Austri - 27.02.1895, Blaðsíða 1

Kemur út 3 k mánnði eða
36 blöð til nœsta nýárs, og
kostar hér á landi aðeins 3
kr., erlendis 4 kr. Gjalddagi
1. júli.
Ujjpscgn skijfií't.' buiniiu
við áramót, ÍÖgiid nema
komiu sé iil ritstjómrs fyrir
], októbcr, A uplýsingar 10
aura iínari cða 60 aura bver
þurni. dálks og hálfu djfn.r*
k fyratu síðu,
V. Ak,
SEYÐISFIRÐI. 27. FEBRUAR Í895.
jS’
li.
AintsWknsafnW
Seyðisfj, er opinn á mið-
bpailbJUUUl vikud. kl) 4—5 e- m
(íóð verzlun.
Af því vörupantanir til min
mestl. ár uröu svo miklar, þá
hefi eg — til þess ab geta
stundað þær svo vel pem unnt
er — flutt mig aptur liingað til
höíuðstaðarins og leigt öðrum
verzlun þá er eg hafbi úti á
landinu.
Eg býðst til eins og ábur
að kaupa allskonar vörur fyrir
landa mína, og með því eg
kaupi einungis gegn borgun út
í hönd, get eg keypt eins ódýrt
og nokkur annar, eins og eg
lika mun gjöra mér ómak til
þess að fá svo liátt verb sem
unnt er fyrir þær vörur er eg
sel fyrir abra.
Eg leyfi mér að vísa til
meðmæla þeirra, er stóðu i
Austra og ísafold f. á. og hefi
eg einnig i höndum ágæta vitnis-
burði frá nokkrum af merkustu
kaupmönnum landsins, enn frem-
ur hafa mínir nýju skiptavinir
latib í ljósi ánægju sína útaf
vióskiptunum.
íslenzkir seðlar telcnir með
fullu verði.
Princip: Stór og áreiðanleg
verzlun, lítil ómakslaun, glöggir
reikningar.
Utanáskript til mín:
Jakob Gunnlögssdn
Nansensgade 46 A
Kjóbeiihavn K.
S a m a n b u r ð u r
á
landbíínaði og sjávarútvegi.
Eptir
Svcin Jónsson á Brimnesi.
—o—
Landbúnaður og sjávarút-
vegur eru mjög ólíkir atvinnu-
vegir. Höfuðstóll landbóndans
er: sauðfénaöur og nautgripir,
og þessi höfuðstóll gefnr af sér,
að öfrádregnum kostnaði: ull,
skinn, blóð, kjöt, tólg, rnjólk
! (o: skyr, ost og smjör). Möti
þessum höfuðstól, og afurðunum
af lionum, á sjávarútvegsbónd-
inn (sem ekki hefir landbii líka)
eiginlega ekki ncitt. Höfuðstóll
hans er i sjónum, og þvi að
mestu eba öllu leyti óviss, og
ekki er að tala um afutbir af
þeim höfnbstól sem ekki er til.
Kostnaður sá, sem land-
1 bóndinn hefir til að viöhalda
| höíubstól sínum, er: fæðispening-
i ar og kaup handa vinnufólkinu,
sem á að afla fóburs handa bú-
peningnum; ennfremur: verkfæri
og áhöld öll, til að vinna verk-
ið meb; þá hús fvrir föðuraflann
og búpeninginn; og ennfremur
hestarnir — rneð þeirra við-
haldi — til ab færa frá og ab
búinu allt arðbæri bupenings-
ins.
Kostnaður sjávarútvegs-
bóndans er: fæðispeningar og
laun handa vinnufólkinu, sem á
að vinna að sjávarútveginum
(fiskiveiðmmm); ekki ab vinna
að viöhaldi neins höfubstóls —
því hann er hér ekki til, heldur
til að vinna að því, að afla
höfuöstóls, sem fyrirfram er á-
valt óviss. þá eru verkfæri öll
og áhöld til að vinna verkið
með. Ennfremur hús og verjur
fyrir liinn eptirvænta fiskfeng.
Af þessu sést, að landbónd-
inn og sjávarbóndinn, hver i
sinú lagi, liafa kostnab mikinn
iyrir atvinnuvegi sínum. Kostn-
aöur hvors þeirra verbur i
eðli sínu ölíkur hins, þegar
gætt er ab, hvor meira á í hætt-
unni.
