Austri - 20.05.1892, Blaðsíða 2

ISTr, 13.
A U S T II I
50
par pótti honum einna tiltækilegast
um nýjan markað fyrir íslenzkt fé. og
má vel verða. að pað komi síðar að
góðum notum. Frá Belgiu fór herra
Zöllner yfir um til Englands’og lagði
aptur að ráðgjafa og þingmönnum'' með
peim árangri er áður er um getið.
Vér höfðum nokkrum sinnum pá
ánægju að~tala við herra Zöllner í
Kaupmannahöfn, og höfum vér eng-
an útlendan kaupmann heyrt tala af
meiri góðvilja til íslands og viturleik
um liagi vora. og er pað eigi nema
skylda hvers góðs íslendingsyað^vera
herra Zöllner innilega pakklátur fyr-
ír framgöngu sína í pessu stórvægi-
lega velferðarmáli alls íslands, sem
nú hefir ráðizt jsvo hamingjusamlega
fram úr."að jafnvel til umhóta horfir
peim atvinnuvegi, er var eyðileggingu
jiær, par eð ekkert útlit er fyrir að
önnur lönd, er flutt hafa áður fé til
Englands, fái aðflutningsbanninu af
létt.
J>að er vonandi að ráðgjafi íslands,
sem sjálfur hefirjlátið sér einkar um-
hugað mn^pessigmálalok og unnið af
aleíli með herra Zöllnor að’peim, sýni
honum sæmilegt|virðíngar- og pakk-
lætismerki fyrir framgöngu^ hans' jOg
afreksverk í pessu velferðarmáli.
J>ess her og að geta, að landi
vor Jón Vidalin hefir lagt hið bezta
til pessa máls og unnið að happasælum
málalokum sem góður og pjóðhollur
Islendingur.
Til skiptavina á íslandi.
—o—-
Útlitið með verðið á íslenzkum vör-
uin á útlendum mörkuðum er sem
stendur mjög óálitlegt og er, pví raið-
ur, lítil von um, að stór breyting til
batnafcar verð.i hráðlega 4 pví, eink-
um hvað snertir fisk og ull, sem eru
aöalvörur landsins. Spánverjar hafa
ennpá í vetur hækkað tollinn á inn-
fluttum fiski, svo hann mun nú allt
að 41 kr. á skpd. fyrir öll pau lönd
sein ekki hafa komizt í tollsamband
við Spánverja, en meðal peirra er ís-
land og Danmörk. Er pví ómögulegt,
að keppa með íslenzkan fisk við Norð-
menn, Frakka eður Englendinga, sem
flytja fisk sinn inn á Spán með mik-
illi tollívilnun (nál. 20 kr.).
Spánn hefir verið aðalmarkaður
fyrir málsfisk frá íslandi, eri nú má
svo heita, að hann sé lokaður, sök-
um hins háa innflutningstolls par í
landi og óorðs pess, sem lcomið var
á fiskinn frá íslandi sökum vondrar
verkunar.
Lönd í Ástraliu, Suður-Ameríku
og á suðurströnd Afríku byggjast með
miklum liraða árlega; á mörgum pess-
um stöðum lifa nýlendumenn eingöngu
á fjárrækt og hleypaparupp aragrúa
af sauðfé á örstuttum tíma með litl-
um kostnaði, lönd pessi eru svo frjó-
söm, að sauðfé gengur par sjálfala
árið um kring. Frá löndum pessum
eru árlega fluttar fleiri púsundir af
ullarpokum til Evrópu, en tugir poka
frá íslandi.
Fyrir kynferði, mildara loptslag
og betri verkun, er ullin af pessu ný-
lendufé milclu betri og meira eptir-
sókt vara en íslenzka ullin. Af pess-
um ástæðum, er pví minni pörf fyrir
íslenzka ull en áður og minna sótt
eptir henni. I fyrra lögðu Bandarík-
in háan toll á innflutta ull og ullar-
varning, svo pá yar um leið loku skot-
ið fyrir alla sölu af íslenzlcri ull til
Bandaríkjanna.
