Lögberg - 18.02.1954, Blaðsíða 1

Phone 72-0471
BARNEY'S SERVICE STATION
NOTRE DAME and SHERBROOK
Gas - Oil - Grease
Tune-Ups
Accessories
Repairs
24-Hour Service
PROMPT - COURTEOUS - DEPENDABLE
ADOLPH'S TAXI
Round The Clock Service
59-4444 52-6611
401 PRITCHARD AVE.
SPECIAL RATES
ON COUNTRY TRIPS
WEDDINGS
FUNERALS
67. ARGANGUR
WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 18. FEBRÚAR 1954
NÚMER 7
Fylkjum liði á þjóðræknisþing til öryggis vorri tignu tungu og menningarerfðum
Börn seld ó
svörtum markaði
Ömurleg málsrannsókn hefir
arum saman farið fram í
Montreal, sem nú hefir að lokum
Mitt til þess, að tveir lögfræð-
ingar og ein kona þar í borginni,
hafa verið formlega ákærð um
að hafa gert sér það að atvinnu
1 síðastliðin 10 ár að selja óskil-
getin börn á svörtum markaði
suður yfir landamærin og þá
finkum til New York-borgar;
ekki er enn nákvæmlega skýrt
hvað greitt hafi verið fyrir
hörnin, en í sumum tilfellum
þykja líkur til, að greiðslan hafi
numið 10 þúsund dollurum; á
l>essu 10 ára tímabili, er mælt,
«ð umsetningin hafi hlaupið upp
a þrjár miljónir dollara. Það
íylgir sögu að Gyðingar í New
York hafi keypt mörg þessara
barna, með því að þeim hefði
Verið talin trú um, að þau væri
Gyðingaættar.
Hannsókn málsins stendur yfir
bæði í Montreal og New York.
Merkur cathafnamaður að verða áttræður
Kosningafé
Forsætisfáðherrann í Mani-
toba lagði í fyrri viku fram í
fylkisþinginu skýrslu yfir það fé,
er þingflokkarnir þrír eyddu til
undirbúnings kosningunum, sem
haldnar voru í júnímánuði síðast
i’ðnum, og kom það þá í ljós, að
Liberalar eyddu $14,934, Kon-
servatívar $10,063,49, en C. C. F,-
sinnar $2,002,96. Það var Mr.
Stinson foringi C. C. F., er leit-
aði þessara upplýsinga og féKk
við þegar í stað svar.
Útgjöld flokkanna við áminst-
ar fylkiskosningar munu vera
þau lægstu, sem um getur í háa
berrans tíð.
Thorsteinn Borgfjörð byggingameistari
Hinn 20. þ. m., verður áttræð- j og verður í þeim efnum vafa-
ur einn hinna kunnustu athafna- ! laust lengst minst, er honum var
manna íslendinga vestan hafs
höfðinglegur maður í sjón og
reynd og ábyggilegur vinur vina
sinna.
Thorsteinn er fæddur að Árdal
í Andakíl 20. febrúar 1874. For-
eldrar hans voru Sæmundur
Jónsson á Hálsum í Andakíl og
Helga Gísladóttir frá Hrauntúni
í Leirársveit.
Thorsteinn fluttist ungur með
foreldrum sínum til þessa lands
og tók snemma að fást við bygg-
ingar; óx honum brátt á þessum
vettvangi svo fiskur um hrygg,
að athafnir hans voru í hávegum
hafðar; en kunnastur af stór-
virkjum sínum varð Thorsteinn
dustry, birtir í desember-
hefti sínu aðalgrein eftir
ritstjórann um löndunardeil-
una. Er þar talið líklegt, að
Island mundi vinna, ef land-
helgisdeilan kæmi fyrir dóm
stólinn í Haag.
Líklegt, að ísland vinni landhelgismálið
fyrir alþjóðadómi
Brezka timaritið Fish In-
Tvö ár enn
Því er haldið fram í greininni,
að Islendingar geti ekki án
Breta verið og hljóti fyrr cða
síðar að endurskoða afstöðu sína.
íslendingar geti haldið út í mesta
lagi 2 ár ennþá.
Hlutur Islands betri
Það er viðurkennt í blaðinu,
að ísland hafi allar líkur til að
vinna í Haag, sé litið á málið frá
hlutlausu sjónarmiði. Það sé því
ekki rétt af Bretum að fara í
mál. Þeir hafi auk þess slæma
reynslu af máli Norðmanna.
