Lögberg - 11.09.1958, Blaðsíða 1

71. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 11. SEPTEMBER 1958
NÚMER 36
Frá íslenzku sendiherraskrifsfrofunni
í Washington
Ivögebrg þiikkur TIIOR THORS sendiherra fyrir að láta því í té
ritfferð, sem skyrir skilmerkilega landlielffismál íslands frá
ölliiin hliðinn. Veftna rúmleysis birtist aðeins fyrsti kaflinn í
þessn blaði, en frainhaldlð í næsta blaði.
SÖGULEGT YFIRLIT , vísindalega friðun fiskimiða
1) Islendingar eru ein mesta! landgrunnsins. Á grundvelli
A LETTER TO WASHINGTON POST, Sept. 5, 1958
'MceSand's Troubled Wafers
fiskveiðaþjóð í heimi. Landið
er snautt af náttúruauðlind-
um. Mikið af nauðsynjum
þjóðarinnar verður að kaupa
frá öðrum löndum. Fiskur og
sjávarafurðir verða að standa
undir þessum innkaupum,
enda eru sjávarafurðir um
97% af útflutningi íslendinga.
Það er staðreynd, sem enginn
fær haggað, að án fiskimið-
anna umhverfis ísland, myndi
landið vart vera byggilegt.
Verndun fiskimiðanna er við-
fangsefni, sem tilvera þjóðar-
innar er komin undir.
2) Þegar þetta er haft í
huga, er augljóst, að það var
Islendingum vaxandi áhyggju
efni að fylgjast með ofveiði
þeirri, sem átt hefir sér stað
á Islandsmiðum á fyrri helm-
ingi þessarar aldar. Á tíma-
bilinu milli heimsstyrjald-
anna tveggja, stefndi ljóslega
í þá átt, að algjör eyðilegging
vofði yfir fiskstofninum, ef
ekki yrði rönd við reist. Afli,
miðað við fyrirhöfn, fór sí-
þverrandi með ári hverju,
sem leið. Má nefna sem dæmi,
að árið 1919 var dagsafli af
ýsu rúmlega 21 vætt, en 1937
var hann kominn niður í 5
vættir. Ef miðað er við 100
togstundir, var ýsuaflinn 243
vættir árið 1922, en 71 vættir
árið 1937. Um ýmsar aðrar
fisktegundir er svipað að
að segja.
3) í heimsstyrjöldinni síðari
féllu veiðar erlendra skipa
niður og fengu fiskstofnarnir
þá nauðsynlega vernd. Áhrif-
in komu brátt í ljós með vax-
andi afla. Eftir styrjöldina
hófu erlend skip veiðar við
Island að nýju og sáust þess
brátt merki í minnkandi afla-
brögðum. Þannig er það upp-
lýst, að ýsuaflinn minnkaði
úr 256 vættum árið 1949 niður
í 169 vættir árið 1952, miðað
við 100 togtíma brezkra tog-
ara á Islandsmiðum. Á sama
tíma minnkaði aflinn á kola
úr 56 vættum niður í 35 vætt-
ir, einnig miðað við 100 tog-
tíma.
4) Þessar staðreyndir leiddu
til þess, að Islendingar töldu
sér óhjákvæmilegt að gera
sérstakar ráðstafanir til
verndar fiskstofninum, er af-
koma þeirra byggist svo mjög
á . í því skyni setti Alþingi
sérstaka löggjöf árið 1948 um
þeirra laga var sett reglugerð
árið 1952 um útfærslu fisk-
veiðilandhelginnar í 4 mílur,
ásamt verulegri útfærslu á
grunnlínum. Af hálfu nokk-
urra ríkisstjórna var þessari
útfærslu mótmælt, m. a. á
þeim grundvelli að einhliða
útfærsla væri ólögmæt. Til
þess að reyna að hnekkja
henni, var sett löndunarbann
á íslenzkan togarafisk í Bret-
landi. Nú hefir þessir út-
færsla fengið viðurkenningu í
reynd.
5) Þótt reynslan hafi sýnt,
að útfærsla fiskveiðilandhelg-
innar 1952 hafi gert mikið
gagn ,hefur íslendingum samt
alltaf verið ljóst, að hún var
ekki fullnægjandi og frekari
útfærslu væri því þörf. Is-
lendingar hafa hins vegar
dregið frekari útfærslu vegna
þess, að þeir hafa beitt sér
fyrir því á alþjóðlegum vett-
vangi, að samkomulag næðist
þar um víðáttu landhelginnar.
Þannig áttu þeir frumkvæði
að því á þingi S.Þ. 1949, að
þjóðréttarnefnd S. Þ. var fal-
ið að rannsaka reglurnar um
víðáttu landhelginnar, en
henni ekki aðeins falið að
rannsaka aðra þætti reglanna
á hafinu, eins og upphaflega
var lagt til. Á allsherjar-
þingunum 1953 og 1954 hafði
ísland forgöngu um að koma
í veg fyrir, að verkefni nefnd-
arinnar yrði takmarkað að
nýju. Skýrsla þjóðréttar-
nefndarinnar var lögð fram
sumarið 1956 og hafði hún
m. a. komizt að þeirri niður-
stöðu, að alþjóðalög leyfðu
ekki víðáttumeiri landhelgi
en tólf mílur, en það þýðir
vitanlega að einstök ríki hafi
heimild til útfærslu innan
þess takmarks. ísland lagði
áherzlu á, að tillögur nefndar-
innar yrðu teknar til meðferð-
ar og afgreiddar strax á þing-
inu 1956, þar sem ísland gæti
ekki beðið lengi eftir ákvörð-
unum um þetta mál. Niður-
staðan varð hins vegar sú, að
ákveðið var að kalla saman
sérstaka ráðstefnu um haf-
réttarmálin í Genf vorið 1958.
