Lögberg - 17.05.1956, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 17. MAÍ 1956
Lögberg
Gefið út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
Utanáskrif ritstjðrana:
EDITOR LÖGBERG, 695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $5.00 um árið — Borgist fyrirfram
The “Lögberg” is published by The Columbia Press Limited,
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada
Printed by Columbia Printers Limited
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
PHONE 74-3411
Sigurður Júlíus Jóhannesson
(9/1 1868 — 12/5 1956)
—ÖRFA MINNINGARORЗ
Ég sé fyrir mér tvo menn, stadda í Reykjavík fyrir
tæpum 60 árum, báðir ungir íslenzkir hugsjónamenn og skáld,
ritstjóri og aðstoðarritstjóri Dagskrár, er snúið var um hríð
í fyrsta dagblað á íslandi — vegna nauðsynjar landsins og
gagns þjóðarinnar. íslendingar sætta sig við ekkert minna
en fullt frelsi, allt annað eru svik við hinn íslenzka málstað.
Ég þarf ekki að taka það fram, að mennirnir, sem hér um
ræðir, voru þeir Einar Benediktsson og Sigurður Júlíus
Jóhannesson. Er ekki að efa, að Sigurður, er þá var ungur
læknanemi í Reykjavík, hefur dáð Einar, glæsimennsku hans,
einurð og orðfimi og tekið hann sér til fyrirmyndar um margt.
Og jafnvíst er það, að Einar hefur brátt séð, hvað í Sigurði
bjó, því að varla hefði Einar annars ráðið hann sér til aðstoðar.
Ég las nýlega grein eftir Einar Benediktsson, er hann
ritaði í Dagskrá árið 1897 og heitir Nýir menn. Lýsir hann
þar m. a. ungum manni, er hann hafði rekizt á af tilviljun á
gönguferð út úr bænum (Reykjavík) einn fagran vetrar-
morgun. Og- þar sem mér finnst lýsing Einars geta í nær
öllum atriðum átt við Sigurð, eins og ég mundi hugsa mér
hann ungan — og reyndar alla sína daga, birti ég hér kafla úr
henni í minningu þeirra Einars:
„Við höfum þagað nokkra stund og gengið hratt fram hjá
efstu húsunum. Nú víkur hann aftur að umtalsefninu, sniðug-
lega og með lipru málfæri.
Það má heita svo, að við séum málkunnugir. — Ég hitti
hann fyrsta sinn fyrir nokkrum árum í félagsskap með ungum
„nemanda“, er ég þekkti vei. Ég sá þá oft saman síðar, ýmist
á göngu, við hljóðfæraslátt eða lestur, en aldrei við drykkju
né spil.
Ég átti stundum tal við þá og tók eftir því, að þessi ungl-
ingur hafði næmar taugar og skilning og lét sjaldan af skoðun
sinni um hvað sem var. Hann var fremur þaulræðinn, rakti
mál sitt út í æsar og var karpgjarn, þó um smámuni eina
væri að tala.
Svo missti ég sjónar á honum svo árum skipti og hef nú
fyrst fyrir skömmu uppgötvað hann aftur með gljáandi, nýja
fálkamynd yfir húfuderinu.
Hann er orðinn nokkuð skarpleitari, horfir fastar á mann,
þegar hann talar, og sýnist vita betur en fyrr, hvað hann á
undir sér.
Hann virðist halda sjálfur, að hann sá fullorðinn, en er
þó unglingur enn. Augun eru skýr og dökk, en það sést vel
á honum, að hann hefur lagt að sér við lestur eða annað,
sem eldir manninn fljótt. — Það finnst á öllu, að hann er
maður, sem ætlar sér að komast áfram.
Við höfum hitzt af tilviljun á sömu leið þennan morgun
og höfum deilt um það stundarkorn, hvort hollara sé, eins og
nú stendur, að yrkja „fast“ eða „laust“ hér á landi.
Ég hef ekki getað verið honum samdóma nema að nokkru
leyti, og eins og hans er venja til, hefur hann sótt fast að'
sannfæra mig. Ég hef reynt tvívegis að víkja samtalinu í aðra
átt, en hann hefur haldið sér fast við efnið. Svo hef ég látið
hann einan um að tala, og við höfum þagað nokkra stund, en
nú er hann byrjaður aftur.“
En greininni lýkur Einar á þessa leið, er hann hefur lýst
á mjög skemmtilegan hátt viðræðum þeirra um skáldskap og
annað, er á góma hafði borið:
„Við göngum lengra upp eftir og snúum fyrst aftur, þegar
bærinn er horfinn, og tölum um hitt og þetta.
Félagi m'inn á eftir að fá að vita það, að fólkið er ekki
einasta dómari, heldur löggjafi, og að þankalaus gleði „á góðra
vina fundi“ er jafnrétthá og hin djúpsetta íhugun um rang-
indastjórn gullvaldsins í þessum heimi. Og ég á ef til vill
eftir að sjá, að það er rangt að láta af að gjöra það, sem
sjálfur maður álítur réttast — hvað sem fjöldanum eða þeim
fáu líður.
Við eigum allan daginn fyrir okkur. Það er ekki langt
Federal and Provincial Housing Plans
for the Aged and “Betel" Home Plan
By GEORGE JOHNSON, M.D.
Housing for the aged has
become a subject of much dis-
cussion, planning and action
in recent years. Government
assistance has promoted
building of low cost housing
units in many communities.
Buildings have been con-
verted for homes for the aged
as well as additions to pre-
sent homes and nursing
homes.
