Sunnanfari - 01.10.1912, Side 5

n
Álptnesingurinn úti liggur og aldrei sefur,
dregur hann meira enn drottinn gefur,
dygðasnauður maðkanefur.
Enn latneska þj'ðingin er sögð svona, og
reyndist maðkanefur óþj'ðandi:
Alptnesingus excubat, nec unquam dormit,
trahit plus quam donat deus,
deterrimus madcaneus.
Gísli var gleðimaður hinn mesti, og þótti
alstaðar fagnaðarbót að honum. Albróðir
Gísla var sá mikli og merkilegi bóndi Sig-
urður á Skúmsstöðum, er andaðist bálftíræð-
ur 1905, og mynd er prentuð af í öðru ári
Sunnanfara.
Tveir lög’frseðing'a.r með ágætu próti
frá Reykjavíkurháskóla, þeir yflrdómslögmennirnir
Ólafur Lárusson frá Selárdal og Björn Pálsson
ritstjóri, sonur Páls skálds Ólafssonar, liafa fyrir
skemstu opnað skrifstofu i Kirkjustræti 12 liér i
borginni, en peir eru fyrstu lögfræðingar með ís-
lenzku prófl, sem yflrdómslögmenn hafa orðið.
Sunnanfari pekkir vel báða mennina og veit að
peir muni rækja svo starf sitt, að pað verði sjálf-
um peim til sóma og skjólstæðingum peirra til
gagns.
Nicolaus Gjelsvik,
sá er best tók málstað íslendinga 1908, hefur
nú í ár, ásamt öðrum Norðmanni, Anatlion
Aall, ritað bók á þjóðverska tungu, sem heitir:
y>Die norwegisch-schwedische Union, ihr Bc-
stehen und Auflösungci. Mótmæla þeir því þar,
að sambandi Noregs og íslands liali nokk-
urn tíma verið svo varið, að ísland heyrði
Noregi til eða heyrði undir Noreg. Eru orð
þeirra sjálfra skýlausust og mönnum eptir-
takanlegust. En þau eru þessi:
»Þetta orðatiltæki »beyrði til« er raunar
ekki rélt, er til ísiands kemur, því að Island
var aldrei hluti úr No.-egi. Samband íslands
við Noreg er frá árinu 1262; þá var gerður
sáttmáli milli íslendinga og Noregskonungs
(norska rikisins), þar sem ákveðið var, að
Noregskonungur skyldi jafnan vera konungur
íslands. Þetta var þvi samningur um sam-
eiginlegan þjóðböfðingja, á þá leið, að þjóð-
böfðingi í Noregi skyldi hafa sömu slöðu á
íslandi. í sama sáttmála tókst Noregskon-
ungur skyldur á herðar, meðal annars um
skipagöngur. En að Island hætti þó ekki að
vera sérstakt ríki, sést greinilega í þeim fyrir-
mælum í sáttmálanum, er heimilaði íslend-
ingum að segja honum upp, ef Norcgskon-
Nicolaus Gjelsvik.
ungur héldi eigi skyldur sinar eftir sáltmál-
anum. Fram nð árinu 1262 var ísland
þjóðveldi; en er það varð einvaldsríki þá
eftir sáttmálanum 1262, þá var þessu ein-
valdsríki ekkert nafn gefið; það var ekkert
um það ákveðið, bvort það skyldi vera kon-
ungsríki eða t. d. jarlsdæmi. Enda var lilið
undir því komið. Sáttmálinn 1262 var samn-
ingur milli norska og islenska ríkisins. ís-
lendingar skuldbinda sig til að bafa sama
þjóðhöfðingja sem Noregur alla þá stund,
sem liinn norski þjóðböfðingi béldi skuld-
bindingar sínar við ísland; en þeir voru ekki
skyldir til að liafa sama konung sem Dan-
mörk, því að íslendingar voru auðvilað ekki
skyldir til að taka við Danmörku sem samn-