Austri - 22.02.1893, Blaðsíða 2

A U S 'i' R X
18
K
12.
Ul líWIIBKintMP^y «wr«-^rrn ------
mf nieft mik!n færri sýsluinenii heldur
♦,m nú eru. Ef létt va*ri af sýslu-
ínöunum {K'irri óþægilepu liyrði nð
innheimtn „skattn og gjöld" Íundsjóös.
er ekki sjánnlegt annnð cn pað mæ(ti
komsist aI’ með hclniingi færri sýslu-
monn, við ]>;tð sem nú cr, og <*f til
YÍll nieira en )uið. J>uð liefði e.Haust
góð áhrif ú dómarastéttina að vera
laus við pessi umhoðslcgu störf. sem
eru svo i’iiisvifamikil f\rir dóniend-
urna. og hinda ]:iá ýinsuin böndtini.
og draga ]iá inn í ýmislcgt vafstur.
sem p.lis ekiíi er licppilegt fyrir dóm-
ariinti. er lremur ölium öðrum em-
hættismönniim. pnri’ að vera ölluni
óliáður.
Að ekki niegi fá vel iiæi'a inenn
]ió ekki séu iöelarðir til að innheimta
skatta og gjöid lnndssjóðs. tekjur imns
af jarðeignum o. s. frv. og spara
]>annig nieðal annars uinboðsmanna-
emhattin, s<m íncrgum <r ilia við,
áii jiess landsjóði ví.-ri liætta búin,
rirðist ekki likiegt, pví skilsemi og
dugnaður til að heímta saman íe
landssjóðs og standa skil A |)ví er
ekki a'tinlega. hundið við embættis-
exaruen eins og da niin sýua, (shr.
Fensmark o. il j. — Aleð vaxandi
nierintun. sem allir óska vist eptir,
æt.ti lika að verða onn hægra. að fá
vel hæfa menu ti'l slikra starfa.
J>að er vonandi að kjósendur lát
nú ]>rtta emhættislaunaniál vera í
fyrirrúmi fyrir öðrum málum og
skori á næsta aipingi að setja nefiul
mantia pegar i þingbyrjun til að i-
huga pað og koina lram með tiilögur
um það. þvi ekki er það heppilept að
jafn vaiidasöniuin málum sé lokið til
fulls á ]>ví pingi sem pau eru fyrst
horin upp; að stórbreytingum á fyrir-
komulaei sem á djúpar rætur i nú-
verandi stjórnariyrirkoinulagi, má ekki
hrapa, pað getur orðið til að gjöra
ilit verra.
Eptirlaunamálið rr nú vonandi
nð koiuist klakklaust gegnum næsta
ping. Á þingi 1889 bárum við sira
Árni Jónsson, pni. Mýramanna og
J>orleífur Jónsson. 2. ])in. Húnvetninga
fram frv. uni afnám fastra eptirlauna,
par sem svo var ákveðið. að ef eptir-
laun væru veitt, skyldi pau að eins
veitt k Jjárlögunum fyrir hvert fjár-
hagstímahil. Höfðum við pað fyrir
augusn ásamt sparnaðjnum, að ef ept-
irlaun væru veit.t. mumli ]iað fremur
verða eptir verðleikuni, og að eins
peim einb.niöiinum sem skarað liefðu
fram úr öðrum að clugnaði. eða peim
sem misstu lieilsuna n unga aldri
fyr;r ósjállráð slys. Meiri hiuta ]>m.
í neðri deild alp. pótti petta ofcljúpt
í tekið árinni, og nefnd sú er um
málið fjallaði sanidi aunað frv. sem
fór talsvert skoiiiinra, og bar jafn-
framt pví íram frv. um skyldu em-
bættisinanini. til að safmi sér eilistyrk.
Að skýra hér frá innilmldi pessa frv.
yrðí oí’lurigt niál, peir sem vilja, geta
lesið pað í Alpt. Í8d9.
