Lögberg - 04.07.1957, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 4. JÚLÍ 1957
Minningar Giglis komnar úfr
Fæddist með röddina, en hreint ekkert annað — Fátækur
skósmiðssonur varð einn af frægustu mönnum heimsins —
Syngur af dýpstu tilfinningu inn í hjörtu fólksins.
Elzta bókagerð í heimi:
Jóhannesarguðspjall fundið í bókarformi,
sefpappír ó 1. eða 2. öld eftir Krisfr
Fornleifaíundur, sem vekja mun meiri athygli en fundur
biblíuhandritanna við Qumran
rifrað á
Ég fæddist með röddina, en
heldur hreint ekkert annað, ég
var peningalaus, áhrifalaus og
hafði engar aðrar gáfur til að
bera. Ef ekki hefði svo vel
viljað til, að ,raddbönd mín
voru af sérstakri gerð, væri ég
ef til vill þessa stundina að
hefla fjöl eða bæta buxur eða
skó eins og faðir> minn gerði
heima í ítalska bænum litla,
Recanati, þar sem ég fæddist
þann 20. marz 1890. Ég hefði
þá lifað allt mitt líf í fátækt,
við sult og seyru eins og faðir
minn. En Guð gaf mér rödd-
ina og það breytti öllu. Ég gat
sungið, en hreint ekki meira.
Ég VARÐ ap syngja — hvern-
ig gat ég annað?
Þessar línur ritaði hinn
heimsfrægi söngvari Benja-
mino Gigli suður á Italíu í
fyrra, er hann var að vinna að
því að skrifa minningar sínar
í turnherbergi hallar þeirrar,
er hann hefir látið reisa í fæð-
ingarbæ sínum, Recanati, en
bókin er nýlega komin út á
Englandi og hefir vakið mikla
athygli.
Benjamino var yngstur af
sex börnum fátæks skósmiðs
í litlu ítölsku þorpi og oft var
þröngt í búi. En mikil breyt-
ing varð á 28 árum.
Þá keypti hann stærsta
skrauthýsi bæjarins, en lét
innrétta það að nýju, svo að á
því varð glæsilegt hallarsnið.
Sextíu herbergi eru í hús-
inu, 23 baðherbergi, auk sund-
laugar. I eldhúsinu er kæli-
skápur, sem er nægilega stór
til að rúma matarbirgðir
handa tuttugu manns til eins
árs.
7000 ekrujörð
Hann á 7000 ekru jörð með
tilheyrandi bústofni,i ávaxta-
görðum og vínekru.
Hann keypti lítið og þægi-
legt hús fyrir móður sína, þar
sem hún bjó til dauðadags.
í hvert skipti sem Benja-
minó fékk leyfi frá störfum,
hélt hann heim til fæðingar-
bæjar síns til þess að njóta
kyrrðar og friðar og nú þegar
hann hefir setzt í helgan stein
fyrir fullt og allt heldur hann
kyrcu fyrir á setri sínu og
bíður þess sem verða vill.
Gigli hefir sýnilega haldið
dagbók alla ævi, þar sem
minningar hans eru mjög ná-
kvæmlega ritaðar og alltaf
getið stundar og staðar.
Nám í lyfjabúð
í fimm ár vann Gigli í lyfja-
búð í heimaþorpinu. Starf
hans var einkum í því fólgið
að raða límonaðiflöskum á
búðarborðið. I tómstundum
síi^im lærði hann að leika á
saxófón, eina hljóðfærið er
hann hefir nokkru sinni læpt
á. Hann söng í kirkjukórnum
og hafði gaman af. Hann raul-
aði og sönglaði í tíma og ó-
tíma og fékk fljótt viðurnefn-
ið kanarífuglinn í klukku-
turninum, sem stafaði af því
m. a., að um þær mundir vann
faðir hans fyrir sér sem
hringjari í krikjunni.
