Austri - 27.08.1892, Blaðsíða 2

A U S T R I
88

cndurna, aS svipta hið fáliðaða alþingi |
vort jaínhæfuni pingmanni, sem alhr í
eru pó samdóina uiu, að ss'ra Líirus j
Haltdórsson sé.
Oss fmnst ]iað bæri ljósan vott j
MHi pólitiskt víðsýni Upplicraðsmanna, |
er allsstaOar uni land mur.di verða
lapt peim út til verrugs lieiðurs, að peir j
felida nú eigí séra Lárus Halldórsáon j
írá kosningu fyrir framkorau hans í
pessu oina máli, pó pað snerti pá ein-
xiiitt persónulega, og sýndu peir par með
pa3 pólitíska drénglyndi, að lítafram-
sr á almennirgsheill, en eigin vilja 5
pnssu eina mál;, par sem lika séra
Lúrus imm nú einmitt hafa vei'tt peim
falltingi sitt, með pví. að taka pann
hluta VaUasressóknar, cr pess óskar,
inu í fríkhkjuna í ReyðarSrði. J»ar
ir.eð heíir Yallanessöfnuður gefið veit-
iiigarvaldiiui parflöga áminningu um,
tvð ganga eigi ofnærri lögboðnumkosn-
iugarrétti safnaðamia.
Ao endingu viljurn vér leyfa oss.
ítð niiniia alla bindindisvini á pað, að
séra Lárus Halldórsson er, eins og
sampingismaður hans séra Sigurður
Ounnnrsson, mjög hlynntur bind.mál-
311 u sem auðsjáanlega verður ofarlega á
dagskr i alpingis næst.
Af bændum viljum vér auk Jóns
Jónssonar á Sleðbrjót leyfa oss að
leiða athyggli kjósenda að Sæbirni
bónda Egilssyni á Hrafnkellsstöð-
um, sem <r baði vel greindur, hygg- j
inn maður og gætinn, og pó velfrjáls- J
lyndnr. Hann skrifar og prýðilega ■
vcl fyrir sig og hefir sett sig vel inn j
1 ptH&ifccil yor.
Guttormur húfræðingur Yig-
fússon á Strönd bauð sig fram á
Egilsstaðafundinum til pingmarms krir
Suðurrnúlásýslu. Hano er, eíns og kunn-
ugt er, maður vel að scr og drengur
góður, en eigi er oss kunnugt um, að
hann hafi gefið sig verulega hingað til
við landsmúlum, og á Egilsstaðafund-
inum var hann í minni hluta í stjórn-
arskrðrmálinu.
Hvað pingiuanns hæfileika Jóns
Jóussonar á Reykjum viðvíkur, pá
er sama ura hann að segja og Jón
Jónsson á Sleðbrjót, að hann er sórai
bændastéttarinnar á pingi og ætti að
vera sjálfsagður sem pingmaður Norð-
pingeyinga, ef peir væru ekki í svo
miklu nágrenni við Tjörnesið, pví vér
goturn ekki skilið í öðru, en að upp-
pot pað, er gaus par upp fyrir nokkru
raeðal einstakra manna útaf fram-
komu lians í stjórnarskrármálinu sé
nú fyrir löngu dottið niður fyrir „nýrri
og betri pekkingu" á pví múli. Enda
höfura vér sýnt og sannað í 15. og 16.
tbl. Austra, að Jón á Reykjuin áraiklu
íremur lof en last skilið frá pjóðinni
fyrir frtunkomu síua í pví raáli, og i
öllum öðrum inálum liefir frainkorna
pingmauus pessa á alpingi fengið al-
inennigs lof bæði innan og utan kjör-
dæmis.
Ur pvi verzlunarstjóri. Jakob
Gunnlögssori mun vera ófáanlegur
tií pess að gefa kost á sér tii pings,
pá mun, að Jóni á Reykjum
frátöldura, trauðia vera innanhéraðs
vöi á hetra pingmannsefni en Árna
liónda Árnasyni í Höskuldsnesi á
■ölóttu. Hann er maður dável greind-
nr og vci að sér, frjálslyndur og hefir
inikinn áhuga á pingmálum.
p>að pykir oss m.jög leitt. að aðr-
ir eius hæíileikaraeun úr bæiularöð sem
Pétur Jónssoná Gautiöndnm og
Sigurður hóndi Jónsson í Yzta-
felli komist hvergi að sero pingmenn.
