Austri - 30.11.1897, Blaðsíða 1

Kemur út 3 á m&nuðí eða
36 blöð til næsta nýárs, og
kostar hér á landi aðeins
3 kr., erlendis 4 kr.
Ojalddagí 1. júlí.
Uppsögn slirifieg lundin við
áramöt. Ógild nema kom-
in sé til ritstj. jyrir 1. okib-
ber. Auglýsingar 10 aura
línan, eða 60 a. liverþuml.
dálks og hálfu dýrara á 1.
síðu.
VII. AR.
Seyðisfirði, 30. nóvember 1897.
NR. 33
AMTSBÓKASAFNIÐ á Styöisíirði
er opið á laugaró. kl. 4—5 e. m..
ISTýir ktmpendur
að YIII- árg'. AUSTRÁ 1898,
fá ólteypis allt sögusafn blaðsins
1897, innhept í kápu.
í sögusafni pessu er, meðal annars,
hin ágæta saga „Jafnir fyrir lögun-
um“, sem er viðurkennd, af öllum nú-
verarfdi kaupendum blaðsins, að vera,
einhýer hin lang-bezta saga, er komið
hefir í íslenzkum blöðum.
peir, sem vilja sæta pessu kosta-
b oði, eru beðnir að snúa sér til út-
gefandans með pantanir á blaðinu,
fyrir nýár 1898.
Afgreiðsla Austra.
Loðmfirðinga, Borgrirðinga og Hjalta-
staðar- og Eiðapinghármenn biðj-
um vér vinsamlega um að vitja
Austra á skrifstofu blaðsins á Vest-
dalseyri, en Mjófirðinga og hina aðra
Héraðsbúa. hjá herra útvegsbónda
Kristjáni Jónssyni íbíóatúni áEjarð-
aröldu, er liefir sýnt oss pann velvilja,
að taka að sér að afhenda ferðamönn-
unl blaðið.
,öss er svo umhugað um að Austri
komist sem fljótast og bezt til kaup-
endanna, og pví er pað vor innileg
bón til ferðamanna, að peir vilji sýna
oss pann greiða, að bera blaðið áleiðis
heim í sveitirnar, og par vonum vér
að pað liggi sem stytzt á bæjunum.
Bitstjórinn.
peir sem eiga óborgaðar
skuldir sínar við verzlan M. Einars-
sonar, og ekki hafa gjört neina samn-
inga um pær, eru vinsamlega beðnir
að borga pær, eða semja um greiðslu
á peim við undirskrifa ðan fyrir næstk.
nýjár.
Seyðisfirði 27. okt. 1897.
Matth. kórðarson.
Systir m í n.
pvi segir pú1 2 eg systur minni gleymi,
og sorgaróð
eg pinni mildu móður ennpá geymi
og minnisljóð! —
pví meinar pú eg minnist hverrar
dúfu,
en móðir píu
hún sofi ennpá sönglaust undir
púfu ;—
hún systir mín? —
1. ) Húsfiú ÁSTRÍÐUJt JOCHUMS-
DOTTIR, fædd 29. ágúst 1851, dáin 3.
maí 1887.
2. ) Hér talar skáldið við son binnar
látnu. Ritstj.
pví segir pú að fjarskild fljóð
eg kenni
við fjólu og rós,
en veröldin ei vita fái af henui,
sem var pó ljós? —
0 seg ei pað, að sorgar- vanti
-óðinn
bún systir mín,
og meina ei, að minnis- skorti -ljóðin
hún móðir pin.
Og pó eg syngi um „svan“ og ,.rós“
og ,,dúfu“
og svein og mey,
mín ijúfa systir sinni undir púfu
pað syrgir ei.
I tregasöng, í sálar minnar óði
bún sefur dátt, —
nei: hennar andi heyrir píst í liljóði
pann hörpuslátt.
Mér finnst svo opt, í gluggalausum
geiirfi
eg gangi í;
og meir hún leið en mætti’ eg
segja heimi
frá meini pví.
Um aðra tíðum hrynja hjá mér
hættír
við hryggð og pín.
en flestir mínir liggja lítið bættir
af ljóðum nfin.
Jeg er ei nískur, hafi’ eg gnægð
af gæðum,
sem gefið fæ,
en til er pað, eg kann ei við
í kvæðum
að kasta á glæ.
Hvað gagnar pað pó segi' eg:
„Elsku systir,
mín sál var þín,
pá blind pú sazt og sinnu alla
misstir,
pín sál var mínu.