Fyrsta hlutverk hans fékk
hann 15—16 ára gamall, er
hann fór til nágrannabæjar-
ins til að syngja aðalhlutverk-
ið í Frelsun Angelicu. Söngur
hans og leikur vakti feiilega
athygli, þannig að mikil að-
sókn varð að óperunni, en
brátt tók sá draumur enda,
því að eftir nokkra daga varð
Gigli að hefja vinnu á ný við
límonaðiflöskurnar í lyfja-
búðinni.
Næstu árin skiptist á skin
og skúrir í lífi Giglis. Hann
langaði til að læra söng, en
fjárráð voru mjög takmörkuð
og áhrif enn minni. Hann
skipti um starf og hlaut nú
meiri tekjur, og loksins kom
að því að hilla tók undir sigur-
gönguna.
Sigurgangan hefsi;
Það var ekki fyrr en á árinu
1914, að hann sigraði í söng-
keppni í Parma og hlaut mjög
lofsamlega blaðadóma. Til-
boðin bárust úr öllum áttum—
hann fór til Teatro Socialo í
Rovigo og „debuteraði“ sem
Grímaldó í óperunni La Gia-
conda eftir Poncielli.
Næstu 40 árin hefir Gigli
haft lítinn tíma aflögu frá
söngnum eins og títt er um
heimsfræga afburðamenn.
Hann gekk að eiga unga og
fagra stúlku og áttu þau sam-
an tvö mannvænleg börn,
dóttir hans, Rina, er nú efni-
leg óperusöngkona og hefir
m. a. sungið með föður sínum
í Boheme.
Ekki leið á lörigu þar til
stærri söngleikahús ítalíu
fóru að fá áhuga fyrir því að
fá Gigli til sín og brátt stóðu
honum allar dyr opnar í Scala.
/Á þessum árum kynntist hann
tónskáldinu Mascágni og tókst
með þeim góð vinátta.
Til Mefropolilan
Hann lagði nú land undir
fót og .hélt vestur um haf og
þar rættist langþráð von, er
honum var boðið að syngja í
hinni -frægu Metropolitan-
óperu í New York.
Það olli þó Gigli miklum
vonbrigðum, að hinir banda-
rísku gagnrýnendur tóku hon-
um ekki og vinsamlega, að
minnsta kosti vildu þeir ekki
viðurkenna að hann stæði ná-
lægt því að vera jafnoki
ítalska tenórsins Caruso, sem
þá átti hug og hjarta Banda-
ríkjamanna.
Gigli hefir aldrei verið
neinn leikari og það viður-
kennir hann. En söngur hans
er sízt áhrifaminni fyrir þá
sök. Gigli hefir kunnað þá list
að syngja af dýpstu tilfinn-
í GREIN þessari, er
hér birtist endursögð úr
ítalska vikublaðinu Oggi,
er sagt frá nýútkominni
bók í Svisslandi, jafn-
framt því sem rakin er
saga elztu bókar heims.
Er hér um að ræða Jó-
hannesar guðspjall, sem
nýlega fannst í bókar-
handriti og er það fyrsta
bókin frá hinum elztu
tímum, sem gefin hefir
verið út. Þykir fundur
handritsins og útgáfa bók-
arinnar hinn merkileg&sti
viðburður á sviði gamalla
biblíuhandrita og engu
síðri en handritin frá
Qumran, er getið var í 13.
tölublaði Sunnudagsblaðs
ins, 31. marz s.l.
HVENÆR varð til fyrsta
bókin? Hér er auðvitað
ekki átt við útgáfu hinnar
fyrstu prentuðu bókar, heldur
hitt, hvenær sú hugmynd hafi
fyrst komið fram, að gefa því
íefni, sem notað var til að rita
á fyrr á öldum, það forrp, sem
bók hefir nú til dags: saman-
brotin blöð í arkir, sem síðan
eru tengdar saman. Það er
augljóst, að þegar talað er um
blöð í þessu sambandi, er að-
eins átt við það íefni til
skrifta, sem er sefpappír,
pergament og pappír. Af þess-
um þremur tegundum er sef-
pappírinn elztur — ef til.vill
frá því um 4000 f. Kr. — og
er hann einkennandi fyrir
Egyptaland, þar sem hann var
unninn úr stönglum sefgrass,
papýrus, er ræktað var á
bökkum Nílar.