Væri pað ekki miklu eðlilogra og sæmi-
legra fýrir bændastétt iandsins, að pau
kjördæmi sem eigi þykjast eiga kost
á pingmánnaefnam heima fvrir í iiér-
aði, royudu í tima til að vera sér út
um 'góða pinginenn úr bændahóp í
nágrftönakjöfdæniunum holdur en fara
haroförum um landið. til pess að ná í
einhverja embættismenn fyrir aiping-
ismenn ?
■Og séu Eyfirðingar stðaráðnir í pví
að kjósa embættísmenn á ping, en ekki
bændur, þá viroist os.s pað uiumli ó-
sæmilegt vanpakkiæti. að taka óreynd-
an mann fram yíir Beiied, Sveínsson,
iivers p.jóðrækni og iöðuriandsást og
hetjiilegu íramgöngu á pingí allir hljóta
að viðurkenna, og það engu síður hans
pólilísku mótstöéumeim en vinir hansi.
Landið væntist pess, að Austur-
skaptfellingar sjáí nú sóma siun og
k.jósi í einu hljóði séra Jón prófast
Jónssoii á Stafaíelli í Lóni tii al-
piagis. j>eir eru par um skyldugir
pjóð og pingi og séra Jóni sjálí'um,
fyrír pau hraparlegu mistök. er urðu
hjá peira á síðastu kosningum, að séra
Sveíni Eiríkssyni alveg ólöstuðum.
J>að liefir heyrzt einhver patí af
pví, að Guðanlgur sýslum. Guðmunds-
son hafi raáske í hyggju að bjóða sig
frara í Austurskaptafellssýslu. [>ætti
oss miklu réttara að hann gæfi kost
á sér í VesturSkaptafel.lssýslu, par
sem vér ekki vitum völ á neinum sér-
legum hæfileikamauni.
nr

Nýlega gekk ógurlegur follibylur
yfir Chicago og' eyðilagöl inikinu
iiluía af liiuuui síórkosíiegu sýn-
ingarbyggiugum ]>ar.
NORVEGUR. Hin snarpa deila með-
al Norðmanna um konsúlamálið er nú
til lykta leidd fyrst ura sinn með lít-
illi frægð fyrir vinstri menn, som bæði
á stórþinginu og utanpings höfðu hót-
að pvi, að rjúi'a sambandið við Sví-
pjóð og reka konunginn frá völdum
og gjöra Norveg að lýðveldi, efNorð-
menn fengju ekki sína eigin konsúla
út af fyrir sig r.ú pegar, og væru í
öilum verzlunarmálefnum alveg óháð-
ir Svíum. |>ess hefir áður veríð get-
ið í Austra, að ráðaneytið Steon sagði
af sér völduuum seint í júní, er kon-
ungur viidi eigi sampykkja frumvarp
stórþíngsins í konsúlamálinu. En kon-
ungur dró samt að fela fyrverandi
ráðgjafa Emil Stang að mynda nýtt
ráðaneyti. Og pannig var Norvegur
eiginlega án ráðaneytis og stjórnar í
heilan rnáiruð. Stórþingið gat ekki
lokið við raálin, pví ráðgjafarnir
létu sig par ekki fraraar sjá, fjárlögin
urcu eigi afgreidd og mörgum nauð-
synlegustu máium miðaði ekkert, áfram,
til stórtjóns fyrir landid. Björnstérne
og allir hinir espari vinstrimetin höm-
uðust og steyttu hneiana að samein-
ingu ríkjanua og lió.tuðu öiiu hörðu.
Stórpingið sein ekkért gat g.jurt, kost-
aði iandið á degi hverjum yfir 2,000
kr. jpannig stóð alit í rama ríg í
íullan máiiuð. En smárnsaman pynnt-
ist þeirra flokkur, er vildu halda mál-
inu tii streytu, en fjölgaði að pví skapi
peirra hópur, er vildu bíða við og
hugsa hetur ínálið og búa pað betur
undir úrslitin. Og endiriim á pess-
ari liörðu deilu varð loks sá, að pann
27. f. m. bað stórpingið, epíir 2 daga
rilrildi, í emu hljóði ráðaneytið Steen
að taka aptur afsögn sína, og fresta
konsúlamálinu.
