Austri - 23.09.1896, Blaðsíða 1

Komur út 3 á m&miðí eöa
36 bluð til nœsta nýárs, og
Jcostar hér á landi aðmns
3 lcr., crlendis 4 Jcr.
Ojakldagt 1- júlí,
Uppsögn sJcriJleg bundin við
áramót. Ógild ncma Jcom-
in sé til ritstj. fyrir 1. oJdó-
ber. Aughjsingar 10 aara
línan, eða 60 a.Jiverþuml,
dálks og Jiálfu dýrara á 1.
síðu.
VI. ÁR
SEYÐISEIRÐl, 23. SEPTEMBER 1896.
nk. 25
v c r ð
c p t i r f y I g j a 11
n ú í h a u s t
d í s t ö ð ii m:
*
ð*
O rfð
cyöisiir
Seyðisíirði 19.
september 1898.
„E i m r e i ð i na
og’ járnbráutin b.ér á landi.
[>;ið er sannarlega lofsverður áhugi
á samgöngnraálum vorum, sem lýsir
sér hjá ritstjóra „Eimreiðarinnar'* bæði
á pingi og utan pings, og eigi preyt-
ist hann á að telja oss trú uni bráða
nauðsyn járnbrauta liér á landi. En
sumt af ])ví sem liann segir, virðist
ekki nægilega sannfænmdi, t. d. par
sem honum.farast svo orð, einsog pað
sé ómogulegt, að „Skoti nokkur“ geti
vcrið, „lijátækur í vitsmunuvn'1, eða lion-
um geti missvnst ýmislegt hérhjaoss.
pað er gott að taka göðum bending-
um, hvaðan sem pær koma, en hitt er
ekki sjálfsagt, að sljóskýggni alþingis
í járnbrautarmálinu sé fullsönnuð með
orðum pessa Skota, eða með því, pótt
lir. Sigtryggur Jónasson sé orðinn
pingmaður í Manítoba.
í „Eimr.“ II. 150 er tekinn upp
kafii úr ritgjörð Einars Asmundssonar
í Kesi um framfarir Islands, með peim
ummælura ritstjórans, að pegar petta
hafi ritað verið, hafi engum dottið járn-
brautir í hug, „amiarsmundi Einar sál-
ugi hafa tckið líka fram nauðsyn
peirra“, o. s. frv..
Hvernig ve-it nú dr. V. G. petta,
eða hvernig getur hann dregið slíkar
ályktanir af orðum E. Á.? pað er
víst engum vafa hundið, að Einari
hefir verið vel kunnugt um jarnbrautir
í útlöndum og gagn pað, cr pær gjöra
par, jafn fjölfröður og viðlesinn mað-
ur sem hann var, og engin ástæða er
til að halda, að hann liaíi ekki velt
pví fyrir sér i huganum, hvort gjör-
legt væri að koma peim hér á eða
ekki. Að liann minnist ekkert á pær
í ritgjörð sinni um framfarir Islands,
kennir pess vegna sjálfsagt heldur af
pvi, að hann liefir ekki álitið, að pær
væri pau sáragöngnfæri, er oss riði
mes-t á í bráðina, og parf ekki annað
til að sýna fram ápetta, en að benda
á upphaf kaflans i „Eimreiðinni“, pví
að par segir E. Á.: „pegar menn
aptur líta til pess, að landið ey uin-
flotið af sjó á alla vega, og bygðin á
því að Jcalla eingöngu á ströndunnm,
pá virðist liggja i augum uppi, að að-
al pjöðvegurinn fyrir alla vöruflutn-
inga og megin samgöngur innanlands
ætti að veraá sjónum'1. J»að er auð-
1 ráðið af pessu. og pví scm á eptir
kemur, að E. Á. hefir talið, eimbáta-
ferðir með ströndum fram pær innan-
iands-samgöngur, sem sitja rettu í fyr-
irrúmi. Enda sýnist pað liggja í aug-
um uppi, að varla mundu verða meiri
framfarir eða framleiðslan vaxa meir
fyrir einn járnbrautarstúf frá Rejlcja-
vík austur yfir Hellisheiði, er suniir
hafa endilega viljað iiætta landssjóðn-
um i „til reynslu“ og sýnast hafa eiu-
hverja tröllatrú á — heldur en fyrir
góðar og greiðar eimbátafcrðir milli
Reykjavíkur og Borgarfjarðar, sem
eins ætti að mega nota til flutninga á
„kynstrum af mjólkurbúsafurðum“ o.
s. frv. eins og járnbrautirnar — og
cr pá einsætt að reyna pau samgöngu-
færi fyrst, sem minna kosta, en hleypa
sér ekki útí nein glæfraráð, pótt ein-
hverjir komi utan úr löndum með gum
og gyllingar og glæsileg tilboð frá
mönnum, sem enginn veit deili á, en
reynast, ef til vill, félausir pegar til
kemur. En verði sú raunin á, að
framleiðslan og velmegnnin aukist að
stórúrn mun á stuttum tíma í peim
sveitum, er hafa gieiðastan aðgang að
eimbátaferðunum, pá er kominn tími
til að liugsa um járnbrautalagningu í
bygðarlögum peim, sem eru fjarlægari
liöfnum, og hafa minni not af sjóleið-
inni.
Búi.
S v a r
til „Hins sameinaða gufuskipafólags“.