Löndunardeilan
Ekki telur tímaritið neinar
líkur fyrir breytingum á lönd-
unarbanninu, jafnvel þótt Is-
land hefði betur í Haag.
Stjórn íhaldsmanna í Englandi
væri ekki líkleg til að breyta hér
í löndunarbanninu. Hið frjálsa
framtak væri látið eiga sig. Út-
gerðarmenn í Englandi mundu
ekki ótilneyddir breyta sinni af-
stöðu.
Grein ritstjórans hefst á því,
að ræða um ósigur Dawsons.
Hafi þar tapazt þúsundir
sterlingspunda og mikið
starf verið unnið fyrir gýg.
Vilja vopna togarana
^egir í greininni, að heyrzt
hafi
raddir um það f Englandi,
a vopna ætti togarana og senda
erskip þeim til fylgdar. Slíkar
jsddir eigj ekki rett á sér, því að
imi þess }játtar aðferða sé lið-
lnn- Lausn á þessu vandamáli
Verði ekki fundin nema á frið-
sarnan hátt.
^ollaratekjur íslands
Tekjur íslands í dollurum eru
?er ar að umtalsefni. Segir
j a tð að það sé „óheppilegt“
ynr þá, sem vilja leysa deiluna,
aö Islendingar skuli hafa slíkar
e jur. Vegna þeirra vanti þá
st ens^an gjaldeyri og að-
vearra ®reta til samninga verði
Vilja eftirgjöf
Greininni lýkur með því, að
endurtaka það, að ekki verði um
neina lausn að ræða nema gefið
verði eitthvað eftir af hálfu ís-
lendinga. Og virðast því Bretar
ekki enn hafa fyllilega áttað sig
á því, að íslendingar ætla ekki
að slaka til.
falið að ganga endanlega frá
byggingu þinghússins í Mani-
toba, en þar hafði svo sem vitað
er, eitt og annað farið miður en
skyldi og í raun og veru lent í
hreinum og beinum handaskol-
um.
Thorsteinn tók jafnan virkan
þátt í íslenzkum mannfélags-
málum; hann var meðlimur
Unitarasafnaðarins; hann var
mikill persónulegur vinur
Thomasar H. Johnsonar dóms-
málaráðherra og studdi ávalt
Liberalflokkinn af ráði og dáð.
Thorsteinn var kvæntur Guð-
lúnu Thordardóttur hinni mestu
ágætiskonu, sem fyrir nokkru er
látin; þau voru bræðrabörn. —
Heimili þeirra Thorsteins og frú
Guðrúnar stóð tíðast í þjóðbraut;
þar ríkti glaðsinni og þangað var
öllum gott að koma. Börn þeirra
Borgfjörðs-hjóna eru Ingi, Uni-
taraprestur að Winchester, Mass.,
Thorsteinn B. verkfræðingur hjá
Canadian Industries Limited,
Montreal, Lára Russell, en mað-
ur hennar er forstjóri og eig-
andi Ottawa Valley Leather-
craft Studios, Ottawa, en hjá
þeim dvelur afmælisbarnið.
Fanný, gift Lt. Col. G. A.
Pesnicak, Eustis, Virginia, Gísli,
umdæmisstjóri Canadian Con-
gr^ss of Labour, Edmonton,
Helga, gift C. C. Crogan múr-
húðara í Portland, Oregon, og
Skafti, aðstoðarprófessor í verk-
fræði við Manitobaháskólann,
kvæntur Hrefnu Ásgeirsson; öll
eru börnin hin mannvænlegustu
svo sem þau eiga kyn til.
Lögberg flytur hinu áttræða
afmælisbarni hugheilar árnaðar-
óskir.
Dónarfregn
Þann 26. janúar síðastliðinn
andaðist að heimili sínu í West
Lynn, Oregon, U.S.A., frú
Ingibjörg Doty eftir langvar-
andi sjúkdómsstríð. Hún var
fædd í Grenivík í Eyjafjarðar-
sýslu á íslandi þann 3. des. 1873,
fluttist til Ameríku 1876 með
foreldrum sínum Jóhanni og
Jóhönnu Sigurður, sem settust
að í Nýja íslandi á landi, sem
þau nefndu Birkines; eftir
nokkurra ára dvöl þar flutti hún
ásamt foreldrum sínum til Sel-
kirk og þaðan lá leið Ingibjargar
til Pembina, North Dakota, þar
sem hún giftist Frank Doty
eftirlifandi manni sínum, sem
nú syrgir eiginkonu sína; sömu-
leiðis syrgja hana þrir synir:
George, Frank og Clarence, sem
allir eru búsettir í West Lynn,
Oregon. Fimm bræður Ingi-
bjargar heitinnar búa hér í
Manitoba, Capt. Joe Sigurður og
Kristján I. (Stan), sem báðir
eiga heima í Selkirk; Júlíus og
Thorsteinn, Camp Morton, og
Magnús, Matlock, Man.