Yið sem höfðum liorið málið
fram upphaflepa létiun okkur petta
lynda og pótti betri hálfur skaði en
allur, og vildum ékki með of miklu
kappi hindra pað ef ske kýnni að
petta frv., seni skemmra ior en við
vildum næði fram að ganga. En «•
d. alp. svælði petta _ mál í nefnd á-
samt öðrum ffeiri. A alp. 1891 var
petta f’rv. sem skeuuura for ásamt
eilistyrksfrv. borið ajitur fram (Flutn-
ingsmenn: Arni Jónsson, Jón Jóns-
í>on pm. íí.í5., Ól. Briem, Jðn Jóns-
son pm. N.-M.). en pað fór á sörau
lcið, cmbættismainiafl’okkuritni eyði-
lagði málið aptur. Af pescari ping-
reynslu í eptirlaunamálinu verður ekki
annað séð, en árangurslaust sé ann-
að en haida pví frinn i siuna lioríi
sem pað var upphallegu horið l’raui
] á alfi. 1889. sem efiaust mun vera
samkvæmt viija Jijóðarinnar, og berj-
ast fyrir j)ví pannig löguðu ping eptir
ping, par til pað nær frain að ganga
Eilist\rks frv. \oiu eml o ttismemi
jruir mjög æíir á móti, og kyáðu pað
miða til pess aö koma embættismöun-
um i uokkurskoiiiu- óitYndugra stöðu
ef t-ekiu væri nf peitn nieð lögum
nokkur lilnti launa peirra cr peim
væri veitt. En þess ber að gæta að
pað eru eininiit sjáltir emhættismenn-
irnir, sem ala upp pessa skoð-
un, að pað purfi endilega að sjá
peím á einhvern hátt f’vrir cll'styrk;
peir vilja sjálflr halda dauðahaldi i
eptirlauiiin. og með peirri íastheldni
við ellistyrk úr vasa pióðarinnar gefa
peir sjálflun sér nokkurskonar van-
trausts vottorð að peir séu ekki færir
um eins og bæridur og rinmiiólk að
sjá sér liorgið i ellinni með ié og
íyrirhyggju. prátt fyrir pað pó þeir
eigi við miklu blíðarí kjör að húa en
iiinar lægri stettirnar, og eigi pvi
miklu hægra með'cn fjöldinn að kaupa
sér lifsábyrgð, og sjá hag sínum borg-
ið á ýrnsan hátt svo peir purfi ekki
að liða skort i ellinrii.
J>essi liáu eptirlaun, eru lika
spillandi fyrir /embættisstéttina, að
]>vi leyti nð pau venja emb.nienuina
á að purfa lítið sem ekkert «ö hugsa
fyrir scr og sínum, pó pcir purú að
sleppa embætti og niargur peirra
kann ef’ til viil að liugsa að pað só
óhætt að lifa og eyða, eins og hug-
ann girnir, alltaf séu eptirlaunin ris,
pó embættíslaunin hterfi.
Hvað eptirlaunasýkin hefir fest
djúpar rætur hjá emb.mömium sýnir
ljósast pað dæmi. að pegar búið var
að rikja F’ensmark Isfirðingasýslu-
manni írá emhætti fyrir að liaf'a svall-
að -út í sínar pnrfir yfir 20 púsund
krónum af almannafé, pá hreyfði hinn
páverandi landshöfðingi pví við ráð-
gjaía Islands að reynt væri að útvega
Fensmark eptirlauri — eptirlaun fyrir
að liafa sóað út 20 púsuncl krónum
af fé pví sem vér bandurnir verðum
að sveitast frrir að safna. — J>etta
er bátalað dæmi, sem engin pjóð
mundi pola er hefir heilbrígða poii-
tiska tiifinningu.
Yæru föst eptirlaun afnumin, og
að eins voitt. embfcttismönnum sem
lieiðursiaun fyrir sérstakan daghað,
eða sem styrkur til ]ieirra er pyrftu
að sleppa embætti á unga aldri sök-
um VHiiheilsu sem ekki væri peim að
kenna mundi pnr við sparast mikið
fé, og panriig löguð ejitirlaun mundu
hvetja emb.menn til dugnaðar og
skyldurækni. í stað pess sein eptir-
launin eins og pau eru nú haf'a að
eins spillandi áhrif á hugsunarhátt
embættisstéttariunar, og pannig' lög-
uðurn eptirlaunum miindi allur betr
iiluti pjóðarinnar verða ánægður yfir
En meðnn eptirlaun eru veitt öllum
sem í emhætti lafa, pó peir eigi ekki
skilið að fá íulikomin laun, á meðaii
peir eru í embætti. i samanburði við
hina betri emb.rntnn, auk hcldnr pe>r
cigi cptirlaun skilið, á meðan verða
eptirlaunin hueykslunarhella í augum
pjóðarinnur, og pau vinna að pvi að
ala og aulca ponna óheppjlega ríg
uiilli embættisinanna og alpyðu.
