Lögberg - 24.01.1957, Blaðsíða 3

LÖQBERG, FIMMTUDAGINN 24. JANÚAR 1957.
3
Furðudrekar og sporðdrekar
— Furðudýr í þjóðlrú allra landa —
Business and Professional Cards
í fornum fræðum allra
þjóða er drekinn mjög áber-
andi, og trúin á drekana er
arfur frá ómunatíð, á sér ræt-
ur aftur í myrkviði aldanna
löngu áður en sögur hófust.
Getur verið að þar eimi eftir
af endurminningum mann-
kynsins um hinar risavöxnu
fljúgandi eðlur. Má þá segja
að sú endurminning hafi orðið
lífseig, því að enn í dag er
drekinn bráðlifandi á Austur-
löndum, og í norrænum út-
skurði og skrauti. Enn í dag
sér maður drekatáknin á
norsku stafkirkjunum, og fari
menn í íslenzka Þjóðminja-
safnið, blasir drekatáknið þar
við í öllum listgreinum.
Forfeður vorir í Noregi köll-
uðu herskip sín dreka og settu
á þau drekamerki, eins og
segir í lýsingu Sigurðar Breið-
fjörðs á Orminum langa:
Hátt frá borðum hausinn lá
hafinn og hvoftur geystur,
þar var sporður aftan á
upp í loftið reistur.
Drekahöfðum þessum fylgdi
svo mikil ógn og skelfing, að
það var eitt hið fyrsta er
bannað var í íslenzkum lögum
„að sigla að landi með gapandi
höfðum og gínandi trjónum
svo landvættir fældust við“.
Og Valgarður á Velli talar um
það í vísu, að hrannirnar hafi
þvegið ógurleg höfuð hafskip-
anna. Sést á þessu að dreka-
höfuð skipanna áttu meðal
annars að skjóta óvinunum
skelk í bringu. En á hinn bóg-
inn líktust skipin flugdreka —
gínandi höfuð í stafni, skjöld-
um skarað á bæði borð svo að
þar var eins og hreistur flug-
drekans, og seglið sem vængir.
Og táknrænt var það, að
heygja höfðingja í skipum
sínum. Þar lá að baki sama
hugsun og hjá Egyptum hin-
um fornu, er þeir sigldu með
Osiris til annars heims á sól-
farinu, og hjá Grikkjum, þar
sem þeir létu ferja hina dauðu
yfir fljótið Styx. Víkingahöfð-
inginn átti að sigla á hinum
skínandi dreka sínum yfir
dauða 'hafið Ginnungagap,
beint til hinná gullnu lunda
Valhallar.
Sumir halda því fram, að
drekinn tákni hamfarir nátt-
úrunnar, og telja upphaf þess
i Armeníu. Þar er þjóðsagan
um Azdahak konung, dreka-
kónginn, sem er ímynd
storms, hafróts og þrumu-
veðurs. í dulfræðum Maya-
þjóðflokksins í Mexikó, var
einnig vindadreki, sem tákn-
aður var með ófreskju, er líkt-
ist bæði flugdreka og sæ-
skjaldböku. En svo vikið sé
aftur að Armeníu, þá er þar
sögnin um drekamóðurina
Anusn, sem var fyrsta drottn-
ing Azdahaks. Börn hennar,
drekabörnin, voru hin fljúg-
andi óveðursský, og þess er
getið í einni þjóðsögn að
syndaflóðið hafi komið af því
hvað drekamóðirin átti mörg
börn.
Blái drekinn í Kína er
einnig veðurdreki, og á hann
skyldi heita til þess að fá
bjart veður og heiðskírt. Þar
var einnig MancHu-drekinn,
sem gat farið í alls konar ham.
Manchu-dreki með fimm klær
á bæxlinu, er góður dreki og
gefur gott veður; en sé hann
með þrjár klær, þá er hann
illviðradreki og veldur vatna-
vöxtum og flóðum.
í Indokína er kynjaveran
Naga Min. Þetta er konungs-
dóttir, og hún var svo stór, að
hún gat vafið sig utan um
stærstu musterin. Faðir henn-
ar var drekakonungurinn.
Biðill hennar lét njósna um
hana einá nótt og komst þá
að því að allt landið, öll vötn
og ár var morandi af afkvæm-
um hennar, flugdrekum. Naga
hefir því verið sams konar
vera og Onush í Litlu-Asíu,
báðar hafa stjórnað vatna-
vöxtum og flóðum og þoku.
Hjá Pokhar í Rajputana í
Burma er heilagt vatn og þar
á heima dreki mikill, sem
verndar öll hofin þar í landi.