Blessuð sé minning þessarar
mætu konu.
Fjórar íslenzkar sögur sendar í alþjóða
smósagnakeppni
Fjórar íslenzkar smásögur verða
sendar í alþjóða smásagnakeppni
slórblaðsins New York Herald
Tribune, en umboðsaðili blaðsins
hér varðandi keppnina er tíma-
ritið Eimreiðin.
Stórfé varið
til umbóta
Árið, sem leið var varið til
hvers konar umbóta í Winnipeg
af hálfu bæjarstjórnar meira fé,
en dæmi voru áður til í sögu
borgarinnar, eða nálega hálfri
fjórðu miljón dollara, að því
yfirverkfræðingi bæjarins, W.
D. Hurst, nýlega sagðist frá;
fjárhagsáætlun borgarinnar fyr-
ir yfirstandandi ár hefir enn eigi
verið samin og þar af leiðandi
enn eigi vitað um þær upphæðir,
sem veittar verða til hinna
ýmissu framkvæmda í ár, þó
ætla megi að þær verði næsta
ríflegar.
Auknar
sprengjubsrgðir
Samkvæmt nýjum fregnum
frá Stokkhólmi, er birtust í mál-
gagni sænsku hernaðaryfirvald-
cnna, eru Rússar sýknt og heil-
agt að auka framleiðslu á atóm-
sprengjum og öðrum atómher-
gögnum. Áminst blað lætur þess
getið, að sprengjurnar séu af
mismunandi stærðum og með
mismunandi styrkleika eða á-
hrifamagni; segir blaðið, að
Rússar hafi nú í fórum sínum
geigvænleg atómvopn svo hundr-
uðum skipti.
Ný stjórn fekur
við völdum
Eftir alvarlega stjórnarkreppu
á Italíu hefir lánast að mynda
nýtt ráðuneyti undir forsæti
Mrio Schelbu og standa að því
þrír flokkar, Christian Demo-
crats, Social Democrats og
Liberalar; hinn fyrstnefndi
flokkur er liðsterkastur á þingi.
Hinn nýi forsætisráðherra er
eldheitur lýðræðissinni, en svar-
inn fjandmaður kommúnista.
Eins og Vísir hefir áður sagt
írá bárust Eimreiðinni samtals
41 smásaga í keppnina, en í ný-
útkomnu hefti tímaritsins er
skýrt frá því að fjórar sögur hafi
verið valöar úr og verði þær
sendar í alþjóðakeppnina, en það
er hámark þess, sem hvert land
má senda.
Sögurnar, sem valdar hafa
verið nefnast: „Ást og blóm“,
merkt dulnefninu O. Mega,
„Álfkonan yndislega", merkt
Uulnefninu Hrafn, „Róa sjó-
menn . . .“, merkt dulnefninu
Moldi og „Ástin er hégómi“,
rnerkt dulnefninu Sunna.
Þá skýrir Eimreiðin frá því að
sögur hafi þegar borizt í al-
þjóðakeppnina frá fjölmörgum
öðrum löndum, m. a. 4 sögur frá
Ástralíu, 3 frá Kongo í Afríku,
2 frá Bretlandi, 2 frá Israel, 3
frá Japan, 3 frá Bandaríkjunum
og 4 muni verða sendar frá
Grikklandi og 4 frá Nýja-Sjá-
landi. Ennfremur hafa umboðs-
aðilarnir í Finnlandi valið 3
sögur úr um 300, er bárust þar,
og í Frakklandi bárust 4000 sög-
ur, sem velja verður úr. Búizt er
við að sögurnar frá Indlandi
berist seint, þar eð tungumálin
eru þar mörg og þarf umboðs-
salinn þar að kanna fjölda sögur
á ýmsum tungumálum. Meðál
annars vegna þessa er búizt við
að all-langur tími líði þar til
verðlaunasögurnar í alþjóða-
samkeppninni verða valdar, því
að lokaúrskurður verður ekki
ielldur fyrr en sögur allra þátt-
tökulandanna verða komnar til
New York Herald Tribune. —
Um þessar mundir er verið að
þýða íslenzku sögurnar fjórar á
ensku til alþjóðakeppninnar, en
búizt er við að úrslit í keppninni
verði ekki kunn fyrr en í lok
næsta árs.