Eg leið með pér; pó langar skildu
brautir;
pú leiðzt með mér.
Eg bað um ljós að lækna sorg og
prautir
og lýsa pér; —
Um ljös — um ljós! því ljós mitt
varstu, systir,
og likust mér. V,
Mín góða, yngsta, göfga
blessuð systir,
Guð — Guð ineð pér! —
Matth. Jochutnsson.
——--------------------
Austfirðir.
Vér biðjurii kaupendur Austra að misvirða
pigi drátt Jiann, er orðið hefir á pessari rit-
stjórnargrein, sökum umræðanna um stjórn-
arskrármálið, og deilugreina þeirra, er útaf
því hafa risið. Ritstj.
_ Eyrir suunan Dalatanga gengur
Mjóiflnrður all-langt inní land, milli
Dalatanga og Norðfjarðar-Nípu, og er
par sjósókn mikil og margir dugandi
útvegsbændur. par er land all-sæ-
bratt viðast, en kjarngott. Enginn er
par enn löggiltur verzlunarstaður. En
hérumbil miðfjarða, í Brekkulandi, er
risið .úpp all-fjölmennt porp, og par
hefir nú kaupmaður Konráð Hjálmars-
son reist eitthvert stærsta og skraut-
legasta stórhýsi, hér á Austurlandi.
þangað er og kirkjan flutt frá Firði,
innan úr fjarðarbotni, og er hin nýja
kirkja á Brekku mjög snoturt guðs-
hús, og sóknarmönnum til mikils
sóma, setn að mestu leyti hafa byggt
hana upp af eiginn ramleik.
p>egar Hjálmar Hermannsson tók
að búa á Brekku, var par aðeins mjög
litið tún. Mun hann einna fyrstur
manna hafa byrjað á pví hér austan-
lands, að græða út túnið yfir holt og
mela með fiskiáburði, og hefir dbrm.
Hjálmar og sonur hans, hreppstjóri
Yilhjálmur, haldið pví fram með pví-
líkum dugnaði, að af Brekkutúni mun
nú fást í meðal-ári c. 600 hestar af
góðri töðu, og annaðeins hafa hinir
ötulu ábúendur Brekkuporpsins rækt-
að u]ip i kringum hús sín, allt saman
nær eingöngu með slógi og öðrum fiski-
áburði og forum, svo að töðufallið á
Brekku með porpinu mun nú vera um
1200 hestar töðu á ári, par sem mig
minnir, að dbrm, Hjálmar .ffíTyi 2—3
kýríoður, er liaim byrj ■ ú . fckap, og
sýnir petta ljóslega, hvað gjöra
úr Jslandi víða, ef dugnað og fyrir-
hyggju ekki brysti, pvi margir af pess-
um ,,p:) aktiskuu búfræðingum í Brekku-
porpinu bafa verið fátækir menn.
fess skal liér getið, að peir bræður,
kaupmaður Ivonráð og breppstjóri Yil-
hjálmnr urðu fyrstir til að reisa ís-
og frystihús bér á Austurlandi, en
síðan næstir Seyðfirðingar, og svo bver
fjörðurinn af öðrum, allt án nokkurs
opinbers styrks eða hjálpar.
Sorðfjerður kernur næst fyrir sunn-
an Mjóafjörð og er hann stuttur og
ólíkur að pví leyti hinum fjörðumim,
að bann er ekki ja.fn sæbrattur að
norðanverðu; heldur par nokkuð und-
irlendi, og gengur lfinn fríðasti dalur
töluvert iim af honum, er skiptist síð-
an í Seldal og Fannadal. Suður úr
Norðfirði gengur Hellisfjörður og Yið-
fjörður, en fyrir utan Horn gengur
Sandvík inní landið, og telst pað allt
með Norðfjarðarhreppi.
fegar vér komurn að Nesi í Norð-
firði fyrir 11 árum síðan, var par svo
sem engin byggð, og pá var par byrj-
aður á dálítilli sveitaverzlun hinn mikli
dugnaðar- og fyrirhyggjumaður, kaup-
maður Sveinn Sigfússon, á Nesi, með
fremur litlum efnura, en hefir blessast
svo vel, að hann er nú talinu með
einhverjum efnuðustu mönnum hér
austanlands, og hefir reist sér prýði-
legt íveru- og verzlunarhús; og par
á Nesi, er nú risin u]>p mikil byggð,
svo pað hefir pótt hentugast, að flytja
kirkjuna frá Skorrastað út pangað í
fjölmennið.
