Lögberg - 17.05.1956, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 17. MAÍ 1956
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
„Það fer hvergi eins vel um hann og á
Nautaflötum hjá Borghildi og okkur öllum“.
„Ég geri það, sem mér sýnist réttast“, greip
hún fram í fyrir honum.
Hann brosti gletnislega. „Auðvitað ræðurðu,
þó að þú hafir aldrei getað ráðið fram úr nokkru“.
„Það á bezt við það, sem á undan er gengið,
að þú lítilsvirðir mig“, sagði hún með kjökur-
hljóði.
„Ég geri það ekki, góða mín, en þetta verður
að taka enda. Geturðu ekki hugsað þér, að þetta
sé draumur. Nú er ekkert sem minnir á hrösun
mína. Litla leiðið verður bráðum grasi gróið. Þá
er alt gleymt, eins og óþægilegur draumur“.
„Það er víst ekkert gleymt. Allt minnir á
ömurleika og mæðu. Jafnvel sólskinið er ekki
eins bjart og það er vant að vera. Sérðu ekki, hvað
er dimmt og drungalegt yfir. Við höfum aldrei
ferðazt saman í svona veðri. Og áin svona hrylli-
leg. Drottinn minn, hvað ég hræðist hana!“
„Hún hefur litið svona út á hverju vori frá því
þú komst fyrst fram í dalinn, og rigningarský hafa
ótal sinnum byrgt sólina fyrr en nú. Þetta er að-
eins ímyndun", sagði hann vonsvikinn. „Ég var
að vona, að þú vildir sættast áður en þú kæmir
heim til Jakobs. Hann hefði orðið glaður að
sjá það“.
„Hann veit ekkert“, sagði hún.
„Heldurðu að drengurinn sjái ekki þessa
breytingu, kona? Það má nú sjá minna“.
Hún sá, að hann var að leita að pípunni í vasa
sínum, og stóð upp. „Ég vil halda áfram“, sagði
hún. „Það er víst óþarfi að fara að reykja".
Þau riðu harðara það sem eftir var leiðar-
innar. Jökull var víst kominn alla leið heim fyrir
löngu. Anna gaf manni sínum gætur, þegar þau
voru á móts við Jarðbrú. Þar hékk fallegur
þvottur á snúru. Skyldi hann geta stillt sig um
að gefa kotinu auga? Hann gerði það ekki. Hún
sló í Stjarna, svo að Jarðbrú hyrfi sem fyrst úr
augsýn.
Jakob stóð brosleitur á hlaðinu, þegar for-
eldrar hans riðu heim. ,„Þarna bíður hann eftir
okkur, blessaður drengurinn11, sagði hún og stundi
af ánægju yfir því, hvað allt var þó líkt og það
hafði verið, þegar hún fór. Þarna voru mjólkur-
föturnar drifhvítar á hliðinni á borði framan
við skálaþilið, eins og þær voru vanar, og Borg-
hildur kom brosleit utan frá læknum með vatns-
fötu í hendinni.
„Ó, hvað það er þó gaman að vera komin
heim aftur“, sagði hún, þegar hún var komin inn
í eldhúsið og heimilisfólkið bauð hana velkomna,
innilega ánægt á svipinn. Hún sá, að það meinti
það, sem það sagði. Það var öðruvísi svipurinn á
því en kaupstaðarfólkinu.
Það voru hvorki hurðaskellir eða eldhús-
glamur, sem vakti Önnu næsta morgun, heldur
var það Jakob, sem strauk yfir hár hennar, en
ætlaði svo að læðast fram aftur, þegar hann sá,
að hún bærði ekki á sér.
„Ó, Jakob“, sagði hún þá, „þú ert sá bezti
drengur, sem til er. Engin mamma á eins góðan
dreng og ég“. Hún stakk andliti hans undir vanga
sinn.
„Það á heldur enginn drengur eins góða
mömmu og ég“, sagði drengurinn. „Pabbi færði
rúmið mitt að sínu, meðan þú varst í burtu, svo
að mér skyldi ekki leiðast“.
„Það var gott að hann var góður við þig,
þegar ég var ekki heima. Nú fer ég aldrei í burtu,
nema þú farir með mér“.
En drengurinn svaraði næstum áður en hún
hafði lokið við setninguna: „Ég fer aldrei frá
pabba!“ Svo kyssti hann hana og hljóp út, en hún
fór að klæða sig. Skyldi Jón hafa tekið það loforð
af drengnum, að hann færi aldrei frá honum,
meðan hún var í burtu og þeir voru tveir einir i
húsinu? Náttúrlega gæti hann ekki séð af drengn-
um. Og það yrði líka mikið umstang við að flytja
sig alveg burtu af heimilinu, og erfitt að snúa
aftur, ef heimþráin gripi hana eins og þarna niður
frá. Líklega yrði það svo að vera, að hún byggi
hér áfram við þetta ástlausa hjónaband. Hver
skyldi nú hafa trúað öðru eins?
