar að frjálsum vilja und-
ir nafni. Þessi tilraun verður að
minnsta kosti gerð, hvernig sem
tekst.
Blaðið verður átta síður í
svipuðu broti og dagblöðin og
kemur fyrst um sinn út hálfs-
mánaðarlega. Fyrsta blaðið kem-
ur sem fyrr segir dt um næstu
helgi, og verður það selt í út-
sölustöðum hér í Reykjavík og
ef til vill einnig á götunum.
—TÍMINN, 6. janúar
FIMTUGUR:
Helgi Johnson
jarðfræðingur
Þann 3. þ. m., átti dr. Helgi
Johnson jarðfræðingur, prófessor
í jarðfræði við Rutgersháskól-
ann í New Jersey fimtugsafmæli;
hann er sonur Gísla Jónssonar
ritstjóra og skáldkonunnar Guð-
rúnar H. Finnsdóttur. Hann lauk
með ágætum vitnisburði prófi í
jarðfræði við Manitobaháskóla
og stundaði framhaldsnám við
Torontoháskólann. Dr. Helgi er
kunnur vísindamaður og hefir
gegnt margvíslegum trúnaðar-
störfum fyrir Bandaríkjastjórn.
Fjórsöfnun hafin
um land alt
Fyrir atbeina forsætisráðherr-
ans í Canada, er nú hafin almenn
fjársöfnun um land alt til stuðn-
ings við Breta, Hollengdinga og
Belgíumenn vegna þeirra stór-
kostlegu erfiðleika, sem þessar
þrjár þjóðir, einkum þó þær
tvær fyrnefndu, eiga við að etja
af völdum hins niikla áflæðis, er
nýlega þjakaði kosti þeirra.
Börnum er hætfrosf
í umferðarslysum
í Bretlandi
Samgöngumálaráðuneytið
brezka hefir birt skýrslu um
umferðarslys 1951 og er það
fyrsta skýrsla þess þessarar
tegundar, þar sem línurit
og myndir eru efninu til
skýringar.
Skýrslan leiðir m. a. í ljós, að
dauðsföll af völdum umferðar-
slysa voru tíðust á börnum innan
við 15 ára eða 40%, en annars
hefir dauðsföllum af völdum
slíkra slysa fækkað um 1/4 frá
því fyrir stríð og slysum um 7%.
Er þetta þakkað aukinni um-
ferðarmenningu og breiðari og
betri vegum. Umferðarslysin eru
þó enn mjög tíð og þjóðfélags-
legt vandamál. Helztu orsakir
slysanna eru taldar: Að börn
leika sér á) vegum úti, að fót-
gangandi menn gæta ekki nægi-
legrar varúðar, er þeir fara yfir
stræti eða þjóðvegi, líta eigi
nógu vel í kringum sig, eða mis-
gizka á hraða komandi bifreið-
ar, að bifreiðarstjórar aka of
hratt eða eru ekki nógu aðgætn-
ir, t. d. þegar ekið er út í um-
ferðarstraum o. s. frv.
Fjórfalt meiri hætta við dauðs
föllum af slysum er talin vera
þeim, sem aka bifhjólum, en
þeim, er stýra bifreið.
—VISIR, 6. janúar
FIMTUGUR:
Grettir Eggertson
rafurmagns-
verkfræðingur
Síðastliðinn mánudag átti
Grettir Eggertson rafurmagns-
verkfræðingur fimtugsafmæli og
í tilefni af því höfðu þau hjónin
veglegt boð inni daginn fyrir, að
hinu fagra og vingjarnlega heim-
ili þeirra 78 Ash Street hér í
borginni; þau Grettir og frú
Irene kunna að taka á móti
gestum hvar, sem heimili þeirra
er í sveit sett, og vel má heim-
færa upp á þau hinar kunnu
ljóðlínur:
Veiztu vinur hvar
verðug lofdýrðar,
gestrisnin á guðastóli situr.
Grettir Eggerson er borinn og
barnfæddur í þessari borg og hér
sleit hann barnaskónum; for-
eldrar hans voru hin kunnu
höfðingshjón Árni Eggertson fé-
sýslumaður og frú Oddný Egg- I
ertson; á tilsettum tíma lauk
Grettir með hárri einkunn prófi
í rafurmagnsverkfræði við Mani-
tobaháskólann og hefir frá þeim
tíma rekið umfangsmikil fyrir-
tæki á vettvangi þeirrar fræði-
greinar bæði í New York og hér;
hann er manna hagsýnastur og
giftusamastur í störfum; hann
hefir hvað ofan í annað heimsótt
ísland og unnið að því kappsam-
lega að raflýsa^landið.
Grettir er mikill mannkosta-
maður og manna vinfastastur; sá
er enginn einn á ferð, sem á hann
að vini. Frú Irene er amerískrar
ættar, prúð kona og fyrirmyndar
húsmóðir.
Settu heimsmet
í hveitirækt
London (A.P.). — Álitið er,
að bræður þrír í Norfolk
hafi sett heimsmet í hveiti-
rækt á árinu, sem leið.