Áður var lýsi víða brúkað sem
ljósmeti, nú er í stað pess brúkað
steinolía, gas- ografurmagnsljós; pann-
ig er pörfin fyrir lýsið einnig minnk-
uð og veröið pá lægra. J>ar á móti
má hafa lýsi til meðala og áburðar
á vélar, ef verkunin væri betri en nú
á sér stað.
Ogrynni af feitu og vel verkuðu
sauðakjöti er árlega flutt til Evrópu
frá Ameríku, ennfremur er flutt frá
Astraliu nýtt sauðakjöt frosið, sem er
bæði feitt og gott, skrokkarnir frá 60
—100 pd.; ekkert af pessu sást á
mörkuðum í Evrópu fyrir nokkrum
tugum ára.
Yið petta góða kjöt parf að keppa
með íslenzkt saltkjöt og er pá auð-
sætt, að ekki verður hægt að selja
ísl. horkjöt af dilkám, kvíám eður
rýru fé. nema með mjög lágu verði,
pegar hitt kjötið er í boði við hlið-
ina.
Mestur hluti af íslenzkum æðar-
dún hefir áður verið seldur til Rúss-
lands, en hin yfirstandandi hungurs-
nevð par, peningaskortur oglágtgildi
rússneskra peninga gjöra pað að verk-
um, að íslenzkur æðardúnn selst að-
eins fyrir mjög lágt verð. Grænlenzk-
ur og norskur æðardúnn er álitinn
mikið betur hreinsaður og selst pvi
ætið fyr en sá ísl. og fyrir 2—3 kr.
hærra verð.
Ofan á allt petta bætist, að ný-
lega hafa Englendingar lagt bann fyr-
ir innflutning af lifandi islenzku sauð-
fé sem er mjög bagalegt fyrir landið.
Undanfarin áratug hefir mjög mikið
komið af gulli inn í landið fyrir sölu
af lifandi fé sem mjög hefir létt við-
skipti manna í milli. Efbannipessu
verður framhaldið um lengri tíma, pá
parf að slátra pví fé sem annars myndi
hafa verið flutt út lifandi. Yið pað
vex islenzka kjötið á mörkuðum er-
lendis og afleiðing pess verður sú. að
lélegt kjöt verður pví nær óseljandi
nema fyrir afarlágt verð, er pví nauð-
ugur einn kosfur að flytja einungis
gott kjöt til útlanda sem nokkurn
veginn getur jafnast við kjötið frá
Ástraliu og Ameríku.
Yér vonum, að landsmenn sjáinú
af ofanrituðum bendingum að heims-
markaðurinn hefir á hinum síðustu
árum breytzt mjög fyrir íslenzkar vör-
ur, og afleiðing pess er su, að taka
verður kröftugt tak í pessu efni, ef
duga skal. Framförunum fleygir áfram
erlendis, Island neyðist til að fylgja
með, menn mega ekki standaaðgjörða-
lausir og einblínandi á gamlan vana.
Hver maður og hver pjóð, sem
eitthvað vill selja, verður að líta á
markað pann, sem vörurnar eiga að
seljast á, og á vörur pær er keppa
parf við, og hver maður skilur, að
vörur pær, sem góðar eru, seljast fyrst,
en hinar illa verkuðu vörur seljast
ei fyr en á eptir og fyrir lægra verð.
J>að er pví mjög áríðandi fyrir lands-
menn að peir kappkosti betri verkun
á vörum sínum en áður, og reyni að
gjöra vöruna jafnútgengilega og sam-
kynja vörutegundir sem keppa párf
við frá öðrum pjóðum.
Við undirritaðir erum fúsir til að
hjálpa landsmönnum í pessu efni,bæði
með leiðbeiningum um pað, hvernig
varan eigi að vera, og með pví að
gefa meira fyrir góða vöru en lélega.
