Lögberg - 31.10.1957, Qupperneq 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 31. OKTÓBER 1957
Lögberg
GefiS út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
303 KENNEDY STREÉT, WINNIPEG 2, MANITOBA
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 303 Kennedy Street, Winnipeg 2, Manitoba
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Skrifstofustjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Verð $5.00 um árið — Borgist fyrirfram
"Lðgberg” is published by Columbia Press Limited,
303 Kennedy Street, Winnipeg 2, Manitoba, Canada
Printed by Columbia Printers
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
WHitehall 3-9931
Tímarnir breytast of mennirnir með
Það er ekki langt síðan að Diefenbakerstjórnin settist
að völdum í Ottawa, en þó hafa nokkrir þeir hlutir gerzt
austur þar, er sett hafa nýjan svip á þingið og vakið nokkra
furðu svo að segja landshornanna á milli.
Svo sem þegar er vitað, er það síður en svo að Diefen-
bakerstjórnin njóti meirihluta á þingi, því um þingstyrk
íhaldsmanna og Liberala munar í rauninni ekki nema
hársbreidd.
Sú þingvenja hefir gengist við, að megin andstöðuflokkur
nýrrar stjórnar veitti henni þegar þungar búsifjar og bæri
fram vantraust á hendur henni, og þetta var talið alveg
sjálfsagt; flestar stjórnir reyndu að spyrna við broddunum
og vildu ógjarna láta kyrkja sig í fæðingunni, en nú hafa
tímarnir í Ottawa og mennirnir með breyzt með svo skjótum
atburðum, að formaður Liberalflokksins, Mr- St. Laurent,
fær ákúrur á þingi fyrir að bera ekki fram vantraustsyfir-
lýsingu; hann gerði í framsöguræðu sinni daginn eftir þing-
setningu skilmerkilega grein fyrir persónulegri afstöðu sinni
og flokks síns til hinnar nýju stjórnar; hann tjáðist ófrá-
víkjanlega þeirrar skoðunar, að með hliðsjón af hinum mörgu
kosningaloforðum stjórnarinnar, mælti alt með því, að henni
veittist svigrúm til þess að hrinda þeim í framkvæmd að svo
miklu leyti sem auðið mætti verða; að þessu vildi flokkur
sinn vinna, og að hinir andstöðuflokkarnir tæki í sama streng
þyrfti naumast að efa.
í stað þess að stjórnin fyltist ísraelsfögnuði yfir ákvörð-
un stjórnarandstöðunnar, varð mest áberandi í herbúðum
hennar grátur og gnístran tanna; gullið augnablik hafði
gengið henni úr greipum; hún hafði treyst því eins og nýju
neti, að vantraustsyfirlýsingin yrði borin fram og samþykt
og þá var hægurinn hjá að knýja fram þingrof og efna til
nýrra kosninga.
Mr. Diefenbaker var auðsjáanlega sannfærður um, að í
því falli að þing yrði rofið/benti margt til þess, jafnvel flest,
að flokkur hans myndi vinna hreinan þingmeirihluta, en að
svo gæti farið var heldur engan veginn óhugsandi, því þjóð-
inni er annara um flest annað en að þurfa að sætta sig við
lítt ábyrga minnihluta stjórn; nú er samt sem áður þannig
komið, að eigi þarf að gera því skóna, að gengið verði til
almennra kosninga fyr en síðla næsta vors eða fyrripart
næsta sumars; stjórnin verður þar af leiðandi að þreyja
þorrann og góuna og halda á sér hita við neyzlu þeirra náðar-
mola, er frá degi til dags kunna að falla af borðum stjórnar-
andstöðunnar.
Þótt eigi hafi verið hvassviðrasamt í Ottawa það, sem af
er þingtímans, væri synd að segja að þar hafi altaf verið
logn og sléttur sjór; úr hópi stjórnarandstöðunnar hefir einna
mest kveðið að þeim Lester B. Pearson fyrrum utanríkisráð-
herra og fyrverandi fiskiveiðaráðherra, Mr. Sinclair; hefir
sá fyrnefndi gert margar og alvarlegar fyrirspurnir til
stjórnarinnar um eitt og annað varðandi rekstur utanríkis-
málanna svo sem um það, hvort ekki væri tímabært að senda
lögreglu af hálfu sameinuðu þjóðanna til gæzlu landamær-
anna milli Syríu og Tyrklands; að svo stöddu taldi Mr.
