Austri - 22.02.1893, Blaðsíða 1

Kpttu'v nt 3 á mánmV, eiáa
B<j blöá til n*stn nýárs. ag
knslár ht'r á landi ac'leins 3
kr., prlenflis 4 kr, Gjalddngi
1. jélk
skritlr};, twnd-
in vnl á ramöt. Ogild neina
k-omiii «é td ritstjórans lyrir
1. 'i'któber. Auglésingar 10
Burti linan, ec’ta 60 aura hveV
{íml. dálks ng hálfu dýrara á
(Vr.-'t.u p.U'íu.
III. Ar.
SEYÐISFIRÐI. 22. FEBRUAR IgoS.
Kr.
. , ,, .. -A n SevAisf. er npíð k
A lltT&llO laugard. kl 4-5 e m.
.. .„i/*,,,. Sp\óÍKf. rr opinn á mnV
^píiTI^JOÖllI vjknd. kl: 4—B #, m,
S m á p i s 11 a r
um laiuísmál
ejitir
J <’ n J ó n s s o n aljtm. á Sleiibrjót,.
II.
r.mbætt'sl:ost• aður og eptirlaun.
Joetta v(*r&ur nú af) lúúa
Ji: ngnð til fiárliagniýnn batnar “.
.,] andib bor ekki svona
jnikim kofctnab, eins fátakt- og
]>að er“.
wf>að cr varlmga vert, ab
iandsjóbar tski ab ser svona
fvrirta'kí sem óvíat. er, bvort
borgar sig“.
Jtessi og Jivílík svör má
löngnm hevra, j egar talab er ura
a& koma á einverjum frarafiir-
Itm hér á landi í atvinmiveguu-
nm, svo sem ab kosta meiru til
v egabóta. efla samgóngurnar mrb
] iigtmíegri ])óstferðum, styrkja
búnaöinn eba koma á innleudum
gufuskipaferðum, ab eg nu ekki
tali um ef J>vi er hreyit, kvort
ekki sé gjörandi ab rannsaka
Jiað, livort ekki sé kljúfandi að
koma á „t-elefonuni" htrálandi,
oba ubru sliku, sem talið er sjálf-
sagt lífsskilyrbi fyrir framförum
bjóðanna í ölluin lönduin, nema.
á, íslandi. Sumir fara strax aö
bibja fyrir sér og þjóðinni, ef
talað er um ab skora á stjórn-
ina ab eiga blut. að því ab a&rar
þjúðír kosti til þess ab leggja
hingab máljiráb. svo er óttinn
eterkur fyrir öllum n ý j u m k o s tn-
a bi.
En einn er sá kostnabur er
vtr ísl. bernm meb dæmafáu
J olga-ibi. pab er embættiskosn-
sburinn.
Yér gjörum enga tilraun til
ab vita hvort ekki er hægt ab
komast af meb minna en 69 þús-
und króuur á ári til dómara og
sýslunianna.
Yér borgum svona hálf-mögl-
andi 19 þúsund kr. á ári til
amtniaiinu, landfógeta og h.nd-
ritara, ab ógleymdum 7000 kr.
til biskups.
Vér borgum 4. |>úsund kr.
til eptirlaunu á ári, og af þeirri
upphæb er borgab bverjnm þeim
emb.manni, sern einhvernvegínn
befir getab lobab vib embættib
án þess ab vera rekinn frá því.
Vér erum einstakir jafnabarmenn
í því tilliti, drykkjurúturinn og
þekkingu, andiega og líkamlega—
sýndist ölhi borgið ef hann hefbi
nógu marga og nógu vel laun
aba rábsmenn, tæki þá svo í
horriib til sín þ»*gar þeir gætu
ekki, eba nenntu ekki ab vinna
letinginn fá sörnu heiburslaunin > lengur og léti þá lifa þar í „dýrb-
sem reglumuburinn og dugnabar- j legum fagnabi“, jafnt hvort sen
maburiun ■ - bara þeir passa ab
vera ekki reknir frá embættinu.
Vér kostuin upp á dýra
skóla handa, embættismannaefn-
um, en l.öfum ekki ráb á ab
koina upp ungbngaskólum. „|>ab
er ekki víst þab borgi sig“.
Um margt afþessu nöldrum
v, r nú töluvert, en alvörulítib og-
árangurslaust. ]>ab mun varla
hægt ab segja ab Jijóbin hafi
nokkurntíma orbib samlmga um
ab gjöra þetta mál ab „brenn-
andi sj)ursmáli“ vib alþingiskosn-
ingarnar, eba liún liafi orbib sam-
huga um ab leggja mesta áherzlu
á þetta mál á undirbúningsfund-
um uudir þing. A þinginu hafa
launamálin heldur alls ekki verib
meb þeim ’nálum sem mest áherzla
hefir verib lögb á.
Hluttaka Jijóðarinnar í Jiess-
um málum er engu minna inni-
falin í óbeit á hlutabeigandi
] embættismönnum, heldur en al-
varlegri óþreytandi vibleitni á
ab fá fyrirkomulaginu breytt, og
er slíkt mjög óheppilegt, og hef-
ir íll áhrif á sambaud embættis-
manna og alþýðu, sem J)6 er
auðvitað happasælast ab sé sem
bezt, því g'óð og cðlileg sam-
vinna milh alþýbu og þeirra sem
völdin hafa er naubsynlegt skil-
yrbi fyrir heill og frarnförum
þjóbarinnar.
