Kirkjublaðið - 02.09.1894, Blaðsíða 3

163
hafi hann tvö fermd börn í heimili, þá greiðir hann lægri
nefskattinn með 4 X 50 = 2 kr. og þann hærri með
4 X 120 = kr. 4,80. Ilinn efnaði húsbóndi grœðir því
við frumv. Því næst á biskup og hjeraðsfundur að á-
kveða upphæð nefskattsins, fyrir hverja sókn innan þess-
ara takmarka (50—120 aur á ári); með þessu móti er
handahófinu bætt ofan á ójöfnuðinn. En — heldur vil
jeg lifa undir lögum, heldur en undir hjeraðsfundi og
biskupi, og það þess heldur, sem minni hluti nefndarinn-
ar gerir ráð fyrir, »að söfnuðir og hjeraðsfundir muni
nota sjer heimildina til að ákveða hið lægsta gjald til
bœndaJárlcna«.
Loksins er leglcaupið tekið inn í nefskattinn. Hvort
nokkur eða margir eða engir deyja á einu heimili, gjalda
allir jafnt, fátæklingurinn, sem nú greiðir ^/2 legkaup fyr-
ir ungbarn, greiðir eptir frumv. sama legkaup eins og
auðmaður, sem missir 2 börn fermd, og eptir núgildandi
lögum á að greiða 2 heil legkaup. Það er raunar svo,
að allir eiga að deyja fyr eða síðar, og því eiga legkaup
að reiknast öllum, en það er stór munur á því, í reikn-
ingslegu tilliti, hvort manneskjan fellur frá í blautu barns-
beini eða fullorðin, og fátæklingurinn, sem engan missir
á sinu heimili á árinu, borgar eptir frumv. í raun-
inni að nokkru leyti legkaup fyrir stórbóndann, sem miss-
ir 2 af skylduliði sínu það árið. Allt um það hneykslast
jeg eigi svo mjög á þessu ákvæði. En — á því hneyksl-
ast jeg, að í staðinn fyrir kirkjutíundina, sem landsins
mesti og bezti öðlingur, Gissur biskup, fyrir 800 árum
síðan, með bróðurlegu samkomulagi kom á, hjer á landi,
að í staðinn fyrir tíundina, sem allir skynberandi menn
hingað til hafa álitið það sanngjarnasta gjald, og sem á
sjer stað í öllum löndum, þar sem jeg þekki til, nema
Vesturheimi,—skuli nú eiga abvaldbjóða oss þann rang-
látasta handahófsskatt, sem til er—nefskattinn ! 0g hvað
væri unnið við þetta frumv., ef það yrði að lögum ? Vinir
þess hrósa þvi sem einföldu og handhægu; reikningshald-
ið yrði, ef til vill, nokkru einfaldara, þó varla megi hið
eldra erfitt heita, 0g tekjur kirkna í mannmörgum sókn-
um, þar sem, einkum við sjávarsíðuna, eru margir fá-