Austri - 11.01.1894, Blaðsíða 2

Nk 1
A i; S 'J' R 3
2
eru pað pf til vill ýinsir menn á Jökuldal og
■Skriðdal, sem efast um að þeiin sveitum verði
liagur að upjisigling í Lagarfljót.
En slikt er samt misskilningur. Auðvitað
■er peim ekki liagur að sækja vörur út að Lagar-
iljótsós íiema þegar heiðar eru ófærar.
En koníist reyndin á að hægt se að fiytja
vörur uj)]i í Osinn, pá er enginn efi á pví, að
með tímanum — og það áður en mörg ár líða —
komast á gufubátsferðir upp í Lagarfljótsbotn.
f>að er takmarkið sem vér þurfum allir að
stefna að í þessu máli. Gufubátsferðir upp í
Lagarfljótsós eru aðeins byrjun til gufubútsferða
eptir Lagarfljóti.
Einu hindranirnar á leiðinni upp Fljótið. er
steinboginn og fossinn hjá Kirkjubæ.
það er víst enginn efi á þvi, ef ekki bagaði
ftdeysi, að gjöra mætti skipaleið vfir Steinbog-
ann, svo gufubáturinn, sem i Osinn gengi, kæmist
ujip að fossi. Sl'kt mundi ekki álitið mikið
þrekvirki í öðrum löndum.
En þó aklrei yrði í svo stórt ráðizt að
gjöra skipgengt yfir steinbogann, þá sýnist það
enguru efa bundið að fé mætti fá úr landsjöði til
að gjöra vagnveg frá steinboganum og upp að
fossinum, og flvtja s'ðan vörurnar á vagni upp
að fossi frá steinbogauum og svo á gufubát upp
Fljótið frá fossinum allt upp í Fljótsbotn.
Jegar þessu máli er svo langt komið, og
einhverntíma kemst það svo langt, hvort sem
vér, sem nú lifuin, berum gæfu til að framkvæma
það, þegar reynd er á því orðin að liægt sé að
flytja vörur upp í Lagarfljótsós og upp í Fljóts-
botn, þá mun enginn á Jökuldal efast uin að
hægra sé að sækja vörur austur að Fljótinu hjá
EkkjufeHi eða Brekku lieldur en að sækja þær
á Seyðisfjorð.
()g Skriðdælingar munu þá sjá. að þó
luegt sé að sækja vörur ofan á Reyðarfjörð, er
þó hægra að sækja þær norður að Fljótinu hjá
Yallanesi.
Grufubátsferðii' í Lagarfljötsös, eru 'eflaust
hagur fyrir afla sem búa miili Héraðsfjalla, a.llt
frá sjó til efstu byggða.
þær eru hagur fyrir Fjarðarbúa því verzl-
un og viðskipti milli þeirra og Héraðsbúa mtindi
stórum aukast við það, hvorttveggja til mikils
hagnaðar.
(Hlum þeim sem þekkja, hvílíkur kostnaður,
t'iuatöf og lirakningut', bæði á mönnum ög skepn-
um. það er, sem ieiðir af hinum löngu og erfiðu
kaupstaðarferðnm Héraðsbúa, þeirn mun ekki
blandast iiugur um að stórfé sé leggjandi í söl-
urnar til að létta þessa erfiðleika.
Auk þess standa hinir erviðu aðflntningar í
vegi fyrir svo mörgum framförum í Héraði, ekki
sizt húsabvggingum.
Auk alls þessa er þess líka að gæta að
Lagarfljót er hið eina vatnsfall á Jandimi, sem
líkindi eru til að slcipgengt sé.
J>að er því sómi þjóðarinnar, ef hægt væri
að koma á skipaferðum eptir fljótinu. J>að yrði
eitt með öðru til þess að reka það dáðleysisorð
af oss íslendingum, að vér álítum ómögulegt það
sem allar aðrar þjóðir álíta sjálfsagt að gjöra.
Hér er því að ræða um ómetanlegt gagn,
eins hins búsælasta hluta landsins, og þar að
auki um mál sem væri heiður fyrir þjóðina ef
það næði fram að ganga.
Austfirðingar! Látum nú ekki sundrung,
deyfð, eða smásálarskap, frá vorri liálfu, eyða
þessu máli og hindra ef til vill framgang þess
um langan aldur.
Minnumst þess, að
„feðranna dáðleysi er barnanna böl,
og bölvun í nútið er framtíðar kvöl“.
H éraðsbúi.
f N N L E N D A R F R É T TIR.
Skagafirði 8, nóv. 1893,
Sumarið, sem leið, var hér í Nkagafh’ði í
meðallagi, er á allt er litið. Framan af var
mjög gott útlit með grasvöxt; gróðar lcoin bieði
fljótt og vel En fyrir mikla kulda í síðai'i hluta
júní og fyrri liluta júli komsi kyrkingur i gras-
vöxtinn. að liami varð ahnennt i tæjiu meðallagi.
einkum á votengi. Framan af nýttust hey sérl.
vel viðast hvar. En þó var nýting eigi sein bezt
á vissu svæði nær sjónum. Síðari liluta sumars,
eptir 19. ág , voru óvanalegar rigningar og ó-
þurkar, svo að hey hröktust mjög, en náðust að
lokum.