Hann afstýrir eldingum, sem
koma úr gini þrumudrekans,
því að hann hefir marga fálm-
ara, sem eru eldingavarar. í
Síam er hvítur dreki, sem
heitir Bistoy og lifir hann í
hellum neðansjávar. En þegar
hann hreyfir sig, eða færist
í aukana, þá koma sjávarflóð
og allar ár belgjast upp. Hann
er ekki ósvipaður Miðgarðs-
ormi þessi dreki. Miðgarðs-
ormur, sem var sporðdreki, lá
í sjónum umhverfis jörðina og
beit í sporð sér. En í Ragna-
rökum „geystist hafið á lönd-
in, fyrir því að þá snýst Mið-
garðsormur í jötunmóð“.
í Japan eru margar dreka-
sögur. Ein hin merkasta er um
Kobo Daiski, sem stofnaði
Shingon-trúarbrögðin. Hann
dró mynd af dreka á yfirborð
ár nokkurrar í Kozuke-héraði.
En er myndin var fullgerð,
flaug drekinn upp af vatninu
og síðan sér hann um að nægi-
legar rigningar sé í því héraði.
Um annan úrkomudreka segir
í þjóðsögunni um sverð Le
Loi. Sverðið varð að dreka og
hvarf í heilagt vatn, sem síðan
nefnist „Sverðvatnið“. Er
ekki einhver skyldleiki með
þessu og því sem segir í Völu-
spá:
Á fellur austan
of eiturdala,
söxum og sverðum,
Slíður heitir sú.
I Shinto munnmælunum er
getið um marga dreka og
drekakónga. Einu sinni sendi
$3.00 per House Coll
EXPERT TECHNICIAN
24-HOUR PHONE SERVICE
B.E.M. Television &
Radio Service
PHONE SPruce 5-2875
keisarinn í Kína skip hlaðið
dýrgripum til Japan. Það
hreppti ógurlegan storm í hafi
og mesti dýrgripurinn fór fyr-
ir borð. Það var bergkrystall
gríðarlega stór, og á hann
hafði náttúran sjálf gert mynd
af Búdda. Það var drekakóng-
urinn eða stormdrekinn, sem
átti heima í sjónum hjá
Sanukis-strönd, sem hafði
stolið honum. Þessum heilaga
krystal náði kafari einn úr
klóm drekans, og. þessi maður
var forfaðir Fujiwara-ættar-
innar. -— Þessi saga minnir
ófurlítið á hina hálfgleymdu
sögu um það er Heimdallur
sótti Brísingamenn í hendur
Loka hjá Singasteini.
í Egyptalandi voru margir
veðradrekar, þar á meðal
vondi, grábrúni þurrkdrekinn,
sem olli hinum sjö mögru
árum á dögum Jóseps, en svo
kom hinn góði, gullni regn-
dreki, setti vöxt í Níl, og þá
komu góðæri.
1 Babylon er getið um 11
veðradreka, sem gættu þess
að áveituskurðirnir þar þorn-
uðu aldrei. Þessir drekar urðu
síðar að stjörnumerkjum hjá
stjörnufræðingum, og þaðan
er komið Drekamerkið og
V atnsberamerkið.
í íran eru margs konar
sagnir um dreka. Ein þeirra
hermir, að vötnin á jörðinni
hafi orðið til þannig, að ein-
hver guð drap dreka, sem
faldist í skýjunum. Aftur á
móti laust Indra þurrkdrek-
ann með þrumuflein sínum.
(Indra er sama goðið og Þór
hjá Norðurlandabúum).
í munnmælum Kelta er
getið um veðurdreka og eru
þeir nefndir péist, en menn
ætla að það sé afbökun úr
latneska nafninu bestia. Þeir
eiga heima í ám og vötnum,
en dýrlingar drápu marga
þeirra vegna þess að þeir ollu
uppskerubresti og flóðum. Ef
org heyrðist í dreka að kvöldi
dags í byrjun maímánaðar,
mátti eiga víst að þá yrðu
þurrkar og óáran.
—Lesb Mbl.
Niels Bohr hefur skeifu
yfir dyrunum á sumarbústað
sínum og lætur fægja hana af
og til. Gestur nokkur, sem var
í heimsókn, spurði hann einu
sinni að því, hvort hann tryði
virkilega á það, að skeifan
færði hamingju inn á heimili
hans. •
— Nei, ekki trúi ég því nú,
svaraði Bohr. — En ég held
að hún gæti nú kannske gert
það, jafnvel þótt ég trúi ekki
á það.