Because of the ‘Betel’ Cam-
paign for building funds it is
felt that a through explana-
tion of the different plans
should be given to avoid any
confusion. Housing for the
aged and a home for the aged
are two separate and distinct
types of services. A com-
munity considering “housing
for the aged” should consider
its disandvantages as well as
its advantages.
A community may borrow
fi'om the Federal Government
90 per cent of the cost and
receive 10 per cent from the
Provincial Government to
build low cost housing units.
The cost of such units are ap-
proximately $5000, and pro-
vide a kitchenette, bedroom
plus sitting room for a couple.
Rent is estimated at $26.00.
This allows about $54.00 per
month for sustenance of two
pensioners. Such housing is
excellent for an aged couple
able to be active, to cook and
take interest in community
affairs.
With separate housing units
an acute problem aries if one
resident becomes ill and must
receive hospital care at $8.00
per day at community ex-
pense. Also if one partner
should die the survivor will
have less than 720.00 for su-
stenance if on a government
pension only. Should the hus-
band survive, possibly he can-
not cook. It is difficult to
move such a tenant.
This system may become
costly to a town as older resi-
dents usually develop chronic
ailments needing prolonged
institutional care. Such hous-
ing units would be excellent
if aged residents could be
moved to a centrally located
nursing home for care not
acute enough for hospitaliza-
tion. The government feels
that charitable institutions
are best able to meet the
many personal and individual
problems of care of the aged
and infirm.
For a municipality to con-
vert a home or other building
into a home for the aged pre-
sents many problems such as
acquiring suitable staff and
additional finances. In one
Manitoba town a hospital was
converted for such use. The
individual rates are $3.00 a
day with nursing care and
$4.50 a day for bedridden
patient, but without medical
attention. For the average
pensioner such costs are pro-
hibitive without charitable
assistance or town welfare
expence, as few can afford to
pay $90.00 per month.
The ‘Betel’ Plan for assist-
ing tfae aged has been in
operation for forty years.
síðan, að vinnuljóst varð. En nú heyrast grjóthögg í holtunum
og vagnaskrölt á veginum.
Við förum heim hvor til sín, en vel má vera, að við
finnumst aftur seinna á samleið — þó nokkur ár séu á milli
okkar.“
Dagskrá Einars Benediktssonar varð ekki langlíf, leið
undir lok 1899 eða sama árið og Sigurður Júl. Jóhannesson
fór vestur um haf. En þó að fundum þeirra bæri ekki saman
nema einu sinni eftir þetta, sumarið 1921, þegar Einar ferðað-
ist um íslendinga byggðir vestan hafs, skipti það ekki máli,
því að þeir hlutu alltaf að eiga samleið sem íslenzkir hug-
sjónamenn og skáld. Þeir höfðu ungir markað sér stefnu, er
þeir síðan fylgdu ljóst eða leynt, hvað sem annars á daga
þeirra dreif. Einar fór um síðir allur yfir í skáldskapinn og
framkvæmdi það í kvæðum sínum, er hann fékk ékki áorkað
í lífinu sjálfu. Fegursti bragur Sigurðar, aftur á móti, varð
líf hans sjáift og ævilöng þjónusta við og barátta fyrir æsku-
hugsjónum hans um frelsi, réttlæti og mannúð, er aldrei
spyr að verkalaunum og unnir sér engrar hvíldar, meðan
dagurinn endist. Og því var það ekki nema eðlilegt, að hjarta
Sigurðar skyldi enn slá marga daga eftir að lífsþrekið hafði
fjarað út að fullu.
Ég kom snöggvast heim til frú Halldóru daginn eftir að
Sigurður dó, og þar ríkti sami friðurinn og ævinlega áður
þau mörgu skipti, sem ég hef komið á heimili þeirra undan-
farin ár. Og einmitt þá rann upp fyrir mér greinilegar en
nokkru sinni fyrr ein aðalskýringin á hinu langa og farsæla
ævistarfi Sigurðar: Hann átti alltaf öruggt athvarf heima, er
hann kom úr sínum mörgu kröppu siglingum á lífsins ólgu-
sjó. Og því hljótum við vinir Sigurðar bæði ungir og gamlir
að votta Halldóru og dætrum þeirra hjónanna þakkir okkar
og virðingu, um leið og við blessum minningu Sigurðar
Júlíusar Jóhannessonar.
Finnbogi Guðrhundsson
‘Betel’ is primarily a charit-
able institution and will con-
tinue because of donations
and bequests over the years.
During this period all con-
ceivable problems have arisen
and the proposed plans are
designed to meet these situa-
tions.
‘Betel’ is at present able to
board and room a resident at
an average cosl of $56.00 a
month. This is $18.00 below
any comparable institution in
Canada. The cost above a
residents pension is met by
‘Betel’ in most cases.
‘Betel’ desires to follow the
modern idea of keeping the
aged residents on their own
as long as possible. However
as residents are arriving at a
greater age, the average is 86,
a diverse plan is necessary.
The ‘Betel’ Plan is to have
the present home remodelled
to provide a large central re-
creation room or social center
on the main floor. The dining
room will be on this floor. A
large infirmary will be on
the second fl'oor for the very
ill and disabled with con-
stant nursing care. The new
wing of fifty fireproof rooms
will be for active residents.
Each of these rooms will be
large enough for two in order
to keep married couple to-
gether. The ultimate plan is
to have some low cost hous-
ing units on the ‘Betel’ pro-
perty where the younger,
more vigorous can be together
“on their own”. Any such
Framhald á bls. 5
"Betel" $180,000.00
Building
Campaign Fund
---—180
—160
—140
—120
—100
Make your donalions to the
"Betel" Campaign Fund.
123 Princess Street,
Winnipeg 2.