Austri - 03.10.1892, Page 1

gJBjP’ Allra bezía fatatau fæst lija J. M. Haasen á Seyðisfirði.
Kemur út 3 á mánuði, eð«
36 blöð til næsta nýárs, og
kostar hér á iandi aðeins 3
kr., erlendis 4 kr, Ctjalddagi
31. júlí.
Uppaögn, skriíleg, bund-
in við áramót. Ogiid nema
komin sé tii ritetjórans fyrir
1. októbor. A.uglýsingar 10
aura línan, eða. 6() aura hver
þml. dálks og hálfti dýrara 4
fyrate síðn.
II. ÁR.
SEYÐISFIRÐl, 3. OKT. ]892.
m. 27.
Konsúlamállð.
jfrá fréttaritara vorum í ííorvegi-
Herra ritstjóri!
Nú sem stendur er all-örð-
ngt að skrifa um konsúlamál-
ib, sem nú er oröib vopnahlé í
eptir hina hörbustu rimmu, og á
mehan vinstri menn eru ösáttir
um, hvernig skilja skuli afdrif
þessa mikilvæga máls.
Er þaö 8VO, aö vinstri hafi
hopað á hael I stórþinginu, eöa
ætla vinstrimenn að safna liðiog
kröptum til ennþá snarpari at-
lögu á næsta stórþingi? Reynd-
ar hefir forsætisr&Ögjafi Steen
lýst yfir því, að stjórnin áliti
konsúlainálinu að eins frestað
fyrir yfirstandandi fjárhags-
tímabil; en hann bætti þessum
orðum við: „ef stórþingið tekur
eigi aðra ákvörðun". í þessum
orðum er gjört ráð fyrir að ver-
ið geti, að stórþingiö ráði ann-
að af, og þá er okkert sagt í
þessum orðum um, hvernig ráða-
neytið muni þá íaka í málið.
Eg ætla mér ekki ab ráða
þá gátu. En sum hinna svæss-
ari blaða hafa krafiafc þess af
stjórninni, að hún skýrði alþýðu
frá þeim ástæðum, er hefðu kom-
ið henni til að hopa á hæl í
konsúlamálinu, þar þau álíta, að
stjórnin hafi gjört þjóbinni skömm
meö því að hopa. En blöðin fá
víst hér um engar upplýsingar
hjá stjorninni, og þingmenn eru
líka mjog sagnafáir um þab atriði.
J>ó það só mjög leitt, að ein-
dregin ósk og vilji stórþingisins
og stjörnarinnar hafi verið brot-
inn á bak aptur með afneitun kon-
ungs, — HelH eg samfc, að vinstri-
menn gjöri sér all-góðar vonir og
að þeim gefist, einmitt við frest-
un máisins, tækifæri á ab búa
málið miklu betur undir og lýsa
það fyrir alþýðu manna í Sví-
þjóð betur en gjört hafði verið,
sem eg tel mikinn galla 4 um-
liðinni meðferð inálsins. Til þess
er ráðgjag Blehr, sem snéri
aptur með konungi til Stokk-
hólms, imklu betur fallinn, en
.heíði það verið einhver aptur-
haldsmaður.
Ennþá situr stjórn Steens
:í°st í sessi, því liægrimenn gátu
enga stjórn myndað, er nokkur
líkindi voru til að muadi geta
levst þá fiækju er málið var
komið í. J>að er sögn naanna,
að Stang hafi ekki getað feng-
ið Svía til að viðurkenna fullt
jafnrétti milli þjóðanna, er með-
al annars átti að vera í því fólg-
ið, að það væri faliö konungi, að
ákveða um þab í hverfc einstakt
skipti, hvort það væri Norðmað-
ur eða Svíi, er veitti utanríkis-
málum forsteðu.
Vib drátt málsins er það
umtið, að bæðí alþýða manna í
Svíþjiíð og ríkisþing Svía f*er
tækifæri til að skoða málið het-
ur, og konungur óbundnari hend-
ur í málinu, því konungur hefir
verið bundinn á báðum höadum
af hinum sænska höfðingjaflokki,
sem krónprinzinn er sagður ab
vera í nánu og innilegu sam-
bandi við.
J>að er því allbúið, að Svíar
vilji heldur, þá fram í sækir, hafa
norskan utanrikisráðgjafa i Nor-
vegi, heldur en sameiginlegan
norskan utanríkisráðgjafa i Svi-
þjóð, og að þeir aðmin*sta kosti
berjist ekki til lengdar á móti
norskum konsúlum. Á þessari
skoðun bryddi nýlega í bænum
Sundswall, sem norskt herskip
heimsótti fyrir skömmu. í þeirri
veizlu, er slegið var upp fyrir
skipverjum, sagði bæjarstjórinn í
ræbu sinni fyrir Norvegi, að mest
ræri undir því komið að sam-
bandeþjóðirnar (Svíar og Norð-
menn) bæru hlýjan hug, hvor
til annara, þá mundi allt saman
lagazt af sjálfu sér. Um kvöld-
ið var skemmt mcb flugeldum og
sást þar í uppljómað i-íkismerki
Norvegs.