Má þetta heita mjög rnagur end-
ir á pessari rimmu, sem var svo hávaða-
j nrikil og stóð svo lengi yfir til mik-
I ils tjóns fyrir lardið, sem sjálfsagt
heíir beðið fieiri hundruð púsund kr.
tjón við hana, bæði beinlínis cg óbein-
línis.
Og að pessu búnu fór Oskar
konungur heim aptur í Svípjóð, Er
sagt. að stórveldin muni haia fastlega
ráðið honum frá að aðskilja konsúla-
stjórn sarobandsríkjanna. pvípar mundi
á eptir fara skipting á utanríkismál-
um, og svo á endanum upphafning á
sjálfu stjórnarsambandinu.
Stórpingið tók aptur til óspiiltra
málanna par sem frá lagasniíðinu var
horfið síðast í júní, og flýtti sér nú
áð afgreiða málin sem mest; og var
svo stórpinginu slitið fyrst i ágústm.
Eitthvert merkasta nýmæii er stór-
pingið lögleiddi að pessu siuui, var
tekjuskattur, er vex eptir því sem tekj-
urnar verða nreiri, en lekur pó liæfi-
legt tillit til ómegðar og annara kring-
umstæða.
Af-peiin tek.jum. sem ekki nema
400 kr. er engum tekjus.katti svarað.
Yið penna skatt fá Norðmenn
léit mikið á pungha'i'ustu tollum á
ýmsum nauðzynjavöfum, er komapyngst
niður á, fátæklingana.
það væri vist ekki svo fráleitt
að hinir nýju alpingismenn vor Is-
lendinga kynntu sér pessi tekjuskatts-
lög Norðmaima áðuren peir fara að
fjölga tollununr á nauðsynjavöru eða
hækka hann á sykri og kaffi upp
peirri tvöföldnn, er alpingi póknaðist
að viðtaka fram yfir pað er stjórnar-
frumvarpið fór fram á.
Hinn ógurlegi horgarbruni i Krist-
jánssandi í Norvegi, sem getið lieíir
verið í Austra, hafði staðio yfiríhálf-
an ijórða dag, og brann raeir en
helmingur af bænuni Skaðiim er met-
inn um 5 milj. kr.
Manntjón varð eigi, en víða varð
fólkið að flýja hálfnakið upp úr rúm-
unum.
Bankabyggingin var þakin_í segl-
um og sprautað á hana fádærni af
vatni, svo menn vonuðu að fjármunir
bankans væru óskemmdir, en vissu
höfðu menn eigi um pað eptir peím
norsku blöðum, er vér liöfum síðast
séð um pað efni, því pað varð ekki
komizt inn í bankann iyrir peim elds-
rústum er umkringdu hann.
þýzkalandskeisari fór í sumar á
hvalaveiðar norðantil við Norveg eins
og liann hafði ráð fyrir gjört í vetur,
pegar hann komst ekki íyrir frétta-
þráðsleysinu hingað til ísiands, og
vann par á einum hval. Hefir beina-
grind hvalsins síðan verið send til
{•ýzkalands, til ævarandi minningar
um petta afreksverk keisarans, sem
víst heíir eklci skotið hvalinn, heldur
aðeins horft á Norðmenn gjöra pað.
Frá Norvegi skrapp keisarinn
snöggvast heim til sín. Og svo á stað
aptur til Englands, par sem hann atti
kappi við Englendinga á siglingu á
lystijakt sinni og stóð sig alivel. En
par var reyndar ekki neina. einn þjóð-
verji af skipshöfninni auk keisarans
sjálfs. Hitt voru tómir Englend'ngar.
Frá Englandi ætlaði keisarinn svo
að bregða sér snöggvast til Svípjóðar
og fara par á dýraveiðar með Oskari
konungi.
Hvort ■ keisarinn hefir ætlað að
ferðast paðan vitum vér eigi. En pað
er varla um skör fram að landar hans
kalla hann „der Reiso Kaiser11.
