Austri - 20.07.1896, Blaðsíða 3

mi. 20
A U S T i! I,
79
ineim (turister), frökon Jmríður Jakebs-
dóttir frá Arbukka í Húnavatnssýslu,
og Sigmundur prentari. Frá Norðfirði
kaupmaður Gisli Hjálmarsson nieð frú
sinni, er fóru hór í land ásamt fiski-
skipaeiganda cnskuin, að nafni Jeffs,
er íetlar að skoða sig hér um.
-J- Hinn 5. mai mestl. lézt að lieiin-
ili sinu, Firði i Mjóafirði, bændaöðl-
ingurinn Ólafur Guðmnndsson, sem par
bafði búið næstl. 40 ár. Hann var
fæddur að Urriðavatni í Fellum 29.
sept. 1830, en íluttist paðan 5 ára,
eptir lát föður sins, að Firði, par seni
hann siðan dvaldi alla æfi.
Faðir hans var Guðmundur Sturlu-
son Stefánssonar, en Sturla var bróð-
ir Jóns prests hins auðga í Vallanesi.
Múðir Ólafs var Anna Jónsdóttir
lireppstjóra á IJrriðavatui Árnasonar
frá Löndum i Fáskrúðsfirði og Guð-
laugar systur Sveins prests í Stöð.
Ólafur sál. var atgervismaður til
sálar og likama svo sem forfeður hans
og fnendur margir, hinir ágætu Hey-
dalamenn, Hafnarbræður o. fl., en eng-
inn var hann yfirlætis eða hávaðamað-
ur. Hann var trúrækinn, tállaus og
staðfastur í lund og hinn vinfastasti.
Allra manna var hann orðheldnastur
og hófsamastur, en svo laus við hé-
góma og sundurgerð, að vart liöfum
vér pekkt hans lika.
Litt gaf hann sig við opinberum
málum, kvaðst hann í æsku hafa farið
á mis við menntun pá, sem til pess
pyrfti, en án tilsagnar hafði liann afl-
að sér talsverðrar pekkingar í reikn-
ingi, sögu, landafræði, tímatali (rími)
og dönsku og ritaði allgóða hönd.
Búsýslumaður var hann mikill, smið-
nr góður og fjölhæfur á verk. Báðar
liendur voru iionum nærri jafntamar
til vinnu, sem pö er fágætt, og kvað
hann forsjónina hafa aukið sér með
pví starfspol og veitt sér „eptirlæti*1.
Bæði var liann stórvirkur og vand-
virkur, og engan höfum vér pekkt
lians líka að iðjusuni; hvatti hann
jafnan til starí'a og sagði iðjuleysi
„orsök margra synda“. Hann bvrjaði
búskap með litlum efnum, hafði jafn-
an fjölskyldu punga og útgjöld mikil,
pó græddist honum svo mikið fe, að
hann auk ýmsraminni jarða gatkeypt
liið forna höfuðból sitt „Fjórð“, og
leyst pað af kvöðum við prest og
kirkju, pá er sóknarkirkjan var flult
frá Firði fvrir 3 árum. Mun Fjörð-
ur alls hafa kostað nær 10000 króna
Alla stund bjó hann hinu mesta rausn-
arbúi, og var sannur bjargvættur
sveitar sinnar í harðinda árum. Á-
búðarjörð sína bætti liann að mörgu
og liýsti sæmilega, en par drógu mjög
úr framkvæmdum hans landspjöll af
grjótskriðum, er opt ógnuðu með að
gjöreyða byggð og tún.
Ólafur sál. var hjálpsamur mjög og
örlátur við granna sína og pá er bágt
áttu; leituðu jafnan snauðir menn til
lians og págu hjálp, en aldrei heyrð-
um vér pess getið að hann gæíi höfð-
iugjum vinagjalir. Opt var gestkvæmt
á heimili hans og vel veitt, en ekki
pág hann borgun fyrir gistingu. Sagði
hami hbia fornu gestrisni fegri dyggð
en fella mætti niður; var hann og
að mörgu forn í skapi og háttum og
fastheldinn á fornar venjur. Sú var
ein venja hans, ólík annara gróða-
manna, að byggja jarðir vægt og selja
við vægara verði margt en alménnt
var; kvað hann pað borga sig bezt.
Hann var manna vægastur í skulda-
kröfum, og pegar hann fyrir hönd
kirkju eða sveitarsjóðs tók ;i móti
gjöldum lijá fátæklingum, gaf hann
peim stunduin margfalt á við gjaldið,
er peir guldu.
Aldrei pág harni neinn opinberan
virðingarvott fyrir dugnað sinn í bún-
aði eða stuðning sveitarfélagsins og
vildi eigi heyra pað nefnt. Kvað hann
guð hafa gefið sér nóg til pess að
eigi pyrfti hann að lifa á ,,snýkjum“,
en heiðursmerki væri „hégómi“.