Yerzlun er erfið, og skuldir almennar. Er
mjög t ðrætt um verzlun. Kjötverð á Sauðár-
krók í liaust var: 45 pd. skrokkar og þar yfir
16 a. jid., 30—36 pd. 12. a., gærur 23 a. pd ,
mör 18 a., haustull 36 a. Er þetta óefnilegt
verð fyrir bændurna, er ekki liafa aðra vöru að
láta upp í skuldir sínar, en sauðskepnur.
Mjög milcil pöntun hefir í ár ; tt sér stað
hér í pöntunarfélagi Skagf. 25,000 kr. f'ékk
félagið í peningum í sumar. 2 guf'uskip hafa
komið frá hr. Zöllner eptir pöntunarmannafénu
á Sauðárkrók. Hið fyrra „Creole“ fékk greið-
lega afgreiðslu, því veður var þá gott; fór það
með i'úml. 50()0 sauða. Hið síðara „Stamford“
kom fyrst í oktbr., og hrejipti nær viku óveður
á Sauðárkrók. Rað fór með 1643 sauði. fó
mun vanta f'é, er lofað var, úr sumum deildum,
og eru slík óskil voðaleg, og viss bani f’élagsins.
haldi þeim áfram. Hvernig stendur á þessum
óskilum? Að voru áliti koma þau eínkum af
því, að félagslögin heimila að panta fyrir vet-
urgamla sauði, er vegi minnst 90 pd., en er
til kemui’ að haustinu, vega þeir ekkí svona mik-
ið all-margir. og tvo standa hinir fjárfærri ráða-
lausir uppi.
Afli í haust með allra-rýrasta móti.
Sú nýlunda bar við í haust, að á Bessa-
stöðum í Sæmundarhlið fundust mannsbein undrr
fjárhúsvegg. f>að var verið að grafa fyrii' fjár-
lmsvegg, er byggja skyldi; nær 1 alin niðri í
jörðinni fundust þá beinin. Var sýnilegt að
mvnninum h.afði verið lmoðað tvöföldum niður í
gryfju; lega lieinanna sýndi það, að svo liafði
verið gjört. Oljósar sagnir gengu hér, hafðar
eptir mjög gamalli konu, um það, að fyrir mjög
löngu hafi sendimaður úr Fljótum eða af Höfða-
strönd, er flvtja skyldi peninga vestur i Húna-
vatnssýslu, horfið, er liann kom vestur yfii' Hér-
aðsvötn, og aldrei til lians spurzt.
Suður-þingey.jarsýsla 28. nóv. 1893,
Sumarið byrjaði með gróindum. og var alltaf
öiulvegistíð, þar til 9 vikur af sumri. f>á kom
kuldahret, með frosti sem kijipti mjög úr gras-
vexti. og skemmdi málnytu búsmala.
lí rasvöxtiU' varð hérumbil í meðallagi og
nýting heyja hin bezta, fyrri hluta sláttar. Hey-
skapur byrjaði óvanalega snemma, í 10. viku
sumars og voru optast 'þurkar og liitar miklir,
fyrstn 7 vikur heyskajiartimans. j>á fóru að
koma kuldahret, með litlu millibili, og hélzt það
tíðarfar allt haustið. [>að sem af er vetri, hafa
verið nægar jarðir, því opt hefir lilánað. Nú er
nýfallinn nokkur snjór, en þó eru enn beztu
hagar. Almennt inunu menn vel undir vetur
búnir að heyafla, enda varð heyfengur yfir meðal-
lag og sauðfé holdmikið í haust. Einkum var
eldra f'é mjög vænt, þegar af fjalli kom.
Hjá einum manni í Bárðardal vigtuðu tvævetrir
sauðir 150 pd., að meðaltali.
Mjög miklu fé var lögað i haust, sökum
skulda i kaupfélögunum og við kaupmenn. J>ó
verðlag væri eigi hátt, munu skuldir bæilda hafa
mirmkað, að minnsta kosti í kanpfélöguin.
Aílabrögð hafa verið mjög lítil, sérílagi á
Skjálfanda. A Húsavík, sem er allstór veiði-
stöð, fiskaðist sáralítið í haust, en þar hefir
verið mokfiski næstu tvö liaust á undan. A
Eyjafirði aflalítið, en mikil síld náðist, innarlega
á firðínum snemma í þ. m. Við Mývatn var
mikil „hitasilungsveiði“ um tíma í sumar.
