Kirkjublaðið - 01.12.1897, Page 3

179
kominn undir hkndarjaðar Lúters í Wittenber$r, komst
hann í skilning um syndina og náðina, og sá að dýpra
þurfti að grafa fyrir hina spilltu rót kirkjunnar.
Friðrik vitri bað Reuchlin hinn mikla niálfræðing
húmanistanna að útvega sjer færan mann tii þess að
kenna grísku og hebresku við hiun nýstofnaða háskóla í
Wittenberg, og Reuchlin kaus til þess frænda sinn*, og
hæfari mann gat hann ekki fengið. Lúter kallaði hinn
nýja samverkamann sinn »litla Grikkjann«, Lúter sjálfur
var svo þýzkur (germanskur) frá hvirfiitil ilja, í Melank-
ton var, altjend framanaf, í og með ekki svo lltið afgrísk-
um heiðindómi (auðvitað í góðri merkingu). Melankton
hefir þá sinn til hvorrar handar Erasmus ogLúter. Þeir
þreyta um völdin yfir sálu hans; en smám saman verður
Lúter vfirsterkari. Framan af er Melankton töluvert sam-
dóma erki-húmanistanum Erasmusi um það, að viðreisn
vísindanna, samfara breyttri og bættri háttsemi kirkjunn-
ar hið ytra væri fullnægjandi »siðbót«. Hvernig þetta
var að brjótast í huga Melanktons sjest af fyrirlestrum
hans frá fyrstu árurn hans í Wittenberg: Tvennt er það
sem hann kýs sjer. Annað er hreysti í lifinu, von í dauð-
anura og d jörfung á degi dómsins. Það er fagnaðarerind-
ið um Jesúm Ivrist krossfestan og trúin á hann, sem eitt
gefur þann lærdóm, og sá lærdómur er ókunnur lieimin-
um, fyrir ofan alla mannlega speki. Um það prjedikar
Lúter. — Hitt er ljós vísinda og mannlegrar speki, samfara
fögrum og góðum siðuin. Um það kennir Erasmus. Og
svo ter hann að bera þetta saman, og kemst að þeirri
niðurstöðu, að hin síðari lífsstefnan boði að vísu kærleilí-
ann, en kærleiki án trúar er sem reykur.
Melankton svipaði að ýmsu leyti til Era.smusar, var
nokkuð hikandi sem hann, ófús til að beita sjer fyrir, en
alveg var hann laus við hjegómadýrð og vandfýsni Eras-
musar. Eptir nokkurra ára kynningu taldi Lúter »heið-
ingjarin« Erasmus í óvinaffokki, en aldrei sleit til fulls
upp úr vináttu þeirra Erasmusar og Melanktons. Eras-
*) »Frá æskuárnm Melanktons*. Sjá Ný kristileg smárit bls. 185.