Yerðmunurinn ætti að vera svo mik-
ill, að fullkomin hvöt sé fyrir menn
að verja tíma og vinnu til pess að
vanda vöruna sem mest, en par á
móti pyrfti verðið að vera svo lágt á
vondri vöru, að fráfælandi sé fyrir
trassana að koma með illa verkaða
vöru. J>eir sein verka vörur sínar
illa, gæta pess ekki, hve mikið [tjón
peir baka landsmönnum sinum og sér
sjálfum í framtiðinni.
Til pess að koma í veg fyrir tor-
tryggni og misskilning, og til pess
að styðja að pví að skipting vörunn-
ar í betri og verri flokk verði sem
óhlutdrægust frá hlið kaupenda og
seljenda. erum vér lúsir til, aðleggja
flokkaskiptinguna á vald par til út-
valdra manna. Yér viljum velja til
pess menn af flokki bænda, sem liafa
orð á sér fyrir sanngirni og pekking
á innlendri vöru, Jeptir samkomulagi
við helztu menn í hverju verzlunar-
umdæmi, eður á almennum fundi með
viðkomandi sýslubúum. Menn pessir
ættii svo að vera eiðfestir af yfir-
valdinu.
Yér álítum, að matsmenn pessir
ættu að fá laun fyrir starfa sinn af
landssjóði, en pangað til petta erkom-
ið í kring, að von vorri á næsta al-
pingi, pá viljum vér borga mönnum
pessum að hálfu leyti við bændur, eð-
ur að öllu leyti eptir pví sem um
semur.
Til pess að spara kostnað, álít-
um vér, að pað verði að nægja í bráð
að matsmennirnir séu valdir til 6—8
vikna, pann tíma sem aðalsumarverzl-
anin stendur yfir, og máske nál. hálfs-
mánaðartíma á haustinu, par sem
fjártaka er rnikil.
Ákvæði matsmanna um ílokkun
vörunnar eptir gæðum verður að yera
jainbindandi íyrir kaupanda sem selj-
anda.
|>að er sannfæring vor, að vöru-
vöndun komist pvi aðeins á, að meira
verð sé gefið fyrir góða vöru, en illa
verkaða, og að pessum verðmun verði
eigi almennt komið á í byrjuninni nema
að mati par til valdra óvilhallra rnanna,
einkum par sem fleiri en einn verzl-
unarmaður er á sama stað. En pótt
svo sé, að vér séum sannfærðir um
petta, pá viljum vér taka pað fram
hér, að framkvæmdin á pví áformi,
að hafa matsmenn, er bundin pví skil-
yrði, að viðskiptamenn vorir hafi sömu
skoðun sem vér og vilji styðja fyrir-
tækið; og sömuleiðis að keppinautar
vorir á sama verzlunarstað gjöri pað
eigi ómögulegt fvrir oss að byrja á
pví.
En vcr leyfum oss að treysta pví,
að bæði landsmenn jog keppinautar
vorir sjái'glöggt, hversu mikilsvert mál-
efni petta er fyrir framtíðarverzlun
landsins og vilji pví á allan leyfileg-
an hátt stuðla til ]>ess, að ofanskráð
geti framkvæmst nú pegar á pessu
sumri, svo sem fyrst fáist reynsla fyr-
ir pví, hvort aðferð pessi sé hentug eður
eigí, og hvort pessi tilraun eigi get-
ur bætt álit íslenzkrar vöru á útlend-
um mörkuðum.
Kaupmannahöfii 16. apríl 1892.
A. Ásgeirsson. 1. T. T. Bryde. E.
Felixso::. N. Clir. Hram. Tryggvi
Gunnarsson. Jón Magnússon. Ciir.
Nielsen. Björn Sigurðsson. L. A.
Snorrason. M. Snæbjörnsson. S. E.
Sæmundsen. Leonli. Tang. H. Tli.
A. Thomsen. J* J- Thorarensen.
Carl Tulinius.
u iRrv3era’a**"Xöuzu^*xzsE*i
--GOO-
DaNMÖRK. f>. 30. marzn.l. sleitkon-
ungur pjöðpinginu og stefndi til nýrra
pingkosninga pegar pann 20. apríl n.
