Sunnanfari - 01.09.1891, Blaðsíða 7
23
J>essir stúdentar komu nýir: Fiiðiik Hallgrímsson, Guð-
mundur Sveinbjörnsson, Helgi Pétursson, Jeus Waage, Karl
Mikulásson, Pétur Hjálmsson, Sigurður Pétursson og
Valdimar Jakobsen. Ennfremur kom séra Ólafur Helgason
með heitmey sinni, jungfrú Kristínu Isleifsdóttur frá Arnar-
bæli, jungfrú María Finsen úr Reykjavík og cand. B. Th.
Melsteð.
Brúðkaupssiðir.
Eitt af þeim fáu brúðkaupsveizlum á Islandi fyrrum,
er vér höfum nokkurnveginn nákvæmar sagnir af, er brúð-
kaup Ólafs prófasts Gíslasonar í Odda, síðar biskups í Skál-
holti (d. 1753) og Margrétar Jakobsdóttur, sem haldið var
í Odda 1732. J>ar var borinn um »vítabikar« og drukkin
víti; í veizlunni var J>orsteinn skáld Magnússon á Hæli í
Gnúpverjahrepp og orti hann vísur fyrir vítum (vitavísur).
|>á var hann gamall. J>essir voru karlmenn að boði í veizl-
unni: Jón biskup Arnason (d. 1743), Jóhann J>órðarson
prófastur í Hraungerði (d. 1734), brúðguminn sjálfur, séra
Franz Ibsson í Hruna (d. I739), s^ra Stefán |>orsteinsson
á Stóranúpi (d. 1773), séra J>crkell Oddsson í Gaulverjabæ
(d. 1734), séra Bjarni Helgason á Stóruvöllum (d. 1773), séra
Hafliði Bergsveinsson í Hrepphólum (d. 1773)» séra Illugi
Jónsson á Mosfelli (d. 1753), Arni Jónsson sonur Jóns
biskups, »Lókátinn« í Skálholti, Jón Magnússon »frammi-
stöðumaður*, Grímur Jónsson lögréttumaður, Jón J>oileifs-
son lögréttumaður, Jón Gíslason, Jón Andrésson, Ibi Franz-
son, Runólfur Gíslason og Ögmundur Ólafsson, er »bar
vítin*. Við hann kvað séra lllugi á Mosfelli, er hann bar
honum vítið:
Margra bresti minnist á ef kynni hann lesti sína að sjá
maðurinn sagnafróður, svo yrði hann góður.
Vítabikarinn var borinn fyrir hvern mann og honum
þulið hvaða víti honum hefði á orðið, og til að bæta
það, varð hver að drekka vítið. Er hverjum fundið sínu
sinni hvað til. Víti Jóns biskups er það, að hann kunni
að hafa vilst upp í rúm biúðgumans. Brúðgumanum er
fundið það til, að hann hafi verið sofandi »þá siðlát brúður
undir hans vanga arma lagði*. Víti séra J>orkels í Gaul-
verjabæ er það meðal annars, að hann hafi sungið »þegar
kongs minni kom að borði brellið erindi úr Bósarímum*.
En skáldið sjálft, |>orsteinn Magnússon, »skotraði krókótt-
um augum« á kvennfólkið og »konur sem meyjar kysti
giarnan og klappaði mjúklega kinnum þeirra* Og voru þau
vítin mest, en allir höfðu syndgað eitthvað.
Um þjóðfundinn 1851, nú fyrir réttum 40 árum, voru
miklar æsingar á íslandi. Stjórnin hafði jafnvel hermenn
til taks, og hefir það verið sögn í alþýðumunni, að þeim
hafi verið sagt, ef hleypt yrði upp fundinum, að skjóta þrjá
þingmenn fyrst: *Den hvide« (þ. e. Jón Sigurðsson),
• Den halte« (Jón Guðmundsson) og *Den tykke* (séra
Hannes Stephensen), og voru það alt mestir skörungar fund-
arins. Lok fundarins urðu þau, sem kunnugt er, að Páll amt-
roaður Melsteð sleit fundinum að boði Trampe’s greifa, en
í óþökk þingmanna og urðu báðir óvinsælir fyrir það á ís-
landi og biðu þess aldrei bætur síðan, og tóku menn upp
frá því að skíra hunda sína Trampe. I hefnd fyrir það á
Trampe að hafa feingið Frakka til þess að koma hundafári .inn
í landið 1856. Eptir þjóðfundinn kvað séra Jón Sigurðsson
í Kálfholti (d. 1863) þessa vísu:
íslands djöfull trampar torg,
traðkar réttu máli,
hleypur um með heiptarorg,
heggur alt með páli.
|>að er mælt að Páll Sigurðsson í Árkvörn (d. 1873),
sem var annar þjóðfundarmaður Rangæinga og bæði full-
hugi og harðvitugur maður, hafi eitt sinn sagt við kunningja
sinn svo frá því skapi, er hann var i, þegar fundinum var
slitið, og sat hann þá yztur við dyr í þingsalnum: »And-
skoti langaði mig til að bregða fæti íyrir helvítið hann Pál
þegar hann gckk út úr salnum«. Er það harðmannlega
sagt, en lýsir þó betur hug þess er mælti og hve æstir
menn voru, en hve maklegt eða viturlegt slíkt hefði verið.
J>að þykir ólánsmerki að skjóta örn. En það gerði
Einar Sæmundsson, faðir Látra-Bjargar, eitt sinn. Um það
kvað Sveinn lögmaður Sölvason (d. 1782):
Einar skaut, en assa hlaut af því þrautir harðar,
vænginn braut svo blóðið flaut, bolurinn laut til jarðar.
Sveinn lögmaður ritaði, eins og kunnugt er, bók þá, sem
heiiir »Barn í lögum« (Tiro juris). Einu sinni varð hann
undir í máli fyrir héraðsdómi. J>á kvað bóndi einn
þessa vísu:
Sá »Barn í lögum* bjó til hér, barn í lögum orðinn er,
svo bærist heims um álfur, að eg meina, sjálfur.
Benedikt Gröndal gamli (d 1825) sá eitt sinn kven-
mann ganga heldur fasmikinn á götu í Reykjavík. Sú hét
Herborg, er þar fór, og átti að giptast daginn eptir. Hann kvað:
Hlakkar heldur en ekki
Herborg til á morgun.
Eggert Ólafsson hefir ritað einna fyrstur manna, sem
kunnugt er, íslenzkar ritreglur, en aldrei hafa þær verið
prentaðar. Hann sendi þær séra Gunnari l álssyni, sem var
orðlagður íslenzkumaður á sinni tíð,og gerði hann nokkrar
athugasemdir við þær og hnýtti þar við þessari stöku:
S indmaginn veit eg soðinn er, en aldrei hefir raeira mér
sízt mun því að kvíða, matar leiðst að bíða.
Sunnanfari: 2,50, borgist til kand. Sigurðar Hjör-
leifssonar Havnegade 19 eða kand. J>orleifs Bjarnasonar
Norðvestvej 2 fyrir 15. Október. Skil frá íslandi óskast
gerð með síðustu gufuskipsferðum í haust.