Austri - 13.02.1896, Blaðsíða 1

JCeinnr út 8 á máimðí eða
f!6 blöð til nœsta nýúrs, og
} ostcir hér d landi aðeins
•3 hr., erlendis 4 Ir.
Gjalddagí 1. jnií.
0
TJppsögn sltrijieg bvudin rið
áramót. Ógild nema kom-
in sé til ritstj. fyrir 1. októ-
her. Augiýsingar 10 aura
tinan, eða 60 a. hverþumi.
dtiJks og hálfu dýrara á 1.
s'/ðu.
VI. ÁR
AMTSBÓKASAFNIÐ fi Seyfiisfii-ði
or opið á laugíu’tl. kl. 4—5 e. m..
SPARISJÓÐUR Seyðisfj. borgar
4°/0 vexti af innlögum.
LTF JASALA.
Eg liaföi reyndar lieyrt J>aö
íijúga fyriv. aö 2 lyfsalar lands-
ins' hefön sent beiöni til ráð-
gjafa Llands nm, aö þeini í hág
væri breyting gjörö á lyfjakanp-
urn lækna, en og gat ekki truaö
J)vi. enda gat eg ómögulega
írnyiulaö mer, aö nokkur maöar
á 19. öld í Jiví landi, sein frelsis-
huomvndin í flestu er svo rík í,
O
væri svo einfaldur og ófyrir-
leitinn, aö biöja urn J>aö, senr
beinlínis skeröir frelsi annara,
og J)á líklega er ólöglegt, ein-
ungis í Jreirri von aö geta bætt
sinn eiginn liag méó Jivi, og J>á
aö biöja ráögjafann um aöstoö
í slíku máli.
En JiaÖ liefir virkilega kom-
iö fyrir, og eg vildi J)ví leyfa
mér í yöar heiöraöa blaöi, aö
lireyfa málinu, öllum, og sérstak-
lega stóttarbræörum mínurn til
fróðleiks, urn leiö og eg legg
J>að undir dóm Jreirra.
Máliö er Jrannig: Lyfsalinn
á Seyöisfiröi, Ernst, og lyfsalinn
á Akureyri, O. Thorarensen,
liafa með bréfi til ráögjafa I>-
lands, fariö Jress á leit: „aö hann
vildi Irlutast til um, að sú breyt-
ing væri gjörð á lyfjakarrpum
lækna, aö læknum væri gjört
að skyldu, aö taka eptir-
ieiöis meööl sín úr vissri
lyfjabúð. og lrefir lyfsalinn á
Alcureyri fariö franr á, aö 'lækn-
arnir i 9., 10., 11., 12., og
aukalæknirinn í 12. og nokkrum
hluta af 13. læknisheraði skyldu
skyldir til aö taka meööl sin
úr lyfjabúðinni á Akureyri, og
lyfsalinn á Seyðisfiröi farið fram
á, að læknirirnr í 13., 14.. 15,.
16. og áukalæknirinn á Seyðis-
firöi skyldu skyldir aö taka
meðöl sín ur lyfjabúðinni á
Seyöisfiröi.
Kú er ákvöröun til, sem
skyldar alla lækna til J>ess, að
kaupa meðöl síu hjá ciidiveij-
um af lyfsölum landsins, og
Jretta ætti aö nægja lyfsölunum,
SEYÐISFIRÐI, 13.FEBRUAR 1896.
NR. 4
Jiví J>að er mikiö haft, sem meö
hví er lagt á lækna, Jrar sem
opt fást bæði billegra og fljót-
ara meööl frá útlöndum, og smn
ný meööl veröa menn beinlínis
að panta frá rrtlönduin, ef nrentr
vilja ekki vera án Jreirra, enda
geta memr ekki búizt við, að
lyfsalar alltaf undireins hafi J)au
til, Jrar óvíst er, hvað af Jreim
veröi keypt. Jxrssari ákvörðun.
að skipta viö einhvern lyfsala á
landirm, hafa víst læknar hlýtt
svo sem hægt hefir verið liingað
til: en ef læknar ekki hafa
skipt viö Jrann lvfsala. sern J:eim
var næstur, hlýtur J)aö aö miklu
leyti aö vera lyfsalanum sjálfunr
aö kenna, sem ekki lrefir haft
lag á að afia sér skiptavina, en
eg J>ykist fullviss rrm, aö liinni
nýju breytingn, senr lyfialarnir
í iNorður- og Austuramtinu fara
fram á, munu allir stéttarbræö-
ur minir fastlega rnótmæla, og
eg fæ ekki bet.ur séð, en aö
J)eir geti Jiaö meö öllum rétti.