VÍSIR, 15. jan.
Dr. V. J. Eylands
er setur 35. ársþing Þjóðræknis-
félags Islendinga í Goodtempl-
arahúsinu næstkomandi mánu-
dag kl. 10 f. h.
Til skáldkonunnar Jakobinu Johnson
á tjötugsafmœli hennar
Heill sé þér, vordísin vestrænna ljóða!
Viðkvæm og fögur þín sönglistin er.
Hressing þú andlega hefir að bjóða
hverjum sem tekur sér samferð með þér.
Vinirnir mörgu hér vestra — og „heima“ —
vilja nú flytja þér þakklætismál
fyrir þær ljóðmyndir ljósríkra geima
ljúfar er streymt hafa frá þinni sál.
Vér þökkum þér ljóðin! Vér þökkum þér líka
ljúfmensku þína, sem prýddi hvern dag;
vér þökkum að samfylgd þín samúðarríka
sólbirtu varp á vorn mannfélags hag.
Sjötug að aldri, en síung í anda,
situr þú krýnd hér sem drotning í kvöld.
Árin hjá líða, en örugt þó standa
ást vor og virðing: — þín athafnagjöld.
Þig Jesús æ leiði, vor Jakobína,
jafnan þig styrki í gleði og þraut,
vefji þig ávalt í algæzku sína,
öll þín spor blessi á framtíðarbraut.
Kolbeinn Sæmundsson
Úr borg og bygð
Nýkominn er hingað til borg-
innar frá íslandi hr. Þorsteinn
Guðmundsson vélsetjari ásamt
frú sinni og tveimur börnum.
Þorsteinn er ættaður af Akur-
eyri. Fjölskylda þessi hygst að
setjast hér að; með þessari fjöl-
skyldu kom einnig Reynir
Þórðarson trésmiður úr Reykja-
vík.
☆
Þau G. L. Johannson ræðis-
maður og frú, 76 Middlegate,
tfndu til síðdegisboðs á hinu
fagra og vingjarnlega heimili
sínu á laugardaginn var til heið-
urs við Hal Linker, frú Höllu og
son þeirra, Davíð Þór; nutu
margir gestir þar ánægjulegrar
samverustundar og ríkmann-
legra veitinga.
*
Hinn 9. þ. m., lézt á elliheimil-
inu Betel á Gimli Árni Thordar-
son frá Miðhúsum í Eiðaþinghá,
fæddur 5. febrúar 1859, skýr-
leiksmaður hinn mesti, þéttur á
velli og þéttur í lund; útför hans
var gerð frá Betel 13. s. m. Við
útförina þjónuðu tveir prestar,
þeir séra H. S. Sigmar og séra
Eyjólfur J. Melan.
1 næstu viku verður æviatriða
Árna minst hér í blaðinu og birt
af honum mynd, sem tekin var af
honum tveimur árum áður en
hann dó.
☆
Um miðjan janúarmánuð síð-
astliðinn lézt að Gimli Thor-
steinn Hróbjartsson 73 ára að
ldri, fæddur á Islandi; hann gaf
sig um langt skeið við dýra-
veiðum um 300 mílur norðvestur
af Churchill.
Útförin var gerð frá kirkju
lúterska safnaðarins á Gimli. —
Séra H. S. Sigmar jarðsöng.
☆
— ÞAKKARORÐ —
Hér með flytjum við öllum
þeim, sem á einn eða annan hátt
auðsýndu okkur kærleiksríka
samúð við fráfall og útför
Herberts Júlíusar Brandsonar,
okkar innilegasta hjartans þakk-
læti; einkum og sérílagi þökkum
við Dr. Valdimar J. Eylands,
söngflokki safnaðarins og organ-
ista hans, Mrs. ísfeld, Miss Ingi-
björgu Bjarnason, er söng ein-
söng, frú Soffíu Kristjánsson
fyrir margháttaða aðstoð, og
Bardal Funeral Service, svo og
öllum þeim, er sendu blóma-
gjafir og heiðruðu útför elskaðs
sonar og bróður með nærveru
sinni.
GUÐRÚN BRANDSON
og fjölskylda
—Alþbl., 17. jan.