, ENGLAND- Gladstone gamli har
pó sigurorð af Salisbwry lávarði við
pingkosningarnar, enda hafði lianu
hamazt á undirhúniugsfundum á und-
an kosningiim og þotið landshornanna
í milli frá einum fundi á annan, þó
liann sé orðinn 83 ára. En ekki hef-
ir hans flokkur í parlamentinu meira
en 42 atkvæði fram yfir mótstöðumenn
sína, og eru pó taldir allir írar Glad-
stones megin; en þeir eru unr 80 á
pingi. Svo að ef peim ekki líkar við
Gladst. og fylla flokk mótstöðumanna
hans, pá yrði liann í minni hluta. Spá
pví eigi allfáir að haun nruni valtur í
stjórnarsessinum, pví liánn niuni varla
pora að bera fram í parlamentinu
sjúlfstjórnarlög pau, er hann hefir gef-
íð Trum svo góðar vonir um, við ekki
meiri afl atbvæða en haim nú heíir á
pingi. En pá, er hætt við að íra.r
reynist honuin ótryggir.
Ný.justu fréttir frá Englnndi sep.ja
að höfuðbardaginn á pihginu milli
flokkanna hafi átt að standa um miðj-
an þenna, mánuð.
p>að er æði dýrt að vera parla-
ments meðlimur. peir fá fyrst og
í’remst engin laun, hvorki dagpeninga
né ferðakostnað borgaðan. Og svo
kostar pað frá 4,000 allt að 40,000
kr. að ná í pað að verða kosinn, Br
pað mest innifalið í ferðakostnaði og
óspörum veitingum til kjósendanna.
í DanmÖRKU og víðast annars-
staðar leit vel út með uppskoruna og
eins í Ameriku, og nú er útflutnings*
bannið frá Rússlandi fyrir nokkru
hanð. svo pað lítur heldur út fyrir aP
matvara muni lækka eitthvað i verði-
Nýlátinn var í Kmh , ErnstBran-
d e s, hróðir peirra alkunnu bræðra
Georgs og Edvards Brandes. Ernst
Brandes var ritstjóri við „Börstiden-
de“, gáfumaður og vel að sér eins
og þeir bræður allir. Hann hafði
fyrirfarið sér á eitri.
Aðvörun til almeni^ngs.
J>að er alkunnugt að ýmsar vilH'
pjóðir trúa á verndargripi (Amulets)
sem vörn nróti og hjálp við ýinsurö
sjúkdómum. Margur mundi liygg.i9,
að siðaðar pjóðir, á liinni mikln fraiU'
fara- og menntunar öld, nítjándu öld'
inni, væru lausar við slíka eða líka
lijátrú, en pegar vel er aðgætt sésfi
að pessu er pví miður eigi þanuté
varið.
J>að er að víssu satt, að trúin a
verndargripi á sér eigi stað hjá hiö'
um siðuðu pjóðum, nema ef vera
skyldi hjá einhverjum rammkapólskuiö
almúgamanni, enn önnur hjátrú, enga
betri liinní fyrri, ríkir hjá ínörguö1
peim, sem siðaðir vilja kallast, og
er trúin á allsherjar nieðal, (Univeí'
sal-meðal), allrameinabót, eða
minnsta kosti sú trú, að eittiivert séi'"
stakt meða.1 geti ráðið bót á öllulfl
peim kvillum er þjáð geta eitthveí*
lífæri mannlegs líkama. Hjátrú pessk
er leyfar frá peim tíma, er miðaWa'
myrkrið grúfði yfir pjóðúnum, oghez^11
menn þeirra eyddu æfi sinni í áraJp
urslausri leit eptir vizkusteininum. °°
lífselixírnum, sem lækna átti allakviHa
og gjöra menn ódauðlega. Að slíB^
meðal ekki er til, og getur aldrei oi'é'
ið til vita allir skynsamir og inenn^
aðir menn. Yér læknar pekkjum ekk1
eitt einasta meðal, sem só alsendis0
brigðult við nokkrum sérstökuin sjúk
dómi, hvað pá heldur við hinum
islegu sjúkdómum hvers líffærís fyrlí
sig, og pó eru peir menn til, seJ1|
pvert á móti skynseminni, reynzluö11*
og vís.ndunum vilja telja mönnum t,rj,
uni, að peir geti búið til og selt 1) ’
1
I