ísland greiddi atkvæði gegn
þeim fresti, þar sem það vildi
fá málið afgreitt strax.
6) þær raddir voru almenn-
ar á Islandi, að ekki ætti að
Framhald á bls. 8
Guðrún Á. Símonar
Guðrún Á. Símonar
Nú er búið að ákveða að
hin fræga söngkona íslands,
frú Guðrún Á. Símonar,
komi til Ameríku í haust.
Hún ferðast flugleiðis og er
búist við, að hún komi til
New York um mánaðarmótin
og verði komin til Winnipeg
ekki síðar en 12. október.
Haldið verður áfram með
þær bráðabirgðarráðstafanir,
sem gerðar voru við C.B.C. í
sumar ,og nú er búið að stað-
festa að efnt verði til söng-
samkomu í Playhouse leik-
húsinu þann 5. nóvember,
undir umsjón Celebrity Cori-
certs (Canada) Ltd., Þjóð-
ræknisfélagsins og Canada-
Iceland Foundation.
Þessir eru í nefndinni, sem
sjá um komu frú Guðrúnar
hingað norður:
Dr. Richard Beck
Consul Grettir L. Johannson
Mrs. H. F. Danielson
Judge W. J. Lindal.
Dánarfregn
Thorsteinn Ingvar Krist-
jánsson andaðist að heimili
sínu í Víðirbyggð á laugar-
daginn 80 ára að aldri. Hann
hafði rekið búskap í þeirri
byggð og áður í Árnesi í 39 ár.
Hann lifa kona hans, Sigríður;
fjórir synir, Magnús, Kristján,
Ingvar og Rowland; fimm
dætur, Mrs. A. R. Martin,
Mrs. L. B. Aastoria, Mrs. F.
Carscadden, Lára og Mrs. E.
M. Rogers; 13 barnabörn og 7
barna-barnabörn. Fyrri konu
sína, Guðfinnu, missti hann
1911, og dóttur, Mrs. S.
Snidal 1951.
Útförin fer fram í dag —
fimmtudag. — Dr. Valdimar
J. Eylands og séra J. Larson
flytja kveðjumál.
In your editorial of Sept. 3,
“Iceland’s Troubled Waters,”
you liken Iceland’s dispute
with Britain over the fishery
limits off our coasts to “a
good British comedy.”
It is wonderful, particularly
in times of strife and difficul-
ties, to preserve a sense of
humor. However, to my
people, there is nothing funny
about Britain’s disputing our
right to protect our fishery
grounds. For us this is a mat-
ter of vital importance, both
of today and with view of our
future existence as a free
people and a sovereign na-
tion.
Let me explain that since
the beginning of the 20th cen-
tury, a pack of foreign trawl-
ers, mostly British, steadily
increasing in numbers up to
the present when a couple of
hundreds can be counted as
regular customers, have so
scrupulously scraped the bot-
toms of our fishery grounds
that the danger of consequent
destruction of the fish stocks
can be considered in sight.
Bearing in mind that 97 per
cent of our exports are de-
rived from the fisheries ,Ice-
land could not sit idly by. We
had to take action.
In your editorial you ask:
“When is this unilateral ex-
tension of territorial waters
to end?” In reply to this may
I explain that there is no in-
ternational law governing the
extent of the fishery limits of
the countries of the world;
nor is there as regards the
territorial sea. Some coun-
tries have three miles, others
four ,six or up to 12 miles.
We are not extending our
territorial waters beyond four
miles, but only extending our
fisheries zone. We have the
right to do so and the Inter-
national Law Commission,
which is composed of 18
prominent lawyers from all
over the world, states in its
report of Oct. 25, to the United
Nations, “that international
law does not permit an ex-
tension of the territorial
sea beyond 12 miles.”
In view of all this we feel
we have the legal right to ex-
tend our fishery zone up to
12 miles. We have waited for
10 years for recognition of
this and never concealed our
intentions.
When no international
agreement could be reached,
n
we had to act on our own, and
it is an established interna-
tional custom that nations
take such measures unilater-
ally. Otherwise, action might
never be possible. We are
within our rights and we have
practiced our right the same
way as other nations.
As regards historical rights,
foreigners were prohibited
from fishing in Icelandic
waters to a distance of at
least 24 miles from the coast
in the 17th century, and from
the middle of the 17th cen-
tury until the latter part of
the 19th century the distance
was 16 miles.
We are limiting our claims
to 12 miles, in accordance
with the opinion of the In-
ternational Law Commission
of the United Nations and in
accordance with the opinion
widely expressed at the Un-
ited Nations Conference on
the Law af the Sea, which
was held in Geneva in April
and May, of 1958.
At that conference Canada
proposed that each country
should have exclusive fishing
rights within a zone of 12
miles. Thirty-six nations
were in favor of this.
The United States made a
proposal for a six-mile terri-
torial sea limit and a further
six miles of exclusive fishing
zone, with a limitation that
countries which had fished in
the outer six-mile zone for at
least five years would retain
the right to so continue.
Forty-five nations voted in
favor of this and thus ex-
pressed their adherence, in
principle, to the 12-mile fish-
Continued on Page 8
Senalor G. S. Thorvaldson
Skipaður fulltrúi Canadiska
Senatsins á þing Sameinuðu
þjóðanna.