Kostnabur landhöndans
stefnir ab því, að viðhalda höf-
ubstól — fjarmunum — eigm
sem þegar er til, og sem bónd-
inn á. Hér getur ekld verið að
ræba um neina mikla bættu, við
það ab leggja í kostnaö til við-
halds búpeningi sínum, svo hann
(o: búpeningurinn) geti haldið
áfram ab bera ai’ð. Abalhættan
við þennan kostnað er, ef gras-
brestur verður, því þá er liætt við,
að skerba þurfi bústofninn; en
þótt grasspretta verði ‘/a minni
en vanalegt er, i meðal grasári,
þá þarf bóndinn ekki að farga
af búpeningi sinum meira en
einmn þribja parti fram vfirþað,
sem hann er vanur að farga í
meðal grasári. Og þegar hann
fargar þessum ‘/3 af búpeningi
sinum, þá fer förgunin fram á
þann hátt, að hann breytir
gripum í peninga, sem hann
getur strax lagt í sparisjöðinn,
til þess þeir beri arð, cptir
sem áður. þaö er samt ekki
álit mitt, ab bóndinn, undir
þessum kringumstæbum, verbi
fyrir engum skaba; því það er
auðsætt, ab þegar * l/.i partur af
verði höfuðstóls bans stendur i
sparisjóði, verður hann (c: sá
liluti) bóndanum ekki eins
arðbær þar, einsog ef hann
hefbi verib heima hjá lionum, í
þeirri mynd sem hann áður var.
En samt ev hér enginn stór
skaði oröinn, og sízt þegar þess
er gætt, aó liklegt er að bónd-
inn þurfi ekki að leggja eins
mikið í kostnað næsta ár, þar
eb búpeningurinn er minni, og
þar af leiðir að minni vinnu-
krapt þai’f til að afla fóburs
handa honum. Landbóndinn
þarf aldrei að leggja mikið i
blindan kostnab, nema ef
hann vill auka bústofn sinn
framyfir þab sem efni hans
leyfa; ab öðru leyti v e i t hann
vel að kostnaður sá sem hann
hefir, stefnir allur að þvi, ab
viðhalda cign, sem þegar
er til oi’öin, og sem bann á
sjálfur.
Kostn að u r s j áv a rútvegs-
böndans >-r bar á móti blindur,
að þvi loyti sem bann stefnir
eingöngu ab þvi að afla fjár-
muna sem ekki eru til í eign
bóndans, og sem eru þvi óvissir.
Eg hefi áður — í nokkrum
blööum af f. á. „ Austrau —
sýnt framá, að kostnaðurinn við
sjávai'utveginn ermjög mikill,
og þarf því ekki ,aö taka það
fram eba liða það suudur bér
aptur. Aðeins vil eg taka það
fram, — til samanburðar við
landbúnaðarkostnabinn, — ab
sjávarútvegskostnaðui’inn stefnir
eingöngu að þvi að ná fiski úr
sjónum. Reynzlan hefir lika
sýnt það, að íis k i 1 e y s is-á r geta
komið (og allir sjómenn þekkja
það, að fiskurinn er ekki á vís-
um stað fyrir þá (sjómennina),
þótt bnnn sé 1 sjónnm) við sjöinn
eins og grasbrestsár á landi. Enn
fremur koma fyrir ísár, sem
loka öllu bjargræði fyrir sjávar-
bóndanum, og þótt þau ár Iiafi
opt ill ábrif á landbúskápinn,
þá er þaö ekkert i samanburöi
við þau áhrif sem slík ár liafa
á búskap sjávarbóndans.
Xokkrir munu kannske
segja, ab „sjón sé sögu ríkari“
meb þab, að sjávarbóndinn korrr-
ist eins vel af og lifi eins far-
sælu lifi eins og landbóndinn.
J>essu verður ekki neitað svo
lengi sem allt gengur vel við
sjóinn og sjávarböndanum bregb-
ast ekki vonir sinar. Aptur
liggur það i augum uppi að ef
sjávarbóndanum bregzt alveg sjör-
iun, og hann situr uppi mcb
allan þann kostnað sem
hann befit* gjört uppá vonir
sínar, eti méð ekkert í aðra
hönd, þá er hann á fyrsta ári
alveg eignalaus, og getur elcki
svo mikið sem bjargab fólkinu,
sem hann hefiv tckið til að vinna
væntanlega arðborandi sjóverk.
þaö sem sjávarbóndinn aflaði
hið fyrra :lr, því eyddi bann
sama ár, til að borga með kostn-
aöinn og sör til lifsviðurværis. —
Eptir því er hann eignalaus
við árslok. — eignalaus leggur
bann samt í sjávnrútvegskostn-
að í ár, enn, sem fvrri, alveg
uppá vonina. -- Allur hans
kostnaður stefnir að þvi 6 vi s s.a.
Landböndmn hafði sinn
vanalega kostnab í fyrra, og
hann eyddi afurðum landbú-
skapar síns til að borga með
kostnaðinn, og sér til lifsviður-
væris. En hann stóð elcki
eignalaus við ánslok. Hann
átti sinn höfubstól í hupeningi
sínum óskertan. Hann gjöriv
sama kostnaðinn í ár; en bann
veit fyrir liverjn liann vinnur, og
á þvi mjög htið í bættunni.
Af þessu er auðscð, að
búskapur sjávarbóndans stendur
á mikið valtari íotum en bú-
skapur landbóndans; því
strax þegar i fiskitregðarár
kemur fyrir, þá ballar þáð mjög
velmegun sjávarbóndans; og
komi svo 1—2 ísár næst á eptir,
þá er gjörsamlega úti um bú-
skap hans, þv> þá er bann b 1 á-
{ s n a u ð n r.