Diefenbaker litlar líkur á að slíks væri þörf, þótt slíkt yrði
vafalaust tekið til íhugunar ef veðurbreyting til hins verra
gerðist í austri.
Mr. Sinclair hefir verið næsta þungorður í garð hins nýja
fjármálaráðherra, Mr. Flemings, og borið honum á brýn hik
og stefnuleysi á vettvangi fjármálanna; en þar hefir hart
mætt hörðu eins og skrattinn hefði hitt ömmu sína.
Mr. Fleming er hreinræktaður íhaldsmaður af hinum
gamla skóla; hann er hátollamaður í húð og hár og honum
var auðsjáanlega órótt innanbrjósts, er um það var rætt, að
stofna til frjálsra viðskiptasamninga milli Bretlands og
Canada.
MINNINGARORÐ:
Pálmi Lárusson
Fæddur 6. marz 1865 — Latinn 18. juli 1957
„Þú vannst með dyggð af vilja hreinum,
þitt verk um langan ævidag. '
Og tókst með þreki mæðu meinum,
og mattist ei um annars hag.
Nú verður þreyttum hvíldin hýr,
sem heim með sæmd frá verki snýr.“
Með honum er einn af vor-
um merkustu eldri Vestur-
íslendingum heim snúinn af
þessu tilverusviði, eftir langt
og dáðríkt ævistarf á meðal
vor sem fjölskyldu- og ætt-
faðir, er jafnan barðist drengi-
legri baráttu fyrir sér og sín-
um undir þröngum verka-
mannskjörum, — og hefir eftir
skilið stóran hóp einkar vel
gefinna eiginbarna og afkom-
enda.
Pálmi Lrusson var fæddur
6. marz 1865 á Smyrlabergi á
Ásum, (Kólkumýrum) í Húna-
vatnssýslu. Foreldrar hans
voru Sigríður Hjálmarsdóttir,
skálds Jónssonar frá Bólu, er
Einar Benediktsson taldi „svip
mestan allra alþýðuskálda,“
og Lárus bóndi Erlendsson,
hjón búsett á Smyrlabergi.
Síðar fluttu þau að Holta-
staða koti í Langadal, og þar
ólst Pálmi upp með þeim.
Bæði voru þau heilsteypt fólk
að skapferli og vel gefin að
hæfileikum, Lárus þrek- og
stillingarmaður, innilegur
trúar- og bænarmaður; Sig-
ríður stórbrotin í lund, ágæt-
lega gefin og tilfinningarík.
Hún var héraðskunn og eink-
ar heppin yfirsetukona, stund-
aði hún þann starfa árum
saman, við mikinn og góðan
orðstír. Samband þeirra hafði
verið hjartfólgið og innilegt.
Af sjö börnum þeirra, en syst-
kinum Pálma heitins, er nú
Jón einn á lífi til heimilis á
Hvammstanga, þjóðkunnur
kvæðamaður á íslandi. Elztur
þeirra systkina var Lárus, er
var bóndi á Islandi. Hjálmar,
tréskurðarmaður, er talinn
var mikill listamaður, var
einnig bróðir Pálma. Ein syst-
ir Pálma, Ósk að nafni, kom
vestur um haf, og lézt í
British Columbia. Guðný syst-
ir Pálma giftist ekki; hún
annaðist árum saman um
Lárus föður sinn, er náði
meira en hundrað ára aldri.
Ingibjörg systir hans var
kona vel ritfær, tvær bækur
hennar voru prentaðar heima:
Minningar um ættstöðvar,
ástvini og liðna tíð.
Pálmi ólst upp með foreldr-
um sínum í Holtastaðakoti í
Langadal til 16—17 ára aldurs,
en upp frá því fór hann að
hætti þeirrar tíðar að stunda
sjó, ýmist norðan lands eða
sunnan; mátti segja að það
væri megin atvinna hans
meðan hann dvaldi á íslandi.
Hann kvæntist Guðrúnu
Steinsdóttur frá Hryggjum í
Gönguskörðum í Skagafjarð-
arsýslu, mætri dugnaðarkonu.