I grein einni í Berlingatíðindum,
sem lögð hefir verið út á íslenzku og
svo birt í íslenzkum blöðum, liefir Iiið
sameinaða, danska gufuskipafélag reynt
til pess að ónýta álitsgjörð pá, sem
vér dómkvaddir skoðunarmcnn gáfum
í tilefni af stýrisbilun gufuskipsins
,,Yesta“, cr átti sér stað pann 22.
marz p. á. Eptir að félagið ínefndri
grein, befir sagt frá álitsgjörð vorri,
lýsir pað vfir pví, að pað alls eigi
fallist á hana, heldur hafi pað látið
erlenda skoðunarmenn skoða stýrið,
og samkvæmt áliti peirra kveður svo
félagið pegar í stað pann dóm upp,
að vor álitsgjörð geti ekki staðizt.
Rennan dóm félagsins getum vér
alls eigi viðurkénnt réttan og leyfum
vér oss pví, að-gjöra nokkrar atlurga-
semdir við lrann.
í>að skal pá fyrst tekið fratn, að
vottorð eða yfirlýsingar hinna erlendu
skoðunarmanna, sem hvergi sést að
hafi verið útnefndir af neinu yfirvaldi,
breytir eigi hið rrrinrrsta peirri satrrr-
færingu vorri, að jánrið í stýrisleggrr-
um hafi verið rnjög gallað og af slæmri
tegund. það rnátti segja að petta
lægi í augurnuppi fyrir hverjurn skyrr-
berandi rnarnti, að stýrisleggurirrn var
gallaður, og einsog vér tókurn frarrr,
rnátti sjá ýrnsar sprurrgur pvert og
endilangt eptir honurn, pví efri lrluti
lians lá til sýrris á pilfarinrr, og vortt
pað eigi aðeins vér, sem sögðurn af-
dráttarlaust að lrarrrr liefði verið
skemmdur, lreldur ótal fleiri, par á
rneðal vélrneistarar skrpsirrs, skipstjóri,
farstjóri o. ík, og er rnjög ósennilegt,
að hægra hafi verið að dæma um petta
seinna, lreldur en einrnitt pá, pegar
slysið var ný afstaðið, og hægt var að
sjá, livar brotið á leggnum var rrýtt og
hvar gamalt i sárið. Að skipstjóri
lrafi verið sannfærður unr, að stýrið
hafi verið gallað áður en slysið vildi
til, sést meðal annars á pví, að hanrt
heimtaðí hókað fyrir réttinum, að hann
áliti gallann á járninu smíðafeil frá
upphafi (Fabrikationsfeil).
Rað er sérlega nrikil óskammfeilni,
sem félagið leyfir sér að bera á l)orð
fyrir alrnenning með pví að halda pví
fram, að enginn af oss sem skoðuðitm
járrrið í stýrisleggnrrnr og stýriskrókun-
urn hafi verið fær um að dænra urn
gæði pess, eða lrvaða ástæða er til
pess, að ætla, að átlendir menrr hafi
nreira vit á járni, en peir af oss, senr
fengizt lrafa við járnsmíðar fieiri tugi
ára hæði inrran larrds og utan? En
hér parf ekki vitnarrna við, pví pað
er garnall ou sannur málsháttur: „pegj-
andi votturinn lýgur sízt“, og pað mun
félagið eiga erfitt rneð að hrekja jafrr-
vel pó pað taki hina óútnefndu spek-
inga sírra til hjálpar. Vér höfum hér
enn hjá oss pann part af eiuum stýr-
iskrókmrm, sem ofaní stýrislykkjuna
gekk með öllttm sírrunr glæsilega út-
búnaði, er srðar skal árninnzt og get-
ur hver nraður, sem líta vill á stúf
penna, sannfærzt unr, að yfirlýsingar
vorar séu allt anrrað en einfeldnislegar,
pótt félaginu hafi póknazt að lcalla
pær svo, og er hútur pessi lil sýnis-
hverjum er sjá vill. Yér viljum pví
taka pað frarn, að prátt fyrir allt,
sern hinir erlendu skoðunarmenn hafa
sagt, og allt sern félagið lrefir dregið
irt úr pví, og framborið í pessu málir
pá hefir pað ekki fært hina nrinnstu
sönnun fyrir pví, að skýrsla vor um
járnið í stýrisleggnum og um ganrla
galla sé ekki sannleikanum samkvæm
og að slysið hafi ekki að neinu leyti
orsakast af peim, enda lröfrtm vér
aldrei látið oss konra til hugar að neita,
að prýstingurinn móti ísnum hafi ekki
átt nokkurn pátt í pví að stýrið hrotn-
aði, pvi fyr gat stýrið verið gallað en
svo, að pað hofði dottið r sundtir í
auðum sjó án áreynslu; og purfti alls
eklci að taka slikt franr.
' Yér erum pví ennpá, einsog fyrir
réttinum í vor, reiðubúnir til að stað-
festa skýrslu vora með eiði, livenær
sein krafizt verður, cn um leið leyfunt
vér oss að spyrja: Vilja lrinir erlendu
skoðunarmenn einnig staðfesta sinn
framburð m.eð eiði? Vilja peir stað-
fcsta pað raeð ciði að járnið í stýrinu
lra.fi verið alveg gallalaust og af góðri
tegund? I einu orði, vilja peir stað-