1. og var pað álit margra, að svobráð-
ur bugur hefði verið undinn að kosn-
ingunum til pess að vinstri menn hefðu
pví minni tima til fundarhalda og
undirbúnings undir hinar nýju ping-
kosningar.
Á pinginu hafði í vetur alltaffjölg-
að peim flokki er fara vildB miðlun-
arveginn og leita samkomulags við
stjórnina. Heitir sá Bojsen erpeim
flokki pingmanna stýrir og er end-
urskoðunarmaður landsreikninganna
(Statsrevisor). Hafði einknm komizt
ringl á vinstri manna flokkinn eptir
fráfall Kr i stin's‘B ergs, er allra
manna var prautbeztur og mest að
bæmla og danskrar alpýðu skapi. en
pað pótti noklutð fyrir honum bresta
á venjulega kurteysi við konung og
hans fólk, par sem hann sem forseti
pjóðpingsins kom eigi til pess að flytja
honum venjulegar heillaóskir pingsins
á fæðingardögum og nýársdögum, og
er pað mál manna, að Bcrg og hans
flokkur|hefði staðið nær stjórnarsessi,
hefði hann sýnt konungi venjulega
kurteysi.
þá er auglýsing konungs um, að
pjóðpinginu vairi slitið og nýjarkosn-
ingar skyldu fram fara bráðlega, hafði
hirzt. putu pingmenn hrer heim til
síns kjördæmis til pess að halda nnd-
írbúningsfundi með kjósendunum næst-
um pví á degi hverjum frá 1. til 20.
april, og gekk pá mikið á og urðu
harðar deilur með hinum svæsnari
vinstri mönnum undir fornstu Hörnps,
og Henning Jensens sem fyrir
nokkrum árum var vikið frá prest-
skap, en er einhver hinn mesti rit-
snillingur af dönskum blaðamönnum
og bniðlunarmönnum, sem hinir fyrri
kalla liðhlaupara og margt annað lak-
ara (alveg eins og hér heima). En
pað fór fljótt að hera á pví, að pjóðin
danska er orðin sárleið á peirri „visn-
unarpólitik11, er vinstri menn hafa nú
fylgt l’ram á pingi i mörg ár, svo að
hin parflegustu lög og réttarbætur
hafa ekki náð fram að ganga á pjóð-
pinginu til mikils tjóns fyrir framfar-
ir landsins. Hörðust rar kosningar-
rimman í Kaupmannahöfn, par sem
gallharðir hægri menn áttu í höggi
við hina stækustu socialista, sem
umturna rilja alveg hinu núverandí
stjórnarfyrirkomulagi. Hafa treir af
peim átt sæti á pjóðpingínu fyrir
Kaupmannahöfn og héldu peir peim,
og varð pá mikill fögnuður meðal
verkinannalýðsins, sem ók með ping-
mennina í gegn um borgina með
rauða fána með fagnaðarópi og gaura-
gangi, sv0 * hart sló með peim og
lögregluliðinu, er neyddist til að brúka
verjur sínar, en lýðurinn varðist með
pví er liendi var næst. Lögregluliðið
kom pó loks reglu á án pess að nokk-
ur teljandi slys eða meiðsii yrðu. Auk
pessara tveggja sosialistavoru2 „hrein-
ir“ vinstri menn kosnir í Kaupm.h.
Hinir pingmennirnir urðu par úr flokki
hægrijjmanna, og varð pví sama hlut-
fallið milli flokkanna í höfuðborginni
sem verið hafði á næstu pingum.
En fyrir utan höfuðstaðinn urðu
úrslitiu öll önnur, pví par mistuvinstri
menn hvert kjördæmið á fætur öðru
fyrir miðlunarmönnura, einkum pó til
sveita. Og par féllu höfuðforingjar
vinstri manna Hörup, Ilenning Jen-