Það var ánægjulegt að koma fram til Borg-
hildar — kaffið í bollanum á borðinu, nýsoðin egg
og smurt hveitibrauð. „Þú hefur sofið vel út, góða
mín“, sagði Borghildur. „Náttúrlega þreytt eftir
ferðalagið“.
„Ég svaf nú heldur illa þarna niður frá, og
tæplega var á öðru von. Það var bara þil á milli
eldhússins og stofunnar, sem ég svaf í, og stúlk-
urnar glömruðu svo mikið og töluðu svo hátt.
í gærmorgun vaknaði ég klukkan sex og laumað-
ist út. Heldurðu að mér hafi brugðið við að missa
morgundúrinn minn?“
„Ég vissi það, að þú myndir ekki geta sofið
og að þér brygði við margt“, sagði Borghildur.
„Já, það er áreiðanlega dálítið skrítið, hvernig
talað er í því húsi. Líklega þætti þér undarlegt
að heyra, hvernig Matthildur spjallar sjálf. Það
er líkast talinu hennar Gróu“.
„Auðvitað — þetta kaupstaðarþvaður“, sagði
Borghildur með fyrirlitningarsvip.
„Matthildur er ekki ennþá farin að sjá hana
Lísibetu litlu hans Sigga, en hún segir að Rósa sé
sóði og Siggi hagi sér eins og götustrákur og
margt fleira, sem hún sagði, sem gerði mig alveg
hissa“, sagði Anna.
„Hún getur náttúrlega ekki beygt sig svo
mikið, að koma inn til fátæklinganna, sú mikla
frú“, sagði Borghildur og hnykkti til höfðinu.
„Hvað skyldi Borghildur segja, ef ég segði
henni það, sem frúin rausaði um hana sjálfa?“
hugsaði Anna, en upphátt sagði hún: „Hún sagðist
hafa kennt í brjósti um okkur, þegar Siggi hafði
ákveðið að láta barnið heita í höfuðið á mömmu,
vegna þess að telpan yrði aldrei þrifalega til fara,
og svo yrði næsta telpa látin heita í höfuðið a
móður Rósu, og þær léku sér svo saman, ríkis-
konan og kofakerlingin. Svona talar Matthildur
undarlega“.
„Hvers konar þvættingur er þetta?“ sagði
Borghildur.
Anna þurfti að bera allt það, sem henni féll
illa að heyra Matthildi segja, undir dómgreind
Borghildar: „Frúin sagði að ein vinnukonan, sem
var búin að vera lengi hjá móður hennar, hefði
látið heita í höfuðið á henni, og þeim systrunum
hefði þótt það svo leiðinlegt, og það, sem meira
var, þeim ýiefði þótt vænt um að barnið dó. Finnst
þér þetfa ekki óskaplegt, Borghildur?“
„Það sýnir að hún er hégómleg og tilfinninga-
laus“, var dómurinn, sem Borghildur kvað upp.
„En ég er ekki hissa á því“, hélt hún áfram og
breytti um róm, ,$>ó að Siggi minn minntist fóstru
sinnar. Hún var ekki búin að gera svo lítið fyrir
hann, og hann er ekki vanþakklátur, aumingja
strákurinn“.
„Já, mamma var hpnum ósköp góð, eins og
öllum börnurn11, stundi Anna.
„Já, og meira en það, Anrta mín. Ef hún hefði
ekki tekið hann, lá fyrir honum að flytjast eitt-
hvað suður á land. Þar áttu þau sveit foreldrarnir.
Það er ekki víst, að hann hefði lent á neinu gæða-
heimili. Það er sjaldan hugsað um það, þegar verið
er að koma niður þurfalingum“.
„Góða Borghildur, segðu mér söguna hans
Sigga“, greip Anna fram í fyrir henni.
„Hún er nú ekki löng“, sagði Borghildur og
brosti að þessum barnaskap, sem aldreKyfirgaf
þessa konu, hversu gömul sem hún varð, að láta
segja sér sögu. „Foreldrar hans voru bláfátæk
vinnuhjú hér út á Ströndinni og áttu tvö börn.
Faðirinn drukknaði, en þá var eldra barnið tekið
af hjónum, sem fóru til Ameríku. Móðirin baslaði
áfram með Sigga, þangað til hún dó úr taugaveiki,
sem gekk þar út frá“.
„Og þá tók mamma Sigga“, greip Anna fram
í, ánægð yfir því að þessi saga endaði vel.
„Ég heyrði aldrei minnzt á það fyrr en Jakob
reið á þingið nokkru eftir að móðirin var jörðuð.
Lísibet sagði Jóni að koma með tvo hesta heim,
þegar hann fór að sækja Bleik handa pabba
sínum. Og svo stóðu tveir hnakkhestar á hlaðinu,
þegar Jakob kom út ferðbúinn. Hann spurði bara,
hvað hún hefði hugsað sér að setja á þann brúna.