Nam uppskera þeirra 131
skeppu á ekru lands, en það er
þrisvar sinnum meira en meðal-
lag í Bretlandi, sem er 40 skepp-
ur á ekru, og átta sinnum meira
en í Bandaríkjunum. Hefir þetta
leitt til þess, að hætt hefir verið
við að leita ráðuneytis amerískra
sérfræðinga viðvíkjandi því,
hvernig auka megi afrakstur
brezks akurlendis, og þess í stað
ákveðið að bræður þeir, sem að
ofan getur, skýri enskum bænd-
um frá því, hvernig þeir hafi
farið að við að ná þessari miklu
uppskeru. —-VISIR, 6. janúar
Úr borg og bygð
Nú er verið að reisa héraðs-
spítala í Cavalier, N.D., sem
nefndur er Pembina County
Memorial Hospital; verða í hon-
um 22 sjúklingarúm. Áætlað er
að spítalinn taki til starfa 1.
maí n. k.
☆
Dr. J. F. Johannson tók að
sér læknisstörf í Cavalier, N.D.,
2. febrúar. Hann útskrifaðist í
læknisfræði við Manitobahá-
skólann. Hann var hálft þriðja
ár í þjónustu canadiska hersins
í síðasta stríði og stundaði lækn-
ingar í Kenmore, N.D., áður en
hann fluttist til Cavalier.
☆
Séra Valdimar J. Eylands,
prestur Fyrsta lúterska safnað-
ar, fór á mánudaginn suður til
Minneapolis, Minn., í embættis-
erindum fyrir kirkjufélag sitt.
☆
Mr. Ben. Daníelsson frá Ár-
borg var staddur í borginni í
byrjun vikunnar.
G. S. Thorvaldson, Q.C.
Kjörinn forseti
viðskiptaróðs
Nýverið hefir G. S. 'Thorvald-
son, Q.C., verið kjörinn forseti
viðskiptaráðs Winnipegborgar,
en slík samtök skipa forustu-
menn á vettvangi iðju- og at-
hafnalífs og hafa þau þar af leið-
andi víðtæk áhrif á vöxt og við-
gang borgarinnar.
Mr. Thorvaldson er í öllum
efnum maklegur þeirrar sæmd-
ar, sem honum hefir með þessu
fallið í skaut, því hann er í öll-
um efnum dugandi og ábyggi
legur áhugamaður.
Hvað var Betlehemsstjarnan?
Var hún nýstyrni, halastjarna
eða tvær skærar stjörnur séðar
saman?
Um jólaleytið fóru fram um
það nokkrar umræður í
brezkum blöðum, hvaða
stjarna það mundi hafa
verið, sem menn sáu á jóla-
nóttina fyrir 1952 árum.
Umræður þessar spruttu af
því, at rithöfundurinn Sir Alan
P. Herbert kvaðst eiga bágt með
að svara spurningu barnabarna
sinna um þetta, og leitaði hann
fróðleiks hjá Tfmes af þeim sök-
um. Sir Alan segir, að þótt hann
sé sjómaður í frístundum og
hafi nokkra þekkingu á siglinga-
fræði, skilji hann ekki nákvæm-
iega lýsinguna á stöðu stjörn-
unnar í Mattheusar-guðspjalli.
Þó lítur hann svo á, að frásögn-
ina beri að skilja svo, að stjarnan
hafi verið í hvirfilstöðu yfir
Betlehem.
Ennfremur segist Sir Alan
álíta, að þetta muni hafa verið
Canopus, önnur skærasta stjarna
sólkerfis okkar, því að sú skær-
asta, Sirius, hafi verið of vel
þekkt, til þess að menn gætu
villzt á henni.
EINSTÆÐINGURINN
Hann kúrði í hálmi, en kuldinn var sár
því kominn var vetur í garð.
Föt voru lítil og flaskan var tóm
og fátt því til hlýinda varð.
En hugurinn mótaðist aðstæðum af
þar ylurinn gat sig ei fest.
En umhyggju móður í æskunni þó
af öllu hann saknaði mest.
„Konunglegi stjörnufræðing-
urinn“ brezki er á annari skoðun.
Hann telur, að skilja beri orðið
„stjarna“ í víðtækustu merkingu
þess í sambandi við þetta, og hér
hafi e. t. v. verið um eitthvert
óvenjulegt stjörnufyrirbæri að
ræða, því að „ í augum forn-
manna var pláneta aðeins stjarna
á hreyfingu, en halastjarna loðin
stjarna“. Hann telur, að hér hafi
kannske verið um það að ræða,
að þarna hafi kviknað ný stjarna
eða „nova“, er hafi síðan dofnað
aftur, en orðið skærari í annað
sinn, er vitringarnir nálguðust
Betlehem. Bendir þessi fræði-
maður á, að nýstirnið í merkinu
Fiskimanninum (Pictor) hafi
ljómað þannig tvívegis árið 1925.