Árið 1893 réðust þau til Vest-
urheimsferðar, með tvær ung-
Pálmi Lárusson
ar dætur, Sigríði, eins og hálfs
árs, og Ósk, þá fjögra mánaða.
Settust þau fyrst að í Winni-
peg-borg, um fjögurra mán-
aða bil, og vann Pálmi þar við
skurðgröft, hina einu vinnu
er þá stóð til boða nýkomnum
mönnum. Um haustið flutti
hann með fjölskyldu sína til
Gimli og átti þar heimili það-
an af um fimmtíu ár, og jafn-
lengi stundaði hann fiskiveið-
ar á Winnipeg-vatni, að meiru
eða minna leyti.
Pálmi og Guðrún kona hans
eignuðust níu börn, er öll náðu
þroska-aldri, eru þau hér talin
eftir aldursröð:
Sigríður, gift Magnúsi E-
Johnson, (látin 5. sept. — 16
dögum síðar en faðir hennar).
Mrs. Ósk Hjörleifsson.
Pálmi, látinn fullþróska og
kvæntur, 1918.
Sigursteinn, kvæntur.
Benedikt, kvæntur.
Anna, skrifstofustjóri.
Mrs. Jónína Thorkelsson.
Brynjólfur, ókvæntur.
Hjálmar Valdimar, kennari
á Normal-kennaraskólanum í
Winnipeg, ókvæntur. Barna-
börnin eru 18 á lífi, en barna-
barnabörnin 28.
Það má með sanni segja að
Pálmi og Guðrún kona hans
börðust heiðarlegri, sjálf-
stæðri og sigrandi lífsbaráttu
með sinn stóra og mannvæn-
lega barnahóp, og ávalt til-
búin að veita lið þeim, er bág-
ara áttu. Samfara fiskiveið-
um, er lengst af voru aðalat-
vinna Pálma, jafnt sumar og
vetur, starfræktu þau dálítið
kúabú, er var þeim affarasælt
og hagkvæmt. Fullyrða má að
Pálmi var bæði harðsækinn
og heppinn fiskimaður. Synir
has urðu urðu samverkamenn
hans er þeir máttu. Hann var
harðger verkamaður, og léku
mörg verk í höndum hans.
Hann notaði hvert tækifæri
er gafst til að vinna og sjá
sínum borgið. Hann var
gæddur miklu líkamlegu
þreki, er entist honum að
kalla mátti fram að kvöldi
hans langa ævidags. Hann var
vel hagorður, þótt lítt léti
hann á því bera, og á fárra vit-
orði væri, utan hans nánustu,
og beztu vina hans; alvöru-
maður, en þó hressandi í við-
móti og framkomu- Hann var
sjálfstæður í hugsun og fór
ekki almannaleiðir, og „fann
ei skyldu sína heldur, að
heiðra sama og allir allt.“ —
Pálmi var sannur íslendingur.
Alla ævi las hann mikið af
íslenzkum bókum. Hann hafði
alla ævi sérstaka unun af ís-
lenzkum ljóðum, kjarnyrtum
kvæðum og tækifærisvísum,
en hvorttveggja varð að vera
svo úr garði gert að hann gæti
ekki hugsað sér það betra.
Allt íslenzkt var honum hjart-
fólgið, og á íslandi lifði og
hrærðist hugur hans, þótt lík-
aminn dveldi og starfaði hér
vestra. — Guðrún kona hans
andaðist 26. marz 1936, þrotin
að heilsu og kröftum eftir
langt og affarasælt ævistarf.
Eftir lát konu sinnar var hann
um hríð vinnumaður á Elli-
heimilinu Betel á Gimli.
Um mörg síðari ár átti hann
ágætt heimili hjá Ósk dóttur
Framhald á bls 5
ADDITIONS
lo Belel Building Fund
Mr. & Mrs. Henry Gorder,
Grafton, N.D. $5.00
In memory of
Mrs- J. W. Thorgeirson,
590 Cathedral Ave.,
Winnipeg 4, Man.
"Betel" $205,000.00
Building
Campaign Fund
---—180
Make your donatlons to ihe
"Betel" Campaign Fund,
123 Princees Street.
Winnipeg 2.