A Nesi eru nú byggð 2 ishús, og á
almenningur annað, en Gísli kuup-
maður Hjálmarsson, — er fyrir fám
árum síðan flutti sig frá Brekku-porp-
inu til Norðfjarðar og byggði par stórt
íveru- og verzlunarhús. og hefir ákaf-
lega mikinn sjávarútveg — hyggði hitt
í sameiningu við annan útvegsmann
og hefir hann grafið fyrir tjarnarstæði
og veitt pangað vatui, svo hann
hrestur aldrei góðan ís.
Gísli kaupmaður liefir og á fám ár-
um ræktað mjög laglegt tún upp af
lrnsi sinu, úr tómum mel og móabörð-
um, allt með for og slógi og öðrum
fiskiáburði, og gengið pannig par í
sveit á undan öðrum með góðu eptir-
dæmi. Og margir eru par aðrir dug-
andi menn og sjósóknarar miklir.
Af Norðfirði suðurí Reyðar^jerð er
all-langur sjóvegur og er hann pvínær
aldrei farinn á opnum bátum, enda er
par að fara fram hjá Gerpi, austasta
horiii Islands, og yfir Gerjiisröst.
Reyðarfjörður er stærstur og tign-
arlegastur allra Austfjarða og ekki
eins sæbratt land, sem viðast annar-
staðar á Austfjörðum.
Utúr Reyðartírði norðanverðum, hér-
umbil miðfjarða, gengur hinn skamnfi,
en fríði og síldarsæli Eskifjörður með
Eskifjarðarkaupstað, er stækkar nú
óðum að húsabyggingum, svo pað hefir
verið nauðsynlegt að auka kaupstað-
arsvæðið, um helming, a.llt útá
Mjóeyri.
Helztar veiðistöðvar á Reyðarfirði er
Yattarnes, Breiðu- og Litluvík og
Karlskáli, og svo er par róið nálega
frá hverjum bæ og haldið út á vorin
útí Seley, mest fyrir hákarl.
Á Yattarnesi er einhver fríðust
veiðistöð á öllu Austurlandi. J>að
liggur yzt útí firðinum sunnanverðum
á innanverðum tanga, er gengur pvert
útí Reyðarfjörð, svo par er jafnan
prautalending og stytzt að róa. t Breiðu-
vik og á Vattarnesi eru ís- og frysti-
hús.
Eyrir Yattarnes hefir pví guð og
náttúran gjört allt til poss að gjöra
pað að einhverri fiskisælustu veiðistöð
aiistanlands, en gagnvart Vattarnesi
norðanfjarðar, situr Eiríkur Björnsson
á Karlskála, er hefir hlaupið undir
bagga með náttúrunni og búið par
til úr landlausum kotræfli eitthvert
fríðasta heimili og beztu jörð hér á
Austurlandi.
Á Karlskála var tæplega 2. kúa fóð-
ur, or Eiríkur hyrjaði par húskap,
túnið dálitill óræktarskækill, en allt
um kring melar og óræktar mýrar, sem
allt er nú orðið að inndælasta túifi,
fyrir dugnað og starfsemi Eiriks bónda,
og er pað mest ræktað npp með alls-
konar fiskiáburði, eins og Brekkutún
í Mjóafirði.
A Karskála hefir Eiríkur reist fall-
egt íbúðarhús og byggt öflugan varn-
argarð, príhyrndan, gegn snjóflóðum,
er par eru all-tið. 011 peningshús
liefir haim byggt upp að nýju með á-
gætum hiöðum við, og sjó- og fiskihús
miklu hetri en venjulega gjörist.
Eiríkur bóndi Björnsson hefir átt
mörg mamivænleg börn, og eru synir
hans mjög líklegir til pess að lialda
par áfram, er faðir peirra hlýtur við
að hætta fyrr eða siðar.
Og eptir pessu fer öll rausn og
gestrisni á Karlskála, svo að pað er
sönn ánægja að koma par og skoða
sig um úti og inni, pvi maður fær
miklu meiri von og traust á framtið
landsins, er pað sést „svart á hvítu“,
hvað dugna-ður og fyrirhyggja hefir hér
til leiðar konfið undir forustu eins
fátæks bónda, og bóndakonu, sem liefir
trúlega stutt mann sinn í hinu mikla
og góða æfistarfi hans.
Oss liefir aldrei langað neitt til
pess að vera svo hátt settur, að
geta laur.að velgjörðir við vort kæra
föðurland, nema pegar vér riðum frá
Karlskála; og manni hlýtur að gremj-