Nkijiið „Alfred“, sem flytja átti út haust-
vörur Húsavíkurverzlunar, var nær því alfermt
íslenzkum vörum þegar það sleit upp á höfninni
í ofsa norðanbyl 1.—2. þ. m. og rakst upp í
fjöru, skammt sunnan við kaiipstaðinn. Mönn-
um varð bjargað, og þeir siðan fluttii til Akur-
j eyrar, og föru þeir þaðan. heimleiðis, með skijn
[ Gránufélagsins. „Alfred" laskaðist töluvert, og
var hann seldur, og allur farmurinn, við uppboð
16.—18. þ. m. Sumt af farmi va.r skennnt, en
meira lítið eður ekkert. Uppboðsdagana var á
strandinu múgur og margmenni; kaupmenn frá
Akureyri og fjöldi bænda úr sveitum sýslunnar
og úr Norður-jbingeyjarsýslu. Bændur liéldu
fund með sér. áður en uppboðið hófst, og urðu
j vel ásátt r með það að kaupa eigi með afarverði,
en gjöra þó engin smánarboð; var ráðið að skipta
svo hinu keypta, millum sveita, að afíoknu upp-
boði. þá voru sendir fulltrúar á fund kaup-
manna, til að leita saníkomulags við þ y en þau
j ui'ðu málalok að ekkert varð úr félagsskap milli
kaupmanna og bænda, nema livað fulltrúar liinna
íslenzku kaujmiamia á Oddeyri gengu í bænda-
I flokkinn. Meðan á uppboðinu stóð liélt bænda-
j flokkurinn saman, en eigi sýndiét vera laust við
kappboð milluin þessa flokks og „factora“ hins
; vegar, enda fór flest í afarhátt verð: tölgarpund
j yfir 30 aura, tvær kjöttunuur tíðast tiá 60 til
i yfir 70 króíiur og fleira þessu líkt. Skipið sjálf't
fór ineð vægu verði, og bauð síðasta boð (122?
kr.) Snorri nokkur, timbursmiður, frá Akureyri.
Mai’gir ætla að uppboð þetta mnni héraðs-
búum í niinnum nokkra hríð, og eru glaðir af
því, að íslenzkir bændur og íslenzkir kaujunenn
gátu átt félag saman, enda hyggja ýmsir að at-
burður þessi muni eigi spilla fyrir verzlun þeirra
Oddeyringa.
Af látnurn mönnum nefni eg hér að eins
Einar Ásmundsson, alþingism. í Nesi. Jarðar-
förin fór fram að Lauf' si 10, þ. m. Húskveðja
var haldin að Nesi deginum áður af síra Árna
i Grj'enivik, að viðstöddum fjölda manns. Við
jarðarföriua sjálfa var fjölmennt mjög, og haml-
aði þó veður og færð mörgum þingeyinguin, Ak-
ureyrarbúum og Eyfirðingum, vestan fjarðar, að
koma. Ræður í kirkjunni fluttu prestarnir: síra
Da.víð frá Hofi og síra Magnús í Laufási.
Kátt er að segja af pólitikinni, sem stend-
ui'. Hin foriiu og stvrku tré kjördæmisins eru
ýmist fallin eður flutt í burt, og má því vera að
menn safnist síður en áður að einum kjörviði.
Yfir höf’uð eru inenn ánægðir með störf þíngs-
ius, í sumar er leið, og telja það eðlilegast að
þingmenn þeir, er nú fylgdu aðalmálum þ.jóðar-
innai’, bjóði sig fram, að sumri. í sömu kjördæm-
um og verði cndnrkosnir þar.
Innlend stjórn, háskbli, og œðsti dómstúll í
landinu sjálfu, telja ninnn sjálfsögð „SIagord‘‘
við kosningarnar, nœsta ár. J>cssu munu og
J>ingeyingar fylgja, með áhuga, en hvern þeir
velja í stað fúlltrúans fallna og trúa, er enn ó-
ljóst. Flestir munu vilja velja bbnda, innan
kjördæmis og munu allmargir vestan Fljótsheið-
ar fúsir á að kjósa Sigurð Jónsson í Yztafelli,
en í austurhlutaniim munu margir óska að Pétur
Jónsson á Gautlöndum bjóði sig fram. J>á er
og prófastur Árni Jónsson á Skútustöðuin reynd-
ur þingmaður, vel metinn og vinsæll í héraði.
Fullyrt er að enginn þessara þriggja ínuni keppa
á móti öðrum hinna: heldur niun reynt að
halda venjunni hér í kjördæminu, að einungis
einn sé i kjöri. og það innanhéraðsmaðnr.
Húnavatnssýslu 17. desember 1893.
Með því að árið 1893 er nú þegar líðið,
verða línur þessar dálítið yfirlit yfir síðari hluta
þess, eins og það befir gefizt oss Húnvetningum.
Heilsufar raanna hefir ágætt verið hið
útlíðandi ár, og fátt hefir dáið af hinu merkara
fölki. Síra Gunnlaugur Halldórsson á Breiða-
bólsstað andaðist seint á næstl. vetri, og Arn-
ljótur Tíöndi Guðmundsson á Syðri-Löngumýrí
snenuna i vetur. Báðir voru þeir hinir vönduð-
ustu menn. og stóðu vel í stöðu sirmi. í haust
andaðist og Margret þoi'steinsdöttir, kona Sig-