J>etta mál ættuð pér vel, að at-
liuga heiðruðu kjóseodur! og um leið
remia augunum dálíti’ð fram í tím-
anu, og gæta pess vel livort. hið nýja
stjóruarfyrirkoniuiag sem verið er að
berjast fyrir og sem pér eruð íull-
vissaðir um að sé hið eina rétta,
leggur ekki á licrðar vður siuuii eiíi-
bættiskostnaðarfargið, jsem pér
eigið nú við að búa. Athugið pað i
tinia, livort ekki sé liklegt að komast
megi eins vel af’ með brota íniuni
og ódýiri stjórn en ráðgjörð er. J>aö
er ekki svo hægt að lcijipa slíku í
liðinn, pegar paö er komið á . .
Stjórnarskráin sein nú er, stend-
ur oss ekki í vegi fyrir að láta al-
varlega í ljósi vfija vorn í landsinál-
um. Flii ef stjórnin beitir henni til
pess að varna pvi að vér komum
fram peim lagalireytiugum sern vér á-
iitum skynsamlegar og liollar f’yrir í
þjóðfelagið, svo í launamálum og em- 1
bícttisskipun sem í öðrum in dum, og
ef stjörnin stendur oss í vegi í’yrir að
fá frjálslegri stjórnarskrá, pá liöfum
vér eins og ísafold hefir nýlega bent
á pað ráð fyrir höTidum að leita á
eptir hræðrum vorum vestur yfir hafið
og láta stjórnina og embættism.llokk-
inn sitja eptir í aliri cmhættisdýrð-
inni og eptirlauminum.
Canadiska stjórnin. og vinir vorir
og f'rændur vestau liafsins taka fegins-
liendi á móti oss.
IXXLENDAR FRÉTTIR.
ITr bréíl af Langanesi, 28, janúar 1893,
FXf eg ætti að lýsa veðráttu og
verzlun iiér hið umliðna sumar, yrði
pað eigi annað en endurtekning snms-
konar lýsinga í “Austra“. voru göða
fréttablaði, úr FTor'ur-Múlasýslu, en
er h.arla leiðinlegt að purfa að itreka.
Votviðrin voru minni i J>istilsHrði en
á Langanesi, og perrar allbærilegir
. í Axarfirði, og eptir pvi befri er
vestar dró. J>ctta veðurlag stafaði
cðlilcga af vindstöðunni. Norðaustan
og austanáttin cr á sumrum versta
áttin hér á Langanesi og oins suður
paðan með öllu Austurlandi. En það
er með öðrum orðnm sagt. að liver-
vetna hlýtur hafnttin, einkum pó liér
norðaniands, að vera hæði köldust og
votviðrasömust að sumarlnginu. en
aptur hlýrri að vetrarlaginu, meðan
islaust er og ís eigi nærri.
Töðubrestur var liér almenmir.
útengi spratt víða loksins uridir pað
í meðallagi. En frá pvi snemma i
ágúst náðist nálega ekkí strá af töðu
né útheyi í garð fyrr e» 5. sept. og
síðar. Uthey urðu víðust litil. hvað
pá lieldur taðn, og öll hev meira
eður mínna hrakin og skemmd. J>ó
mátti tíðin í september heita allgóð,
nema hvað hún var einlægt köld,
pangað til 2(i.—28. septbr. að liér |
gjörði kraparigning iriestu ineð sjón- ;
uin og fannfergju til heiða. ]>að er
annars eptirtektavert, að eins var í
oktbr. og nóvbr., að veðrátta var all-
góð, nema hvað stórhriðar með mestu
fannkomu gjörði hér 28. til 30. okt.,
og aptur 29. nóvbr. Desbr. heilsaði
moð blindöskubii írá pví um kvöldið
2. til pess um kvöldið 4. desbr. með
mesta stórviðri á norðan. Desbr.