Konungurinn í Pergamo
Sefpappírsblöðum var fest
saman með lími, einu af öðru,
þangað til blöðin mynduðu
stranga mismunandi að lengd
— aldrei þó yfir 50 m. — sem
vafinn var utan um kefli úr
tré eða fílabeini. Stranginn
var kallaður „volume“, sem
þýðir: vefja upp. Samkvæmt
gömlum sögnum á perga-
mentið að vera frá dögum
Eumene II konungs í Pergamo
(þaðan er nafnið „pergament“
komið), sem ríkti á 2. öld f.
Kr., en hann var tilneyddur
að nota það í staðinn fyrir sef-
pappírinn, sem Egyptalai^ds-
konungur vildi ekki láta hon-
um í té, þar eð hann óttaðist,
ingu inn í hjörtu fólksins og
oft hafa menn farið heim með
tárvot augu af hljómleikum
hans. — Ekki eru minningar
Giglis taldar neitt listavérk
frá bókmenntalegu sjónarmiði,
en þær verða áreiðanlega
lesnar með áhuga af milljón-
um aðdáenda hans um heim
allan.
TÍMINN, 12. maí
að stéttarbróðir sinn í Perga-
mo gæti stofnað bókasafn, er
yrði hættulegur keppinautur
hins fræga bókasafns í Alex-
andríu. Þegar undanskilin eru
nokkur slitur frá 2. öld f. Kr.,
eru elztu pergamenthandrit,
sem ennþá geymast, frá 4. öld
e. Kr., en eftir þann tíma er
pergamentið almennt notað.
Pappírinn var fundinn upp af
Kínverjum — elzta sýnishorn
hans er frá 2. öld e. Kr. — en
fluttist til Vesturlanda með
Aröbum, er lærðu leyndar-
dóma framleiðslunnar hjá
Kínverjum á 8. öld.
Þar til fyrir skömmu var
það álit manna, að handritin
í formi eiginlegra bóka, væru
frá 4. öld fe. Kr., og að sú að-
ferð að brjóta saman blöð í
arkir eins og tíðkast nú til
dags um prentaðar bækur,
myndi hafa orðið auðveldari
við tilkomu pergamentisins,
sem var sérstaklega vel til
þess fallið, — en allra nýjustu
fundir á þessum vettvangi
hafa sýnt fram á, að bækurn-
ar — ef til vill frá 1. öld e. Kr.
— voru úr sefpappír.
Sennilega hafa Vesturlanda
búar átt fyrstir hugmyndina
að bókagerð, og fengið hana
af smátöflunum, sem smurð-
ar Voru með vaxi og festar
saman á lömum úr málmi eða
leðri, — en frá 3. öld má segja
að sefpappírs-stranginn hafi
orðið að lúta í lægra haldi
fyrir bókinni úr sama efni.
Á árunum 1933—1937 gáfu
Englendingar út fjölmörg
slitur grískra sefpappírs-hand-
rita, sem fundizt höfðu á
Egyptalandi og voru þau hlut-
ar af biblíu frá 3. öld. Á þeim
árum var fundur þessi ein-
hver hinn allra eftirtektar-
verðasti á sviði gamalla biblíu
handrita, en árið 1935 var gef-
ið út örlítið brot séfpappírs-
handrits, sem átti eftir að
vekja hina mestu undrun,
ekki aðeins meðal hinna
lærðu, heldur og alls almenn-
ings, því að fréttin um það
barst víða með hjálp frétta-
blaðanna. Brot þetta var kom-
ið frá stað einum í Mið-Egýpta
landi, Osirinco — nú Behnasa,
sem frægur er fyrir hið mikla
magn sefpáppírshandrita, er
þar hafa fundizt, eða þá frá
næsta nágrenni við Fayum, í
um 115 km. fjarlægð frá Kairo.