Ólafur sál. var meðalmaður á hæð,
prekvaxinn og limaður vel, dökkur ú
hár og skegg, en fölur í andliti og
skarpleitur. I augunum, sem voru
blíðleg og skýr, lýsti sér staðfesta og
viðkvæmni, sem opt kom í Ijós hiá
hinum gamla manni pá hann las eða
talaði um hugkvæmt efni.
Árið 1861 kvæntist Ólafur sál. Kat-
rinu Sveinsdóttur hreppstjóra Jóns-
sonar frá Kirkjubóli í Norðfirði, sem
etm lifir mann sinn. þau eignuðust
10 börn og lifa 9 af peim, öll upp-
komin og mannvænleg. Lögðu pau
hjón mikla rækt við uppeldi barna
sinna og veittu peim mikið fé til
menningar.
Jarðarför Ólafs sál. fór fram 16.
maí heima að Firði, par sem hann
hafði látið búa til grafreit fyrir sig
og ættmenn sína. Yfir moldum lians
stóðu nær 70 manna, sumir langt að
komnir. Sóknarpresturinn þ. Hall-
dórsson flutti allsnjallt erindi við pað
tækifæri og minntist viiðuglega hins
mæta, gamla starfsmanns. Að ölfu
var útförin sæmileg. Hlýar vorskúrir
og heiðríkir sólskinsblettir svifu á
mis vfir gröfmai, en kyrlátur, fagur
og friðsæll aptan kom áeptir. þann
veg skyldi ævikveld vor allra.
Frændi hins látna.
Þakkarorð.
þegar cg í vor slysaðist pannig, að
eg af peirri orsök hlaut að vitja bráðr-
ar læknishjálpar, vildi svo til að sendi-
menn hittu herra kaupstj. Carl Schiöth
í Fáskrúðsfirði, par sem hann var í
óða önnum nð veita vörum möttöku.
Strax, er liann hafði frétt um erindi
peirra og ástand mitt, hætti hann við
petta, og fór pegar með gufuskipi
sínu til Eskifjarðar, og kom að vörmu
spori með herra héraðslækni Fr.
Zeuthen suður til Stöðvarfjarðar og
flutti hann til baka alla leið. Fyrir
pessa fyrirhöfn sína vildi herra Schiöth
enga borgun piggja, sem liann pó ef-
laust hefir kostað svo fleirum tugum
krúna skiptir.
Fyrir petta fáheyrða drenglyndi
herra Schiöths, votta eg lionum hér-
með mitt innilegasta pakklæti, ásamt
öllum peim, er únnu að pví, að eg er
nú á góðum batavegi; par á meðal
peim heiðurshjónum Kristjáni þor-
steinssyni og Margreti Höskuldsdóttur
á Löndum, sem önnuðust mig með
hinni mestu nákvæmni og umhyggju í
lasleika mínum, og gáfu mér einnig
alla sítia miklu fyrirhöfn.
Einarsstöðum 7. júlí 1896.
Kristján Magnússon.
||8Í§í“ Undirskrifaður tekur að sér að
veita tilsögn í frönsku og ensku næsta
vetur. Málin töluð í kennslustundunum
ef pess er óskað. Enfremur geta peir
er pess óska, fengið tilsögn undir skóla
og yfir höfuð í öllum vanalegum náms-
gréinum. þeir nær og fjær, er kynnu
að vilja sinna pessu tilhoði, snúi sér
sem fyrst til undirskrifaðs.
Seyðisfirði 17. jt’ilí 1896.
Runólfur Magnús Jónsson.
(cand. theol.)
Breytt bæjarnafni.
Bærinn Dísarstaðahóll í Breiðdal
verður héreptir nefndur og ritaður
„Hóll“. þinglýst 4. júní 1896 á Ey-
dala-manntalspingi.
Hól 16. júli 1896.
Jón Halldórsson.
80
ar, konur og börii. Allir peir, er hnignir voru á efri aldur, voru
nnnaðhvort drepnir eða lofað að fiýja, par eð ekkert mundi fást fyr-
ir pá á pradamarkað’num.
þegar húið var :tð liandtaka Yörru. varð hún sera lémagna. svo
hún hvorki heyrði né sá, hvað fram fór í kringum liana; en cptir
stundarkorn fékk hiin meðvitundina aptur og um leið sára og ljósa
hugiuynd um ullt, sem við hefði borið; liana fór nii að langa til að
flýja. Ados vegna langaði lutua til að komast undan, — til pess :tð
vita hvort hann lifði, —- ef hann væri i tölu hinna dauðu, vildi hún
einnig deyja.