Ef J>annig löguð uppastunga
hefði komið fram í ööru landi,
væri ekki óhugsandi, aö menn
mundu ha-tta aö verzla við Jiá
lyfsala,sem sýndu svona góöan
vilja til rneö illu, ef ekki meö
góðu, aö ná skiptavinum; enda
ættu Jreir J>að skiliö.
Ef Jressí brevting kæmist
á, væri læknum stórlega nris-
boöiö, Jrar sem Jreir Jiá yrðu að
taka meöölin meö Jreim kjörum,
sem lyfsalanum J)óknaðist að
láta Jiau út, — og eins sjúk-
lingum, senr mestu varðar, Jrar
sem engin vissa er Jiá fýrir, aö
Jreir fái góö og hentug rneööl,
Jrvi læknar eru Jrá rreyddir til
aö taka við meöulunum lrjá lyf-
salanunr, hvernig senr Jrau eru
úti látin eða vera án Jreirra, ef
lyfsalinn hefir J>au ekki til.
Menn vilja kannske svara, aö
skoöaö sé hjá lyfsölum árlega,
en rannsókn landlæknis á lyfja-
búðurn einusinni á ári og s'tnnd-
um ekki lrvert ár, er, þótt hún
só kostnaðarsöm, alveg önórr, 0"
Jraö ekki sízt, ef Jressi breyting
kæmist á, og getur errga vissu
gefiö fyrir, aö lyfjabúðin sé svo
útbúin af nreðölum áriö í lcring,
sem hún á að vera; Jraö ætti
nrinnst tvisvar. eða Jirisvar á
ári aö skoöa vörubyrgðir lyf-
salans, og gæti landlæknir vel
sett 2 lækna r hvérju amti til
aö framkvæma rannsóknina, J)ví
Jregar með optnefndri breyt-
ingu liver lyfsali hefir sína.
föstu skiptavini, sem harm getur
ekki rnisst, hættir öll samkeppni
milli lyfsalanna, og Jreir leiðast
frekar til að vanrækja stöðu
sína rneir eða nrinna.
J’að er ekki af því eg búist
við, aö Jiessi uppástunga lyfsal-
amra rrái staðfestingu, að eg hefi
hreyft Jressu máli opinberlega,
því hún innibindirr í sér svo
háskalegt gjörræöi, aö eg Jryk-
ist sarmfærður um, að hvorki
landlæknir, ráðgjafi eÖa aljring
mrrni samþykkja hana, heldur til
aö birta öllum, og stéfctarbræörum
nrínum sérstaklega, Jrennan göða
vilja lyfsalarma og úrelta hugs-
unarhátt, sem betur gæti átt
beima á Jreirri öld, þegar bórrd-
imr vár húöstrýktur fyrir aö fá
sér vöru í duggu en ekki í
verzlnninni, lreldur en á 19. öld.
Aö endingu vil eg biöja
hina heiðruðu lyfsala að yfir-
vega, hvort Jiejr muni ekki geta
fundiö einhver betri ráö til aö
dfla sér skiptavina, og ef Jiörf
gjörist, munu læknar sjálfsagt
fúsir til aö hætta meöalakvabbi
viö þá eirm nrissiris- eða árs-
tíma, svo Jreir lreföu næöi til
að hugsa utn þaö betur. En lækna-
félag Austfrrðingafjöröungs mun
taka J>etta mál til utnræðu í
sumar á fundi, og skal eg sem
formaður félagsins sjá um, aö
álit okkar læknanna veröi birt
viökomandi lyfsala, eða ef félags-
mönnum svo sýnist, aö iyfsalan-
um verði gefinn kostur á, aö
bera mál sitt fram Jrar, enda
finnst mér sá vegurinn verabæði
lieppilegri og nr'eir sæinandi,
heldur en að fara' á bak viö
læknana, senr víst ekki leiöir
nema illt af, eða ekki muri sam-
vintra eöa samband lækna og
.lyfsala batna við það, það mun
sannast.