Að vísu heíir þessi atburður
ekki mikla þýðingu útaf fyrirsig,
en skoðaður í sambandi við ýms-
ar raddir fra almenningi í Sví-
þjóð, nú í sumar, er það fyrir-
boði þess, að afstaba málsins
verði orðin óflóknari og aubleýst-
ari, er stórþingið byrjar aptur
fundi sína í febrúarmánuði. |>að
er haft eptir Björnstjerne Björn-
son, að hann hafi vissu fyrir því,
að neðri málstofan i ríkisþingi
Svía muni ekki vilja styðjahina
núverandi sænsku stjórn gegn
eindregnum og yfirlýstum vilja
Norðmanna, þá er þingið kemur
sauian 1 Stokkhólmi úr nýári.
Auk Svíaaaa, kafa hægri-
menn í Uorvegi jafnan haft á-
1 it annara ríkja sem grýlu á
vinstriraenn. þ>að er reyadar eigi
óliklega til getið, ab ýmeir af
erindsrekum ríkjanna í Stokk-
hólmi séu mótfallnir Norvegi.
Einkum er þab staðheeft, að er-
indsreki Breta hafi, þá er hann
heimsótti Norvegsmenn í sumar,
látið í Ijósi óbeit sína á hinu
fyrirhugaða fyrirkomulagi á kon-
súlamálinu, og það við sjálfa etjórn-
iaa; því útlending»r álíta að
vinstrimenn séu lýðstjórnarmenn,
og byggja það á fregnbréfum til
útlendra blaða, bæði frá Svíþjcð,
og þri miður Norvegi.
Engir raenntaðir menn bera
lengnr hina kínversku lotningu
fyrir hinu kontinglega slekti og
einkaréttindum höfðingja, sem
áður befir vibgeugint; heldur verð-
ur konungdómurinn að haga sér
eptir kröfum og þörfum nútíð-
arinnar, ef han» á að geta haft
sanna, en eigi uppgerða, þjóð-
hylli. KonungdÖHiurinn er ekki
falinn f yfirdrott»UB, heldur í
því, að það þykir hentugast, að
fela konungi framkvæmd&rvaldið,
og að vernda borgara rílrisins,
innanlands sem utan.
En sá konungdómur, sem
þverneitar ab gjöra þær breyt-
ingar á stjórnarskránni, þó þing
og þjoð óski þess, er ekki raska
við höfuöákvörðunum þeim i
stjórnarsamkomulagi því, er báð-
ir hlutaðeigendur, konungnr og
þjóðin, hafa undirgengizt,— hon-
um er hætt við að vekja lýð-
veldishugsanir hjá þjóðinni, og
á þessu hefir brytt bæði í blöð-
unum og í stórþimginu ni á
msðan deilan var sem hörðust.
En mestur hluti vinstrimanna
mun í lengstu lög hika sér við
stjérnarbyltingu ogl allar þ»r
voðalegu aíieiðingar, er hún
mundi hafa í för með sér; og
þetta ætti konungdómnrinn að
vera ánægður með. f>að, að
vinstrimenn hafa hikab sér vib,
að balda konsúlamálinu til streitu,
sem þó lá beinast við, ætti að
sannfæra konungdóminn um kon-
unghylli vinstrimanna og m! þeir
íotíuóu ekki að svo komnu máli,
að raska við hyrningarsteini
stjórnarskrarinnar og sambandi
ríkjamna.
Hinar erlendu þjóbir naunu
líka að svo miklu leyti, s«m
þær láta sig gþetta mál nokkru
skipta, fá bráðum réttari
skilning á því. Á Eaglandi hefir
*ú frjálalegt ráðaneyti tekið við
völdum, og sendiherra Breta í
Stokkhólmi hefir þegar fengið
duglega ofamígjöf hjá mikilsmetnu
dagblaði fyrir það, að hann fór
að sletta sér framí það mál, er
að eins kom Norvegsmönnum og
Svíura við.
Nýlega stóð í hægrimanna
blaði nokkru í jþrándheimi^sá ó-
þokka-áburður, að vinstrimenn í
Norvegi hefðu látið Rússa múta
sér, og átti sendiherra Frakka
að hafa afiient þsim mútuféð.
Hafði blaðið þessa óþverra sögu
eptir heldra manni í hinum rúss-
nesku Austursjóarlöndum. Ilefir
mikið verið um. þetta talað hina
síðustu daga. Eu ritstjóri blaðs-
ins, Höitomt, fær vísfc að kenna
á því, að það er vissara að hafa
góðar og gildar sannanir fyrir
jafnþungum sakaráburði á heið-
arlega menn og útlendan sendi-
herra, sem þessum, um drottin-
svik að undirlagi Rússa.
En það er vel farið, að þetta
mal \ erði r&nnsak&ð. f>vilíknr
kvittur getur komið miklu illu
af stað, ef hann nær að þróast
í leyni.
Nonsúlamálið er orðið „stór-
pólitiskfc“ mál í fremsfcu röð. En
fyrir oss Norðmenn hefir það og
mikla fjárhagslega þýðingu. Hin-
ar viðtæku og miklu siglmgar
og verzlunarviðskipti vor gjöra
skýlausa kröfu til þess, að °kon-
súlar vorir íútlöndum seu Norð-
m.nn. í hvert skipti sem skipa
á General-konsúl í útlöndum, þá
vekur það deilu um af hvorri
þjóðinni hann skuli vera, og
önnur hvor þjóðin verður að
jafnaði óanægð yfir málalokum
og álífcur sinn hlut fyrir borb
borinn.
f>etta fyrirkomulag getur
ekki trvggt gott samkopmlag
milli ríkj&nna.
Um leið og eg er að loka
þessu bréfi mínu til yðar, herra
ritstjóri, fæ eg vissa fregn um