Óviniripr héldu pegar á stað með herfang sitt, svo að aðrir
pjóðfiokkar ekki skyldu olta pá og ræua pá pví. Heudurnar voru
bundnar á bak aptur á vesalings bandingjiinum. siðan voi’u peir tengsl-
aðir samait og dregnir niður að Anni. Afsamtali ræningjanna pótt-
ist Yarra ráða í pað, að einhverjir livitir menn hefðu mútað peim,
til að gjöra pessa árás, og að peir nú ættu svo fljótt sem uimt var
að fara aptur til einhvers porþs nálægt sjávarströndinni, par sem
peir bjuggust við að íinna einhverja, sem vildu kaupa herfang peirra.
Aumingja Yarra hafði áður heyrt talað um livíta nienn, og hún hugs-
aði sér pá nú sem eitthvað fjarska illt og hræðilegt. Hugsun henn-
ar var hálf óljós, en hún iniyndaði sev pá sem )iinn vonda ar.dá,
sem ráfar um í neiminum, til pess að gjöra mönnutn inein. J>eir
komust brátt að ánni, og var par safnáð samaa svo miklum fjölda
af bátum, að Yarra liafði aldrei séð pvilíkt, og par var nú hrugað
saman íbúum hinna ýmsu porpa, sem handteknir höfðu verið. Á
meðal peirra pekkti Yarra nokkra víni sína og ættingja, en Ado sá
liúu hvergi. Hún átti tal við ýmsa, er pekktu haua, en peir juku
aðeins harnia hennar, með pví að segja henni, að hann væri dáinn.
Bandingjarnir voru reknir niður í bátana með höggum og hrind-
ingum, og pvinæst var haldið á stað niður ejitir ánni. Tvo daga var
lialdið áfram hvildarlaust, en pá komu peir undir kvöld í hérað eitt,
öðru megin árinnar, hjá pjóðflokki er áttu í ófriði við sigurvegarana.
J>eir stigu pá á land og fóru landveg til áfangastaðar síns liinum-
megin árinnar, pvi menn peir, er par bjuggu voru vinveittir peim.
Nú byrjuðu fyrst fyrir alvöru pjáningar vesaliugs bandingjanna. þeir
Yarra. -(Saga frá Afriku). . 77
við liliðina á honuni, er trén mynduðu laufhvelfingu yfir höfðum
peirra.
[>að verður að muna eptir pví, að pau fóru’alveg í söniu átt aptur
scm pau voru komin. [>að va.r peirra heppni, að pau gjörðu pað,
pví pau voru aðeius komin fáeiu skref áfram, er pau heyrðu ópið i
mönnum peim, er pau höfðu séð itpp á hömrunum, og sem nú að
öllum líkiudum eltu pau meðfram vatninu í peirri von, að pau enn
pá flýðu i sömu átt sem pau fóru í, er tekið var eptir peim fyrst.
Samt sem áður gat ekki hjá pví farið, að óvinirnir innan skains
tækju eptir stórbátunum og yrði pannig í færum til að veita peim
eptirfÖr. Að lokum komu pau á móts við gljúfrið, sem pau voru
komin eptir niður að vatninu, og par urðu pau aptur að fara um
bersvæði, par sem hætt var við að tekið væri eptir peim. þegar
pau voru komin á móts við gljúfrið, vildi svo óheppilega til, nð
óvinirnir eltu nokkra af vinum peirra niður í pað, Óvinirnir lcomu
nú auga á för peirra og pau tóku meira að segja eptir pví, að
nokkrir hi’.ina áköfustu æddu fram til að revnaað hepta för peirra.
þeir höfðu boga og örfar a'ð vopnum, og Ado sá, að ef pau ekki
strax reru út á vatnið og kæmust úr skotfæri, pá mundu peir innan
skanims drepa hann og handtaka Yörru. |>að var enginn umhugs-
unartími. Hann sneri bátnum frá ströndinni og fám mínútum seinna
gátu pau séð allt porpið og óvinina á hömrunum. Nú fyrst tók að
grána gamanið, pví Yarra, sem liorfði til lands, sá að nokkrir menn
hrundu fram einum stórbátnum, auðsjáanlega til pess að elta pau,
og sagði hún Ado strax frá pví.
„Yertu óhrædd elskan mín“, mælti liann, „við erum langt á
undan peim, og ef peir ná okkur, vil eg heldur deyja með pér, en
að við verðum handtekin".
I slíkum ástæðum eru fáir sérlega skrafhreifnir, nema pegar
nauðsyn krefur, og pau pögðu lika stundarkorn pangað til Yarra
kallaði:
„|>eir elta okkur og hafa hver einn mann í skut tilbúinn að
skjóta“.
„Taktu pá skjöldinu minn og lilifðu pér með honum“, mælti
Ado. „Ef pú dæir mundi lífið vera einkisvirði fyrir mig; eu ef peir