Esbiíirði i janúar 1896.
Fr. Zeuthen.
Bókafregn.
Thnarit hins íslcnzka Bókmennta-
félags l895. (Sextándi árgangur).
(1.—2.) I fyrstu ritgjörðum pessa
árgangs leiða þeir sarnan Iiesta sína
doktorarnir Finnur Jónsson og Björn
M. Olsen útaf ágreiniugnum um Eddu-
kvæðin og uppruna Jreirra, og er oigi
ólíklegt, að sumum senr ritgjörðir
peirra lesa, fari líkt og sagt er í
JSTjálu um pinglreiminn, pegar brennu-
nrálið var fyrir alpingi, að peir segi
ýmist unr ponna eða hinn, að nú sé
fremur sólm en vörn af lrans lrendi.
Báðir eru vel skarpir og lærðir nrenn
og liafa rannsakað pessi kvæði vand-
lega, en pað liggur í hlutarins eðli,
að um petta efni er torvclt að full-
yrða neitt, en pó mun ekki hægt að
neita pví, að dr. Björn Olsen lia.fi
fært fullnægjandi rök fyrii’. pví, að
skoðun dr. Finns Jönssonar á nppruna
Fddukvæðanna sé alls eigi nægilega
rökstudd, og rneð pvi að Eddukva'ðin
hafi geymzt liér á landi og hvergi
annarsstaðar, liljóti pau að teljast
islenz.k, nema annað verði sannað með
gilduni rökuin. Fn revudar má segja,
að einsog íslendingar geymdu kvæði
nokkurra nafngreindra skálda i Nor-
vegi. eins gátu peir geymt vms norræn
Fddukva'ði, og pað má liugsa sér, að
pa.u kvæði, sem eigi standa í Kon-
ungsbók, svo sem Hyndluljóð, Ilígs-
pula og Grottasöngur, kunni lielzt að
vera norra>n, og verður pað pó alltaf
miklum vafa bundið.
Finn nafidvenndur fræðimaður I
Korvegi (Sophus Bugge) heldur pví
franr, að mörg af Fddukvæðuniim séu
ort fyrir vestau liaf (í Iiinunr noi'rænu
ríkjum k Norðynibralandifng írlandi),
og skortir auðvitað eigi síður gild riik
fyrir pe.irri skoðun eða tilgátu, heldur
en fyrir peirri ætlan drs. Fmi.s, að
pau séu flestöll ort í Norvegi.
(3.) þáttnrinn um „víg Spán-
verja á Vestfjörðum 1615“ eptir Ólaf
Daviðsson er fróðlegur og all-skenrnrti-
legur, og vel gjört af liöf. að taka
málstað Jóns lærða, sem var, einsog
hann segir, manna lesnastur og fjöl-
fróðastur á sínum tínra, pótt miklu
betur pyrfti eflaust að rannsaka a'fí-
feril hans, áður en hægt verði að
leggja fullan dóm á ]mnn og pann
pátt, er hann kann að hafa átt í út-
breíðslu galdratrúar nreðal almennings.
Nák' væmni og kostgæfni Ólafs
lýsir sér hvervetna, en skakkt mun
pað vera hjá lionum, að taka upp í
b'S. erirnli „Spönsku vísna“ lesháttinn
„holunum“ fyrir „Bölunum“, og halda,
a.ð Att sé par við Bolungarvik (157.
hls.), pví að Bnlar (,,á Bölununr“)
heitir sveit ein (eða .,pl;tz“) norðar-
lega í Strandasýslu.
þessar ritgjörðir, senr riú hafa
nefndar verið, taka upp nreira liluta
tímaritsins, en pá eru pessar eptir:
i