„Mér datt í hug“, sagði þá blessuð húsmóðirin,
„að þú vildir kannske koma með munaðarlausa
barnið þarna utan af Ströndinni. Hann getur verið
hérna þangað til skipsferð fellur suður“.“
„Aumingja Siggi, var hann ekki grátandi,
þegar hann kom til allra ókunnugra?“ spurði
Anna.
„Nei, ó-nei, honum hefur aldrei verið grát-
gjarnt, þeim dreng. En það hef ég nú stundum
sagt honum, að mér hafi fundizt hann háli
vesaldarlegur, þegar honum var stungið í rúmið
fyrir ofan mig um nóttina. Þar svaf hann víst í
tvö ár. Ég er svo sem ekki hissa á því, þó að hann
hafi látið heita í höfuðið á fóstru sinni. Hún hefði
sjálfsagt reynt að láta svo utan á hana, ef gamla
konan hefði lifað, að telpan gengi ekki illa til fara.
En það er sjálfsagt engin hætta á, að sonur hennar
gleymi því“, sagði Borghildur með hreykni í
röddinni.
„Ósköp hlýtur að vera ánægjulegt að taka
svona munaðarlaus börn að sér“, sagði Anna
dapurlega.
„Já, hún hafði ánægju af að gefa og gleðja,
sú kona“, sagði Borghildur og snaraðist fram úr
eldhúsinu, því að nóg var að gera og hún hafði
setið lengur en hún mátti, meðan hún sagði þessa
stuttu sögu af munaðarlausa drengnum, sem ekk>
grét, þegar hann kom til allra ókunnugra.
Anna átti sjálf svipaða sögu, en það hafði
víst ekki gehgið táralaust, hennar ferðalag. Mikil
gæðakona hafði fóstra hennar verið. Ósköp hlaut
hún að vera lítilfjörleg í sætinu hennar. Hún
gladdi fáa, nema Borghildur eða maður hennar
bentu henni á að þess þyrfti með. Hún stundi
mæðulega og stóð upp og fór upp á geymsluloft.
Þar stóð stór, grænmáluð kista, hálffull af ein-
földu og tvöföldu bandi. Hún valdi úr því það
fínasta og fór með það inn í baðstofu. Þetta átti
að fara í skyrtur og klukku handa Lísibetu litlu.
Hún ætlaði sjálf að vélprjóna það. Þó að hún
snerti ekki oft á vélinni, kunni hún að fitja upp-
Og það var bara gaman að sjá, hvað þetta gekk
fljótt. Borghildur kom inn, þegar hún heyrði
til vélarinnar.
„Sjáðu bara, hvað ég er búin að prjóna“,
sagði Anna brosleit.
„Það er ég viss um, að þetta á að fara handa
Lísibetu litlu“, sagði Borghildur. Anna jánkaði.
„Það er fallega gert af þér að hugsa um hana“.
Svo var ein spjörin prjónuð af annarri,
sokkar, kjóll, og svo nærföt handa Rósu. Borg-
hildur tók við, þegar hún hafði tíma. Ekki mátti
skilja Sigga eftir — hann varð að fá nærföt.
Loks var búið að prjóna utan á alla fjölskylduna
í litla torfbænum við ána, sem alltaf var nefndur
Gróubær. Dagana næstu sat Anna við að sauma
saman spjarirnar, og var nú rólegri en hún hafð'-
verið um langan tíma. Næst þegar farið var ofan
á Ós, var sendur stór böggull til Rósu. Anna var
ákaflega ánægð með sjálfri sér, og heimilisfólkið
vonaði, að nú væri allt að komast í samt lag aftur
hvað heilsufar húsmóðurinnar snerti. Borghildur
reyndi að snúa huga hennar að einhverju, sem
þurfti að gera, svo að hún félli ekki í sama sinnu-
leysið aftur. Marga dagstundina dunduðu þær við
að hlúa að blómum í garðinum, og gangan upp 1 >
fjallið gleymdist aldrei, hvað mikið sem var að
gera. Ert allt varð þetta til að lengja vinnudag
þessarar sístarfandi koun. Hún vann því löngu
eftir að aðrir voru gengnir til náða. Ef Gróa bauð
henni hjálp sína, var alltaf sama svarið: „Þú hefur
staðið við útivinnu í allan dag eins og aðrir og
þarft að fara að hvíla þig. Ég er bráðum búin.
Ná grannakonurnar töluðu um það við Gróu
einn messudag, að þeim' þætti Borghildur hafa lagt
af og vera óvenju þreytuleg nú í seinni tíð.
„Biðjið þið guð fyrir ykkur“, sagði Gróa, „það
sér á öllu heimilisfólkinu. Það er annar svipurinn
á húsbóndanum en vant er. Ég gæti áreiðanlega
aagt ykkur margt, ef ég hefði tíma, en hún höfuð-
situr mig, þegar gestir koma. Allt á að grafa og
gleymast. En gott má kallast, ef ekki er farið að
kvisast eitthvað samt“. Svo var hún rokin inn
í bæ.