J>ab mundi ekki vera talinn
hygginn böndi sem kostabi meiri
hluta af tekjum þeim, er bann
hefir af búi sínu, til þess ab
liann sa.'i þeir liefbu verið svik
ulir og latir, eba unnib meb dáb
og dug. En svona förum vér
Isl. þó ab. Vér látum vegina
vera nærri sömu forardýia ár
eptir ár víbast hvar á landinu.
Vér höfum ekki hug til ub láta
landsjóbinn kosta gufuskip til ab
fara urahverfis landib og til út-
landa til ab léttaoss samgöngurnar
og abfhitninga og koma innlend-
um gufuskipaferbum á rekspölinn.
Vér laturn unglinga, sem al-
ast upp til þess ab verba vinnu-
fólk og hændur. drafna nibur í
menntunarieysi, deyíb og doba.
þessar stettir, sem bera, gjalda-
byröarnar i raun og veru mest-
allar, sem bera framtib þjóbar-
innar á herbum sér, og þurfa
J>ví ab læra ab beita sem bezt
öllum sínum kröptum andlegum
og líkamlegum til J)ess að geta
unnib sitt hlutverk í þjóbfélag-
inu, vib þær erurn vér mjög
sparir á fé og frelsi. En fyrir
embættisstóttinni burum vérmiklu
meiri umhyggju; vér kostiun
stórfé til skóla handa embættis-
mannaefnum (til latinuskólans
í-úm 35 þús. árl., til prestakólans
13 þús. árl., til læknaskólans
ráml. hálft 6. þús. árh), vér lát-
um embættismenninamarga hverja
hafa iniklu hærri laun en sarn-
svara fátækt Jrjóbarinnar, og- höf-
um til handa þeim fest embætti,
sem vér gætum vel áu verib !
sumra hverra, og þegar embættis
tíð þeirra er á enda, af hverjurn
halda hálaunaba rábsmenn til ab : ástæbum seni Jrað er, veitum vér
hegna vinnufólkinu, ef þab breytti þeim liá eptirlaun, ineban þeir
eitthvab öbruvísi en ráðsmenn-
irnir álitu ab vera ætti og léti
J)á hafa svo lítib ab gjöra, ab
þeir vseru tveir að dunda vib
þ:ib sem einn gseti vel afkastað,
abeins til þess ab koma stór-
mennabrag á búskapinn hjá sér,
en sem 1 éti hús og tún fara í
lifa, áu nokkurs tillits til, livort
J)eir hafa stabib vel eba ilía j
stöbu sinni. í stuttu rnáli, það
mesta sem vér gjörum til Jæss
ab gjöra land vort sem byggileg-
ast, og þjóbfélag vort sem ab-
gengilegast, til Jiess ab þjóðin
yfirgefi ekki landib lirönnum sam-
niburnibslu, brúab;, ekk.i verstu j an. er þab ab liafa til feit og
! ( r °
I f rárkeldurnar á heybandsleioinni, j ginnandi embætti, og aðgengilega
[ léti börnin sín aiast upp í van* t embættismannaskóla. Afleibiugin
nf þessu stjörnarfari er auðsæi
Embættismemiirnir sitja liér allir
kyrrir, og segj.a og syngja : „ Hér
er oss gott, ab vera“, en fjöldi
hiuna lægri stétta flykkist árlega
buit af landinu, mér er Ahætt
ab segja marglr hverjir naubngir,
i en jþeir fara, þó Jieir vildu gjarn-#
i au vera, af því þá skortir trú á
framtib þessa niðurnídda embætt-
isdýrðar- lands, og vilja leita
þangab, sern þeir hafa heyrt- að
rneira sé fé og frelsi, og meira
gjört fyrir liinar lægri stóttirnar,
meira gjört til að efla og gjöra
sem hægasta og arbmesta atvinnu-
vegi J)á, sem fjöidii n lifir af..
Etiginn skilji orb mín svo,
sem eg vilji iáta vanrækj i mennt-
un embættismannaefna, eba spara
fótil ab mennta þá svo semstöbu
þeirra hæfir, og þvi síður vildi
eg vekja ineiri ríg en er til
embættismanna, Jivi af þeirri til-
fínning höfum vér nög. En það
sein eg vildi leiba athygli kjös-
enda minna ab, er þab,ab hér á
landi era langt of margir embætt-
ismenn, langt of mikill embættis-
kost.iia.bur, í samanburði vib efni
þjöðarinnar, og ef þab er alvar-
legur vilji vor ab fá Jiessu fyrir-
komulagi breytt, þá verbur þjób-
in sjálf að gjöra alvarlega til-
raun til Jiess, ab koma máli Jiessu
á rekspölinn, og vegurinntil þess
er sá. ab skora fastlega á þingib
ab beita öllum sínum beztu
kröptum til þess að gjöra ein-
bættiskostnabinn minni,meb nýrri
og haganlegri embættaskipun,
afnámi fastra eptirlauna o. s. frv.
en verja aptur fé landsins miklu
meira en g'jört er til ab efla
atvinnuvegina, létta samgöngurn-
ar og veizlunina og meimta al-
þýbuna. verja fé þjóbarinnar sem
mest til ab bæta landib og þjób*
ina. „Ef þjóbin batnar, batnar
Iandib“ sagbi einn hinn vitrasti
mabur Jijóbar vorrar ekki alls
fyrir löngu og væri óskandi að
meginhluti þjóbarinnar gæti feng-
ib þá trú.
Um afnám amtmannaembæt
anna og biskupsembættisins h>
verib svo margt talað, ab
væri ab bera í bakkafuUún jæ^
inn ab bseta bar vió, E.n ,
. „. ,x m wier
virðist engu saður ástæða til a£
íhuga hvo/rt ekkf mætti kouiast
jfir