Sunnanfari - 01.06.1893, Blaðsíða 1
S\S\*3\S\S\S\S\S\
8 , 8
m Verí 2 kr. i$
j 50 aura árg., j
í horgist fjrir @
0 15. október. 0
\s\s\s\s\s\s\s\s
1S
juisr i
1893
Japetus Steenstrup.
pótt Danmörk sé lítið land og fáment, þegar
hún er borin saman við stóru löndin, þá stendur
hún þó ekkert að baki þeirra, að tiltölu, þegar
litið er á mentir og vísindi. J>að er jafnvel
furða hve Danir hafa átt mikinn þátt í að efla
visindin og tná segja
með sanni, að þeir hafi
geingið betur fram í
því en flestar aðrar
þjóðir jafnfjölmennar
eða jafnvel talsvert
fjölmennari. Dönum
hefir verið sýnt um
öll vísindi, svo öldum
skiptir, en svo Htur
þó út, sem þeir séu
einna hneigðastir fyrir
náttúruvísindi, eða að
minnsta kosti hafa
Danir átt hvern ágæt-
isnáttúrufræðínginn
fram af öðrum, frá því
á 1G. öld. Allir hafa
heyrt getið um hinn
fræga stjörnuspekíng
Tyge Brahe (1546 —
1601). Niels Steensen
eða Nicolaus Steno
(1638—1686) er talinn
faðir allrar vísinda-
legrar jarðfræði og jók,
auk þess, mjög þek-
kíngu manna á líkama
mannsins. Thomas
Bartholin(1616—1680)
var frægur læknir og
náttúrufræðíngur. Ole Römer (1644 —1710) fann
hraða ljóssins og var það hin merkilegasta upp-
götvun. H. C. Orsted (1777 — 1851) fann, 1820,
afl það sem nefnt er »elektrómagnetismus« og
voru það upptökin til hinna stórkostlegu fram-
fara sem rafurmagnsfræðin hefir tekið síðan.
Loksins má nefna jafnhliða þessum máttarstólp-
um náttúruvísindanna, mann þann sem Sunnan-
fari flytur nú mynd af, Johannes Japetus Smith
Steenstrup.
Steenstrup er fæddur 8. mars 1813 norðan-
til á Jótlandi. Hann varð stúdent 1832 og
stundaði fyrst læknisfræði og náttúrufræði við
háskólann, en svo einúngis náttúrufræði. Hann
samdi þegar á úngum aldri ýmsar merkisrit-
gjörðir um náttúru-
fræði og fékk brátt
mikið álit á sig. Vorið
1839 voru þeir J. C.
Schythe sendir til ís-
lands, til að rannsaka
landið í jarðfræðislegu
og náttúrufræðislegu
tilíiti. Steenstrup hafði
þar vetrarsetu og kom
ekki til Danmerkur
fyr en um haustið
1840. Ekki hefir Steen-
strup ritað neina ferða-
bók um ísland, en
hann fór víða um land
og kyntist vel eðli
landsins og lands-
mönnum ogstafar hlý-
leiki sá, sem hann
hefir ávalt síðan haft
til íslands og íslend-
ínga frá þessari ferð.
Ymsum náttúrugripum
safnaði Steenstrup^ á
ferðalagi sínu um ís-
land, bæði dýrum, jurt-
um og steinum og
skal þess getið að
nokkru seinna hvað
hann hefir ritað um
þetta. 1841 varð Steenstrup kennari í náttúru-
vísinduin við háskólann (akademíið) í Sórey. 1844
ferðaðist hann með krónprinsinum (Friðriki VII.)
um Skotland og Færeyar. 1845 varð hann
kennari við háskólann í Kaupmannahöfn í dýra-
fræði og forstöðumaður dýrasafns háskólans.
1864 var það sameinað við náttúrugripasafn það,
sem kent var við kónginn, og varð hann þá
Japetus Steenstrup.