Fimmtán árum eftir að það
hafði verið keypt og legið
gleymt og grafið í bókasafni
í Manchester, var það loks
dregið fram í dagsljósið og
viðurkennt sem eitt hið mérk-
asta og dýrmætasta „stykki“.
Þetta litla brot hefur að
geyma fjórtán línur, skrifaðar
með grísku letri, og eru þær
allar meira eða minna ófull-
komnar, en ritaðar beggja
vegna sefpappírsins; var það
sönnun þess, að hér var um
eiginlega bók að ræða, en ekki
stranga, því að á hann var að-
eins ritað öðru megin. Auk
þess kom í ljós, að hin rituðu
orð textans tilheyrðu ekki
skáldverki eða heimildarriti
úr einkaeign, heldur var hér
kominn hluti af sjálfu Jó-
hannesar guðspjalli, nánar til-
tekið samtal þeirra Krists og
Pílatusar, þar sem hinn síðar-
nefndi vildi fá Krist til að
segja sér, hvort hann væri í
raun og veru konungur. —
Undrun hinna lærðu átti ekki
eftir að staðnæmast hér. Við
nánari athugun á grísku
letruninni, en sú rannsókn
var gerð á ströngum vísinda-
legum grundvelli og án nokk-
urrar trúarlegrar umhyggju-
semi, kom í ljós, að „bókin“
hafði verið letruð í lok 1.
aldar eða í hæsta lagi á dög-
um Hadríans keisara (117 til
118 e. Kr.). Hér stóðu menn
því frammi fyrir hluta af
hinni elztu bók, elztu beinni
heimild um tilveru guðspjall-
anna, elzta handriti úr kristn-
um dóm og um leið þeirri ó-
hrekjanlegu staðreynd, að Jó-
hannesar guðspjall — eins og
við lesum það í upprunalegri
mynd sinni — var þegar til
orðið á þessum tímum. Niður-
staða þessi var því þýðingar-
meiri sem álitið hafði verið, að
Jóhannes myndi hafa ritað
guðspjall sitt í Litlu-Asíu í
kringum árið 100 e. Kr., og
brotið sem nú lá fyrir, sýndi
framá, að nokkrum árum síðar
var texti þess þegar þekktur
og lesinn á Egyptalandi. Ef
reiknaður er út sá tími, sem
þurft hefði til þess að afrita
bókina og síðan dreifa henni
á þessar fjarlægu slóðir, virð-
ist það augljóst, að hin kristna
skoðun var á rökum reist og
að þeir gagnrýenendur höfðu
á röngu að standa, sem vildu
álíta fjórða guðspjallið verk
óþekkts hugsuðar frá síðari
símum, a.m.k. frá fyrri hluta
2. aldar.
140 blaðsíður
En undrunin átti ekki eftir
að taka enda; heimur hinna
lærðu er nú aftur í uppnámi
vegna annars og ekki síður
merkilegs fundar. „Bomban“
kemur frá Sviss, þar sem
bókasafn Bodmers í Genf hef-
ur fyrir skömmu sent frá sér
í vandaðri útgáfu texta nýs
sefpappírs-handrits, sem á
eftir að vekja meiri athygli en
nokkurt annað fyrr og síðar.
Að þessu sinni höfum við loks
fengið heila sefpappírs-bók,
en ekki lengur ófullnægjandi
slitur; er hér um að ræða bók
í litlu broti (16,2x14,2) cm.)
og er hún 108 tölusettar blað-
síður að lengd (fjórar hafa
glatazt vegna óhapps). Blöð-
in eru brotin í sex arkir,
styrkt með ræmum af sef-
pappír á innri rönd og saumuð