mátti allur heita liarður fram að sól-
stöðum, en pá skiíti um. Lokkiar
hlákur með litlum hita, en suðaustan
liya, ssviðri t\>ku svo snjóinn að all
góð jörð kom upp, en svellalög urðn
óvenjulega mikil; pví pess á milli voru
stillur, i'rost lítið eður hiti par til
21. p. m. Siðan liefir verið norðvestan
J livassvjndi, pö engiun storinur. frost
frá 5—8°, en snjókotua htil. JS'ú í
dag (28. janúar) sjáuin vér koininn
inn á fjörð Yorn gainhinvogest. hafis-
inn, enda liafa að unclanförnu verið
talsverðir sjókuhlar ogfjari'rcrar pessa
j síðustu daga, en hvortveggja er viss
1 f'orboði íssins. En þótt hart verðj. er
j eg eigi hræddur um lieyskort hér,
! sízt til nitinn, pví að Langnesingar
J eru hyggnir og byggnir búmenn, og
j setja ]iví vel á; flestir hafa skorið
j mestöll lömb sín og nokkrir fækkað
kúm, en lialdið megninu af fullorðna
sauðfénaðinum. — Fiskiafli var liér i
góðu meðallagi.
Mánudaginn 16. p. m. var al-
mennur fundur haldinn í Jxárshöfn. er
Langnesingar og Frampistlingar sóttu.
Efm fundarins var að ræða um vcrzl-
unarhagi sveitanna. pví ætlað var að
Gránufélagið liatti mi verzlun á
Baufíirliötn og i J>istilsfirði. Enginn
hreyfði pöntunarfélagi; allírálitu pessu
verzluu nauðsynlega eður ömissandi.
sökum pess að ynrleitt eiga metin
eigi vörur sínar skuldlausar í suniíir-
kíiuptið. og geta pví eigi keypt skuld-
laiist nægar birgðir til jafnlengdar
ís.'csta sumar. Langnesingar eiga pað
iof skilið að peir munu vera fiestum
sveitamönnuni skuldminni um nýár,
enda taka peir jafnan í’yrst út inatinn
og óhjákvæmilegar búsnauðsynjar. en
láta glysvarniiiginn sitja á hakanum.
Eru pví iiestir birgir frá surnri til
sumars. og pað er peír taka meira
út að sKnirinu cn pcir leggja inn,
greiða peir í innlögðum eða innskrií’-
uðnm fiski á, salthúsið i Heiðarhöfn,
eður með slátnrfé í kaupstaðiiui. J>eir
hafa pví rnörgnm fremur hugniyncl um
að vort nýa vöggumein er kaupstað-
arskuldirnar, að skuldir pessar eru
eitt hið skæðasta ,átumein góðs bú.-
skapar og dauðatnein vors ssunia
mannfrelsis og pjóðlrelsis.
F’undurínn sampykkti að skrifa
hinuni nýa kaupstióra Clir. Havstcen,
sem mörgum vnr kunnur frá pvi cr
hann var vorzluimrstjöri á Baufar-
iiöfn og hiðja hann að sjá svo um
að verzlun yrði rekin liér framvegis
af hálfu Gránut'óli'gsiiis eins og hing-
aðtil verið hefði. Fliiin og jafnvel
fleiri af fundr.rmönrmin har pau orð
frá hinum nýa kaupsfjóra, að iiann
teldi eigi svo óliklegt að petta. mundi
taknst. ef almenningur ósknði pess,
svo sem nú var gert. Engu að síður
tel eg öllu liklegra, að Yopnafjarðar-
verzlun muni taka að sér verzluuina
að mínnsta kosti til revnslu fyrst um
sinn. Optast hverfa hjáleigurnar til
höfuðbólarnia.
Voðalegt iHiil er komið upp á
Svalharði i J>i,stilsfirði. Tvönf hjúum
prestsins. síra Ólafs Petersens. Sigur-
jón og Sólborg að nafni, liáltsystkin
að frændsemi, eru orðin sönn að
peirri sök að hafa átt barn saman;
hún að hafa - fsett barnið í dul, og
hann að hafa graíiö pað siðan í sauða-
lnisi niður við sjó. ]>á er FXinar
Benidiktsson, settur sýsluiuaður í
Þingeyjarsýslu i fjærveru föður sins,
Imfði fengið petta uppgötvað við próf
í málimi, er hann liélt 11. p. m. og
fylgjandi daga, lét hanr n ólurina
hátta oían í rúm, tólc fra lienni fyrst
allan voða og skipaði að láta gæta
heunaÁ sem °S var gerl; hún fékk