Önnur tilgáta hans er sú, að
hér hafi verið um bjarta hala-
stjörnu að ræða, sem hafi sézt
fyrir og eftir að braut hennar lá
næst sólu. Hefði sú stjarna verið
að setjast, svo að halinn hafi
snúið upp, hefði vel mátt ætla,
að hún benti á ákveðinn stað á
jörðu.
Þriðja kenningin er sú, að hér
hafi ekki verið um eina stjörnu
að ræða, heldur hafi hinar björtu
stjörnur Júpíter og Satúrnus
verið í næstum sömu línu frá
jörðu, og birtan því aukizt. Þessa
kenningu setti Isak Abrabanel,
heimspekingur, fram á miðöld-
um, og taldi þá afstöðu boða
mikil tíðindi fyrir Gyðinga.
—VISIR, 6. jan.
Fylkisþing
kemur saman
Fátt var af gæðum í fátæjcum rann
því faðirinn skyldunni brást.
Og áður en drengurinn dagsljósið sá
var dáin hans föðurleg ást.
Úr landinu hljóðlega hafði sig brott,
og horfin var síðasta von,
hjá móður er eftir í óvirðing sat
og eignaðist veikburða son.
Hann rifinn frá móður í rekkjunni var,
í reifunum fluttur á sveit.
En hreppsnefndar mannúðin eftirlit allt
í inntekta dálkinn sinn reit.
I móðurstað settu þeir meðlagið hans,
en mjög voru skipti þau bág.
Hann fann að þeir rænt höfðu ’ann réttinum sem
með réttu hvert kvikindi á.
Campell forsætisráðherra hefir
kunngert að fylkisþingið í Mani-
toba komi saman til funda hinn
24. þ. m. Þetta er reglulegt þing,
en ekki aukaþing eins og á dög-
unum þar sem gert var út um
kaupin á orkuverum Winnipeg
Electric félagsins; venjuleg þing-
störf liggja fyrir, svo sem af-
greiðsla fjárlaga og væntanlega
allmargar breytingar á eldri lög-
um. Sýnt þykir að þing verði
rofið á öndverðu komandi sumri
og nýjar kosningar fyrirskipaðar.
Ekki allir á
eitfr sáttir
Það móðir er barni, hann hugsaði hljótt,
— og hjartað af sársauka brann —
sem vorsólin nýgræðing viðkvæmum er,
þá vefur sinn geisla um hann.
Og döggin sem vökvar þann veikbyggða kvist
og varðveitir hættunum frá.
Eru umhyggju tárin sem móðirin mæt
sér margsinms þerrar af brá.
Hún situr hjá vöggu og syngur því ljóð
unz svefnrónni verður það háð.
Þar vakir með athygli sál yfir sál
að sérhverri hreyfing er gáð.
Hjartaslög aðgætt og höndin er lögð
á höfuðið varlega og þýtt.
Fötunum þrýstir hún fastar að kinn
með fögnuði kyssir það blítt.
Heitustu bænirnar heyra því til
sem hugurinn myndað sér fær.
Og tillitið eitt er sem huggandi hönd
eða himneskur friðandi blær.
Hún styður það fyrst er það stígur í fót
og stendur þar öruggan vörð.
Sá verndar engill sem æðstur hér finnst
á eymdanna syndugri jörð.
Ó, hjartkæra móðir, frá vöggunni var
á veginum klungur og grjót.
Og mörg á ég öfug og misstígin spor
og marinn og hruflaðan fót.
En það eru smyrsli á svíðandi sár,
og sæluvon færir það mér:
að ég átti til góða þá guðlegu stund,
að gráta í fanginu á þér.
LÁRUS B. NORDAL
Hinn nýdubbaði utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, John
Foster Dulles, er nýkominn' úr
Norðurálfuferðalagi þar sem
hann heimsótti London og flest-
ar höfuðborgir þeirra þjóða, er
að Norður-Atlantshafsbandalag-
inu standa; brezk blöð eru horn-
ótt í garð hans og telja hann hafa
verið hikandi og óákveðinn varð-
andi afstöðu sína til meginmála;
er heim kom, lýsti Mr. Dulles
yfir því, að ekki hafi enn verið
útgert um það hvort Kína verði
einangrað með hafna- og sigl-
ingabanni, þó víst væri að Asíu-
málin yrði tekin til alvarlegrar
íhugunar áður en langt um liði.
Vel af stað farið
Flugvélar flytja daglega föt og
sængurfatnað til Bretlands, Hol-
lands og Belgíu á vegum Rauða
krossins, enda mun ekki af veita
því þörfin er aðkallandi og brýn.
Aðalfélagið í Canada hefir veitt
$10.000 og yngra félagið, Junior
Red Cross, hliðstæða fjárhæð til
vistakaupa. 1 næsta mánuði
hefst um land alt hin árlega fjár-
söfnun í Rauða kross sjóðinn og
þarf eigi að efa að þjóðin verði
samtaka um þetta mikla nauð-
synjamál.